Ree internationaal meester
TAL MET PORTISCH EN HORT
OP DE TWEEDE PLAATS
n
Snert
sloten
toespraken en prijzen
Hoogoventoernooi af
Ook Piket speelt volgend
ieesierg
GROENENDAAL's SUPERSLAGERIJEN
Waardig afscheid
van wedstrijdleider
Cor Mulder
P
3.18
1.98
MAANDAG 2 9 JANUARI 1968
Snelschaakbeker
W
LEERT DANSEN
BIJ JANSEN
Zaal Jeugdgebouw
Rembrandtlaan 45
IJMUIDEN
CLUBLESSEN
VOOR BEGINNERS EN GEVORDERDEN
Wilt U
dat wij
uw
advertentie
zo goed
mogelijk
verzorgen
Zorgt u
er dan voor
dat uw
advertentie
zo vroeg
mogelijk
in ons
bezit is
DINSDAG VOORDEELDAG!!!
150 gram GESRADE^ GEHAKT59 ct
ZEEWEG 229 - CEPHEUSSTRAAT 31 - TROMPSTRAAT 187
(Door C. Orbaan)
WIJK AAN ZEE. Het dertigste
Hoogovenschaaktoernooi heeft in het
laatste weekeinde geen verrassingen
meer opgeleverd. Tal, Portisch en
Hort, die achter Kortsjnoi tenslotte
de tweede plaats deelden hehben al
leen tegen de op papier zwakkeren
op winst gespeeld. Zaterdag Tal tegen
Van Geet en zondag Hort tegen Ka-
raiklaic. De ontmoeting tussen Por
tisch en Tal, waarvan velen misschien
nog iets hadden verwacht, was in
zekere zin slechts een formaliteit.
Men mag daar de grootmeesters
overigens geen enkel verwyt van
maken.
Portisch en Tal hebben in deze wed
strijd werkelijk heel hard gevochten en
vaak veel risico genomen. Dat deden in
veel mindere mate Gheorghiu en Hort,
die als enigen ongeslagen bleven. Gheor
ghiu verkeerde gisteren tegen Rossolimo
echter in groot gevaar. Een raadsel blijft
dan ook het feit, dat Rossolimo het re-
misevoorstel van zijn tegenstander aan
vaardde. Achteraf bleek, dat de Ame
rikaan inderdaad zo goed als gewonnen
stond
Van de Nederlanders moet allereerst
Hans Ree worden benoemd. Onze natio
nale kampioen behaalde om te beginnen
zaterdag door een remise tegen Matano-
vic de score, die nodig is, om door de
Fide tot internationaal meester te wor
den benoemd. Verder won hij zondag na
zware en interessante strijd van de Joe
goslavische grootmeester Ciric. Ree werd
daardoor de hoogst geklasseerde Neder
lander in deze sterk bezette groep. Donner
bleef een half punt op Ree achter, maar
is de eerste week door griepmoeilijkheden
gehandicapt geweest. Zaterdag sloeg
Donner tegen Ciric een remisevoorstel af,
speelde iets te scherp op winst en ver-
De uitslagen van de partijen die in de
laatste twee rondes van het Hoogovenschaak-
toemooi werden gespeeld, zijn:
Grootmeestergroep, 14e ronde: ReeMata-
novic remise, BobotsowPadevski remise,
IvkowLangeweg remise, KortsjnoiHort
remise, Karaklaic—Gheorghiu remise, Rosso
limoPortisch remise, Talvan Geet 1-0,
DonnerCiric 0-1
15e ronde: CiricRee 0-1, Van GeetDon
ner 0-1 PortischTal remise, Gheorghiu
Rossolimo remise. HortKaraklaic 1-0, Lan
gewegKortsjnoi remise, PadevskiIvkov
remise, MatanovicBobotsov remise.
De eindstand is: 1. Kortsjnoi (Rush) 12 pnt
2. Hort (Tsjsl.), Portisch (Hong.) en Tal
(Rusl.) 9 pnt, 5. Gheorghiu (Roem.) 8li, 6.
Ciric (Joegosi.) en Matanovic (Joegosl.) 8,
8. Ivkov (Joegosl.) en Ree (Ned.) 7!i10. Bo
botsov (Bulg.l, Padevski (Buig) en Donner
(Ned.) 7. 13, Karaklaic (Joegosl.) 6''2, 14. Ros
solimo (VS) 6, 15. Langeweg 5, 16. Van Geet 3.
Meestergroep 14e ronde: NikolicVan
Scheltinga 1-0. MarovicVyslouzil 1-0,
ZuckermanOstojic remise, Crabbendam
Tatai 0-1, CiocalteaDunkelblum 1-0, Hartoch
Ujtelky remise, JongsmaFlesch 1-0, Doda
Medina 1-0.
15e ronde: MedinaNikolic 1-0, Flesch
Doda remise, UjtelkyJongsma remise,
DunkelblumHartoch remise, TataiCiocal
tea remise, OstojicCrabbendam 1-0, Vyslou-
:ilZuckerman remise, v. ScheltingaMarovic
remise.
De eindstand: 1. Doda (Polen), Medina (Sp.)
en Ostojic (Joegosl.) 10 pnt, 4. Ujtelky (Tsj.-
sl.) 9)4, 5. Ciocaltea (Roem.) en Nikolic
(Joegosl.) 9. 7. Zuckerman (VS) 8)4, 8. Flesch
(Hong.) en Marovic (Joegosl.) 8, 10. Tatai (It.)
7)4, 11. v. Scheltinga (Ned.) 7, 12. Jongsma
(Ned.) 6)4, 13. Hartoch (Ned.) en Vyslouzil
(Tsjsl.) 5)4, 15. Dunkelblum (Belg) 3)4, 16.
Crabbendam (Ned.) 2)4.
Damesgroep uitslagen 10e rondeKo
walskaNicolau 0-1. VreekenIvanova 1-0,
SunnucksIvanka 1-0, TukHeemskerk 0-1,
Stadler—Kozlovskaja 1-0. TimmerMalype-
trova remise.
11e ronde: MalypetrovaKowalska remise,
KoslovskajaTimmer 0-1, HeemskerkStad-
ler 0-1, Ivanka—Tuk 1-0, Ivanova—Sunnucks
remise, Nicolau—Vreeken remise.
De eindstand is: 1. Nicolau (Roem.), Stadler
(Joegosl.) en Vreeken (Ned), 7)4, 4. Maly
petrova (Tsjsl.) 7, 5. Koslovskaja (Rusl.) 6,
15. Heemskerk (Ned.) en Timmer (Ned.) 5)4.
8 Ivanka (Hong.) 5, 9 Ivanova (Buig.) en
Sunnucks (G.B.) 5, 11. Kowalska (Polen) 3)4,
12. Tuk (Ned.) 3.
Felicitaties en bloemen voor natio
naal schaakkampioen Hans Ree. Hij
mocht zich met ingang van zater
dag internationaal meester
noemen.
loor. Gisteren revancheerde hij zich door
Van Geet te verslaan.
In de grootmeestergroep is dit jaar niet
zo heel hard gevochten, maar in de mees
tergroep des te meer. Drie spelers kwa
men na keiharde en verbitterde strijd
aan de top: De Spanjaard Medina, de
Joegoslavier Ostojic en de Pool Doda.
Het ware te wensen, dat de keuzecom
missie hen alle drie voor de hoofdgroep
voor het volgend jaar zou uitnodigen. Het
toernooi zal hierdoor iets zwakker bezet
zijn (op papier dan), maar het spook van
de .grootmeesterremises' zal voor een
groot deel achteruit worden gedrongen.
Van Scheltinga was de beste Neder'
lander, maar speelde niet constant ge
noeg om tot een topplaats te komen. Jongs
ma begon niet best, maar raakte hoe lan
ger hoe meer ingespeeld. Zaterdag gaf
hij tegen de sterke Hongaarse meester
Flesch een demonstratie van zijn kun
nen. Het werd een prachtige partij met
een dame-offer op de lange baan. Een
partij, die in aanmerking zou komen voor
een schoonheidsprijs. Hartoch heeft wat
teleurgesteld. Deze jeugdige landgenoot
heeft heel wat meer in zijn schaakmars
dan zijn betrekkelijk bescheiden score
zou doen vermoeden. Tenslotte dient
Crabbendam, die de rij sluit, van zijn
eeuwige tijdnoodperikelen af te komen
om zjjn onmiskenbare aanleg te kunnen
ontplooien.
Ook de damesgroep kan wat algemene
vechtlust betreft, aan de grootmeester
groep van dit jaar ten voorbeeld worden
gesteld. Zelden een „salonremise", meest
al verbitterde strijd. Aan de top kwamen
de Joegoslavische Stadler, de Roemeense
Nicolau en de Nederlandse Vreeken.
Voor onze landgenote betekent dit een
groot succes en het is duidelijk, dat zij
de laatste jaren in kracht en vastheid
is toegenomen. Het lijkt zeer waarschijn
lijk, dat de Fide aan mevrouw Vreeken
voor deze prestatie de dames-meesterti
tel zal toekennen.
(Van een onzer verslaggevers)
WIJK AAN ZEE. Zoals te doen
gebruikelijk bij de Hoogovenschaak
toernooien, is het einde van de
schaakstrfjd gekomen met een mas
sale „snertmaaltyd" wederom in het
onderwijscentrum van Hoogovens,
waar zondagavond enkele honderden
schakers, genodigden en gastvrouwen
en -heren bijeen waren om er tevens
Kortsjnoi met de ruim uitgevallen
beker, die hij als winnaar van het
Hoogovenschaaktoernooi in ont
vangst mocht nemen.
WIJK AAN ZEE. Na de Amster
dammer Krabbé heeft ook de Leidenaar
Piket zich volgend jaar verzekerd van
een plaats in de meestergroep tijdens
het 31e Hoogovenschaaktoernooi. In h<H
tel „Kennemerduin" werd het afgelopen
weekeinde de slotfase van het toernooi
verwerkt en daarin stond het nog geens
zins vast dat Piket zou slagen. Vooral
in zijn laaste partij met Faase moesten
nog heel wat hindernissen worden geno
men alvorens een sterk gespeeld toernooi
met een prachtige bekroning kon worden
adgerond. Faase was stevig in de aan
val maar vond toch geen beslissende
wending. Toen een fikse tijdnood hem
parten ging spelen keerde het tij. Hij
verloor tenslotte door tijdsoverschrijding.
Faase bracht het ondanks dit verlies tot
een gedeelde zesde plaats.
In la kwam Krabbe tot de fraaie score
van 8 uit 9. De Rooi (Heemskerk) finishte
als gedeelde vierde terwijl G. van Ma
nen (Beverwijk) met slechts één punt
minder dan De Rooi niet verder kon rei
ken dan een gedeelde achtste plaats. De
Joegoslaaf Fucak en de Westduitser Teu-
fel behielden in de eerste groepen ook
de laatste dagen hun eerste plaats. Op
vallend was in IA de prachtige opmars
van Molenbroek (Castricum) die nog net
tot een gedeelde tweede plaats kwam
met de Utrechter Verholt. Voor Wijker
(Bloemendaal) en v.d.Enden (Santpoort)
waren hier slechts twee laagste plaat
sen weggelegd.
Het toppunt aan spanning bracht de
laatste dagen de strijd in 2A. Liefst drie
spelers kwamen gelijk aan (na loting werd
Donk winnaar), nog eens drie spelers
haalden slechts één punt minder en nog
één speler volgde het triomferende trio
op 1% punt. Uitstekend was het slot van
de Haarlemmer Elzerman. Hij kwam tot
een gedeelde vierde plaats met 5 punten.
Zoals reeds lang werd voorzien was
de eindzege in 3B Wytze Nijdam bescho
ren. Hij kwam tot de voortreffelijke score
van TVz uit 9 en haalde daarmee ruim
schoots op tijd de eindstreep. Binnen en
kele jaren zien wij in hem een speler
voor de reserve-meestergroep. De Haar
lemmer Mostert en de Beverwij ker Kuys
speelden zich in groep 4 nog net in de
prijzen. Mostert haalde de vierde plaats
terwijl Kuys één trede lager belandde
(gedeeld). Wat tragisch was het slot in
5A voor Van Voorst Vader (Haarlem).
Hij verloor zijn laatste partij en zag zich
zo de eindzege ontgaan.
De 8V2 punt door Bronnenberg in 6B be
haald wijzen er duidelijk op dat hij in de
ze afdeling heer en meester was. De
vroegere toernooileider Piet Veldheer
kwam in de 7e groep tot een gedeelde
eerste plaats maar kreeg bij loting de
tweede plaats toegewezen. De vierde
plaats was hier voor L. Kensen Haar
lem). De pnt. van Boerrigter 'Heems
kerk) waren voldoende voor een (gedeel
de) tweede plaats in groep 8. Een eerste
plaats in groep 10 van Tamarit (Bever
wijk) is zeker vermeldenswaardig. In de
ze groep was Koomen (IJmuiden) met
Oostendorp (Velsen-N.) vierde.
De Poolse Hellwig won de 2de da
mesgroep vóór haar landgenote Litmano-
vic en mag volgend jaar in de eerste
damesgroep spelen. Brugman (Haarlem)
en Janssen (Bloemendaal) deelden de
tweede plaats bij de veteranen waar
Kranenborg (Hoogezand) duidelijk domi
neerde.
Res. meestergroep A:
Krabbé
8
A. v. d. Berg
6
v. Wijngaarden
5'/t
De Rooi
47,
Schauffelberger
41/*
Waltemathe
4Vt
4
Van Ommen
3'/t
Van Manen
3'/t
Brown
1
Res. meestergroep
B:
Piket
7
J. v. d. Berg
6
Bozic
57,
Prücha
5 V,
Willemsen
57,
4
4
37,
Apking
3
Parr
1
Veteranengroep
Kranenborg
8
Brugman
5
Janssen
5
Ter Borg
47,
Van Ommeren
4'/»
Sturm
47,
Arnold
4
Schipper
3Vt
v. Heyningen
3
v. Wageningen
3
2e damesgroep:
Hellwig
8
V/t
Prasilova
57»
Hamacher
5
4
Klijn
4
Zbikowski
31/»
2Vt
v. d. Klift
2'/»
.27,
IA:
Fucak
77,
Molenbroek
6V»
6'/«
5
Ditt
4'/i
Pavlovic
47,
Dries
3'/.
Van Seelen
3
v. d. Enden
27»
l'/t
1B:
Teufel
7'/.
Arlamowski
6
Poulsen
5'/t
Smout
5
v. d. Eybergen
4'/«
B. Riksen
4
Goris
3'/t
3V«
Vogel
37»
2
2A:
Donk
6
6
Rosenblatt
6
5
5
5
4'/t
4
Rot
2
l'/t
2B:
Madsen
6'/»
Hetzenecker
6
5'/t
5</t
5
4
4
4'/t
2'/«
Popovski
l'/t
3 A
Leynen
6
5
5
Kranenborg
5
Pedersen
4'/t
Thelander
4'/.
3
Haselhoff
2
Specht
1
Wetzig teruggetrokken
3B:
Nijdam
V/t
Reinecke
6 Va
Sottocasa
5'/t
Bock
5
Wissink
5
Baeklund
47»
Notosoetarso
3'/»
Spoden
3Vt
2'/t
Goldney
l'/t
Ulrich
7
6'/j
Kerkmeester
6
5
Kuys
41/»
4'/.
3'/»
3
2'/t
27,
5A:
Hoorweg 7
v. Voorst Vader 67,
Pannebacker 6'/»
Horcler 67,
Olof 67»
Piet 3'/»
Lips 27»
Schlosser 2'/»
V. Nieuwenhuizen 2
Gordijn 17,
5B:
Domisse 7
v. d. Waall 7
Kolleman 6'/*
Holthaus 4
Schadd 4
Vermeulen 4
Oelert 5
Veenhuysen 31/»
Veis 3V«
Bultje
6A:
Rem 7
Hagedoorn 6'/»
Oudhof 6
v. d. Meer 5
Erwich 47,
Steeman 4
v. d. Bosch 5V«
v. d. Meulen 27,
Beentjes 27,
Maasdijk 17»
6B:
Bronnenberg 87»
Kloek 6
Meijer 6
A. N. v. d. Berg 5
v. Onsenoord 5
R. v. Zwieten 4
Van Oost 4Vt
Van Loosen 3'/»
De Haas 2
Sarlet V,
7:
Markus 67»
Veldheer 67»
Van Munster 6
Kensen 5'/»
Vijvers 4'/t
Bontenbal 4
Zweers 4
Van Oostrum 37,
Mevr. Beelaerts v.
Blokland 3
v. Linden TollVi
Groep 8:
Siemes 7
Boerrigter 6
Ero 6
Dolman 4*/»
Hartmann 4
Hoogland 4
Spanjer 4
Mej. Pastoor 31/»
Stolk 3
Timar3
Groep 9A:
Mertens 6
T. Janssen 6
v. d. Akker5
Dinkgreve 5
Schmitz 5
Sinnige 5
Mevr. Veis 5
Bras 37»
Mönch 37,
Engelhart V,
Groep 9B:
Porath 8'/i
Rijvordt 7
Krijgsman 67»
Boersma 51/»
Wangeman 5V«
v. d. Zwaan 4
Besemer 37»
Mevr. Vinke 3
Mej. Krüger 1V»
G. Lips 0
Groep 10:
Tamarit7
IJff 6'/i
Koomen 57i
Oostendorp 5'/»
Verkuijl 5
Hoes 47,
v. Verseveld 4
Smit 37,
Van 't Hoff 2
J. van Zwieten 1V»
Groep 11:
v. d. Poll 8
Frau Hartmann 7
Tervoort 6'/i
Oly 5
E. Hagen 47»
Mevr. Oreille 4'/»
Mevr. v. d. Beek 4
Mevr. v. Uden 4
Mevr. Ruck 1
Takes Va
getuige te zijn van het uitreiken van
de prijzen en het officiële afscheid
van wedstrijdleider Cor Mulder.
De avond begon met een massale aan
val op de erwtensoep, welke de Nederlan
ders zowel als de buitenlanders zich bij
zonder goed lieten smaken. Toen het tijd
werd voor het nagerecht, allerlei soor
ten kaas, begon het eigenlijke officiële
gedeelte met de toekenning van de be
kende emblemen aan de winnaars van de
tienkampen, alsmede aan de heer Kra
nenborg, die als eerste eindigde in de
veteranengroep en aan de winnares
van de tweede damesgroep mevrouw Hell
wig. Uit handen van de heer Gregouir
ontving zij eveneens de prijs van de per
soneelsvereniging van Hoogovens, de Gie-
telingprijs.
Bij de aanbieding van de eerste prijs
voor de damesgroep stond men voor een
dilemma, want deze prijs werd door drie
dames gedeeld. Het waren C. Vreeken-
Bouwman, A. Nicolau en T. Stadtler. De
beide laatstgenoemden kregen de aanwe
zige trofeeën mee, mevrouw Vreeken
krijgt het kleinood thuisgezonden. De heer
W. Bakker, lid van de Raad van Bestuur
van Hoogovens, die deze prijzen uitreikte
sprak de wens uit alle drie de dames vol
gend jaar weer te zien op het toernooi.
De eerste prijs voor de meestergroep
werd eveneens gedeeld en wel door Z.
Doda, P. Ostojic en A. Medina-Garcia. Het
was aan de Beverwijkse wethouder voor
sportzaken, de heer F. R. W. Kaebisch,
hierin uitspraak te doen. Hij kwam tot
eenzelfde oplossing als men gevonden had
voor de dames. De oudste heer in jaren
van dit drietal, Medina, kreeg de kristal
len trofee mee. De anderen ontvangen
haar thuis. De toernooidirecteur de heer
Rueb deelde mede, dat de organisatoren
zich nog moeten beraden over de vraag
hoe dit drietal volgend jaar in te passen
in de hoofdgroep. Th. van Scheltinga, de
beste Nederlander in de meestergroep
mocht voor de tweede achtereenvolgende
keer de Cindu-prijs in ontvangst nemen.
De beste Nederlander in de hoofdgroep
was Hans Ree. Hij kreeg het daarvoor be
schikbaar gestelde Telstar-schild; alsme
de een prijs voor het door hem behaalde
meesterresultaat. Bij de buitenlanders
werd dit behaald door Ostojic, die even
eens een prijs aangeboden kreeg in de
vorm van een boek. De heer Bakker heeft
zich in zijn toespraak eveneens gericht
tot de winnaar van het toernooi de Rus
sische grootmeester V. Kortchnoi, die een
replica van de grote beker aangeboden
kreeg. De Hoogovendirecteur zei grote
bewondering te hebben voor de kalmte,
waarmee deze grootmeester had gestre
den en sprak de wens uit hem vaak te zul
len terugzien bij de Hoogovenschaaktoer
nooien. Zijn verrichtingen zullen met be
langstelling worden gevolgd.
De prijs voor het snelschaken is zo
als bekend al enige jaren uitgeloofd
door de IJmuider Courant-Beverwijk-
se Courant. Het is een fraaie grote wis
selbeker, welke vorig jaar werd gewon
nen door Leo van der Leden en dit jaar
is gegaan naar diens stadgenoot Leo van
Manen. Mr. H. C. van der Mije, direc-
teur van uitgeverij Damiate in Haarlem
uitgeefster van deze bladen, reikte de
wisselbeker alsmede een kleine beker uit
aan de winnaar, daarbij opmerkend, dat
het geheim van het winnen kennelijk
moest schuilen in de voornaam van de
deelnemer.
Dan was het woord aan de voorzitster
van de Vereniging van Vrienden van het
Hoogovenschaaktoernooi mevrouw I. Bee
laerts van Blokland, die bekend maakte,
dat de zoekgeraakte „schrotprijs" weer
boven water was gekomen. Deze zal als
nog worden toegestuurd aan de Leidse
Universiteit.
Vijf speciale Vrienden-speldjes schonk
zij aan evenzovele trouwe deelnemers, te
weten W. Steeman, A. Herfst, J. de Haas
en Brugman, die al 25 jaar meedoen aan
het Hoogovenschaaktoernooi; alsmede
aan de Joegoslaaf Pavlovic, die reeds
tien jaar deelneemt. Een speciale prijs
ging uit naar Arnold Brown uit Suriname,
die zij kenschetste als een jongeman, die
ondanks zijn reeks van nullen steeds
vriendelijk, sportief en stralend is geble
ven.
Hoogovendirekteur de heer W. Bakker
De Vriendenprijs is dit jaar uitge
gaan naar de Surinamer Arnold
Brown, die het kleinood ontving uit
handen van mevrouw I. Beelaerts
van Blokland.
Mr. H. C. van der Mije tijdens het
uitreiken van de snelschaakwissel-
beker aan de Beverwijker Leo van
Manen.
maakte vervolgens melding van een tele
gram, dat men heeft verzonden aan de
ziekgeworden toernooidirekteur H. de
Graaf. Vervolgens richtte hij zich tot
wedstrijdleider Cor Mulder, die zijn zil
veren jubileum viert en daarmede zijn
lidmaatschapsperiode van de HTC afsluit,
omdat hij dit jaar gaat emigreren naar
Australië. De heer Bakker had niets dan
waardering voor het werk van Mulder, die
hij een man noemde, waarop men
steeds kon terugvallen. Een figuur, die
steeds op de achtergrond vertoefde, doch
alle plooien gladstreek en die men nu ten
zeerste zal missen. Als grote waardering
en tevens als bewijs van vriendschap
mocht de vertrekkende wedstrijdleider
een enveloppe met inhoud in ontvangst
nemen, uit naam van de Raad van Be
stuur zowel als van de HTC. Eenzelfde
geschenk offreerde de heer P. A. Veld
heer mede namens de deelnemers. Hier
bij sloot de heer W. B. Rueb zich aan. Hij
bood mevrouw Mulder bloemen aan. De
heer Bakker sprak bij deze gelegenheid
tevens lovende woorden aan het adres
van de leden van de toernooicommissie,
die dit dertigste schaaktoernooi zo uitste
kend hebben voorbereid. Een gratificatie
werd hun toegezegd.
Dank ging ook uit aan alle aanwezigen,
die blijk hebben gegeven de laatste we
ken, nu in deze wereld de spanningen
groot zijn, met anderen bijeen te willen
komen om vriendschapsbanden te willen
aanknopen over alle grenzen en spannin
gen heen. Dit accent van internationale
vriendschap alleen al noemde de heer
Bakker van zeer grote importantie.
De heer Mulder tot slot sprak' woorden
van dank en afscheid.
Inlichtingen en inschrijving voor de nieuwe cursus
dagelijks bij de heer W. Conijn, Zeeweg 217, IJmui
den en iedere dinsdagavond aan de zaal van 8-10 u.
500 GRAM MAGERE RIBLAPPEN van 3.48 voor
500 GRAM MAGERE DOORRREGEN VARKENSLAPPEN
van 2.18 voor
HIERBIJ 4 pakjes MARGARINE voor 98 cent