CHRISTINE CÜNE,
AMBASSADRICE VOOR
THEODORAKIS' KUNST
Nieuwe plaat
met verboden
liederen
HUMORISTISCH MANNENWERK
Kunst „toch" misbruikt
in travestie-show
anders dan andere
K
)- en t£-
progi
tv
VANAVOND
constante kwaliteit
Verse
champignons
lekker!
Haagse criticus
onderscheiden
Verse
champignons
lekker!
Cal*'fcüwsoep...die is pas lekker!
■mi nu UiWWifa*
ïÉWm
C^ortgenó
DINSDAG 19 DECEMBER 1967
15
Air#fA "jró&v. v
- :VV-
«sr
-
u ,'jg
- V - ':'N
- v- r -
-l-hitóij
1
t X'~. i
(iSli
-fey
mÈm
-
De radio geeft woensdag
T elevisieprogramma's
AMSTERDAM. In Amster
dam, in een pittoresk huis aan de
Nieuwezijdsvoorburgwal, woont
een operazangeres, die de recente
staatsgreep in Griekenland intens
heeft meebeleefd. Christina Cünne
is een goede vriendin van de com
ponist Mikis Theodorakis, die zij
samen met haar man, t.v.-regis-
seur Loet Steenbergen regelmatig
heeft bezocht. Theodorakis wordt
binnenkort berecht, het mislukken
van de actie van koning Konstan-
tij n heeft ongetwijfeld zijn lot be
zegeld.
Christina Cünne heeft onlangs zijn
Mauthausencyclus voor de televisie ge
zongen. Na de grammofoonopname
hiervan is zij nu druk bezig met een
nieuwe opname, die een gevarieerd
beeld moet geven van het oeuvre van
de Griekse componist, die door zijn
strijd voor geestelijke vrijheid in Grie
kenland in de gevangenis is terechtge
komen.
Christine Cünne
„Ik zing voor deze opname vier lie
deren, die hij uit de gevangenis heeft
gesmokkeld, de cyclus van drie lie
deren uit de onderduikerstijd en een
serie liederen, die in Griekenland zijn
verboden en al wat eerder in Grieken
land bekend waren. De onderduikers
liederen zijn op een bandje genomen,
Theodorakis heeft er op een keuken
tafel het ritme bij geslagen".
Eén van de verboden liederen is
Kaïmos (leed), waar Christina erg van
houdt. De tekst van Dimitri Christo-
doulou, luidt aldus:.
Groot is de kust
Lang is de golf
Groot is het leed
en bitter de zonde
Bittere rivier in mij
en bitterder dan bloed
jouw kus op de mond
Je weet niet wat kou is
avond zonder maan
Niet te weten op welk moment
de pijn je nemen zal
Bittere rivier
„Het merkwaardige is dat Theodorakis
bij de meest sombere teksten zulke
vrolijke muziek schrijft" zegt ze. Dit
vervreemdingseffect versterkt nog de
indruk van de liederen, die ze het liefst
als semi-klassiek betitelt. Christina
Cünne neemt de liederen van Theodo
rakis ook graag op in haar concerten,
waar ze opera-fragmenten en lieder-
ren zingt. „De belangstelling in Neder
land voor Griekenland is groot" zegt
ze. „Na mijn Mauthausencyclus op de
tv kwamen er zeshonderd reacties, en
-K* -v.-
dat met de Forsythes op het eerste
net."
In 1964 kwam de roodgelokte mez
zo-sopraan voor het eerst in Grieken
land. Ze werd er drie maanden mee
gesleept door haar man, die begeesterd
was door het land en een goed vriend
is van Theodorakis.
Christina maakte een toernee mee
met Theodorakis's orkest. Het was een
enorme ervaring voor haar. „Het op
treden gebeurde overal in een soort
stadions. Ik had een plaatsje in het
orkest en hoorde zo elke avond de gro
te werken van Theodorakis zoals de
Mauthausencyclus. Als die werd inge
zet gingen de mensen altijd staan.
Theodorakis hoorde me een lied van
hem neuriën, toen we een tijd bij hem
logeerden en ried me toen onmiddel
lijk aan het in te studeren. Daar ben
ik toen aan begonnen en het pakte me
volledig. Zo'n Mauthausen zegt ook ons
Nederlanders veel. Ook wij zijn met
de verschrikkingen van de Duitse
bezetting geconfronteerd geweest.
Daarom kan ik me ook zo ver
bonden voelen met een figuur als deze
componist, die zich kant tegen elke
vorm van dictatuur. Mijn man denkt
er net zo over. Hij is niet voor niets
een van de leidende figuren in het
Comité Vrij Griekenland.
In 1965 ging Christina weer naar
Griekenland. Opnieuw was er veel con
tact, en toen zij thuiskwam ging zij
serieus aan de slag met arrangeur
Henk van Dijk.
„Bij de liederen van Theodorakis heb
je soms alleen maar een zangstem.
Het orkest zorgt dan wel voor de goe
de akkoorden, het zijn rasmusici. Zo
heeft Henk van Dijk een arrangement
gemaakt, waarbij hij zich veelal toch
wel heeft gebaseerd op de arrange
menten, die de Grieken hanteren. Maar
ook veel eigen vondsten zijn toegepast,
en ik geloof zelf dat het geheel wel
wat pittig is geworden".
Vooral Theodorakis' laatste cyclus
waardeert ze zeer. De muziek is hier
zo klassiek, dat Grieken zelf vroegen:
„Is dat wel Theodorakis?" Het wijst
op de invloed die het leed op deze com
ponist heeft gehad. Zijn vertolking van
de strijd tegen onderdrukking heeft
nu nog meer diepgang gekregen.
Christina Cünne is niet meer in
Griekenland teruggeweest, en het is
ook zeer de vraag of zij nog wel zou
worden toegelaten Maar haar vertolkin
gen blijken ver over de grenzen te wor
den gewaardeerd. Er is sprake van een
tv-optreden in Duitsland, in Skandina-
vië wordt haar grammofoonplaat po
pulair en ook in Italië wil men lp's
gaan persen. Er is nu sprake van een
reis naar Amerika, en ook is de kans
er dat zij binnenkort in Duitsland zal
optreden, waar zoveel Griekse gastar
beiders zijn.
In Parijs zitten ook veel Grieken,
maar daar ligt de situatie anders:
Theodorakis' orkest bevindt zich daar
in ballingschap, en onder hen bevindt
zich ook de vaste zangeres, zodat daar
minder behoefte is aan een Nederland
se vertolkster.
Op Eerste Kerstdag kan televisie
kijkend Nederland de kennismaking
met Christina vernieuwen. Zij zingt
dan middeleeuwse liederen bewerkt
door Julius Steffaro. Andere medewer
kenden zijn Marie Cécile Moerdijk,
Marco Bakker, The Shepherds ,het
Heerenveens Vocaal Ensemble en het
Haags Matrozenkoor, alles onder re
gie van echtgenoot Loet Steenbergen.
En ook zal zij in het komende jaar
de nieuwe liederen van Theodorakis
voor de KRO-televisie vertolken.
Kees Maas
(Van onze balletmedewerker)
AMSTERDAM. Wie nu eens echt wat
anders wilde zien, kon zondagavond in
Carré te Amsterdam terecht. Daar gaf
namelijk het Antwerpse gezelschap „Toch"
de naam houdt geen afkorting in,
maar een uitdaging ten bate van het
Prins Bernhardfonds een travestieshow.
Het gezelschap staat onder leiding van
barman Flor van Noolen, die al geruime
tijd in de Nederlandse hoofdstad werkt,
maar iedere zaterdag naar zijn vader
land terugkeert om daar met een aantal
bevriende medewerkers zijn liefde voor
het theater te cultiveren. Men is daar
nu bezig met de voorbereidingen van het
achtste programma in dit genre, waar
van een stuk of tien voorstellingen in de
Arenbergschouwburg zullen plaatshebben.
Laten wij ons eerst tot de feiten be
perken. Men zou het onder de titel „It's
Today" vertoonde kunnen kenschetsen als
een revue, met dien verstande dat alle
rollen, dus ook die van vrouwen, door
mannen worden vervuld. Het is een aan
eenschakeling van spectaculaire fragmen
ten uit musicals, die allemaal play-back
worden weergegeven in een weelderige
aankleding. Aan een interview met de
gangmaker van het ensemble in Het Pa
rool ontlenen wij de wetenschap, dat er
in één scène bij voorbeeld driehonderd
twintig meter blauwe mousseline werd
gebruikt en in een andere veertig meter
fluweel, zestig meter brokaat en vijf tot
zes kilo witte parels. Voor de pauzefinale
werden speciale koningsfazantenveren uit
Japan ingevoerd.
Het geheel beoogt dus een lust voor
oog en oor te zijn. Dat laatste gelukte
mede dankzij het gebruik van een kost
bare en vrijwel perfect functionerende hi-
fi-geluidsinstallatie. Voor de rest gaat het
deze „liefhebbers" (het hier wat dubbel
zinnig klinkende Vlaamse woord voor wat
wij amateurs plegen te noemen) om het
zich uitleven in zulke mooie kleren, dat
men inderdaad herhaaldelijk van artistie
ke creaties zou mogen spreken. Voor zo
ver wij dat uit de reacties hebben kunnen
afleiden, beantwoordde deze voorkeur aan
de smaak van de meerderheid van het
publiek. En laten wij er dan meteen bij
zeggen, dat men tevens de grootste be
wondering moest hebben voor het gri-
meerwerk en vooral voor de pruikenma
kers.
DE zich mannelijk voordoende artiesten
bleken zich over het algemeen met een
voudig klinkende namen tevreden te heb
ben gesteld. Die van de andere partijen
zou men eerder provocerend willen noe
men: Lolita, La grande Amadine, Cruella
Marilyn, Fanny Hill, aangezien dergelijke
pseudoniemen verwijzingen naar perver
siteiten of pornografie inhouden. En daar
mee komen wij bij het tweede onderdeel
van deze bespreking: de waardering. Men
moet dan bepaald een decadente uitwas
van de romantische vermaaksindustrie
signaleren, een pendant van de situatie
van een eeuw geleden, toen in het ballet
zelfs de rollen van mannen, zo die al
voorkwamen, door vrouwen werden ver
tolkt.
Wat hier in feite werd bedreven is pan
tomime, ook in vocaal opzicht. Alles is
nabootsing geworden, ook het erotische.
Zonder een oordeel over de leefwijze van
homofielen uit te spreken, moet toch een
misbruik van kunstzinnige middelen wor
den geconstateerd. En dan dienen wij daar
bij graag twee dingen toe te geven. Ten
eerste, dat 't gaat om wat vanouds te boek
staat als mannenwerk. Ten tweede, dat men
erin geslaagd is iedere vulgariteit te ver
mijden. Wat dit laatste betreft willen wij
zelfs graag vaststellen, dat er een gezon
de humor in het spel is gebracht. De
beste nummers immers waren de paro
distische. Maar bovendien beschikte men
in televisiepresentatrice Jo Leemans over
een voortreffelijke commère. Voor deze
Nederlandse vertoning had men kennelijk
nog in allerijl een aantal nummers op
door Conny Stuart geregistreerde zangtek
sten ingestudeerd. D. K.
ADVERTENTIE
mpimpuiuuij lu
-v'
U-- •■.■■mm '4
M
v, •- ;f
SS V* vV
Toneelspeler en TV-acteur Joop Admiraal
as STUKS f 1.50- EEN LAURENS PRODUKT
ADVERTENTIE
Gratis recepten bij uw groenteman.
DEN HAAG De muziekcriticus van
de Haagse Courant J. van Voorthuysen is
door de Franse regering benoemd tot Che
valier des Palmes Académiques. De ver
sierselen, behorende bij deze onderschei
ding, werden hem maandag door de Franse
ambassadeur, de heer Pierre Siraud, uitge
reikt.
ADVERTENTIE
Gratis recepten bij uw groenteman.
boekenboekenboekenboekenl
boekenboekenboekenboekenl
boekenboekenboekenboekenl
boekenboekenboekenboekenl
boekenboeken
boekenboeken IAII I f) MTU I M f* ET Al
boekenboeken WIJ (111 I «lil U Lil
boekenboeken
boekenboekenboekenboekenl
boekenboekenboekenboekenl
boekenboekenboekenboekenl
boekenboekenboekenboeken
CANTECLEER De Bilt. Vakantie-Paper
back: „Puzzel je mee". J. W. van Besouw.
Van alles wat in „Mondje dicht, ik vertel
je wat" van Marian Hesper-Sint. Om te
lezen voor kinderen van 7-10 jaar en voor
te lezen van 3-6 jaar.
Vier kubusboekjes: „Zo heten de dieren",
„Dat heb ik", „Hier ben ik", „Kom je eten".
L. J. VEEN Amsterdam. „Amsteltips" no.
7, 8. 9, 10, met van alles erin om zelf te
maken en te knutselen, als poppen, moza-
ieken, speelgoed enz. alles van eenvoudig
materiaal.
VAN GOOR Den Haag. In de Delta
serie: Toos Zuurveen: „Tobias, de ekster",
8 jaar en ouder voor jongens en meisjes.
Marcella d'Arle: „Kadisja, uit het leven
van een Bedoeïnenmeisje", 10 jaar en oude
re meisjes. Attie Leijnse: „De gestolen
ikoon", 10 jaar en ouder. Jean Little „De
indringer", 12 jaar en ouder.
Van dezelfde uitgever: Erich Kastner:
„De kleine man", vertaald door R. de Jong-
Belinfante, ill. Horst Lemke. Chris Schef-
fer: „De stropers van de witte kuil", span
nend boek voor jongens van 11 jaar en
ouder. K. Fabius: „Het koninkrijk Vrijheid-
Blijheid", het land waar alles mag, ver
teld door burgemeester Mooistewijk, de
bekende burgemeester van De Bilt, op ver
zoek van Jan Wiebe voor de kinderen van
Nederland, die altijd zeggen: „Je mag hier
nooit niks! (iets)".
wêêê
llllilill
HILVERSUM I
7.00 Nws. 7.20 Socialistisch strijdlied. 7.23
Lichte gramm. muziek. 7.55 Lezing. 8.00
Nws. 8.10 Actualiteiten. 8.20 Lichte gramm.
muziek. 9.00 Oude muziek. 9.35 Waterstanden
9.40 Lichte gramm. muziek. 10.50 Voor de
kleuters. 11.00 Nws. 11.02 Voor de vrouw.
11.40 Carillonspel. 12.00 Moderne orkestmu
ziek. 12.22 Voor het platteland. 12.27 Meded.
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Licht instru
mentaal sextet. 13.00 Nws .13.10 Actualitei
ten en kalender. 13.25 Moderne amusements
muziek. 13.45 Gesproken portret. 14.00 Voor
de kinderen. 15.00 Semi klassieke muziek.
15.35 Kerstliederen. 16.00 Nws. 16 02 Operette.
16.50 VARA's Popshow. 17.20 Voor de jeugd.
18.00 Nws. 18.15 Actualiteiten. 18.20 Uitzen
ding van de A.R.P. 18.30 Kinderkoor. 18.55
Dansorkest. 19.30 Nws. 19.35 Het concertbe
zoek in Nederland (muzikale lezing). 20.00
Amusementsmuziek. 20.30 Over, door en met
Marga Minco, literair klankbeeld. 21.00 Ak
koord. 21.20 Sores van Dorus. 21.35 Akkoord
(vervolg). 21.50 Trammelant in Loeren aan
de Hor. 22.15 Country en Western. 22.30
Nws. 22.40 Actualiteiten. 22.55 Moderne mu
ziek. 23.20 Radio Jazz Magazine. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
7.00 Nws. 7.10 Het levende woord. 7.15 Klas
sieke muziek. 7.30 Nws. 7.32 Actualiteiten.
7.45 klassieke dansen. 8.00 Nws. 8.10 Lichte
gramm. muziek. 8.30 Nws. 8.32 Actualiteiten.
8.35 Lichte gramm. muziek. 9.15 Volksmuziek
uit Japan 9.45 Voor de kleuters. 10.00 Klas
sieke muziek. 10.30 Sphinx (voor de vrouw).
11.00 Nws. 11.02 Piek-uur. 11.50 Actualiteiten.
12.00 Van twaalf tot twee. 14.00 Platennws.
15.00 Als de zeehonden roepen (hoorspel).
15.45 Lichte orkestmuziek. 16.00 Nws. 16.02
Voor de Jeugd. 17.00 Volksmuz. 17.15 Recht
op en neer. cabaret. 17.30 Lichte orkestmu
ziek. 17.50 Overheidsvoorlichting: over onze
sociale verzekeringen. 18.00 Klassieke ge
wijde muziek. 18.30 Nws. 18.45 Actualiteiten.
19.00 Lezing over „Doping" voor studenten.
19.45 Klassieke muziek. 20.00 Klassieke en
moderne muziek. 21.35 Wat is er van onze
idealen geworden? 21.50 Franse chansons.
22.05 Spiegel van België 22.20 Sextant,
radioweekblad van de NVSH. 22.30 Nws.
22.40 Iks. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
9.00 Nws. 9.02 Lichte vokale muziekjes.
10.00 Nws. 10.02 Mengelmuze. 11.00 Nws.
11.02 Operette. 11.30 Grenzenloos. 12.30 Mu
sicalfragmenten. 13.00 Nws. 13.02 Actualitei
ten. 13.05 Vrolijk platenprogramma. 14.00
Nws. 14.02 Muziek-Boetiek. 15.00 Nws. 15.02
Arbeidsvitaminen. 16.00 Nws. 16.02 Verzoek
platen. 17.00 Nws. 17.02 Actualiteiten. 17.05
Gevarieerd platenprogramma.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nws. 12.03 Lichte muziek. 12.40 Weer
bericht. 12.48 Lichte muziek. 12.55 Buiten
lands persoverzicht 13.00 Nws. 13.20 Tafel-
muziek. 14.00 Nws. 14.03 Lichte muziek. 14.20
Koorzang. 14.30 Waarom wij niet? 14.50 Koor
zang. 15.00 Nws. 15.03 Koorzang. 15.15 Voor
de kinderen. 16.00 Nws. 16.09 Jazz. 17.00 Nws
17.15 Tophits. 18.00 Nws. 18.03 Voor de sol
daten. 18.30 Lekenmoraal en -filosofie. 18.50
Sport. 18.57 Taalwenken. 19.00 Nws. 19.40 Het
eeuwige Rusland. 20.00 Operette. 21.23 Amu
sementsmuziek. 22.00 Nws.
ADVERTENTIE
(§oud - 2.1/ucr - horloge* - JCeltum^leet
Gr. Houtstraat 6, Haarlem, Tal. 02500 -10616
VOOR DINSDAG
NEDERLAND I
18.55 Pipo de clown. 19.00 Journaal. 19.03
Reclame. 19.07 De Danny Kaye Show. 19.56
Reclame. 20.00 Journaal 20.16 Reclame. 20.20
AVRO's Televizier. 20.40 Muiterij op de Cai-
ne (toneelstuk). 22.25 'n Goede buur is be
ter dan een verre vriend... 22.35 Journaal.
22.40 De bezetting ter discussie.
NEDERLAND II
18.55 Pipo de clown. 19.00 Journaal. 19.03
Kees Brusse presenteert. 19.10 Van gewest
tot gewest. 19.30 De 21e eeuw. 20.00 Journaal
20.16 Reclame. 20.20 Mijn moeder, een spi
onne (TV-film). 21.10 Gesprek met de uit
gever en auteur Jean Jacques Servan-Schrei-
ber. 22.00 Verboden voor honden (TV-film).
22.26 Reclame. 22.30 Journaal.
VOOR WOENSDAG
NEDERLAND I
17.00 Voor de kinderen. 18.55 Pipo de
Clown. 19.00 Journaal. 19.03 Reclame. 19.07
Schateiland. 19.32 Panoramiek. 19.56 Recla
me. 20.00 Journaal. 20.16 Reclame. 20.20 Uit
zending van de V.V.D. 20.30 Stichting Socu-
tera. 20.35 Elfstedentocht of geen elfsteden
tocht (gesprekken). 21.00 Leather Boys,
(speelfilm i. 22.40 Journaal. 22.45 Openbaar
Kunstbezit.
NEDERLAND II
18.55 Pipo de Clown. 19.00 Journaal. 19.03
Coronation Street. 20.00 Journaal. 20.16 Re
clame. 20.20 Achter het nws. 20.45 Indianen
van de hoogvlakten. 21.00 Yin Yang. 21.45
Verkenning in wetenschap. 22.15 Reclame.
22.20 Journaal.
Nederland 1. Na Pipo en het journaal
Danny Kaye met een kerstshow. Hij
krijgt assistentie van Dick van Dyke. Na
het journaal en een aflevering van AVRO
's Televizier het toneelstuk „Muiterij op
de Caine" van Herman Wouk in een ver
taling van Alfred Pleiter. „Muiterij op de
Caine" behandelt een historische gebeur
tenis. Het schip waar het om ging stond
onder commando van een nogal slappe
luitenant ter zee Queeg (Guus Hermus).
Toen er gevaar voor schip en bemanning
bleek te bestaan in een zware orkaan,
nam luitenant ter zee Stephen Maryk
(Rudi Falkenhagen) het commando over.
Een ramp werd afgewend, maar een
rechtzaak was het gevolg, want Maryk
werd van muiterij beschuldigd. Op het
proces dat volgde is dit stuk gebaseerd.
Het speelt zich geheel af in de rechtszaal.
De verdachte, bijgestaan door een emi
nent jong advocaat (Ton van Duinhoven)
verweert zich met vele argumenten, maar
de president van de krijgsraad (Gijsbert
Tersteeg) vraagt zich af of het gezag
(Vooral in oorlogstijd) niet onaantastbaar
is De „Bond zonder Naam" zet het pro
gramma voort met een programma van
Manus van der Kamp. 'n Goede buur
is beter dan een verre vriend". Na het
journaal „De Bezetting in discussie", een
gedaehtenwisseling over gevangenissen en
concentratiekampen",
Nederland 2. Kees Brusse met zijn Dag
Dinsdag. Dat betekent eerst „Van Ge
west tot Gewest" en „de Eenentwintigste
Eeuw". Onderwerp is ditmaal het onder
wijs in de toekomst. Nu komt het middel
bare en hoger onderwijs aan de orde,
waar computer en televisie ook een grote
rol blijken te gaan spelen. Na het jour
naal dappere spionnen Alexander Scott
en Kelly Robinson. Hun avontuur heet
„Mijn moeder, een spionne". Ze zijn in
Mexico en ontmoeten daar een charmant
moedertje, dat voor kort een belangrijk
geheim agente was. Ze is bezweken voor
de verleidingskunsten van een vijandelij
ke collega en dat betekent gevaar, want
nu is de hele spionage wereld haar vij
andelijk gezind. „Eidofoor" haakt aan bij
de actualiteit. Onderwerp van bespreking
is het boek „Le Defi Américain" (de
Amerikaanse uitdaging) van de Franse
journalist Jean Jacques Servan - Schrei-
ber, waarin deze de gevaren schetst van
de technologische ontwikkeling van de
Verenigde Staten. Europa dreigt steeds
meer afhankelijk te worden van Amerika,
omdat de apparatuur om deze ontwikke
ling bij te benen uit Amerika komt en
bovendien de Amerikaanse investeringen
in Europa schrikbarend oplopen. Servan
Schreiber voorspelt de ondergang van de
Europese zelfstandigheid en zelfs bescha
ving, als er geen haast wordt gemaakt
met het vormen van een tegenwicht tegen
de macht van de VS. Over het boek zul
len onder voorzitterschap van W. L.
Brugmans discussiëren de schrijver, re
dacteuren van Der Spiegel en the Econo
mist. Tot slot van de avond „Tweeduus-
ter": „Verboden voor honden", over een
oude man, die met zijn hond op jacht
gaat, in het water valt en als hij weer
thuis is tot de ontdekking komt, dat hij
verdronken en dus dood is.
ADVERTENTIE
