JAARWISSELING IN DE IJMOND
VRIJ RUSTIG VERLOPEN
Politie moest
enkele keren
ingrijpen
Verenigingsnieuws
uit de IJmond
Schroot bij
Hoogovens
gestolen
Ds. Van Schayck nam afscheid
van Doopsgezinde Gemeente
UITNQI
DICING
Bloemenveiling heeft een heel
bijzonder jaar achter de rug
imm
u
mm
ikiÈ
mm
f=
Vaak is nationalisme in
jonge landen autoritair
i i
T -1
4 ARRESTATIES
„Kennemerland"
brak een record
«2. SS:
Omzet bijna
10 miljoen
1 4
Juwelierszaak
sloeg ruim
vijf uur alarm
Leden van ABC in
Velsen-N. bijeen
DR. COUWENBERG IN BOEK:
Overdreven cultus
van partij- en
staatsleiders
DINSDAG 2 JANUARI 1968
4
In Beverwijk
Jelsen-IJ midden
Beverwijk
14.30-17.30 u.; Wijk aan Zee, De Zwaan- JvJeer kwekers
straat 4A, volw. 19-21 u.; jeugd 14-30-
r t
TOONZALEN
DIJKSTRA LAMPEN
SPAARNE 65
HAARLEM, tel. 18580
Inbraak via dak
verijdeld
KAASENBROOD
Kort
nieuws
DIJKSTRA - LAMPEN
VISSER ELECTROTECHNIEK
Somber verslag
(Van een onzer verslaggevers)
IJMUIDEN. De jaarwisseling Is in
IJmuiden weliswaar niet geluidloos voor
bijgegaan, maar tot grote moeilijkheden
tussen de politie en het publiek is het
niet gekomen. Slechts in één geval moest
even hardhandig worden opgetreden. De
brandweer is tweemaal uitgerukt echter
zonder in actie te komen. In twee ge
vallen is aanmelding gedaan van onge
vallen door het afsteken van vuurwerk.
Deze meldingen zijn binnengekomen,
drie ruiten vernield. Hier ontstond t
samenscholing, waarbij de politie moest
- - optreden. Toen men geen gehoor wenste
zaterdagavond en Oudejaarsavond. In het te geven aan het verzoek van de politie.
eerste geval kreeg een 13-jarig meisje een mannen om door te lopen, is zo ver
stuk vuurwerk in het gelaat, waardoor meldt het politierapport „met de daar-
zij enige brandwondjes opliep en haar toe geëigende middelen een einde gemaakt
mantel werd beschadigd. De dader was aan de samenscholing, hetgeen zeer vlot
een 12-jarige jongen. Het tweede geval verliep".
was ernstiger. Het betrof een inwoner aan Op de IJmuiderstraatweg zowel als de
de Hyacmthenstraat, die een rotje in het Willemsbeekweg sneuvelden eveneens rui-
oog kreeg Met vrij ernstig oogletsel is hij ten van winkelzaken. De daders bleken
m het Antoniusziekenhuis opgenomen. echter direct bereid de schade te ver-
De jeugd heeft zich beijverd met het goeden,
uit de grond trekken van rijwielblokken Een 17-jarige scholier uit Santpoort is
en verkeersborden en het ledigen van pa- meegenomen naar het hoofdbureau van
pierbakken en stak hier en daar wat politie, omdat hij samen met enige kor
kerstboompjes in brand. Zo moest de po- nuiten een aanhangwagentje had omver
litie in de Van Dalenlaan in Santpoort gegooid. In de Lange Nieuwstraat werd
een kerstboombrand blussen en trad zij een sigarettenautomaat vernield,
tot tweemaal toe op bij in brand gesto- Een vuurpijl stichtte verwarring op de
ken autobanden aan de Van den Vondel- oostelijke rijbaan van Rijksweg 9, toen
laan. Een vuurpijl kwam terecht op het deze vlak voor een personenauto ontplofte
neten dak van de Jan Lighthartschool. De bestuurder week uit naar de pech
hetgeen noopte tot het laten verschijnen strook, reed toen weer de rijbaan op
van de brandweer. Deze stelde vast, dat juist toen de auto werd gepasseerd door
nagenoeg geen schade was aangericht. een andere personenauto. De bestuurder
Nieuwjaarsdag moest de brandweer daarvan remde sterk, slipte en gleed te
naar de Rijnstraat voor een kerstboom- gen de haag langs de middenrail. De
brandje, doch daar aangekomen bleken auto liep vrij veel schade op. Veertig r
toeschouwers de vlammen reeds te ter haag werd vernield,
te hebben gedoofd. Bij een drukkerij aan Voorts is dit weekeinde tweemaal pro-
ae Kennemerlaan werden oudejaarsavond ces verbaal opgemaakt tegen dezelfde
winkelier, die vuurwerk verkocht aan
personen jonger dan 18 jaar.
De oudejaarsnacht in Beverwijk is op
I enkele uitzonderingen na tamelijk rustig
verlopen. Alleen op de Wijkerbaan en het
Kennedyplein deden zich excessen voor,
zodat de politie enkele keren hardhandig
moest optreden. De herrie op het Kenne
dyplein begon een kwartier na midder
nacht, toen een groep jongelui bloembak
ken omver gooide en een paal uit de
DINSDAG 2 JANUARI
Stadhuis, Plein 1945, IJmuiden, 20-22 u.:
nieuwjaarsreceptie burgemeester en me
vrouw Bührmann.
Gem. Openbare leeszaal en bibliotheek,
filiaal Wijkerstraatweg 77, Velsen-Noord:
19 tot 21.30 uur.
WOENSDAG 3 JANUARI
Rijmonders, start nieuwjaarsrit om 19.30
uur vanaf Paviljoen Schoonenberg, Minis
ter Van Houtenlaan, Velsen-Zuid.
Gem. Openbare leeszaal en bibliotheek,
Plein 1945: 14.30 tot 17.30 uur en 19 tot
21.30 u.; filiaal Wijkerstraatweg 77, Vel
sen-Noord: 14.30 tot 17.30 u.; filiaal ge
meentebibliotheek en r.-k. bibliotheek in
Santpoort-Noord, gebouw „Spaarnberg",
Wüstelaan 79: 14.30 tot 17.30 uur.
R.-k. Openbare leeszaal en bibliotheek,
Willemsbeekweg 96, IJmuiden: 10 tot 12 en
14.30 tot 17.30 uur; filiaal Banjaertstraat
13. Velsen-Noord: 14 tot 17 uur.
Stadhuis, Plein 1945, IJmuiden-Oost, is
te bezichtigen op werkdagen van 10 tot
12 uur.
(Van een onzer verslaggevers)
BEVERWIJK. De gemeentepolitie
van Beverwijk heeft vier personen aan
gehouden in verband met een schroot
fraude bij de Koninklijke Nederlandse
Hoogovens en Staalfabrieken. Dit viertal
wordt ervan verdartit ongeveer 110 ton
betonjjzerafval met een waarde van om
streeks 5500 te hebben verduisterd.
De aangehoudenen zijn een 40-jarige
opzichter van Hoogovens, wonende in
Emmen, een 39-jarige chauffeur uit Be-
DINSDAG 2 JANUARI
Gymnastieklokaal Oosterwijk, 20.30 u.
Huisvrouwengymnastiek door de St. v.
huish.- en gezinsvoorlichting.
Buurthuis „De Lichtboei", Maasstraat yerwijk, die in dienst is van een particu-
100, 19 u.: Tienermode, door mevr. A v üere onderaannemer en twee Duitsers
Gurp; 16.30-17.30 u.: Gezellige clubs v. van respectievelijk 47 en 26 jaar, werk
meisjes v. 9-11 j.; 16.30-17.30 u.: Schilde- nemers van het aannemersbedrijf Hoch-
ren. timmeren, zaalspelen en biljarten Hef -Allen waren werkzaam op het noor-
v. jongens v. 9-11 j.; 20-21.30 u.: Volks- del'ik industrieterrein van Hoogovens,
dansen v. jongeren boven 16 j., o.l.v. dhr. waar met man en macht aan de bouw
M. Visser; 14-15.30 u.: Sieraden en email-1 ,een meuwe walserij wordt gewerkt,
leren o.l.v. deskundige.
Het Groene Huis, Kruisweg 100, 20 u
Volksdansen v. 11-14 jarigen; 19.30-21.30
u.: Volksdansen voor boven 14 j.
Huize „Scheybeeck", Velserweg 2, 13.30
u.: Naaien door de St. v. huish.- en ge
zinsvoorlichting; 19.30-22 u.: Cursus han-
Bij het betonvlechten komt veel afval
vrij, het zogenoemde knipsel. Dit afval
moest teruggeleverd worden aan de
schrootafdeling van Hoogovens. Dat ge
beurde.echter maar ten dele. De gearres
teerde Beverwijker, die als chaffeur op
trad, zag meermalen kans een lading
denarbeid in het gezin; 14-16.30 u.: Knip- schroot elders te verkopen. Hij had daar-
pen en naaien, door de St. v. huish. en dij de medewerking van de opzichter, die
belast was met de controle van de uit
gaande voertuigen. De Duitsers waren in
het complot betrokken omdat men voor
het zware karwei meer mensen nodig had.
Van juli af was men reeds met deze
praktijken bezig.
gezinsvoorlichting.
Sportfonsenbad, Kuikensweg 84, ge
opend van 20.15-21.30 u.
Openbare Bibliotheek Beverwijk-
Heemskerk, Beverwijk, Hendrik Burger
straat 70, volw. 15-17.30 u.; jeugd 15.30-
17.30 u.; Arendsweg 61, volw. 15-17.30 u.
en 19-21 u.; jeugd 15.30-17.30 u.; Ooster
wijk, Amstelstraat 44, volw. 15-17.30 u.
en 19-21 u.; Meerestein, Parmentierstraat
2, volw. 15-17.30 u.; Wijk aan Zee, De
Zwaanstraat 4A: gesloten; Heemskerk,
Kerkweg 45, volw. gesloten; Ruysdael-
straat IA, jeugd 15.30-17.30 u.
WOENSDAG 3 JANUARI
Buurthuis „De Lichtboei", Maasstraat 5,
9.30 u.: Koken o.l.v. mevr. W. Quitz; 19 u.:
Tienermode, o.l.v. mevr. A. v. Gurp; 20 u.:
Indische gerechten, o.l.v. mevr. W. Quitz;
20 u.: Knippen en naaien o.l.v. mevr.
A. v. Gurp; 14.15 u.: Kleuterclubjes. 4-5
j.; 16-17.30 u.: Handenarbeid v. meisjes v.
6-12 j.; 14-15.30 u.: Handenarbeid v. jon
gens v. 6-12 j.; 20-21.30 u.: Toneelclubs v. voor de bloemenveiling ,,'t Centrum" in
jongeren boven 16 j. alle opzichten een bijzonder jaar gewor-
Vrijetijdscentrum „De Slof", Kruisweg den. Niet alleen heeft men het gouden
99, 19.30 u.. Pottenbakken, volw. o.l.v. jubileum op sfeervolle wijze herdacht,
mevr. A. M. Teensma-van 't Wout, door maar bovendien is de omzet in vergelij-
Het Groene Huis. king met 1966 bijna twintig percent oni
Creatief Centrum, Hoflanderweg 104, hoog gegaan. Er werd in 1967 geveild
20 u.: Pottenbakken en boetseren o.l.v. voor een bedrag van ƒ9.306.398 in 1966
grond trok. De politie arresteerde vijf
jongens, tegen wie proces-verbaal werd
opgemaakt. In de omgeving van het Ken
nedyplein bleef het daarna nog geruime
tijd onrustig. De politie wist de zaak ech
ter goed in de hand te houden, mede
doordat af en toe de wapenstok werd
gehanteerd. Om ongeveer half drie keer
de de rust weer.
In het uitbreidingsplan Zwaansmeer
vloog een vuurpijl uit de koers, waardoor
een slaapkamerraam van het perceel
Vechtstraat 5 sneuvelde. De pijl beland
de in de slaapkamer, doch richtte ver
der geen schade aan. De politie trad za
terdagmiddag ook op tegen een twintigtal
jongeren, die vuurwerk in de Breestraat
afstaken. Voor het winkelend publiek was
dat bijzonder hinderlijk. De jongelui wer
den mee genomen naar het bureau. Veer
tien van hen konden direct weer huis
waarts keren, doch zes van hun leeftijd
genoten werden wegens een brutale hou
ding enkele uren vastgehouden.
wezigen nog geruime tijd bijeen, om per
soonlijk afscheid te nemen en de predikant
de beste wensen over te brengen in ver
band met zijn werk in zijn nieuwe stand
plaats.
In een toespraak, waaruit de sympathie
voor de dominee duidelijk bleek, gaf de
voorzitter van de kerkeraad, de heer J.W
Laan, een beeld van de gevoelens van
(Van een medewerker)
IJMUIDEN. Met een zekere wee
moed in het hart hebben de leden van
de broederschap van de Doopsgezinde
Gemeente IJmuiden zondagmorgen tijden
een receptie, waaraan een kerkdienst met
afscheidspreek vooraf ging, afscheid ge
nomen van hun predikant, ds. J. P. van
Schayck, die met ingang van 1 januari.
benoemd is tot industriepredikant bij de de. gemeenteleden bij dit vertrek, waarbij
Stichting Evangelie en Industrie in de hlJ dommef. Van Schayck kenschetste als
Zaanstreek. een ,man dla steeds open staat voor de
meningen van anderen en nauwlettend de
In zijn afscheidspreek liet ds. Van Schayck I vernieuwingen van deze tijd in het oog
echter duidelijk blijken dat hij van een houdt.
definitief afscheid van zijn gemeente, Als blijk van bijzondere waardering voor
waar hij acht jaar lang met plezier en zijn werk in de Gemeente bood de heer
overgave heeft gewerkt, niets wilde we- Laan de scheidende dominee een fraaie
^en- I hangklok aan, die dank zij een geldinzame-
,Dit afscheid zal geen echt afscheid hng onder de leden, zich bij deze gelegen-
zijn", aldus de dominee. „Wanneer wij heid gulle gevers hadden getoond, kon
allen met elkaar blijven geloven in de worden geschonken; mevrouw Van Schayck
liefde van God, zodat daardoor een één-1 kreeg fraaie bloemen aangeboden
heid ontstaat, die onze verbintenis waar-1
borgt!"
Na afloop van de dienst bleven de aan-1
In zijn dankwoord toonde de dominee
zich bijzonder ingenomen met het fraaie
geschenk, dat hij een machtig cadeau en
een overweldigend gebaar noemde. „U
kunt er zeker van zijn dat deze klok op
een goede plaats in mijn nieuwe woning
zal komen te hangen; komt u dan maar
eens luisteren hoe de klok bij mij thuis
tikt", aldus ds. Van Schayck.
Als vertegenwoordiger van de Doops
(Van een bijzondere medewerker) I Spzinde Sociëteit, en namens de Doopsge
zinde Gemeente Beverwijk, maar ook als
BEVERWIJK Het afgelopen jaar Is vriend trad als eerste van de hjerop yol-
voor de twee Beverwijkse veilingen uitste- gende sprekers ds. H. Luikinga naar vo-
kend verlopen; gezamenlijk hebben zij ren. In korte bewoordingen maakte hij
weer voor een recordomzet gezorgd. De duidelijk dat ds. Van Schayck wel zeer
totaalomzet aan de veilingen „Kennemer- gemist zou worden in de IJmond; hij
land" en ,,'t Centrum" bedroeg in 1967 sprak de hoop uit dat de predikant zijn
17.535.199,- tegen ƒ15.119.231,- in 1966. moeilijke pionierswerk in de Zaanstreek
Dit betekent een meeromzet van met enthousiasme zou volbrengen.
2.425.968.-, hetgeen neerkomt op een Gelukwensen en woorden van dank wer-
vooruitgang van 16 percent.
Begin december was veiling „Kenne
merland" de acht miljoen al gepasseerd
Gedurende de rest van de maand kwam
er nog eens bijna drie ton bij, zodat de
den ook gesproken door ds. A. Zwarten
dijk, die namens de Doopsgezinden in
Wormerveer het woord voerde; deze pre
dikant bood de nieuwe industrie-predikant
zijn steun voor de toekomst aan met de
bedroeg tegenover een om
zet van 7.361.331.25 in 1966; een meerom
zet dus van 867.470.09. De meeste groen
teveilingen gaven een achteruitgang in de
omzet te zien, zodat de veiling „Kenne
merland" op dit gebied een witte raaf is
onder de Noordhollandse tuinbouwveilin
gen.
Om het totaalomzetbedrag van ruim I
acht miljoen te bereiken moesten in to
taal 2.344.586 kisten worden aangevoerd.
Ook het aardbeienseizoen gaf zeer goede
resultaten te zien. Als consumptieveiling
neemt „Kennemrland" trouwens toch wel
een aparte plaats in. Gedurende een groot
deel van het jaar is er immers een keur
van produkten te vinden, die hun weg door
een groot deel van het land vinden. Als
er voor de export vraag is, staat „Ken-1
nemerland" ook heel goed aangeschreven
en gaan er veel produkten naar andere
delen van Europa.
bij te mogen steunen, waar dit nodig
mag zijn!"
Op de receptie, die een geanimeerd ka
rakter droeg, was ook iemand uit de Zaan
streek aanwezig, die de dominee reeds
een klein voorproefje gaf van het wel-
ADV ERTENT1E
(Van een bijzondere medewerker)
BEVERWIJK. Het afgelopen jaar Is
mej. v. Lith, door Kennemerstaten.
Huize „Westerhout", Westerhoutplein
5, 10 u.: Tekenen en schilderen door St.
Recreatie Bejaarden.
bedroeg de omzet ƒ7.758.328 en in 1965
kwam men tot een totaalbedrag van
5.976.253. Gezien het omzetbedrag van
1964 (ƒ4.020.721) kan gesteld worden, dat
Huize „Scheybeeck", Velserweg 5, 19.30- er in drie jaar tijd een vooruitgang van
22 u.: Bloemschikken, door de St. v. huish. meer dan honderd percent werd bereikt
en gezinsvoorlichting.
Sportfondsenbad, Kuikensweg 84, ge- Even voor de kerstdagen werd de ne-
opend van 7-10 u.; 10-11.30 u. (dames- Uen miljöen volgemaakt, waaraan in de
zwemmen) 12-13.30 u.; 14-15-15.30 u.; 16- .>dure" kersttijd nog een slordige drie
17.30 u. en 20.45-22 u. ton werd toegevoegd. De decembermaand
Verenigde Openbare Bibliotheek Be- was overigens met een omzet van acht-
verwijk-Heemskerk, Beverwijk, Hendrik honderdduizend gulden voor de bloemen-
Burgerstraat 70, volw. 15-17.30 u. en 19- veiling toch heel goed. Gedurende het
21 u.; jeugd 15-17.30 u.; Arendsweg 61, eerste halfjaar van 1967 waren de maand-
volw. 15-17.30 u.; jeugd 14-17.30 u.; Oos- omzetten steeds hoger dan de overeen-
terwijk, Amstelstraat 44, jeugd 14.30-17.30 komstige omzetten uit 1966.
u.; Meerestein, Parmentierstraat 2, jeugd
17.30 u.; Heemskerk, Kerkweg 44, volw. De zomermaanden van 1967 vielen
19-21 u.; Ruysdaelstraat IA, jeugd 14.30- jammer genoeg een beetje uit de toon,
17.30 u. waarbij met name de warme maand juli
en ten dele ook augustus voor de bloe
menveiling niet best waren. De aanvoeren
in 1967 waren ook weer heel wat groter
dan in 1966. Er kwamen in de provincie
Noordholland namelijk steeds meer bloem
kwekers bij en een deel hiervan bracht
de bloemen naar de veiling ,,'t Centrum".
Ook het aantal kopers nam nog steeds
toe, waarbij vooral de binnenlandse af
nemers een grote rol speelden. Daarnaast
werd er echter ook door de export veel
gekocht. In verband hiermee worden dan
ook aan de Beverwijkse veiling de voor
de export benodigde uitvoermachtigingen
en gezondheidscertificaten afgegeven. De
twee Beverwijkse veilingen gaan 't nieuwe
jaar met veel vertrouwen tegemoet.
De bloemenveiling zit al midden in de I
grote drukte van het bolbloemenseizoen.
De groenteveiling doet het de komende
weken even kalm aan en wacht op de
voorjaarsgroenten. Voor beide veilingen
is het tenslotte van groot belang, dat de
verkaveling in de IJmond-Noord snel
wordt gerealiseerd.
J
RUIME KEUZE IN
KLASSIEK EN MODERN
(t.g.o. Ged. O. Gracht)
Vrije toegang - Levering via de handel
Geopend van half negen tot half zes,
óók zaterdags.
kom dat hem daar straks ongetwijfeld
te wachten staat met de woorden: „U
hebt in uw werk in de gemeente blijk
gegeven de nieuwe tijd te verstaan, uw
welkom in de Zaanstreek zal allerharte
lijkst zijn".
Nadat ds. Van Schayck, die met zijn
gedachte misschien voor een deel reeds
in de Zaanstreek vertoefde de aanwezi
gen vroeg: „Is deze klok misschien ook
een Zaanse?" ontstond algemene hilari
teit toen een gevatte IJmuidenaar opmerk
te: „Nee dit is een IJmuidense".
Na deze sprekers ds. Van Schayck
had verzocht de officiële toespraken zo
veel mogelijk te beperken stelde zich
een lange rij van mensen op om de do
minee geluk te wensen met zijn benoe
ming; voor ieder van hen had hij een
persoonlijk woord.
De prettige sfeer op de receptie werd
nog verhoogd door het serveren van olie
bollen bi-j de koffie, een aardige geste
op deze oudejaarsochtend.
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM. Bijna vijf uur lang heeft
de alarminstallatie van de juwelierszaak
van de firma Siebel in de Grote Hout
straat omwonenden in de nieuwjaars
nacht uit hun slaap gehouden.
Dit is de vierde keer dat een poging
om bij de firma Siebel in te breken op
niets is uitgelopen.
Om twee uur was de installatie in wer
king gesteld. Uit het onderzoek bleek dat
onbekenden getracht hebben via een dak
raam in te breken De ruit was uit de
sponning verwijderd. Toen men naar bin
nen wilde klimmen werd de alarminstal
latie in werking gesteld waarop de in-
klimmers over de daken de vlucht namen.
Vermoedelijk heeft men via de Gedempte
Oude Gracht na een klimpartij over da
ken en dakgoten het dakraam van
de juwelierszaak bereikt. Pas omstreekse
kwart voor zeven maandagmorgen werd
de alarminstallatie buiten werking ge
steld.
(Van een medewerker)
VELSEN-NOORD. De afdeling Vel-
sen van de Algemene Bedrijfsgroepen
Centrale, die thans omstreeks 160 leden
telt. heeft mede naar aanleiding van het
vijfde concept CAO papierindustrie doch
ook wegens redenen van interne aard in
het gemeentelijk vergaderlokaal in Vel
sen-Noord een buitengewone ledenverga
dering gehouden.
Als voorzitter fungeerde de heer D.
Schinkel, districtsbestuurder in Amster
dam, die de interne zaken eerst behan
delde. Het aftreden van drie bestuursle
den was oorzaak voor deze bijeenkojnst.
Dit waren de heren S. Knorren, bijna
twintig jaar bestuurder en vele jaren
voorzitter, F. Donkel en J. Santen de
Hoog, waardoor slechts overbleven de
heren M. v. d. Kooy, voorzitter en H.
Frederiks. Wegens zijn verdiensten voor
de ABC kreeg de heer Knorren een va
kantieweek aangeboden, alsmede een boe-
kenbon van de afdeling, welke ook de
beide andere aftredenden werd geschon
ken.
VERKRIJGBAAR bij
Klassieke en moderne verlichting.
Méér dan 50 jaar ervaring.
SMEDESTR. 7 - HAARLEM - TEL. 11287
De in 1965 gebouwde hektrawler Ham
burg, groot 1600 bruto reg. ton, die heeft
toebehoord aan de Cranzer Fischdampfer
A.G. in Hamburg, is verkocht aan de
Norddeutsche Hochseefischerei A.G. in
Bremerhaven en heeft de naam Danas-
bank gekregen.
verkrijgbaar bij
BREESTRAAT 128 - BEVERWIJK
(Van een medewerker)
DEN HAAG. Gaat het nationa
lisme in de jonge landen van Afrika
en Azië lijken op het Europese fas
cisme? Juist in jonge nationale staten
als Italië en Duitsland, die evenzeer
als de Afrikaanse en Aziatische wor
stelden met het probleem van de na
tionale integratie, kwam het fascisme
op. En het nationalisme in de nieuwe
landen vertoont nu al vaak een sterk
autoritaire inslag, met de overdreven
cultus van de nationale partij- en
staatsleiders welke ook in Italië en
Duitsland bestond. Het dikwijls ont
breken van een vrije pers en een on
afhankelijke rechtspraak zijn even
min geruststellende tekenen.
Dr. S. W. Couwenberg, voorzitter van
het Democratisch Centrum Nederland en
adjunct-directeur van het Oost-West-in-
stituut, stelt dit vraagstuk aan de orde in
een onlangs verschenen boekje „Her
levend nationalisme" uitgegeven bij H
Nelissen in Bilthoven. Het is ook naar
liet oordeel van dr. Couwenberg supra-
nationaiiteit nog altijd de enige weg om
op den duur tot een geordende, vreedza
me wereldsamenleving te komen.
Hoewel de schrijver het nationalisme
in de jonge landen overigens beoordeelt
als een progressieve kracht, vindt hij het
herleven ervan in de oudere landen een
anachronisme. Al richt zijn kritiek zich
m de eerste plaats op generaal De Gaulle,
hij vindt dat de generaal op dit punt een
trouwe bondgenoot heeft in de Verenigde
Staten, die evenmin bereid zijn deel uit
te maken van supra-nationale organisaties
en op bepaalde gebieden, bijvoorbeeld
het geheel aanvaarden van internationale
rechtspraak afstand te doen
souvereiniteit.
van eigen
Er is, schrijft hij, zowel in Frankrijk
als in de V.S. sprake van een moreel
nationalisme. De Amerikaanse buitenland
se politiek wordt in hoge mate bepaald
door een nationaal zendingsbewustzijn,
hetgeen blijkt in Vietnam. Ook in Enge
land leeft het nationalisme nog sterk, al
dus dr. Couwenberg, die vindt dat La
bour daar geen verandering in heeft ge
bracht omdat „het Laboursocialisme is
uitgegroeid tot een sterk nationaal georiën
teerd socialisme. De huidige leiders van
Labour varen ten aanzien van de E.E.G.
een andere koers, maar dat impliceert
met dat zij werkelijk supra-nationaal zijn
gaan denken".
Het meest opmerkelijke vindt de schrij
ver de ontwikkeling in de communistische
wereld. Hij trekt een vergelijking tussen de
Franse revolutie van 1789 en de commu
nistische van 1917. Beide hadden aanvan
kelijk kosmopolitische pretenties, ze waren
bestemd voor de hele mensheid, maar
beide zijn steeds meer in nationalistisch
vaarwater gekomen. Het communistische
internationalisme is failliet. In landen
waar de communistische partij aan de
macht is gekomen, is men de nationale
staat vroeger het instrument van de
bezittende klasse gaan herwaarderen
als de drager en promotor van de socia
le revolutie.
Tenslotte heeft de nationale staat zich,
aldus dr. Couwenberg. de laatste tiental
len jaren ontwikkeld tot een sociale wel
vaartsstaat. waarin de nationale integra
tie en solidariteit een nieuw krachtig ac
cent met zijn nationale „planning" en
zijn permanente streven naar een natio
nale welvaartsvergroting, werkt de inter
nationale desintegratie in de hand Een
proces dat lijnrecht indruist tegen de
groeiende internationale afhankelijkheid.
Het is volgens de schrijver onvoldoende
dat men probeert dit proces af te rem
men door allerlei vormen van internatio
naal overleg. Een doeltreffende interna
tionale ordening kan alleen worden be
reikt op basis van supra-nationale ge-
zagsvormen van internationaal overleg.
Een doeltreffende internationale ordening
kan alleen worden bereikt op basis "van
supra-nationale gezagsvormen, zoals die
in klein-Europa ontwikkeld zijn. Intussen
moet dr. Couwenberg erkennen dat zelfs
in klein-Europa hel gevaar bestaat „dat
de E.E.G. blijft steken in een half vol
tooide economische unie om maar te zwij
gen van een uitbreiding van deze unie op
het terrein van de buitenlandse politiek".
„Herlevend nationalisme" bevat een
somber verslag, ondanks het volgens de
schrijver onvermijdelijke proces naar gro
tere eenheid. In dat verslag komt Ne
derland, waar „de neiging tot nationale
zelf onderschatting zo sterk is dat zij in
het buitenland opvalt" er niet al te best
af. Dr. Couwenberg vindt het Nederland
se supra-nationalisme nog al in tegen
spraak met het politiek nationalisme van
defensief-conservatieve aard in de kwes
ties Indonesië en Nieuw-Guinea. Voor het
buitenlandse beleid van Den Haag toont
hij geen waardering. En over de toege
nomen belangstelling vooral van jongeren
voor de buitenlandse politiek, schrijft hij:
„Die belangstelling geldt eerder een kwes
tie als Vietnam dan zaken waarin Neder
land een reële vinger in de pap heeft,
zoals de ontwikkeling van de Benelux en
de Europese samenwerking. De kennis
van zaken is niet zelden omgekeerd even
redig met de gedemonstreerde belangstel
ling."
Veel scherper is echter de kritiek op het
feit dat de gemiddelde Nederlander „een
opvallend gebrek aan nationaal - cultureel
zelfbewustzijn heeft" Die kritiek weegt
voor dr. Couwenberg zwaar omdat vooral
een land dat min of meer de kamoioen
is van supra-nationale aanpak er op dient
te letten dat het zijn culturele identiteit
niet verliest door eenvoudig te worden
overspoeld. Zeker Frankrijk is er op uit
zijn stempel te drukken op het toekom
stige verenigde Europa, ook op cultureel
gebied.
Feiten als de geringe eerbied voor ei
gen taal en voor Nederlandse geschiede
nis beschouwt dr. Couwenberg als uitin
gen van een klein-land-defaitisme. Een an
der voorbeeld daarvan: „in een land met
een gezond nationaal zelfbewustzijn zou
het jarenlang gesol met de viering van
een nationale feestdag als de vijfde mei
uitgesloten zijn geweest".
