Nederlandse
suprematie
weggevaagd
MAIER GAF ZIJN TITEL GLANS
DOOR WERELDRECORD 10.000 M.
STIEN KAISER
ANS
SCHUT
1
CARRY
GEYSEN
2
3
Nederlandse
waren niet
schaa tsmeisjes
te weerstaan
ARD SCHENK: „WE
GELADEN AAN DE
KWAMEN NIET
START, BOLS WEL"
y
Totaaluitslag
Eindstand titelstrijd
heren
MAANDAG 29 JANUARI 1968
9
Wraak
Grandioos
Rus naar Nederland
EF
«w
Per Willy Guttormsen, die
Maier diens record had ont
nomen, moedigt zijn grote land
genoot aan op de 10 km. En
Maier pakte zijn „eigen" wereld
record weer terug.
Sv&viv.' S vVN?** NS NV N N
(Van onze speciale verslaggever)
OSLO. Alleen Jan Bols hield zich tenslotte staande. Terwijl dertig
duizend Noren zich opmaakten voor een huiveringwekkend enthousiaste
huldiging van Fred Anton Maier, de „oude man", die nog nooit een ge
slaagde greep naar de hoogste macht van Europa's schaatsspecialisten had
kunnen doen, lag er nog een heldenrol te wachten voor de dappere rijder
uit Hoogeveen, nog geen twee maanden geleden bijna als een dief in de
Nederlandse hardrijdersformatie binnengeslopen. De ontluisterde oranje
brigade zou door Jan Bols dan toch nog met een glanzend vernis worden
bedekt. Vechter Bols maakte in een heroïsch diïel met Magne Thomassen,
de verbeten jager op de toppositie van Maier, nog iets goed voor Neder
land. Met een verpulvering van het persoonlijk record op de 10.000 m, zijn
derde topprestatie in dit bewogen weekeinde, reikte de debutant uit Drente
naar de hoogste plaats van de falende vaderlandse equipe, in het spoor
van twee Noren, een Rus en een Duitser.
Aan de dictatuur van Nederland op het
Europese schaatsfront was in twee dagen
Bislet, dat zich in zijn grilligste vor
men presenteerde, een einde gekomen,
waarvan de echo ongetwijfeld in de ko
mende maanden zal naklinken. De voor
tekenen hadden er al op gewezen, maar
toch kwam de klap nog onverwacht aan
en harder dan iemand had durven den
ken.
Het geloof in eigen vertrouwen, de ba
sis voor ieder succes, ontbrak reeds voor
de titelstrijd, maar men dacht nog aan
camouflage en een strategische oorldg-'
voering van Kees Verkerk en een plotse
linge explosie van Ard Schenk. De waar
heid was anders.
Zaterdagavond, toen Pleun Verkerk de
polonaise voor de verzamelde pers leidde
in de zeemansclub in Oslo en Noorwegen
zijn Maier en Thomassen al bij voorbaat
via vreugdedronken met lof overspoelde,
werden in het KNA-hotel de versplinter
de illusies nog eens in de herinnering te
ruggeroepen. Men memoreerde de 500 m,
die in nog niets had gewezen op de ko
mende ondergang van het Nederlandse
vlaggeschip. Men sprak toen al met be
wondering over Jan Bols, die zijn re
cord 0.7 seconden scherper had gesteld
en daarmee de basis legde voor een ho
ge klassering. Maar ook de andere oran
jestrijders bleken gunstige uitgangspun
ten voor een strijd op het hoogste niveau
te hebben.
Op de 5.000 m. kapseisde het trotse
schip. Terwijl kille regenvlagen het Bis-
Ietstadion binnen joegen en een remmen
de roetlaag zich op het ijs vastzette, sloe
gen er grote gaten in de wanden. „Dit
was ijs voor werkers", zpu Anton Huis-
I -- tater ieggen. hti nietndhd kon het
ditmaal met hem oneens zijn. Werkers,
waarover Nederland niet zou beschikken
uitgezonderd Jan Bols.
Matusevich moest de lijn aangeven. Zijn
tijd van 7.59.- leek schamel, maar de rea
liteit was anders. Verkerk, te snel met
zijn geslonken krachten stoeiend, was de
eerste die vergeefs het schema van de
herboren Rus trachtte te volgen. Hij was
niet de enige. Alleen de grootsten zouden
prestaties leveren die tenslotte van een
goede conditie getuigde. Met bijna 16 sec
voorsprong op de dappere Magne Tho
massen bereikte Fred Anton Maier de
De totaaluitslag van de strijd om de Europese titel:
500 m
1500 m
5000 m
10.000 m
Totaal
1.
Maier (Noorwegen)
42.9
2.06.7
7.41.7
15.20.3
177.318
2.
Matusevich (Rusland)
41.2
2.04.5
7.59.0
15.43.6
177.780
3.
Thomassen (Noorw.)
41.3
2.06.7
7.57.6
15.33.5
177.968
4.
Zimmermann (W.-Dld.)
41.0
2.05.5
8.08.4
15.52.2
179.288
5.
Bols (Nederland)
42.3
2.07.2
8.01.9
15.31.4
179.460
6.
Schenk (Nederland)
41.4
2.08.5
8.03.4
15.49.3
180.038
7.
Guttormsen (Noorw.)
42.8
2.10.9
8.00.0
15.25.9
180.728
8.
Verkerk (Nederland)
42.4
2.08.2
8.03.4
15.48.5
180.898
9.
Stiansen (Noorw.)
43.0
2.06.2
8.05.8
15.49.6
181.127
10.
Lavruschkin (Rusland)
42.6
2.07.9
8.09.5
15.41.6
181.263
11.
Koskinen (Finland)
42.4
2.08.0
8.15.5
15.52.3
182.232
12.
G. Traub (W.-Dld.)
42.7
2.09.9
8.10.9
16.05.6
183.370
13.
Laulonen (Finland)
42.7
2.12.2
8.13.6
15.50.0
183.627
14.
Nottet (Nederland)
42.3
2.13.6
8.14.0
15.50.8
183.773
15.
Sandler (Zweden)
44.0
2.09.6
8.08.3
15.58.3
183.945
16.
Antson (-Rusland)
41.8
2.10.4
8.16.2
16.21.8
183.977
poisitie,
deerde.
die hem de titel bijna garan-
Ard Schenk verloor op dit klamme en
stroeve ijs zijn hoop snel. Hij drong na
enkele ronden moeizaam met zijn schou
ders en dat was de inleiding van de
nederlaag. Peter Nottet en Jorrit Jorrits-
ma zakten naar duistere diepten. Alleen
vechter Jan Bols wilde niet capituleren.
,Ik moest nog wraak nemen op Svein
Erik Stiansen voor Deventer", zei hij la
ter toen hij de beste Nederlander was ge
worden.
En daarna kon de sombere balans van
één dag worden opgemaakt: Nederland in
verloren positie, Jorritsma niet bij de bes
te 16, een beperkt titelgevecht tussen Tho
massen, Matusevich en Maier.
Op de aanvankelijk bladstille tweede
dag volgde de ontknoping. „Wereldrecord
ijs" glansde in de zon toen de 1500 m.
begon. Zonder Johnny Nilsson, het troe
telkind van Huiskes, die door een plot
selinge griep werd geveld. Jan Bols was
één van de gelukkigen die er van profi
teerde, voordat een grillige wind de weg
van velen naar nieuwe toptijden blokkeer
de. Met 2.07.6, 3% sec. sneller dan ooit,
opende hij vier ritten, waarin het wereld
record steeds dichter bij kwam: Fred An-
tbh Maiêr 2.Ö6.?, StianSen Ü.dB.? en öcrar
na Matusevich 2.04.5.
Toen was het gebeurd met de jacht.
Magne Thomassen en Ard Schenk waren
de eersten die werden teruggeworpen
door de veranderde weersomstandigheden,
die 3 seconden handicap betekenden. Ver
kerk volgde na een dappere poging, Not
tet en Jorritsma gaven zich bijna zonder
verweer over.
De 10.000 meter voltooide voor Noorwe
gen het grandioze ijsfestijn. Nog steeds
stond Maier op de derde plaats achter
Matusevich en Tomassen, maar niemand
twijfelde meer. De eerste uitbarsting
van vreugde was echter voor Per Willy
Guttormsen. De stevige muren van Bis-
let scheurden bijna onder de geweldige
aanmoedigingen toen Guttormsen een aan
val op het wereldrecord deed. Schenk ver
loor spoedig het contact met zijn tegen
stander, die na 15.25,9 een grandioze race
tegen de tijd als nieuwe recordhouder
afsloot. Schenk eindigde bijna 24 sec. later
onopgemerkt met een nieuw persoonlijk
record.
En toen kwam de apotheose: de gouden
rit van Maier tegen Matusevich. Maier, de
29-jarige ambtenaar, de reus, die een jaar
geleden werd afgeschreven als serieus
kandidaat voor titels of medailles. Maier
de vechter die niet alleen kampioen wil
de worden, maar ook zijn wereldrecord
terugeiste. Maier werd op deze middag le
gendarisch. Met 5.6 seconden verschil her
overde hij zijn record na een historische
rit die uitmondde in een persoonlijke hul
diging door koning Olaf. De kleinkinderen
van de Noorse vorst mochten daarna
op de schouders van de nieuwe Europese
kampioen.
500 m: 1. Zimmermann (W.-Dld.) 41.0 sec., 2
Matusevich (Rusl.) 41.2, 3. Thomassen (Noorw.)
41.3, 4. Schenk (Ned.) 41.4, 5. Goeljajev (Rusl.)
41.7, 8/9/10 Jorrit Jorritsma (Ned.), Peter Not-
ted (Ned.) en Jan Bols 42.3, 11. Kees Verkerk
(Ned.) 42.4.
5000 m: 1. Maier 7.41.7, 2. Thomassen 7.57.6, 3
Nilsson 7.58.7, 4. Matusevich 7.59.0, 5. Guttormsen
8.00.0 6. Bols 8.01.9, 7/8 Schenk en Verkerk 8.03.4
15 Nottet 8.14.0, 18. Jorritsma 8.18.7.
1500 m: 1. Matusevich 2.04.5, 2 .Zimmermann
2.05.5, 3. Stiansen 2.06.2, 4/5 Maier en Thomassen
2.06.7, 6. Bols 2.07.2, 9. Verkerk 2.08,2, 10 Schenk
2.08.5. 19. Jorritsma 2.13.2, 21. Nottet 2.13.6.
10.000 m: 1. Maier 15.20.3 (nieuw wereldrec.)
Guttormsen 15.25.9, 3. Bols 15.31.4, 4. Thomas
sen 15.33.5, 5. Lavroesjkin 15.41.6 7. Verkerk
15.48.5. 8 Schenk 15.49.3. 11. Nottet 15.50.8.
OSLO. De KNSB heeft van de Rus
sische schaatsbond het verzoek ontvan
gen om weer een trainer inzicht te laten
verkrijgen in de Nederlandse trainings
methode. Het ligt in de bedoeling om Bo
ris Shilkov naar ons land te sturen om
zowel een studie te maken van de condi
tie, zomer- en ijstraining. In 1966 maakte
Boris Stenin een studiereis naar ons land.
(Van een speciale verslaggever)
HELSINKI. In de sfeervolle bar
van Helsinki's Mery Hotellef stelden
de Nederlanders het zaterdagavond al
vast. In een lichtelijk overmoedige
bui lieten ze het in het hotel waar
de Finse schaatsbond zijn tijdelijke
hoofdkwartier heeft gevestigd, aan
iedereen weten: goud, zilver en brons
zal Oranje veroveren in het toernooi
om het wereldkampioenschap hard
rijden. Voor dames. Nauwkeurige be
studering van de uitslagen van de
eerste dag en gedegen rekenwerk
lagen er aan ten grondslag. Piet
Zwanenburg was zondagmiddag, toen
op de duizend meter de 2I-jarige Rus
sische kampioene Titova slechts zeer
bescheiden winst had geboekt, welis
waar nog iets voorzichtiger: „De eer
ste en tweede plaats zijn voor ons",
zei de 54-jarige coach van de Neder
landse ploeg, nadat hij er zich zorg
vuldig van had overtuigd dat zijn pu
pillen elders hun bezigheden hadden.
Het legioen kreeg gelijk. Na een gou
den Stien Kaiser, een zilveren Ans
Schut ook een bronzen Carry Gey-
sen.
(Van een speciale verslaggever)
OSLO. Later, toen de balans van Oslo definitief
werd opgemaakt, werd de schuldvraag gesteld. Welke
oorzaken zijn aan te wijzen voor de neergang van de
Nederlandse schaatsploeg, een jaar geleden nog als een
onaantastbare macht beschouwd, nu een ernstig be
schadigd bastion, waarvan de brokstenen de komende
weken moeten worden opgeraapt en de scheuren wor
den gedicht.
In de Nederlandse kleedkamer werd na afloop niet
om de sombere feiten heengedraaid. Alleen van Jan
Bols straalde vreugde af na zijn prachtige prestatie
op de 10.000 meter, die hem op het erepodium bracht.
„Bols heeft bijzonder slim gereden", zei Wim de Graaff,
en de 23-jarige Drent wilde dat graag bevestigen. „In
de bochten ben ik steeds achter Thomassen gebleven.
Ik dacht: dan vangt hij de wind op. Pas in de laatste
ronde heb ik hem gepakt. De Graaff had eerst een
schema van 15.39- voor mij aangegeven, maar ik
merkte al gauw dat ik sneller kon".
Voor de rest was er weinig reden voor opgewekt
heid. Wim de Graaff gaf het eerlijk toe: „Ik ben erg
teleurgesteld. Drie man in de voorste posities had ik
wel verwacht". En verder: „De opzet is mislukt om
een vechtersmentaliteit in de ploeg te brengen. Door
allerlei oorzaken was er in Toensberg een down-stem
ming in de ploeg. Enkele wedstrijden hadden daarin
verandering kunnen brengen, maar het liep erg tegen
met het programma".
Over Jan Bols: „Die jongen is geweldig vooruit ge
gaan. Vooral zijn korte afstanden zijn bijzonder ver
beterd. Wij hebben daar ook wel op gewerkt, maar
toch niet met bepaalde startschema's. Jan Bols kan
een heel grote worden!"
Zelfs voor Kees Verkerk was het geen tijd voor
grappen. „Door mijn ziekte ben ik mijn feeling met het
ijs kwijtgeraakt. We zullen er de komende weken hard
aan moeten trekken, want de anderen zijn in een
„bloedvorm". Maar eerst moeten we weer leren „af
zien". Laat ons maar wielrennen in de zomer".
En Ard Schenk viel hem bij: „Ik weet niet waar het
precies aan ligt, maar de fut is er uit. We kwamen niet
geladen aan de start. Behalve dan Jan Bols. Geweldig,
hoe die knaap knokt".
In de Zweedse kleedkamer had een met penicilline
„gevulde" Anton Huiskes een uitgesproken mening
over de Nederlandse teruggang. „Er zit geen lijn in de
opbouw. Wat gaat er het volgend jaar gebeuren? Zijn
de plannen al uitgestippeld? De rijders moeten beter
worden opgevangen. Ze worden te veel als schaats-
computers beschouwd en te weinig als mensen. Bij
iedere wedstrijd zwerven er tien officials om heen,
maar een werkelijke begeleiding ontbreekt".
Bittere woorden van een man, die zijn teleurstel
lingen in het verleden als schaatscoach nog altijd niet
volledig heeft verwerkt. Soms te bitter ook, wellicht,
maar gebaseerd op een reëel feit: Er zal de komende
weken veel moeten veranderen, vooral in de mentali
teit van de rijders. Het schaatsseizoen, dat voor Neder
land een goud-rush scheen te worden, dreigt op een
bittere deceptie uit te lopen.
Hoe sterk Oranje in de titelstrijd op de
afgelegen Prikkola-piste, waar een handje
vol Nederlandse supporters doende waren
om qua stemgeluid een geslaagde greep
naar de macht te doen, wel was wijst de
verdeling van de medailles uit. Van de
vijftien plakken veroverde het kwintet
van coach Zwanenburg er elf, drie
gouden, vier zilveren en vier bronzen. Rus
land, twee jaar geleden nog oppermachtig,
dankte aan Titova dat tenminste twee
gouden medailles naar Rusland gaan. De
donkere Diana Holum bracht de Verenig
de Staten het zilver op de sprint. Ook al
een troostprijs voor een rijdster, die vo
rig jaar in Deventer verrassend derde
werd in het eindklassement. Het reste
rende brons was voor de Finse Ka ja
Mustonen.
De Nederlandse overmacht in de Finse
hoofdstad is uitermate groot geweest. Dat
oranje, schaatstechnisch gesproken, „op
punten zou verliezen" was na de eerste
dag eigenlijk al uitgesloten. De superieure
wijze alleen al, waarop de cijfers we
zen het tevoren al uit Ans Schut en
Stien Kaiser hun drie kilometer zouden
gaan rijden liet daarover geen twijfel. Het
te verwachten bescheiden verlies op de
duizend meter was daardoor nauwelijks
van belang. Het enige gevaar dat dreigde
was dat Titova door het winnen van drie
van de vier afstanden reglementair titel-
houdster zou worden. De Russiche kam
pioene was inderdaad oppermachtig op de
500 meter. Maar hoezeer heeft zij ge
poogd in de daarna volgende 1500 meter
beneden het schema van Stien Kaiser te
blijven. Na 700 meter had de Russin een
achterstand van slechts één enkele seconde
Zij had, noodgedwongen, haar krachten
ongelijk verdeeld. Toen de bel voor de
laatste ronde klonk was het verschil ver
dubbeld en alle gevaar geweken. Op de fi
nish bedroeg de achterstand op de Ne
derlandse kampioene meer dan vier se
conden.
Tot op de grens van hun mogelijkhe
den gingen de Russische vertegenwoor
digsters. De verkrampte wijze, waarop de
vroeger zo stijlvolle Skoblikova reed, be
wees dat. Er was geen ontkomen aan:
de mogelijkheden om de superieure Ne
derlandsen ook maar te evenaren ontbra
ken. Het moet voor de Russiche official
van middelbare leeftijd een grote zelfover
winning hebben betekend om de Neder
landse kleedkamer binnen te stappen, toen
de strijd gestreden was. „Waaraan dan
ken jullie het succes?", vroeg hij aan
Elly van der Brom. Het jongste lid van
de ploeg had weinig tijd nodig om tot
een antwoord te komen: „Trainen, veel
trainen en conditie". En wat dan nog te
zeggen van die ongelooflijke prestaties
van de Nederlandsen, waarvan de een nog
mooier was dan de andere? Van die
schitterende drieduizend meter, waarop
Ans Schut aantoonde, dat zij momenteel
de sterkste rijdster op de lange afstan
den is. Het donkerblonde meisje uit Apel
doorn deed een geslaagde aanval op de
5.08.7, waardoor Stien Kaiser bij sneeuw
val haar tweede wereldtitel had veilig ge
steld. Na 1800 meter lag ze een seconde
onder de tijd van de wereldkampioene,
na 2200 meter was de voorsprong ver
dubbeld en bij het ingaan van de laatste
ronde bedroeg de marge zelfs vier se
conden. Met een tijd van 5.04.8 stelde zij
duidelijk haar candidatuur voor het goud
van Grenoble. De zege op de drie kilo
meter maakte dat de Apeldoornse, na drie
afstanden nog achtste in de algemene
rangschikking, tweede werd in het eind
klassement.
IJSHOCKEY. In Den Haag en Tilburg
zijn ijshockey wedstrijden gespeeld. HIJS-
Hoky verloor voor 3.000 toeschouwers met
7-9 van Dukla uit Tsjecho-Slowakije (0-5
4-3 3-1) en TIJSC verloor met 2-7 van
de Japanse nationale ploeg (1-3, 0-1, 1-3)
hier waren 2.700 toeschouwers.
De totaaluitslag van de strijd om het wereldkampioenschap hardrijden dames:
1. Kaiser (Nederland)
2. Schut (Nederland)
3. Geyssen (Nederland)
4. Kauniste (Rusland)
5. Mustonen (Finland)
6. Titova (Rusland)
7. Skoblikova (Rusland)
8. Sundby (Noorw.)
9. Stenina (Rusland)
10. Van de Brom (Nederland)
11. Burgmeyer (Nederland)
600 m
1000 m
1500 m
3000 m
Totaal
47.3
1.35.0
2.26.4
5.08.7
195.050
48.0
1.37.5
2.28.4
5.04.8
197.017
47.7
1.35.1
2.29.8
5.17.0
198.016
47.5
1.35.3
2.30.5
5.20.2
198.684
47.5
1.36.6
2.31.3
5.14.8
198.700
46.2
1.34.5
2.30.5
5.31.1
198.800
47.4
1.37.2
2.32.3
5.15.4
199.334
47.3
1.36.2
2.31.2
5.21.5
199.383
47.5
1.36.5
2.30.0
5.23.4
199.700
46.6
1.35.8
2.32.4
5.29.8
200.267
47.8
1.39.0
2.31.5
5.20.8
201.267
