SPANNING IN LABOUR
Linkse Labourrebellen geweerd
uit de fractievergaderingen
Ex-burgemeester aangehouden
in Rome na verduisteringen
Leuvense universiteit voor
Vlamingen één week gesloten
LICHT'
Kasperak
overleden
Beschermend cordon voor
predikant in Hamburg
Softenon-proces begint in mei
commentaar
Fusie in Israël
van drie partijen
Chief Whip wil
totale steun
Oostduitse skiër
gevlucht
Even opfrissen
Officieren in burger langs gangpaden
Paddestoelhuisjes
Johnson zorgt dat
arme vrouwen
pillen krijgen
Griekse troepen
uit Cyprus
teruggetrokken
MAANDAG 22 JANUARI 1968
3
Brandstichting in aula
R IJ L E S
TEL. 19184
Vrees
(Van onze correspondent)
BONN Officieren in burger
onder aanvoering van een generaal
zaten afgelopen zaterdag in de Ham-
burgse Michaeliskerk op wacht om
te verhinderen dat de predikant er
door roerige studenten in zou worden
verhinderd na'afloop van de preek de
kansel te verlaten. In deze dienst, die
door ongeveer 2500 belangstellenden
werd bezocht, sprak de Hamburgse
hoogleraar in de systematische theo
logie, prof Thielecke.
(Van onze correspondent)
BONN. In mei begint in Aken het proces tegen de fabrikanten van
het slaap- en zenuwstillend middel Contergan dat in Nederland onder
de naam Softenon bekend is geworden. Het oordeel in dit proces, dat als
een van de gecompliceerdste in de Duitse geschiedenis wordt beschouwd,
wordt niet voor 1970 verwacht. Het vooronderzoek heeft meer dan zes
jaar geduurd, in welke periode meer dan drieduizend aanklachten bij
het openbaar ministerie zijn ingediend.
De twintigjarige V.V.D., gebouwd op
de grondvesten van het liberalisme en in
1948 door Oud en Stikker met positiever
denkbeelden geladen dan de liberale
rudimenten na de oorlog hadden overge
houden, heeft in het Nederlandse maat
schappelijke bestel de rol overgenomen
van de behoudende vleugel. De positieve
denkbeelden van 1948, uitgedrukt in de
nieuwe naam „voor Vrijheid en Demo
cratie", zijn in diverse kabinetten door
liberale ministers tot gelding gebracht in
een vaak gelukkige eensgezindheid met
confessionele partijen, die eveneens naar
conservatieve nationale stabilisatie neig
den en weinig bereidheid demonstreerden
tot het in de pas lopen met de groeiende
progressiviteit in politieke en maat
schappelijke normen.
Zo werd de V.V.D. een standvastige en
sterk verankerde rechtse partij, die niet
eens beroerd werd door de stormen van
vernieuwing waaraan andere partijen
hun verbrokkelings- en ontbindingsver
schijnselen wijten.
Liberaal, conservatief, rechts het zijn
echter termen die geen van alle nog een
juiste omschrijving leveren van wat er
in de V.V.D. leeft, omdat op zekere pun
ten van politiek en maatschappelijk han
delen en zeker wanneer dat met re
geringsverantwoordelijkheid gebeurt
ook van de V.V.D. progressiviteit en so
ciaal-dynamische initiatieven worden ge-
eist. De vérgaande overheidsbemoeiingen
in de economische en sociale sector, die
onze hedendaagse samenleving nu een
maal broodnodig heeft, stroken in theorie
niet met het liberalisme, maar behoren
tot het vaste gegeven van onvermijdelijke
overheidszorg, zoals een moderne proce
dure van socialisering aan alle nationale
samenlevingen heeft opgelegd.
Terwijl de confessionele partijen door
interne stromingen gedwongen worden
de uiterste consequenties te trekken uit
nieuwe opvattingen, die vooral in kringen
van jonge progressieven leven, blijft de
V.V.D. zichzelf, waarbij onvermijdelijk
een kloof ontstaat tussen haar politiek en
sociaal handelen aan de ene kant en haar
maatschappelijke, levensbeschouwelijke
opstelling aan de andere kant. Dat vooral
oudere en streng-conservatief denkende
figuren daaraan ergernis en ongenoegen
beleven, is tijdens de vierde lustrumher
denking der V.V.D. gebleken uit de bij
zonder onverzoenlijke rede van mr. H. van
ïtiel, voorzitter van de Eerste-Kamer-
fractie der partij, die geen enkele bereid
heid tot een mildere houding tegenover
de vrijere en openhartiger vertolking van
frustraties uit de jongere generatie liet
blijken, doch in feite opriep tot een front
vorming daar tegenover. Hij ging zelfs zo
ver dat hij persconcentraties van rechtse
allure toejuichte en demonstratieve op
zegging van omroepabonnementen voor
stelde als een nationale daad waarbij
hij ongenuanceerd alle uitingen van ver
nieuwingsdrang op één hoop veegde on
der de noemer van onfatsoen en gezags
ondermijning.
Het is jammer dat de heer Van Kiel,
die toch meermalen bij discussies met
politieke en levensbeschouwelijke tegen
standers of andersdenkenden van een
jeugdig élan bezield leek, zich tot een
dergelijke generalisering heeft laten ver
leiden toen hij voor het forum van een
feestvierende partij stond. Hij liet de ge
legenheid voorbijgaan de jongeren in de
V.V.D. enig medeleven te laten blijken
van de ouderen, enig begrip voor de on
getwijfeld ernstige twijfels die de op
groeiende generatie ondervindt ten aan
zien van de waarde en houdbaarheid van
sommige traditionele en geconserveerde
erfgoederen in een maatschappij vol
stroomversnellingen en kolken. Het Is
immers die jongere generatie die is aan
gewezen op samenwerking in alle sectoren
van het openbare leven met andersge-
zinden, confessionelen zowel als sociaal-
progressieven, waarbij negatieve reacties
de conservatieve jeugd slechts tot isolatie
kunnen doen vervallen. De jongeren had
den van mr. Van Riel positiever vinger
wijzingen verwacht, vooral, omdat ook in
de V.V.D. dat positieve element ruim
voorhanden is.
JERUZALEM (DPA en Reuter). Drie
Israëlische partijen hebben zich tot de
nieuwe „Israëlische Arbeiderspartij" ver
enigd.
In de nieuwe partij, die in het parle
ment over 54 van de 120 zetels beschikt,
zijn de socialistische Mapai, de Achdoeth
Haavodah en de ruim twee jaar geleden
onder Ben Goerion van de Mapai afge
scheiden Rafi bijeen.
Van de nieuwe partij maken politici
als de Israëlische minister van Defensie,
Dajan, de minister van Buitenlandse Za
ken, Eban, en de oud-minister van Bui
tenlandse Zaken mevrouw Golda Meir
deel uit.
De voormalige Israëlische regeringslei
der David Ben Goerion heeft besloten,
niet tot de nieuwe partij toe te treden.
(Van onze correspondent)
LONDEN. De spanningen binnen
de Labourfractie in het Lagerhuis als
gevolg van de aantasting van de so
ciale voorzieningen door de ophef
fing van de kosteloze verstrekking
van medicijnen en inkrimping van de
houw van gemeentewoningen zijn
nog toegenomen doordat gedurende
het weekeinde de Chief Whip John
Silkin de 25 socialistische fractie
leden die zich donderdag toen de re
gering de vertrouwenskwestie stelde
van stemming hebben onthouden tot
nader order heeft verboden de weke
lijkse fractievergaderingen hij te
wonen. Een van de getroffenen is de
vice-voorzitter van de fractie, Wil
liam Hamilton.
Het merendeel van de leden op wie
deze strafmaatregel is toegepast behoort
tot de linkervleugel. De linkse rebellie
is in de Labourfractie helemaal niets
nieuws en meestal voor de regering
ongevaarlijk. Vandaar dat Silkin al ge
ruime tijd de teugels van de partijdisci
pline heeft laten vieren, vooral ook omdat
de tegenstellingen van Labour onder
Wilson, die zelf oorspronkelijk uit de linkse
hoek kwam en die een aantal figuren uit
de linkervleugel in zijn regering heeft op
genomen, niet meer zo scherp als voorheen,
toen links een veel geïsoleerder groep
vormde.
Nog nooit tevoren was een dergelijk
besluit genomen en niemand wist of Sil
kin daartoe bevoegd was. Hij werd dan
ook van eigenmachtig optreden beschul
digd. De kwestie liep zo hoog dat premier
Wilson zondagavond laat met enkele an
dere topleden van het kabinet een spoed
zitting hield met als gevolg dat het be
sluit van de Chief Whip (opperste zweep-
drager), die zelf ook lid is van de re
gering, als functionaris belast met de na
leving van de partijdiscipline, ongedaan
werd gemaakt. Besloten werd de fractie
donderdag over nieuwe tegen de rebellen
gerichte disciplinaire voorstellen te laten
beslissen.
Het alarm was zo groot omdat het ge
vaar bestond dat bij een massale opstand
in de Labourpartij gecombineerd met een
tegenstemmen door de conservatieven de
regering ten val zou kunnen worden ge
bracht. De tories wilen echter niet zo
ver gaan, omdat zij instemden met het
sociale deel van de bezuiniging en al
leen de defensiebesnoeiing afkeurden.
Vandaar dat evenals links, dat de defen
siemaatregelen wel, doch de sociale voor
stellen niet kon aanvaarden, de conserva
tieve fractie zich van stemming onthield.
Desalniettemin heerst er algemene
twijfel of Wilson zich wegens zijn poli
tieke zigzag-gedrag nog lang zal kun-
(Van onze correspondent)
ROME. Rome is een stad waar zel
den een dag voorbij gaat zonder verras
singen. De laatste is even ongewoon als
onprettig. De op 14 november afgetreden
ex-burgemeester van de eeuwige stad, dr.
Amerigo Petrucci, kreeg 's avonds in zijn
woning bezoek van een paar onderofficie
ren van de carabinieri en werd verzocht
even mee te willen komen voor een paar
dringende inlichtingen. Een uur daarna
werd hij geboeid en wel naar de gevan
genis gebracht van de stad waarvan hij
tot voor kort de eerste burger was.
Het wordt nu duidelijk waarom dr. Pe
trucci het burgemeestersambt heeft wil-
(Van onze correspondent)
BRUSSEL. Het Vlaamse deel van de
Leuvense universiteit zal deze hele week
gesloten blijven. Het besluit daartoe heeft
de academische raad voor het Neder
landstalige deel van de hogeschool gis
teren genomen. Het schijnt een verstan
dig besluit. De meeste Vlaamse professo
ren hadden toch al besloten deze week
geen colleges te geven, omdat er teveel
onrust onder hun studenten heerste, als
gevolg van de nieuwe plannen van de
Frans-talige academische raad om in
Leuven te blijven.
Gisteren heeft eerst de raad van be
heer een overkoepelend college waar
in zowel Walen als Vlamingen zitting
hebben vergaderd. Het bleek eens te
meer dat men het niet eens kon worden.
De academische raad voor Leuven-
Vlaams heeft toen besloten tot sluiting
voor een week. Het gevolg is dat de
meeste Vlaamse studenten die voor het
weekeinde naar huis waren gegaan, van
daag wel niet naar Leuven zullen terug
keren, hetgeen de rust in de stad onge
twijfeld ten goede zal komen.
Nog zaterdagnacht was er door onbe
kenden brand gesticht in een aula van een
der Frans-talige faculteiten en daarbij
is voor circa 75.000 gulden schade aange
richt. De academische raad heeft alle da
den van geweld en samenscholingen
scherp veroordeeld.
Deze week zal er wel een van afwach
ten worden. Premier Van den Boeynants
heeft gisteren gezegd dat de regering niet
tot behandeling van de kwestie zal over-
ADVERTENTIE
DUVENVOORDESTRAAT 1A - HAARLEM
Niet de laagste lesprijs, maar wel de
kortste opleiding.
gaan, zolang het in Leuven niet eerst
weer rustig is en de colleges normaal
kunnen worden gegeven. Men verwacht
een initiatief van een van de politieke
partijen, met name van de CVP, de Ka
tholieke Volkspartij, die uiteraard in het
wel en wee van de r.-k.-universiteit van
Leuven het meest geïnteresseerd is.
Politieke waarnemers in Brussel zijn
van oordeel dat de „kwestie-Leuven"
(handhaving van het Nederlands-talige
deel in de stad en overheveling op niet al
te lange termijn van het Frans-talige
naar Wallonië) om een snelle oplossing
vraagt. Zij zijn bevreesd dat zolang het
niet is gebeurd de taalstrijd in Leuven
en daarbuiten telkens weer zal oplaaien
met alle weerslag van dien op het poli
tieke leven in België.
len neerleggen om zich op de lijst van de
christen-democratische partij te laten zet
ten voor de Kamer van Afgevaardigden,
waarin hij stellig gekozen zou zijn. Een
kamerlid is in Italië min of meer onstraf
baar en kan alleen strafrechtelijk worden
vervolgd wanneer de meerderheid van de
Kamer daartoe zijn toestemming heeft ge
geven.
Dr. Petrucci wordt beschuldigd van ver
duistering van openbare gelden. Deze eu
vele daad heeft hij naar het schijnt, niet
verricht als burgemeester en zelfs niet in
zijn huidige ambt van wethouder van Fi
nanciën van de gemeente Rome, maar em
kele jaren geleden toen hij buitengewoon
commissaris was van het nationale werk
voor moeder en kind.
Hij zou toen zeer grote bedragen van
deze instelling in handen hebben gespeeld
van allerlei katholieke verenigingen en
ook van kloosters die daar geen enkel
recht op hadden. Verder zou hij om be
paalde personen of instellingen te bevoor
delen de levensmiddelen en andere nodige
zaken voor weeshuizen, kindertehuizen, de
inrichtingen tot bijstand van ongehuwde
moeders enzovoorts hebben ingekocht te
gen vier of vijf maal hogere prijzen dan
op de open markt werden gevraagd.
Of hij zich ook persoonlijk heeft bevoor
deeld is niet zeker. De eerste berichten
over zijn zonderling beheer van openbare
middelen verschenen in mei 1966 toen een
aanklacht tegen hem werd ingediend door
een vertegenwoordiger van de kleine ra
dicale partij inzake onregelmatigheden,
die dr. Petrucci zou hebben begaan in de
jaren van 1956 tot 1961 (voor hij lid was
van de Romeinse gemeenteraad, laat staan
burgemeester).
Tezamen met dr. Petrucci worden nog
een vijftiental andere personen genoemd
die met de ruim veertigjarige eerste bur
ger bij deze zaak betrokken zouden zijn
Eén van hen, dr. Dario Morgantini, die
hem als buitengewoon commissaris voor
het nationale werk moeder en kind is op
gevolgd, is eveneens in zijn woning ge
arresteerd.
PALO ALTO (Reuter en AFP) Mike
Kasperak, de 54-jarige Amerikaan die
vijftien dagen geleden het hart van een
ander kreeg, is gisteren in het ziekenhuis
van de Stanford-universiteit in Palo Alto
(Californië) overleden.
Het overlijden van Kasperak kwam
voor niemand als een verrassing. Toen
hij op vrijdagmiddag 5 januari het zie
kenhuis van de Stanford-universiteit
werd binnengebracht, was hij al ten dode
opgeschreven. Anderhalf jaar tevoren had
de patiënt wegens zijn slechte gezondheid
zijn werk als metaalarbeider in Cleve
land moeten opgeven.
Begin 1967 verhuisde hij met zijn
vrouw Ferne naar Palo Alto in Califor-
nië, in de hoop dat het mildere klimaat
hem goed zou doen. Het mocht echter
niet baten. Toen hij na een hartaanval
het academisch ziekenhuis werd binnen
gebracht, verkeerde hij in een deplora
bele toestand. Behalve een sterk ver
groot, slecht werkend hart dat het elk
ogenblik kon opgeven, had hij een zieke
lever en longen die sterk hadden gele
den van het inademen van metaalgruis
en het intensief roken van sigaretten. Hij
zag er vervallen uit met een gerimpelde
perkamentachtige huid en diep in hun
kassen liggende ogen.
Philip Blaiberg, op wie in Kaapstad
een harttransplantatie werd verricht,
maakt het negentien dagen na de ope
ratie uitstekend.
LE BRASSUS, Zwiterland (AP) Een
van de beste Oostduitse beoefenaars- van
het noordse skieën, de 21-jarige Rolf
Pöhland, die in 1966 vierde werd in de
combinatie bij de wereldkampioenschap
pen te Oslo, is uit het hotel van zijn
ploeg naar West-Duitsland gevlucht. Hij
zou zijn geholpen door de voormalige
Westduitse Olympische kampioen en we
reldkampioen in de combinatie, Georg
Thoma, die zich naar het schijnt in Zwit
serland bevond om de ontsnapping te
organiseren. Hij nam namelijk niet deel
aan de wedstrijden en vertrok gedurende
de nacht met Pöhland per auto naar
West-Duitsland.
nen handhaven. Omdat Labour een par
tij vol inwendige tegenstellingen is moet
een partijleider zich altijd in vele boch
ten wringen, maar Wilsons verwarrende
kronkelingen zijn van dien aard dat
zijn prestige zo ernstig is gehavend dat
herstel van zijn verzwakte positie vrij
wel uitgesloten lijkt. Het geroep om een
nieuwe leider is echter onrealistisch om
de eenvoudige reden dat er op het ogen
blik geen enkele krachtige figuur is die
Wilsons taak zou kunnen overnemen.
Ditzelfde geldt voor de conservatieve
leider Edward Heath, die tot nu toe niet
de indruk heeft gewekt dat hij het be
ter dan Wilson zal doen, hoewel in het
land de conservatieve vloedgolf thans al
les overspoelt. Beide grote partijen gaan
door een leiderscrisis, waarbij Wilson nog
een kleine en Heath nog een grote kans
bezit zich opnieuw algemeen acceptabel
te maken. Hoe algemeen de politieke
malaise in Engeland is, blijkt ook uit
het feit dat de liberale en speciaal de
militante ,rode garde' onder hen onte
vreden zijn over hun nieuwe Lagerhuis-
aanvoerder Jeremy Thorp.
Een Labrador is een waterhond,
maar de zeven weken oude Georgie
Girl kijkt toch wel angstig als zijn
meesteres Pamela Eddy haar optilt
en zich dan in de golven stort. In
Cottesloe (westelijk Australië) is het
109 graden Fahrenheit en dan wil
je je in de lunchpauze wel eens even
opfrissen.
De professor was bang dat zich de
scènes zouden herhalen zoals die zich de
afgelopen weken in de Berlijnse „Ge-
dachtniskirche" hebben afgespeeld, waar
bij de „kommunard" Rudi Dtatschke met
zijn volgelingen de dienst verstoorde en
de voorganger tot een discussie over Viet
nam trachtte te dwingen.
Voor Thielicke was er alle aanleiding
om op zijn hoede te zijn. Hij kwam eind
vorig jaar in het nieuws toen hij het op
nam voor een van zijn collega's aan de
Hamburgse universiteit, de leider van het
pedagogische instituut prof. Wenke. Deze
Paddestoelhuisjes, zoals op deze
maquette te zien zijn, zullen in gro
ten getale verrijzen bij Altwis in het
kanton Luzern. Het zijn weekeind-
huisjes, ontworpen door een archi
tectenbureau in Zurich. Het wachten
is nu alleen nog op de bouwver
gunning.
Hl -
De beklaagde is de firma „Chemie
Grünenthal", die ervan wordt beschul
digd over het hoofd te hebben gezien
dat Contergan, wanneer het door
zwangere vrouwen wordt ingenomen,
tot misvormingen van de vrucht aan
leiding kan geven. Het openbaar mi
nisterie gaat ervan uit, dat door het
gebruik van Contergan in de Bondsre
publiek vijfduizend kinderen met mis
vormingen ter wereld zijn gekomen.
Buiten de Bondsrepubliek zouden dit
er ongeveer duizend zijn, vooral in
Zweden en Groot-Brittannië.
De eerste gevallen van zenuwbe
schadigingen zouden volgens de aan
klacht al bij klinische proeven voor
het produkt in de handel kwam zijn
vastgesteld. Het onderzoek werd nog
aanzienlijk bemoeilijkt door het ge
brek aan medewerking van de firma
Grünenthal. Bovendien bracht de enige
aangeklaagde zijn vermogen over op
de naam van familieleden. Blijkbaar
ging het er daarbij om bij de eventuele
burgerrechtelijke gevolgen van het
proces deze waarden in veiligheid te
brengen. Het middel Contergan werd
in 1954 in Stolberg door de firma
Grünenthal ontwikkeld.
Van 1957 af was het middel, dat
thalidomide bevatte, zonder recept te
koop en werd het aangeprezen als een
van de minst gevaarlijke slaap- en ze-
nuwstillende middelen. In 1960 begon
nen artsen al twijfel te koesteren over
de gevaarloosheid van Contergan. Na
dat op een openbare bijeenkomst door
een kinderarts over een golf van mis
vormingen bij geboorte werd bericht,
nam de firma Grünenthal op 26 no
vember 1961 het Contergan uit de han
del terug. Van dat moment af liep
het aantal misvormingen opvallend te
rug.
hoogleraar, die op een enigszins „bruin-
bevlekt" verleden zou terugzien, kreeg
het zo hard te verduren van de zijde van
de links-radicale studentengroepen, dat
Thielecke het nodig vond openbaar be
kend te maken dat hij „zich blijkbaar had
vergist in zijn oorspronkelijke opinie dat
Duitsland „van het nazisme was bevrijd"
en dat er geen nieuwe Hitier meer moge
lijk zou zijn".
Het is' een typische reactie van de con
servatieve oude garde in de bondsrepu
bliek, dat ze steeds weer met een zekere
zucht van verlichting wijst op vermeen
de parallellen met de Hitler-tijd, als om
haar verantwoordelijkheid uit die dagen
te verkleinen.
Enige dagen voor de preek van afgelo
pen zaterdag zou plaatsvinden belde
Thielecke zijn vriend, generaal Wulf, die
commandeur is van de tweede officiers-
school in Hamburg. Wulf, die zoon van
een dominee is, stelde de professor gerust
met de mededeling dat hij „als geënga
geerd christen toch wel in de kerk zou
zijn geweest", maar dat hij nu versterking
zou meebrengen na ruggespraak met zijn
„leerlingen".
Tijdens de dienst zaten de officieren
zonder wapenrok, maar in burger, langs
het gangpad naar de kansel om Thielecke
te beschermen tegen de opstandelingen
die hij voor het gemak met nazi's verge
leken had. Maar er gebeurde niets. Hoe
veel mannen die men in dit verband
dan ook wel een soort S.S. had kunnen
noemen generaal Wulf had meege
bracht wist deze overigens zelf niet te
vertellen. „Misschien vijftig, misschien
zeventig". Hij voegde er aan toe: „We
wilden als stabiliserende factor werken
en we hebben vlijtig gezongen ook".
WASHINGTON (AP) Volgens de
onderminister voor Volksgezondheid, On
derwijs en Welzijnszorg, Wilbur J. Co-
hen, zal president Johnson zorgen dat
behoeftige vrouwen, die zulks wensen, de
beschikking krijgen over middelen ter
geboorteregeling.
De president heeft van de voorgenomen
maatregelen ten behoeve van de ge
zondheidszorg voor zuigelingen en aan
staande moeders gewag gemaakt in zijn
woensdag uitgesproken boodschap over de
toestand van het land, maar toen niet
gesproken over geboorteregeling.
(Van onze correspondent)
ISTANBOEL. In de Turkse kranten
wordt aangenomen dat de erkenning van
het Griekse regime niet is geschied zon
der tegenprestaties, die misschien pas la
ter bekend zullen worden.
Het terugtrekken van de ongeregelde
Griekse troepen uit Cyprus is weliswaar
officieel voltooid maar in de Turkse pers
wordt met grote stelligheid beweid dat
nog vijfduizend Grieken onder wie
1600 officieren op het eiland zijn ach
tergebleven die de Cyprische nationaliteit
hebben gekregen.
Het is opvallend dat de erkenning door
Turkije komt na een week waarin een
nieuwe machtsstrijd in Athene lijkt te
zijn uitgevochten. Ditmaal tussen Papa-
dopoulos en zijn voormalige militaire
collega Pattakos.
Iets daarvan drong ook bij de Griekse
nieuwsuitzendingen door. Papadopoulos'
hiernieuwde uitroep „leve de koning",
aan het eind van een rede werd wel uit
voerig door het strijdkrachtenstation uit
gebazuind maar werd op het nationale
programma verzwegen. Een andere theo
rie is dat die hele zogenaamde machts
strijd door de slimme Papadopoulos wordt
geënsceneerd om de erkenningen te ver
krijgen als steun in de strijd tegen een
zogenoemde fanatiekere vleugel.
