MADTTA URRT AAR
1V1AK11A nLKLAAK
Collages van bloemen en vlinders
invloed
De Vietnamese vrouw heeft veel
Ribstuk met kool
16
feS
Erbij
Van de showbusiness
in de wandsierkunst
Gaston Gourmet
ZATERDAG 27 JANUARI 1968
ZE ZIJN OPEENS IN DE MODE,
WANDVERSIERINGEN VAN GE
DROOGDE BLOEMEN, RIETPLUI
MEN, MOS EN VLINDERS. ZE WOR
DEN VOORAL VEEL GEMAAKT
DOOR VROUWEN, DIE DAN THUIS
KUNNEN WERKEN. EEN VAN DIE
VROUWEN IS MARITA HERLAAR
UIT AMSTERDAM. ZIJ BESTAAT
VAN DIT WERK.
MARITA HERLAAR IS NU 28 JAAR
EN IN DE KRINGEN VAN DE
SHOWBUSINESS NIET ONBEKEND.
BIJNA TIEN JAAR LANG STOND
ZIJ ZOWAT DAGELIJKS OP DE
PLANKEN. EERST ALS HELFT VAN
HET DUO DE MARICIIICA'S. DAT
LIEDJES IN TWINTIG* TALEN
ZONG, EN LATER BIJ HET TRIO
DE TOPSY'S.
(Van een medewerker)
NU HEEFT MARITA een andere
baan. Zij vervaardigt wandversierin
gen. Zij gebruikt bloemen, rietpluimen,
mos, takjes, vlinders, enz. In augustus
begon zij ermee als hobby, maar het
is binnen twee maanden uitgegroeid tot
een produkt dat de deur uitvliegt.
Kunstwinkels en bloemenzaken, eerst
alleen uit Amsterdam, maar al spoedig
uit het gehele land. tonen belangstel
ling. Het is zelfs al zover dat er brie
ven komen uit Italië en Amerika om
nadere gegevens. „Ik kan het niet
meer bijhouden", aldus Marita. die er
zelf wel het meest verwonderd over is.
„NA TIEN JAAR duo-zingen had ik
er geen zin meer in. Ik wou er helemaal
mee stoppen. Dat lukte achteraf niet
zo erg. Je blijft naar het applaus ver
langen en ik ging alleen zingen. Bij
Kees Manders op het Rembrandtplein.
Dat viel tegen en dus was het al gauw
bekeken. Een paar maanden was ik
thuis. Maar van alle kanten werd ik
opgebeld. Waarom doe je niets meer?
vroegen de arbeids- en theaterbureaus.
Het bleek dat er nogal een grote vraag
was naar trio's. Ik kreeg contact met
twee andere meisjes en wij besloten
met z'n drieën te gaan zingen. Het ging
lekker. Wij kregen ook wel werk, maar
het vlotte toch niet zo erg. Het wordt
trouwens toch slechter in de showbusi
ness. Er zijn een boel artiesten, die
klagen dat zij zonder werk zitten. Het
is niet meer dat van een paar jaar ge
leden. Daarom besloot ik toch eruit te
stappen en nu voor goed. De lopende
contracten hebben wij afgewerkt. Het
laatste was 14 oktober.
MAAR, IK MOET toch wat doen? Ik
moet de kost verdienen voor mijn twee
kinderen en dat valt heus niet mee. En
toen kreeg ik h t idee", aldus Marita
Herlaar.
„Mijn moeder maakte vier jaar ge
leden wandversiering. Eigenlijk meer
voor haar plezier.
Toen begon ik ermee. Ik heb hele
maal geen reclame gemaakt. Met een
paar van die dingen onder mijn arm
ging ik op bezoek bij die echte aparte
kunsthandeltjes en bij bloemisten, die
het als bijprodukt kunnen verkopen.
Het was meteen raak. Verder ging het
via, via. Je weet wel hoe dat gaat.
De één zegt het tegen de ander en nu
is het zover, dat er dagen zijn dat de
bel niet stil staat. Overal vandaan ko
men ze kijken en.kopen.
MARITA HERLAAR plakt en prikt
de takjes, bloempjes en vlindertjes, die
uiteraard een speciale „bewerking"
hebben ondergaan om goed te blijven.
Al het materiaal dat zij gebruikt is
echt. Het komt niet uit ons land alleen.
Er zijn speciale „pluimen" en bloem
pjes die uit tropische landen komen.
Sommige pluimen en strohalmen krij
gen een verfbadje, maar dat is dan
ook het enige. Veel van het materiaal
komt uit Zuid-Afrika, via een impor
teur die het ook voor andere doelein
den verkoopt.
„JE MAAKT SOMS wel rare dingen
mee, alhoewel ik het ook best kan be
grijpen. Voor veel van mijn werkstuk
ken gebruik ik één of meer vlinders.
Laatst kwam er iemand die per se zo'n
wandversiering van mij wilde kopen.
Hij zei bij welk soort interieur het
moest passen. Ik had een leuk idee,
maar toen ik het voorstelde, kreeg ik
te horen, dat er geen vlinder op mocht
komen. Ik ben namelijk lid van de die
renbescherming, aldus die klant. Met
zulke wensen houd ik natuurlijk reke
ning".
„Voor elck wat wils", is het devies.
Marita Herlaar heeft speciale wandver
siering voor de kinderkamer, voor de
oud-Hollands ingerichte woonvertrek
ken, voor slaapkamers en noem maar
op. „Ook voor teenagers maak ik ze.
Felle kleuren! Wij leven in de tijd van
de love-in. met veel bloemen en zo. Ik
krijg er ontzettend veel vraag naar".
DE WANDVERSIERINGEN HEB
BEN een formaat van 60 bij 35 cen
timeter. Het is een priegelwerkje,
waar regematig het pincet aan te pas
komt. „Ik krijg er echter al een be
hoorlijke handigheid in en nu doe ik
gemiddeld twee uur over één werk
stuk. Ik ben er vele uren zoet mee.
's Morgens om kwart voor zeven sta
ik op. Dan ga ik de huishouding doen
en daarna begin ik aan de wandver
siering. Ik werk door tot twaalf uur
's nachts, maar het komt meer dan
eens voor dat ik een grote bestelling
krijg, die binnen een paar dagen ge
leverd moet worden. Dan ga ik wei
eens door tot drie uur in de nacht".
BIJ AL HAAR WERK doet zich één
groot probleem voor: namelijk de ar-
beidsruimte. „Ik zoek een winkeltje
met een werkplaats en een woning",
zegt ze.
Het is nu behelpen. De huiskamer
is het „atelier"; een piepklein slaap
kamertje is „magazijn". Dat geeft
extra werk. Het materiaal ligt op één
hoop bij elkaar en er gaat veel voor
Marita kostbare tijd verloren met
OP ÉÉN TYPE mensen kan ik ja
loers worden: op de liefhebbers van
een goed maal, die het daarbij presteren
slank te blijven. Dat is voor mij nog
een van de geheimen die ik niet heb
weten te doorgronden. Toch ken ik ze,
de mensen die werkelijk alles kunnen
eten en naar mijn oordeél altijd te
grote porties, zonder dat zij daarvan
naar buiten iets tonen.
Zo heb ik vrienden, die mij welhaast
wellustig beschrijven, hoe zij diep in
de nacht, of kort voor het slapen gaan,
nog gebakken eieren met spek hebben
bereid. Een eenvoudig, maar daarom
niet minder stevig hapje. Bovendien
zijn zij van het type, dat zich bij de
warme maaltijd tweemaal bedient van
aardappelen, vlees en groente, dat
soep vooraf heeft en elke dag een lek
ker puddinkje na.
Daarbij de slanke lijn behouden is
voor mij onmogelijk, hoe zij het doen?
Ik weet het niet.
TOCH ZIJN GEPANEERDE spek
lappen op zijn tijd heerlijk. En dat
niet alleen, maar ze behóren gewoon
bij verschillende koolsoorten, vind ik.
Ter afwisseling echter eens een rib
stuk kiezen bij groene- of rodekool
is aan te bevelen. Voor 4 personen hebt
u tenminste een stuk nodig van 650
tot 700 gram. U koopt het een dag
voordat u het gaat klaarmaken, want
het wordt gemarineerd. Voor de mari
nade gebruikt u eenvoudige rode wijn
of bier en een half kopje goede azijn
(kruiden- of dragonazijn). Doe verder
in de schaal (met deksel) 1 klein ge
sneden ui, 1 prei eveneens in jullienne
gesneden, een handje worteltjes, wat
kruidnagelen en een laurierblad, peper
en zout naar smaak, wat tijm, marjo
lein en eventueel een paar gekneusde
teentjes knoflook.
EEN NACHT OP een koele plaats
laten staan. Tenminste eenmaal om
keren. Voor het braden het vlees uit
de marinade halen en goed afdrogen.
In de vleespan wat reuzel, of een lepel
goede olie, wat boter laten smelten en
bruin worden. Dan het stuk vlees aan
alle zijden bruin braden. Vervolgens
zoveel van de marinade erbij gieten,
dat er voldoende vocht in de pan is
om het vlees op matig vuur te stoven.
U moet hier zo'n anderhalf tot twee
uur voor rekenen. Dan het vlees uit de
pan halen en het vocht door een
roerzeef draaien. Klop er wat room
of koffiemelk door, en indien nodig
wat meelboter om de saus te binden.
Leg het vlees terug in de pan, giet er
de fluwelige saus over en laat nog een
kwartiertje nastoven.
Op smaak afmaken met peper en
zout. Dit vleesgerecht smaakt even
voortreffelijk bij rijst. Indien u bier
gebruikt, laat het dan wel licht bier
oftewel pils zijn, zoals ik u indertijd
ook aanraadde voor de Vlaamse stoof-
karbonaden.
schoonheidsidealen betreft: Mai Ky, de
knappe vrouw van de vice-president, is
onder een aangenomen naam naar
Tokio gevlogen om door schoonheids
chirurgen haar ogen te laten verwijden.
„Om mezelf mooier te maken voor
mijn man", zei ze later.
DRIE DOKTOREN in Saigon hebben
zich gespecialiseerd in operaties om
ogen te verwijden en bustes te ver
groten. Voor het smaller maken van
neuzen wordt ongeveer 125 Amerikaan
se dollars betaald en voor de ver
wijding van de ogen 90.
Deze doktoren doen prachtige zaken.
De westerse opvattingen over
schoonheid hebben nog twee andere
nieuwigheden in het leven van de Viet
namese vrouw gebracht: bustehouders
en schoonheidswedstrijden, die beide
enorm populair zijn.
Elke week kan men op de tv ver
scheidene schoonheidswedstrijden aan
schouwen, vaak een per dag.
Er schijnen in Saigon evenveel
schoonheidssalons te zijn als in New
York City en ze worden goed geleid.
De rijke Vietnamese vrouw spreekt
in de regel Frans en Engels, heeft in
het buitenland gestudeerd en zal ook
haar kinderen naar het buitenland
sturen.
OP HET PLATTELAND werkt de
vrouw in het veld of zij heeft een
winkeltje. De kledij van een platte
landsvrouw bestaat uit een lange broek
van zwart satijn en een nauwsluitend
katoenen overhemd.
In deze oorlogstijd werken de vrou
wen op het platteland ook aan de aan
leg van wegen en in de steden in het
bouwbedrijf. Zij doen dit werk waar
nodig, overdag en gaan 's avonds naar
huis, naar haar gezinnen.
De prostitutie heeft vele meisjes ge
lokt naar streken in de buurt van Ame
rikaanse bases. In dit bedrijf kan een
meisje van 18 evenveel geld verdienen
als een officier van de regeringstroe
pen. Enkele meisjes trouwen met Ame
rikaanse soldaten.
Een Vietnamese man kan volgens de
wet slechts één vrouw hebben, maar
hij kan er twee, drie of vier gezinnen
op na houden en doet dit ook vaak.
Echtscheiding komt zelden voor.
HET SYSTEEM van meer gezinnen
te hebben vinden de echtgenoten van
die mannen niet prettig, maar zij kun-
(Van een verslaggeefster)
SAIGON Wist u dat er in
Zuid-Vietnam een vrouwelijke bur
gemeester is? Dat in een restaurant
de Vietnamese vrouw vaak betaalt?
Dat de rijke dames dieet houden
om slank te blijven? Dat de ru
brieken voor eenzame vrouwen
door de goedgesitueerde dames
worden verslonden? Dit is een land
waarin niet iedere vrouw een
vluchtelinge is. Niet iedere vrouw
draagt een koeliehoed en niet iede
re huisvrouw woont in een hut met
rieten dak, waar vlak bij de deur
geschoten wordt.
ER ZIJN DAMES, die in door chauf
feurs bestuurde limousines rijden. Er
zijn er, die winkelen bij Dior in Parijs,
die met vakantie naar de Riviera gaan.
Sommigen laten haar ogen, neuzen en
bustes veranderen om op westerse
vrouwen te lijken.
De invloed van de Vietnamese
vrouw is aanzienlijk, zowel in rege
ringskringen als in het bedrijfsleven en
de familiekring.
Een provinciaal bestuurder ant
woordde op de vraag of hij corrupt
was, eerlijk: „Natuurlijk. Hoe zou ik
anders aan de eisen van mijn vrouw
kunnen voldoen?"
VICE-PRESIDENT Ngoeyen Cao Ky
verklaarde, dat hij zich niet kandidaat
zou hebben gesteld, als zijn vrouw het
niet had goedgevonden. Volgens inge
wijden heeft zij de beslissing genomen.
De burgemeester van Dalat is me
vrouw Ngoeyen Thi Haoe, een mooie
welgevormde vrouw in het begin van
de veertig. Zij is juriste, heeft in Hanoi
gestudeerd en woont met haar man, een
dokter, al 14 jaar in Dalat.
Zij heeft een bureau met 100 man
personeel, dat zij regeert met ijzeren
hand.
Zuid-Vietnam bezit ook twee vrouwe
lijke senatoren, vrouwelijke directeu
ren van banken en grote bedrijven,
vrouwen, die gehuchten bij elkaar
houden in de gloeiende wildernissen,
vrouwen, die de leiding hebben van de
kraamklinieken.
Westerlingen beschrijven Aziatische
vrouwen traditioneel als passieve, do
ciele wezens, opgevoed om de mannen
Madame Ky liet haar ogen verwijden. Zij is een typisch voorbeeld van
een goedgeklede rjjke Zuidvietnamese vrouw.
te behagen, altijd op de achtergrond
en weinig zeggend.
Zeg dit tegen een Vietnamese vrouw
en ze zal u uitlachen.
IN HET OPENBAAR blijft zij in de
regel op de achtergrond, maar passief
is zij niet. Zij geeft toe, dat zij zelden
op wat dan ook „neen" als ant
woord aanvaardt.
Dit is te danken aan Confucius, die
heeft gezegd: „De mannen moeten
zich bezig houden met denken, met de
zedenleer, met letterkunde en wijsbe
geerte". Hij schreef voor, dat de vrou
wen zich moeten bezig houden met
zaken van minder gewicht, zoals geld,
het gezin en werk.
Het is bijvoorbeeld heel gewoon, dat
men een vrouw in een restaurant de
rekening ziet betalen. Een man zou er
niet over peinzen dat te doen.
Wat de invloed van de westerse
het zoeken naar de juiste materialen.
„Daarbij komt dan nog en dat
vind ik veel naarder dat je d'r zo'n
rommel van krijgt. Vooral als ik aan
het werk ben. In een mum van tijd
ligt de huiskamer bezaaid met stuk
jes tak, stro-afval, bloemblaadjes enz.
De stofzuiger maakt overwerk bij mij.
ELKE WANDVERSIERING IS weer
anders. „Al zou ik het willen ik kan niet
nen er met de wet in de hand weinig
tegen doen.
Soms wonen die gezinnen bij elkaar,
maar vaker leven zij gescheiden en
zijn zij zich slechts vaag bewust van
elkanders bestaan.
Op een ondergrond van vilt
plakt Marita bloemen, halmen
en vlinders.
twee dezelfde werkstukken maken. Er
is altijd wel een takje of een bloempje
of een strohalm dat anders uitvalt. Wat
de natuur eenmaal naar links heeft
doen groeien buig je niet naar rechts."
De zaken gaan uitstekend. Er zijn
vertegenwoordigers die voor haar wer
ken en stad en land afreizen. „Er
kwam toevallig een free lance verte
genwoordiger hier en die zag mijn pro-
dukten. Hij vroeg of hij er niet een
paar mee kon krijgen. Natuurlijk deed
ik dat. Het blijkt lekker te verkopen.
Er zijn er nu meer die voor mij wer
ken. Als het zó doorgaat, zal ik bin
nen enkele maanden personeel moeten
hebben. Bijvoorbeeld een meisje dat
vilt voor mij knipt, want ook daar
gaat veel werk inzitten.
En tussen al die bedrijven door, kan
Marita Herlaar toch nog geen af
scheid nemen van de muziek. In de
tijd dat zij nog op de planken stond
als „Marichica", zowel als „Topsy"
schreef en componeerde zij zelf de
meeste liedjes, waarvan sommige op
de grammofoonplaat zijn vastgelegd.
Zij maakte ook liedjes voor collega's.
„Ik schreef ze speciaal voor hen. Op
't lijf zo gezegd. Hoewel ik nu eigen
lijk geen tijd meer heb, wil ik daar
toch mee doorgaan. Onder het wer
ken door, krijg ik de ideeën. Ik blijf
liedjes maken ook al zing ik ze zelf
niet meer".
DAN HEEFT Marita Herlaar nog
één wens: „Ik zou zo graag eens een
boek willen schrijven. Het verhaal zit
al helemaal in m'n hoofd. Ik hoef het
alleen maar op papier te zetten. Voor
lopig komt het daar niet van. Mis
schien over een paar jaar...."
