1
DE STERRENHEMEL IN DECEMBER
VRIJ
KIJKEN
VIJF
AVONDEN
LANG
UEUBELSHOW
Van Duivenboden n.v.
PANDA EN DE POLYDINGUS
POLLE, PELLI EN PINGO
Damp0 breekt
ngestipt
1
V
Ons vervolgverhaal
WOENSDAG 29 NOVEMBER 1967
17
Een oorspronkelijke
roman door
JAN DE RAKTOD
vissk-
5- D~ 1)
VAN 19.30 TOT 22 UUR
van 29 nov. t/m 4 dec.
Maandag 4 dec. vanaf 10 uur
Reeds vele nieuwe modellen uit de
MUSTER RING-collectie 1968
GED. OUDE GRACHT 88/90
INTERIEURVERZORGING
Ged. Oude Gracht 88 90 en 108-110, Kruisstraat 22, Haarlem
i/i
Beroep verworpen
van ex-provoleider
Kees Stip
Alleen op GRASMACHINES
nu 15% korting
B
R
A
M
M
E
T
J
E
F
O
K
HS
H
wmsm
4) Het be
viel mij omdat ik won, want hij keek
aldoor over zijn schouder om te zien
of er iemand binnenkwam. Tijdens
het tweede spelletje betrapte Miss
Simmons ons, haar muts weer op
haar achterhoofd; zij kwam binnen
met een dienblad met vier glazen
melk. De stuurman bedekte het spel
met de hand, maar zij had het ge
zien. Zij sprak hem streng toe: hij
wist dat de dokter hem verboden had
de patiënten op te winden, hij moest
zich schamen. De stuurman zag er
schaapachtig uit toen hij het spelle
tje weer in zijn binnenzak stak. Ik
voelde mij best, ik was hem einde
lijk de baas geweest. Een week later
werd hij teruggeroepen naar Lon-
-den; ik zag hem pas een jaar later
terug.
Gedurende dat jaar was het vrede
geworden en ik was weer gaan lo
pen. Eerst op krukken, toen met een
stok en toen aan de arm van Miss
Simmons. Wij schuifelden rond over
het propere grind tussen de palmbo
men en zaten op een bankje uit te
kijken over de Middellandse Zee. Zij
vertelde mij dat zij de hele oorlog in
het zuiden van Frankrijk had doorge
bracht en dat niemand er achter was
gekomen da zij Engelse was, zodoen
de was zij op vrije voeten gebleven.
Zij was lid geworden van de onder
grondse en had een geheime ver
pleegstersopleiding gevolgd, wij wa
ren haar eerste patiënten geweest.
Vóór ons had zij gerepeteerd op boe
ren uit de ondergrondse, die zich slap
hadden gehouden om gewonden voor
te stellen. Zij was een aardig meis
je, en ik raakte bijzonder op haar
gesteld. Op dat bankje spelend in
het grind met mijn stok, luisterend
naar haar gebabbel, kreeg ik mijn
eerste smaak van de vrede.
Het was de enige smaak. Toen ik
eenmaal op weg was naar Holland
met Draad, de meester en de boots
man, kwamen wij er al spoedig ach
ter dat er iets niet klopte met die
vrede. Nog niets ernstigs, alleen nie
mand scheen er in te geloven. Wij
gingen naar huis via Parijs en Brus
sel; het laatste stuk ging per lorrie.
Wij namen afscheid in Amsterdam
en beloofden dat wij elkander binnen
een week weer op zouden zoeken.
Niemand deed het.
Mijn baantje bij de haveninspectie
in Amsterdam bleek door een ander
te zijn bezet en ik was er niet rou
wig om. Ik bood mij aan als gezag
voerder voor een sleepboot, maar er
waren weinig schepen over. De enige
aanbieding die ik kreeg was een reis
naar Nederlands Oost-Indië als stuur
man. Ik nam het aan en voer met
kapitein Bakker op de „Texel". Ik
had kapitein Bakker niet meer terug
gezien na Shadwell Basin en hij her
innerde zich mij niet meer. Toen hij
naar mijn referenties vroeg en ik
zei: „We hebben drie maanden lang
samen koffie gedronken in „Het Licht
van Azië", gromde hij: „O, was je
een van die". Dat was alles.
De reis was een goede les voor me
in velerlei opzichten. Ik ontdekte, om
te beginnen, dat als je eenmaal het
bevel gevoerd hebt over een schip,
je niet meer als stuurman kunt varen.
Misschine ontdekte ik tevens het ge
heim van de onsterfelijkheid van de
oude kapiteins: zij namen er hun ge
mak van. De oude Bakker wond zich
nergens over op, niets vermocht hem
uit zijn visachtige gedachtengang op
te schrikken. Hij kwam maar zelden
uit zijn kooi, waar hij met een kus
sen in de rug patience zat te spelen
op zijn dijen met het kleinste spel
letje kaarten dat ik ooit had gezien.
Eerst dacht ik dat hij het bevel van
het schip praktisch aan mij zou over
laten, maar niets daarvan. Zijn hut
was onder de brug en ieder half uur
brulde hij: „Stuurman!" door zijn
patrijspoort. Ik stormde de trap af,
brak mijn nek over de waterkering
naar de kaartenkamer, rukte de tus
sendeur open en vroeg, hijgend: „Ka
pitein?" Hij draaide nog twee kaar
ten op zijn dijen om, zonder mij aan
te kijken, en zei dan: „Niks". Ik
ging terug naar de brug met trek
kingen in mijn handen.
Het kostte me een week om er ach
ter te komen dat hij „stuurman!"
brulde zodra hij mijn stappen op de
brug hoorde stilstaan. Ik weet niet
wat hij dacht, misschien dat ik in
slaap gevallen was of zoiets; in zijn
ogen behoorde een officier van de
wacht de brug op en neer te ren
nen tot hij afgelost werd, hetgeen een
sterk staaltje was voor iemand die
nooit een voet verzette. Hij nam
zijn wachten zittend in een dekstoel
waar, patience spelend op zijn dijen,
in de openlucht als het mooi weer
was en in de stuurhut als het regen
de. Ik zag hem vrijwel nooit over
eind staan; wanneer wij een haven
binnenvoeren zat hij op het roergan
gersbankje dat voor hem uit de
stuurhut gehaald was zijn ogen vlak
boven het spatzeiltje, zijn dikke ha
rige hand op de hendel van de ma-
chinekamertelegraaf. Als er geen
loods was om ons binnen te brengen,
gebruikte hij zijn manoeuvre om mij
de stuipen op het lijf te jagen door
recht op een rots of een vuurtoren af
te varen, roerloos op zijn krukje, tot
mijn hart in mijn oren bonsde om
dat het onvermijdelijk leek dat 'hij
zijn schip aan de grond zou varen.
De eerste keer dat dit gebeurde
wierp ik hem steeds zijdelings blik
ken toe en stond op het punt naar
de telegraaf te springen toen hij hem
op „achteruit" trok en mompelde:
„Hard stuurboord". Ik gilde de order
door naar de stuurhut, hij keek naar
mij met zo'n slaperige minachting
dat ik bloosde tot in mijn haren.
De tweede keer speelde ik niet mee.
Ik stond kalm over het spatzéiltje te
staren, mijn handen op mijn rug, en
wierp hem geen enkele blik toe. Toen
de ondergang onafwendbaar scheen
sloot ik mijn ogen en slikte mijn
speeksel in. Toen mompelde hij:
„Drie stuurboord, drie',', en ik zong
de order door naar de roerganger met
een overslaande stem, die eindigde
in een soort jodel. De derde keer was
ik gehard. Ik hield mijn ogen wijd
open, staarde de dood in het gezicht
zonder een spier te vertrekken en
toen hij de hendel van de machineka-
mertelegraaf op het allerlaatste ogen
blik op „vol achteruit" rukte, ging
ik rustig door met ademen, als een
koe. Dit scheen hem in de war te
brengen, want hij keek op en vroeg:
„Wat?" Ik glimlachte onschuldig,
en antwoordde: „Niets kapitein".
(Wordt vervolgd)
POOLSTER
WALVIS
ADVERTENTIE
'-L-
8. Panda sloeg het doormidden gescheurde dagboek
open en zocht de laatst beschreven bladzijde op. Daar
was echter niet veel te lezen, „...heel erg!" las Pan
da hardop voor. „Heb dit nog nooit eerder meege
maakt! Ga verder op onderzoek uit." „Dat zegt me
niets!" sprak de ontdekkingsreiziger teleurgesteld. „We
zullen opnieuw dit gebied moeten verkennen. Maar
voor we dat doen, zal ik dit terrein eerst even voor het
vaderland opeisen. Volg mij, Panda, en neem de hou
ding aan!" Hij greep een vlag uit zijn auto en plantte
die stevig in de grond. Daarop schraapte hij de keel,
en begon zijn volkslied te zingen. Panda stoorde hem
daarin echter door een luide kreet. Kijk eens!" riep
hij opgewonden. „Een spoor! U hebt de vlaggestok in
een voetstap geplant! Een héél grote!"
geioof je niet,
DAT ?0'N OUDE EIK
HÉét K/AT ZOU KUN
NEN verteiden?
60EDÊ MORGEN,
«JONGENS
GOEDE MORGEN,
OUDE EIK
WAT HE88EN DlE
NOU? IK HEB TOCH AD
LééN MAARGOEDE MOR
6EN 6EZE6D
T—T-t,
]RCwTT~/
ADVERTENTIE
de kracht vaneen verkoudheid
HBMi bij Vader, Moeder en Kind.aeBM
MERCURIUS is deze maand niet te zien. Tegen het
einde van december staat de zon zelfs recht tussen de
planeet en de aarde in, zodat zij door het felle zonlicht
volledig aan het oog wordt onttrokken.
Venus is nog steeds het helderste object van de
ochtendhemel. Vóór zonsopkomst kan men haar vinden
als een stralend witte „ster" in het zuidoosten.
Mars gaat ongeveer vier uur na de zon onder. Deze
planeet bevindt zich dus 's avonds in bet zuidwesten.
Zij is zwakker dan Venus en niet zo helder wit, maar
roodachtig van tint.
De zichtbaarheid van Jupiter wordt beter. In de voor-
bijne maanden was deze planeet slechts in de tweede
helft van de nacht zichtbaar, maar nu komt zij reeds
vóór middernacht op en blijft dan waarneembaar tot
zonsopkomst. Jupiter komt op in het oosten en ver
plaatst zich dan zuidwaarts.
Saturnus is in het begin van de nacht zichtbaar in het
zuidoosten en gaat onder iets na middernacht. Aan het
einde van de maand bevindt hij zich in kwadratuur,
waarmee wordt bedoeld, dat hij zich aa i de hemel op
90 graden van de zon bevindt. Saturnus is een tamelijk
helder hemellichaam, maar toch aanzienlijk zwakker
dan Jupiter. Het best kan zijn helderheid y/orden ver
geleken met die van Mars, hoewel lang niet zo rood
achtig. Mars bevindt zich ongeveer halfweg tussen St-
turnus en de zon.
In haar baan om de aarde maakt de maan maandelijks
een rondgang aan de hemel, waarbij zij één voor één alle
planeten passeert. Enkele dagen na de nieuwe maan van
1 december bevindt zij zich reeds bi.j Mars, die thans het
dichtst bij de zon staat. De werkeiijke conjunctie
(samenstand) heeft plaats op 5 december 's morgens en
is dus niet zichtbaar. Maar op de avond van die dag
kan men de maansikkel iets ten oosten van de rode
planeet waarnemen en dus zelf vaststellen, dat de samen-
stand juist voorbij is. Zo ook met Sa
turnus: op de avond van 10 december zal
men de maan iets ten oosten van deze
planeet bemerken.
In de morgen van 22 december kan
men Jupiter en de maan waarnemen en
kele uren vóór de eigenlijke conjunctie.
Op 28 december tenslotte bevindt de
maan zich bij Venus en in de vroege och
tend kan men haar 5 graden ten zuiden
(dat is ongeveer tienmaal de schijnbare
diameter van de maan) van de planeet
zien staan.
De winter begint op 22 december om
14 uur 17 minuten. Op dat ogenblik be
vindt de zon zich zuidelijker dan ooit aan
de hemel en stijgt zij dus op het middag
uur minder hoog dan op elke andere dag
van het jaar.
Van 30 november tot 22 december kor
ten de dagen met 24 minuten, van 22 tot
31 december lengen ze met 5 minuten.
Hierbij rekent men voor de dag de pe
riode die begint bij de aanvang der sche
mering vóór zonsopkomst en eindigt bij
het einde der schemering na zonsonder
gang.
Nieuwe maan 1 december om 17.10
Eerste kwartier 8 december om 18.57
Volle maan17 december om 0.21
Laatste kwartier 24 december om 11.48
Nieuwe maan 31 december om 4.38
Om de kaart te richten moet men haar
boven het hoofd houden en het noorden
laten samenvallen met de noordelijke
horizon. De stand van de hemel is die op
15 december om 20 uur. Voor vroegere
tijdstippen de kaart draaien in de richting
van de wijzers van het uurwerk, voor
iatere tijdstippen in tegenovergestelde
richting. De plaats van de maan is voor
enkele tijdstippen aangegeven; de getal
len duiden de dag van de maand aan. Ook
de positie van Saturnus (S) is aange
geven. De stippellijn die door de Zwaan
gaat, duidt de hartlijn van de Melkweg
aan. De andere gestippelde lijn is de
ekliptika (dierenriem of Zodiak): de zon,
de maan en de belangrijkste planeten be
vinden zich steeds in de nabijheid van
deze lijn.
DEN HAAG De Hoge Raad heeft
het cassatieberoep van een 24-jarige stu
dent een voormalige provoleider verwor
pen. Hij was door het gerechtshof ver
oordeeld tot zes weken wegens versprei
ding van het tijdschrift „Provo 7". Daar
in was afgedrukt een „subversieve brief
waarin opgeruid werd tegen het gezag
Voorgesteld werd onder meer om de
IJtunnel op te blazen. De schrijver van
de brief was anoniem. De raadsman van
de student, mr. J. H. van Wijk, had ge
steld dat de opzet tot opruiing niet be
wezen was. De Hoge Raad vindt echter
dat het gerechtshof deze terecht aangeno
men heett.
Hoewel de bloemenmarkt mijn voor
keur geniet, ga ik af en toe eens kij
ken hoe de Euromarkt er bijstaat. Nu,
die lijkt nog het meest op het Amster
damse Waterlooplein, maar dan in op
bouw. Dat is bijvoorbeeld te zien aan
de Franse kraam, die mooi is ver
sierd met verkeerd opgehangen Ne
derlandse vlaggen, en waarin de buste
van Jeanne d'Arc staat opgesteld. De
houder ontbreekt, ik bedoel van de
kraam. Deze stapt hooghartig tussen
de andere kramen rond. Hij houdt zich
voor de marktmeester.
In de afdeling eetwaren hebben de
Italianen een fruitstalletje, de Belgen
een fritenkraam, de Duitsers serve
ren er Hamburgers en de Luxembur
gers kleine groene heuvellandschapjes
tussen knapperige broodjes geklapt.
Nederland staat er met kaas uit het
vuistje, maar heeft weinig reden daar
in te lachen, want de marktmeester
haalt voor onze kazen zijn neus nog
eens extra hoog op. Vergeleken bij de
zijne ruiken ze naar niets. Hij is trou
wens nog op een ander punt in het
voordeel. Zijn wijnstalletje vindt nog
altijd gretig aftrek, ondanks het feit
dat de beherende wijnboer er een flin
ke slok van voor zijn eigen rekening
neemt. De Fransman drinkt 119 liter
wijn per jaar per hoofd, wat zelfs over
de benen verdeeld een wijngehalte
geeft dat ons bloedgehalte verre over
treft.
Deze gegevens zijn ontleend aan de
cijfers die in een kantoortje op de hoek
van de markt ter inzage liggen. Daar
huist het. statistisch bureau van de
Euromarkt. Tot Frankrijks glorie kun
nen we daar ook nog vernemen dat dit
land van alle Euromarktlanden de
meeste autobezitters telt.
Maar dat is waarschijnlijk een
kwestie van rijstijl. Als wij onze afge
dankte auto naar het autokerkhof rij
den. halen de Fransen hem er van
daan.
Het meest onthullende wat uit de
koele cijfers van het bureau valt af
te leiden heeft betrekking op de Ne
derlandse levensstijl. Van alle voe-
dings- en genotmiddelen zijn wij verre
weg de schraalste gebruikers. Op de
Euromarkt ligt het goede der aarde
voor het grijpen, maar wij hebben ge
leerd er met onze vingers af te blij
ven. Overdaad beperkt zich tot hoog
tijdagen: met Kerstmis een kip in de
margarine, op Oudejaarsavond de bol
len in de olie en bij het carnaval de
nonnevotten in het vet. Maar verder is
het vasten geblazen. Zelfs in het zui
den reikt de macht van Calvijn verder
dan die van Calvé.
Des te verbazingwekkender is het te
constateren dat Nederland bovenaan
staat in het aantal verslaafden aan het
verdovende middel televisie. Ieder
huisje heeft zijn buisje, een dwang
buis waarin de Nederlander zich weer
loos laat biologeren door bewegende
schimmen. Frankrijk leeft bij „ij n
honneurs, Italië bij zijn flaneurs, Duits
land bij zijn horreurs, maar Neder
land leeft niet: daar kijkt een legioen
van voyeurs toe hoe anderen leven.
Onze enige toekomst op de Euromarkt
ligt in de bloemensector, want als dat
zo doorgaat wordt Nederland een gro
te dwangbuisneurozenkwekerij.
ADVERTENTIE
)ebr~(9eef>inact
JM A T O RALI9TBN
Asbest bloembakken en
vazen. Tuinartikelen in gro
te sortering.
Ged Oude Gracht 62 - Tel. 11269
Ars meer mensen
DAT MIDDEL KENDEN
zouden ek veelmin-
DEK VERDRINKIN6S-
GEVALLEN 2UN i
GOED 6EDAAN, DAVY
...HIJ HEEFTEEIOHGD
DAT ZIJ WARM EN
KALM SLEEP,
IK DANK DE HEMEL
DAT DAVY HET
KENDEI
HM,.. ALLES IN ORDE, MISS.
DAVY'S MOND-OP-MOND
SEADEMINó HEEFT VVV
LEVEN GERED I
DOKTER
999. Dreigend was de „postbode" achter
Bram opgedoken. Hoog in de hand hield
de man, die daarstraks nog zo zoet met
het kinderspel had zitten spelen, een ijs
pegel omhoog, die hij als een knots han
teerde.
„Naar binnen", zei hij kortaf.
Misschien had Bram kunnen vluchten,
maar hij wilde nu niets liever dan er
achterkomen, welk geheim er achter de
Spook-Skiër schuilging. Gehoorzaam wan
delde hij dus de berghut binnen, waar
het behaaglijk warm was en waar Brams
natte kleding kon opdrogen.
„Zo", zei de ander, „vertel me nu
maar eens, wat je hier rond te neuzen
had".
Bram besloot maar meteen brutaalweg
open kaart te spelen. „Ik verdenk je er
van", zei hij, „dat jij de spookachtige
skiër bent. En als dat zo is, dan moet
je je schamen, man!"
