Drie organisten jagen op het geluid van oude instrumenten BEDRIJFSLEIDSTER DAMESCONFECTIE Twee maanden in het Poolse theaterparadijs HORLOGES VAN NIEL MOOIER DAN OOIT Snelle verlichting van pijn in spieren en gewrichten „Exploding Galaxy" in Utrecht Kwart miljoen zag Jeroen Bosch Tekstschrijver Henvo overleden Wessel Ilckenprijs voor Han Bennink Prins Claus bij filmpremière Concert door het N.Ph.O. Het geheim van het leven WIE WAT WOENSDAG 22 NOVEMBER 1967 15 Ruig A mbitieus Haarlem SPECIAALZAAK TE ALKMAAR N.V. STOUTENBEEK Overal Vast Colporteurs DAGELIJKS VERKRIJGBAAR AAN ONZE BUREAUS C. B. FANTASTISCHE COLLECTIE HORLOGERIE üe radio geeft donderdag elevisieprogramma's ADVERTENTIE BUSSUM. Drie mannen zoeken al twee jaar naar het geheim van de klank schoonheid van instrumenten, die vele eeuwen terug werden gebouwd. Bö hun speurtocht hebben Klaas Bolt, Willem Talsma en Cor Edskes zich bijna uit sluitend beziggehouden met historische orgels, maar zij zijn van plan ook zang. klavecimbels, hamerklavieren, oude har pen en misschien blaasinstrumenten te betrekken in hun streven om de klank van eeuwen her in de minigroef te van gen. Het drietal zette in 1965 Disco-Neder land op poten, een platenmaatschappij, dat zich bezig hield met het opnemen van recitals in oude kerkjes op zeer oude orgels en het verzenden van de plaatjes, die daarvan werden vervaardigd, per postorder naar de liefhebbers. Bolt, Tals ma en Edskes, alle drie bekende orga nisten, speelden de recitals. Op een gegeven moment liep de ver koop zo goed, dat de commerciële kant van de zaak werd overgedragen aan een platenmaatschappij in Bussum. Sinds april dit jaar zijn de platen in de winkel verkrijgbaar en het feit, dat Disco's eer ste langspeelplaat een recital van Tals ma op het orgel van de Bonifaciuskerk in Medemblik een Edison kreeg, heeft de reputatie, die de zeven voorafgaande ep- tjes hadden gevestigd, geen kwaad ge daan. Talsma, Bolt en Edskes zijn ook rijks- orgeladviseurs en staan „monumenten zorg" bij de restauratie van oude or gels bij. Dat betekent, dat zij vrij ge makkelijk in de gelegenheid zijn „orgel- reizen" te maken naar steden en dorpen in ons land, waar in oude kerken oude orgels staan. Het gaat hun om de orgels, waarvan de orginele klank bewaard is gebleven. Slechte restauraties, die in de vorige eeu werden uitgevoerd (onder meer door het orgel pneumatisch te ma ken en het ede mekaniek er uit te slo pen) deden de orginele klank vaak voor goed verdwijnen. Gelukkig zijn er nog vele ongeschon den orgels in Nederland, maar welke zijn de moeite waard om er platen van te maken? Bij hun streven om de mensen te confronteren met de vaak ruige klank van het verleden is niet het instrument alleen van belang of de muziek, die oor spronkelijk voor de orgels van die tijd werd geschreven. Daar komt ook nog de juiste en oorspronkelijke speelwijze (maat, ritme, vingerzetting) bij en daar heeft het drietal een speciale studie van ge maakt. Een voorbeeld: zij maakten een plaat je van twee oude instrumenten in het Haagse gemeentemuseum: het regaal en het kistorgel. Bij het regaal moet men als bespeler weten hoe men de blaas balg moet aantrappen: de wind voorzie ning moet in overeenstemming zijn met de innerlijke adem van het stuk. En dan: de korte toetsen van het regaal worden verklaard door het feit, dat men in die tijd bij het spelen slechts vier vingers noiit de duim) gebruikte. Het doel van hun hobby is ambitieus: de drie organisten willen een complete kunsthistorische verzameling opzetten met platen van alle oude en waardevolle orgels in ons land en eventueel Noord- Duitsland en andere historische instru menten. Het gaat er bij het maken van platen ook om, de sfeer van instrument en omgeving te vatten. Daarom hebben de makers geen bezwaar tegen bijgelui den als het uittrekken van registers en gehijg van blaasbalgen. Dat wil niet zeg gen, dat de platen opname-technisch niet perfect zijn. In januari 1965 kwam het eerste plaatje uit en wel van het toen oudste bespeel bare orgel in Nederland, dat zich in het dorpje Krewerd in Groningen (bij Appin- gedam) bevindt. Een onbekende orgel maker bouwde in 1531 het instrument; vijf van de zeven oorspronkelijke regis ters hebben zonder enige wijziging de eeuwen getrotseerd. Na Krewerd zijn met ongeregelde tus senpozen nog zes andere opnamen ver schenen: van de Miillerorgels in de Waal se Kerk in Amsterdam (Gustav Leon- hardt) en de Grote Kerk in Haarlem (Klaas Bolt), van het uit 1621 daterende ADVERTENTIE Dringt direct door tot aan de haard van de pijn JJeumatische pijnen, spit, zenuwpijnen, verstuikingen, stijve nek en ledematen niets werkt sneller, niets werkt aangenamer ter verlichting van pijn dan Algesal-balsem. Onmiddellijk in de huid doordringend, werkt Algesal diep op de weefsels in tot aan de haard van de pijn (zonder oppervlakkige warmtesensatie of irritatie van de huid te veroorzaken) en doorstraalt verlichtend weefsels en spieren tot ln de gewrichten. Reumatische pijnen en stijfheid maken spoedig plaats voor een durend gevoel van verlichting en welbehagen. Wacht niet tot de pijn uitbreekt! Zorgt dat U thuis altijd een tube Algesal bij de hand hebt om zodra het nodig is de pijn te verlichten. ALGESAL bij alle apoth. en drog. Klaas Bolt aan zijn Haarlemse klavieren. UTRECHT Dertien van de twintig le den van dg Engelse groep „The Exploding Galaxy" zijn gisteren in Utrecht aangeko men voor een nonstop-beatprogramma in de Margriethal. The Exploding Galaxy" telt twaalf mannen en acht vrouwen in de leeftijd van 18 tot 35 jaar. De overigen komen morgen aan. Het is een dansgroep die een mystiek gegeven door middel van zang, gedichten, dans en lichteffecten uit beeldt grotendeels in improvisatie. Som mige leden hebben een balletopleiding. Voor de muzikale begeleiding zorgen een dwarsfluit- en een bongospeler. DEN BOSCH. Dinsdagmiddag be trad de in Düsseldorf studerende Luxem burger Fernand Ries als kwart miljoen ste bezoeker de Jeroen Bosch-tentoon stelling in de Brabantse hoofdstad. Het grote financiële overschot dat de tentoon stelling oplevert heeft de organisatoren aan het denken gezet over de mogelijkhe den voor een volgende activiteit. Men heeft advies gevraagd aan jhr. Sandberg oud-directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam, over de mogelijkheid van een internationale tentoonstelling van mo derne kunst, orgel in Noordwolde, het meest oorspron kelijke Schnitgerininstrument (1701) in Uithuizen, de genoemde museuminstru menten, het orgel in de Aa-kerk in Gro ningen. En dan de bekroonde uit Me demblik. Binnenkort verschijnen platen van het uit 1521 daterende instrument uit van het uit 1521 daternde instrument uit Oosthuizen. AMSTERDAM Dinsdagavond is in Am sterdam op 73-jarige leeftijd overleden de tekstschrijver Henk Voogt, beter bekend onder zijn pseudoniem Henvo. Hij schreef liedjes onder anderen voor Willy Alberti, Johnny Jordaan. Willy Derby en Lou Bandy. De begrafenis zal plaatsvinden op Vredenhof. Voor onze moderne vragen wij een Deze geheel zelfstandige, zeer goed gesalariëerde levenspositie met grote toekomstmogelijkheden zou den wij graag in handen zien van een beschaafde dame tussen 35—40 jaar met ervaring in de confectie- branche en leidinggevende capaciteiten. Gegadigden voor deze interessante functie gelieven hun sollici tatie, welke onder uiterste discretie wordt behandeld, te richten aan DIRECTIE POSTBUS 70 BEVERWIJK (Van onze correspondent) UTRECHT. Piet van der Meulen, acteur-regisseur bij het Nieuw Rotter dams Toneel en bij dat gezelschap ook belast met de werving van publiek, heeft twee maanden rondgekeken in Polen met een beurs van het ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk. Hij is teruggekomen met het gevoel, dat hij twee piaanden heeft vertoefd in een para dijs voor de theaterman. Polen heeft vierenzeventig gesubsi dieerde beroepsgezelschappen, die alle een eigen theater exploiteren. Die exploi tatie is lonend, omdat vijfentwintig tot dertig percent van de bevolking veelvou dig het theater bezoekt voor een prijs die nooit hoger ligt dan die voor een bioscoopbezoek. In de schouwburg zien de Polen de meest uiteenlopende stukken van het wereldrepertoire. Piet van der Meulen constateerde, dat de kunst in Polen hoog in aanzien staat. Kunstenaars worden betrekkelijk goed betaald. „Je krijgt de indruk, dat de kunst de plaats van de religie moet innemen. Er gens in Polen is een nieuwe stad ge- bouwd. Er is geen kerk. wel een groot theater. Grotowski, de toneelrebel met zijn „Theaterlaboratorium", beweert dat het toneel zijn middeleeuwse functie moet terugkrijgen. Die functie was toen ook een religieuze". Is er verschil tussen het theater in de provincie en dat in de grote steden? „Verschil is er wel. In de twee grote steden, Warschau en Krakau, is het pu bliek rijper. Er zijn regisseurs die een zelfde stuk in de grote steden anders re gisseren dan in de provincie. Maar het toneel heeft zich niet alleen geconcen treerd op de steden. Ook in de kleinste plaatsen zijn theaters, die worden be speeld door amateurgezelschappen". Hoe is het amateurtoneel in Polen? „Ik heb er een hekel aan te zeggen dat iets beter of slechter is, maar ik moet toegeven dat het amateurtoneel in Polen op een veel hoger peil staat dan hier. Er is een grote belangstelling voor en die belangstelling wordt begeleid door een goede samenwerking met het be roepstoneel. Zo is er een vierjarige cur sus voor amateur-regisseurs. Sinds 1965 is bovendien het studententoneel zeer ac tief. Vakmensen beweren, dat de studen ten de stoot hebben gegeven tot de libe ralisatie van het Pools toneel". Doet het beroepstoneel aan sprei ding? Reist men veel? „Er zijn gezelschappen die een bepaald rayon bespelen, maar de meeste zitten in een eigen theater. Dat eigen moet je zo letterlijk -mogelijk nemen. Een gezel schap in Polen is helemaal een besloten gemeenschap. Decors, kostuums, pruiken worden in eigen ateliers vervaardigd en de uitvoerders zijn in vaste dienst, even als de acteurs, het technisch en het ad- HILVERSUM. Op 18 december zal aan drummer Han Bennink de grote prijs van de Nederlandse jazz (de Wes- sel Ilcken-wisseltrofee) worden uitge reikt. Bennink kreeg de prijs, een sculp tuur van Jan Wolkers en een bedrag van tweeduizend gulden, ondermeer voor zijn „voortdurend zoeken naar nieuwe wegen in de jazz en de niet geëvenaarde technische beheersing van zijn zich steeds uitbreidende instrumentarium". Han Bennink, die bekendheid kreeg als begeleider van Amerikaanse gastsolisten en door zijn werk bij het avant-gardis- tische ensemble van Misja Mengelberg, wil het geld besteden voor het organise ren van een jazz-concert. Zijn bekroning was voor de heer P. Hawinkels aanlei ding om zich uit de jury terug te trek ken. (Van onze correspondent) DEN HAAG. Prins Claus was dins dagmiddag in het Haagse Metropole The ater eregast bij de première van „De Ho ge Veluwe", een film die in opdracht van de stichting „Het nationale park De Hoge Veluwe" met subsidie van het mi nisterie van Cultuur, Recreat e en Maat schappelijk werk is gemaakt door de ci neast Nico Crama. r Piet van der Meulen ministratief personeel. Men neemt de tijd om een stuk in te studeren. Gemiddeld twee tot drie maanden, maar bij belang rijke produkties kan het wel eens vijf tot zes maanden worden. Doubleren (twee stukken tegelijk in studie bij hetzelfde gezelschap) komt wel voor. Achttien theaters hebben een zaaltje, waar wat wij noemen „kleine zaalprodukties" wor den vertoond. Doet men in Polen aan publiekwer- ving? „Alle gezelschappen hebben een specia le man voor de werving. Sommige gezel schappen hebben zelfs colporteurs, die met kaartjes de boer op gaan. Maar dat schijnt niet zo'n succes te zijn. Hoe komt het, dat zo veel Polen het theater bezoeken? „Op de scholen wordt al intensief ken nis gemaakt met het theater. In de lage re klassen het poppentheater. Later gaat men in schoolverband stukken kijken. Na afloop van de opvoering is er dan een uitgebreide discussie met de acteurs en de regisseur. Er worden trouwens veel in groepsverband theaters bezocht, ook in bedrijven". (Van een onzer verslaggevers) HAARLEM Vrijdag 24 november 's avonds om kwart over acht, geeft het Noordhollands Philharmonisch Orkest on der leiding van de Osnabrücker gastdiri gent Heinz Finger een concert in het Haarlems Concertgebouw. De violist Gijs- bert Beths zal aan dit concert solistische medewerking verlenen. Uitgevoerd wor den werken van Bartok, Haydn, Hinde- mith en Britten. De dirigent Heinz Finger werd in 1923 in Westfalen geboren. Zijn muzikale op leiding ontving hij aan de Folkwangschu- le in Essen. Daarna was hij achtereen volgens dirigent van het Stadttheater in Sonneberg in Thüringen, van het Landes theater in Gotha, van het Deutsche) National Theater in Weimar en bij het Stadttheater in Pforzheim. Sinds 1966 is hij dirigent en artistiek- leider van het Theater am Domhof in Osnabrück, waar hij tevens koordirigent is. Gijsbert Beths ontving zijn opleiding aan het Amsterdams Conservatorium. Hij voltooide zijn studie aan de Staatliche Hochschule für Musik te Keulen in de „Meisterklasse" voor viool van André Gertler. In 1955 werd hij concertmeester van het Keuls Kamerorkest, waarmede hij ook solistisch is opgetreden in binnen- en buitenland, en tevens werd hij Primarius van het Kölner Streichquartett. In no vember 1959 keerde hij terug naar Ne derland, waar hij als eerste violist in dienst trad bij het Concertgebouworkest. Enkele jaren later was hij concert meester bij de Nederlandse Opera. Naast de functie van eerste concertmeester bij het N.Ph.O., welke Gijsbert Beths thans bekleedt,- is hij tevens Primarius van het Amsterdams Pianokwartet en het Am sterdams Strijktrio. De violist Gijsbert Beths ADVERTENTIE Het cabaret in Nederland Metro in Rotterdam De nieuwe Schoolbenamingen U vindt het duidelijk omschreven in WAAR'1968 hit r.ieuwe. 288 pagina's tellende pocket jaarboek - 'ijk geïllustreerd .in Kleuren (Van onze filmcriticus) AMSTERDAM Na de tv-serie over Dr. Kildare zal de Amerikaanse doktersfilm. die vanavond op het scherm komt, weinig nieuws te bieden hebben. „The young doc tors", in goed Nederlands „Het geheim van het leven" geheten, bevat nagenoeg alle in grediënten die de genoemde serie zo popu lair hebben gemaakt tot en met de oude geneesheer-directeur toe die in conflict komt met een jongere generatie van dok toren, vervuld van andere theorieën en nieuwe behandelingsmethoden, waarmee zij de rust van het oude ziekenhuis komen verstoren. Frederic March speelt de rol van die in de dienst vergrijsde dokter Joseph Pearson, die aan het hoofd staat van een groot New Yorks ziekenhuis en lange tijd in het onzekere verkeert of hij op eigen praktische en traditionele ervaringen moet afgaan of gehoor moet geven aan de op vattingen van de jonge wetenschappelijke garde. In twee uitgewerkte gevallen botsen de overtuigingen en in beide gevallen gaat het om de gezondheid, zo niet het leven van vrouwen uit de onmiddellijke omge ving van de betrokken doktoren, zodat per soonlijke gevoelens gaan meespelen. Een en ander verhoogt de spanning rond de vraag, wie gelijk krijgt in het medisch con flict. Maar regisseur Phil Karlson zorgt er wel voor geen uitgesproken partij te kiezen voor een der tegenover elkaar staande groeperingen. Hij steunt een keer de op vattingen van de oude generatie en in een ander geval laat hij de jeugd zegevieren, zodat de eindstand onbeslist is. Maar als na afloop der conflicten dr. Pearson ont slag neemt, is het wel duidelijk welke kant uiteindelijk zegeviert. Nederland 1. He1 avondprogramma is in handen van de NTS ,die begint met de zevende aflevering van Schateiland. Kapitein Smolett laat zijn schip landen bij het eiland waar de schat begraven moet liggen. Panoramiek maakt de tijd tot het journaal vol, daarna volgt een uit zending van het Gereformeerd Politiek Verbond. Na de politiek vijf minuten met de uitslag van de Nationale Najaarslote rij. De hoofdfilm met Frederick March in de hoofdrol is het Geheim van het Leven een romantische doktersfilm. Als toegift een Belgische produktie en wel van het toneelstuk, dat Jean Francis maak te over de moord op president Kennedy. Dallas, 22 november 1963, is de titel van dit stuk. Na het laatste nieuws „Open baar Kunstbezit". Nederland 2. Eerst Coronation Street. Na het journaal en Achter het Nieuws de première van Yin Yang, een „progres sief" programma. De presentaties is in handen van Sonja Barend, Ralph Inbar en Kees van Kooten, alle drie van Fenklub. Frans Boelen is eindredac teur. Totslot van de avond „Uit Belle- vue", in deze muzikale aflevering speelt de componist-pianist Reinbert de Leeuw muziek, die hij in een ouderwets album vond. ADVERTENTIE GROTE HOUTSTRAAT 86 - HAARLEM TEL. 10371 Speciaalzaak sinds 1883 HILVERSUM I. 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.20 Lichte gramm.muziek. 7.55 Deze dag. 8.00 Nws. 8.10 Actualiteiten. 8.20 Lichte gramm. muziek. 8.50 Morgenwijding. 9.00 Klassieke gramm.muziek. 9.35 Waterstanden 9.40 Schoolradio. 10.00 Voor de kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen 11.55 Beurs. 12.00 Klassieke muziek 12.27 Meded. voor land en tuinbouw. 12.30 Lichte gramm.muziek. 13.00 Nws. 13.10 Journaal. 13.30 Klassieke muziek. 14.02 Moderne muziek. 14.25 Schil der in Schoorl. 14.50 Beiaardconcert. 15.00 Voor de zieken. 16.00 Nws. 16.02 Van vier tot vijf. 17.00 Muziek uit Suriname, de Ne derlandse Antillen en omringende landen. 17.30 Voor de jeugd. 18.00 Nws. 18.15 Actuali teiten. 18.20 Uitzending van de C.H.U. 18.30 Gevarieerd programma. 19.30 Nws. 19.35 Schrift en Dood. 20.05 Het 2-j aarlij ks Con gres van de Partij van de Arbeid te Am sterdam. 20.20 Gevarieerd platenprogram- ma. 21.10 Sores van Dorus. 21.35 Lichte gramm.muziek. 21.50 Trammelant in Loeren aan de Hor. 22.15 Lichte gramm.muziek. 22.30 Nws. 22.40 Actualiteiten. 22.55 Lichte gramm.muziek. 23.55 Nws. HILVERSUM 11. 7.00 Nws. 7.10 Het levende woord. 7.15 Licht klassiek platenprogramma. 8.30 Nws. 8.32 Voor de huisvrouw. 9.58 Marktberich ten voor schippers. 10.00 Wat heeft dat kind?lezing. 10.20 Moderne liederen. 11.00 Nws. 11.02 Voor de zieken. 12.00 Lichte gramm.muziek. 12.27 Meded. voor land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.40 Actualiteiten. 12.50 Variant. 13.30 Over de band. 14.25 Moderne muziek. 15.00 Godsdienstige uitzen ding. 15.30 Banden met het verleden, klank beeld. 15.45 Spel. 16.00 Nws. 16.02 Buren gerucht. 16.25 Lichte gramm.muziek. 16.50 Spelen met taal. 17.00 Kamermuziek. 17.45 Sport. 18.00 Muziek in vrije tijd. 18.30 Nws. 18.45 Actualiteiten. 19.00 Muziek van Het Le ger des Heils. 19.15 Spektrum. 19.30 Klassie ke muziek. 20.00 Wijd als de wereld. 20.10 Klassieke kamermuziek. 20.30 Stekker. 22.25 Boekbespreking. 22.30 Nws. 22.40 Avondover denking. 22.50 Amusementsmuziek. 23.00 Studio 2300. 23.55 Nws. HILVERSUM III. 9.00 Nws. 9.02 Voor de zieken. 9.30 Lichte instrumentale muziek. 10.00 Nws. 10.02 Mu ziek bij de koffie. 12.00 Nws. 12.02 Platen- keus. 13.00 Nws. 13.02 Actualiteiten. 13.07 Knalmuziek. 14.00 Nws. 14.02 Netty Rosen- feld. 15.00 Nws. 15.02 Where the action is. 16.00 Nws. 16.02 10 Platenshow. 17.00 Nws. 17.02 Actualiteiten. 17.07 Verzoekplaten. BRUSSEL 324 m. 12.00 Nws. 12.03 Lichte muziek. 12.40 Weer bericht. 12.48 Orkestmuziek. 12.55 Buiten lands persoverzicht. 13.00 Nws. 13.20 Tafel- muziek. 14.00 Nws. 14.03 Schoolradio. 15.30 Lichte muziek. 16.03 Beurs. 16.09 Hand in hand met Nederland. 17.00 Nws. 17.15 Lichte orgelmuziek. 17.30 Amusementsmuziek. 18.00 Nws. 18.03 Voor de soldaten. 18.28 Paarde- sport. 18.30 Franse les. 18.32 Gramm.mu ziek. 18.35 Tips voor het verkeer. 18.40 Filmmuziek. 18.45 Sport.18.52 Taalwenken. 18.55 Lichte muziek. 19.00 Nws. 19.40 Amu sementsmuziek. 20.00 Openbaar kunstbezit. 20.10 Walsen en tango's. 20.30 Hoorspel. 21.15 Orkestmuziek. 22.00 Nws. VOOR WOENSDAG NEDERLAND I 17.00 Liedjes uit Ja Zuster, nee Zuster. 18.55 Pipo de Clown. 19.00 Journaal. 19.03 Reclame. 19.07 Schateiland. 19.32 Panora miek. 19.56 Reclame. 20.00 Journaal. 20.18 Reclame. 20.20 Gereformeerd Politiek Ver bond. 20.30 Stichting Socutera. 20.35 Young doctors, speelfilm. 22.15 Dallas - 22 novem ber 1963, t.v.-spel. 23.15 Journaal. 23.20 Openbaar Kunstbezit. NEDERLAND II 18.55 Pipo de Clown. 19.00 Journaal. 19.05 Coronation Street. 19.53 Reactie op reacties. 20.00 Journaal. 20.16 Reclame. 20.20 Achter het nws. 20.45 Yin Yang. 21.30 Für Elise. 22.10 Reclame. 22.15 Journaal. VOOR DONDERDAG NEDERLAND I. 18.55 Pipo de Clown. 19.00 Journaal. 19.03 Reclame. 19.07 Hoepla. 19.56 Reclame. 20.00 Journaal. 20.16 Reclame. 20.20 Nieuw Leids Cabaret. 20.45 Een mens is maar een mens. 21.05 Noem mij geen nikker, interview en monoloog. 21.24 De Vroedvrouw, éénakter. 22.00 Het nationalisme in de wereld. 22.40 Journaal. NEDERLAND II. 18.55 Pipo de Clown. 19.00 Journaal. 19.03 Van gewest tot gewest. 19.25 Inburgeren. 20.00 Journaal. 20.16 Reclame. 20.20 Pey ton Place 20.45 Wat is de waarheid?, TV- film. 21.56 Vragen rond de dood en het voort bestaan. 22.26 Reclame. 22.30 Journaal.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1967 | | pagina 15