Op zoek naar gaven in de gemeente
1
Leger des Heils roept 1968 uit tot Jeugdjaar
Bidstond voor vrijgemaakten
Homofilie
m
Fusie BKV-Lichtdrager
CONFERENTIES
Gesprek met drs. G. li. Vellenga
Nieuwe deken
ZATERDAG 3 FEBRUARI 1968
Een bezoek aan drs. G. IJ. Vellenga te Apeldoorn stelt de bezoeker
continu voor verrassingen. Deze gereformeerde theoloog (Synodaal), die
in de gereformeerde kerken veel zeggingskracht heeft, houdt er originele
denkbeelden op na, waaruit duidelijk blijkt, dat er een zoeken is naar
de allereerste openbaringsvormen van de christelijke gemeente. Dat is
het wat drs. Vellenga, met inachtneming van wat de kerk in de loop der
eeuwen heeft verworven, wil realiseren in onze moderne tijd. En dat
niet in sectarisch verband, maar in kerkelijke gebondenheid. Waarbij hij
echter gerust wat wil opsteken of overnemen van andere geloofsgemeen
schappen.
Rik Valkenburg
EMERITUS
OPRUIMING VAN
HEILIGEN
Vrede tussen christenen
Ds. K. A. Schippers
Synode en de
atoompacifisten
Minder geld voor
kerkenbouw
Reeds jarenlang neemt drs. Vellenga
een vooraanstaande plaats in bij de
Generale Synode van de Gereformeer
de kerken, waarbij de problemen van
het diaconaat en het pastoraat zijn bij
zondere interesse hebben. Ondanks zijn
vooruitstrevendheid is hij behoudend
van aard en legt de nadruk op het op
de bijbel gebaseerde, persoonlijke ge
loofsleven. Ook in de pastorale sector
van het ambt pioniert deze dominee.
Hij doet dit op medisch-psychologisch
terrein, zoals uit onderstaand inter
view zal blijken
HEEFT U UITSLUITEND THEOLO
GIE GESTUDEERD?....
Ik heb een speciale bijscholing
gevolgd in de klinische psychologie en
psycho-therapie. Daartoe liep ik een
paar jaar mee met de medische staf
in een kliniek.
DEED U DAAR ONTDEKKINGEN
OP PASTORAAL GEBIED?....
Het bleek mij dat de gevoelsrela
tie tot de arts een geheel ander is dan
die tot de predikant. De oude figuur
van priester-arts is nu niet meer denk
baar.
MOETEN DE HOEDANIGHEDEN
VAN ZIELSZORGER, PREDIKER,
ZIEKENBEZOEKER, CATECHEET
ENZ. VOLGENS U AMBTELIJK IN
EéN FIGUUR VERTEGENWOOR
DIGD ZIJN?
Dat moet volgens mij juist niet.
Ik heb bezwaren tegen de verambte-
lijking van al deze dingen en het hoog
kerkelijke ervan, waardoor het ambt
aller gelovigen in het gedrang komt.
Alles moet niet in één figuur, de
dominee, fungeren.
WAT WILT U DAN?....
minder dan vroeger. Echter in gezinnen
waar de verhoudingen niet goed zijn,
is doorgaans minder normbesef. En die
gezinnen worden talrijker
VINDT U DAT MEN DE JEUGD
EEN DUIDELIJKE ANTITHESE
HOUDING MOET VOORHOUDEN?
Wij moeten de jeugd helder laten
zien dat ze met deze wereld zullen
Drs. Vellenga
omkomen, als er geen tegenstelling is
met de doorgaande Secularisatie. De
jeugd heeft tegenwoordig een grotere
inbreng dan vroeger. We moeten hun
ook niet alles gaan verbieden. Alles is
geoorloofd, zegt Paulus, maar we moe
ten God ervoor kunnen danken. We
moeten Christen zijn in het gewone le
ven. Geloven is: leven plus loven.
HOE STAAT U TEGENOVER DE
NIEUWE' OPVATTINGEN OVER DE
HOMOFILIE?
Het is goed voor de mensen dat
er meer begrip komt, maar het mag
niet beschouwd worden als iets nor
maals, zoals sommigen propageren. Van
discriminatie of verachting mag geen
sprake zijn. Laten we geen afstand
scheppen tot de homofiele mens. Ik
heb diep respect voor hem die strijd
voert met zijn tegennatuurlijke aan
leg, ook al zal dat wellicht gepaard
gaan met vallen en opstaan. Hij moet
echter in de kracht van Christus pro
beren te leven met zijn handicap.
VEROORDEELT U VOOR-ECHTE
LIJK GESLACHTSVERKEER?
Zolang men zich niet voor het le
ven aan elkaar verbonden heeft, vindt
ik de coïtus gevaarlijk. Want de coïtus
mag alleen plaatsvinden met één part
ner. De éne moet het zijn! Je weet
nooit van tevoren of die ene het is.
Daarom is genoemd samenzijn voor
het huwelijk ongeoorloofd.
RESSORTEERT HET OOK ONDER
ONKUISHEID?
Onkuis is, als men het lichaam
isoleert, losmaakt dus, van de persoon
van de levende mens. Dan is de coï
tus alleen lichamelijk, onkuis dus.
Geslachtsverkeer voor het huwelijk be
hoeft dus niet altijd onkuis te zijn.
De eenheid kan er werkelijk zijn.
De nuancering zie ik dan ook meer
vanuit het zesde gebod dan vanuit het
zevende omdat het een kwaad doen aan
elkaar kan zijn. Ik zou willen conclu
deren dat al die progressieve opvattin
gen meestal niet voortvloeien uit de
liefde, maar uit pure zelfzucht. „Meer
liefhebbers van het genot dan van God"
zegt de apostel van de mensen van
de eindtijd.
Een moderne kerk in het Deense Aalborg (foto Baksteen).
(Van onze redactie geestelijk leven)
Op de pagina Geestelijk Leven van
6 januari hebben wij gemeld dat prof.
dr. P. Hendrix in Leiden byzantinolo-
gie doceert. Het had moeten zijn „do
ceerde", want prof .Hendrix is al met
emeritaat gegaan. Hetgeen natuurlijk
niets aan zijn deskundigheid afdoet.
De huidige functionaris voor Byzan-
tinologie in Leiden is dr. H. Hennephof,
Aert van Neslaan 602, Oegstgeest.
Het charismatische van de ge
meente moet veel meer naar voren
komen. De predikant moet ontdekken
welke gaven er in de gemeente zijn.
Een charisma is aanvankelijk be
langrijker dan studie Ik dacht dat we
in de toekomst meer daarmee naar toe
moeten.
ZOU U EEN CHARISMATISCH BE
GAAFDE ZONDER DAT HIJ GESTU
DEERD HEEFT. OP DE PREEK
STOEL TOELATEN?
Ik zou er geen bezwaar tegen heb
ben. Ik merk hierbij op dat een der
gelijk iemand vanzelf en uit zichzelf zal
gaan studeren. Wie niet studeert is niet
bekeerd. Maar iemand die een singu
liere gave heeft om Gods Boodschap
te brengen moet niet eerst een studie
tijd van een jaar of acht afwachten,
om dan pas, als het eerste vuur ge
doofd is, te mogen preken. Dat is niet
bijbels.
ZOU U DE VROUW IN HET AMBT
WILLEN BETREKKEN?
Jazeker. In de bijbel treffen we heel
wat charismatisch-begaafde vrouwen
aan. In onze tijd is het ambt uitge
groeid tot iets wat veel met regeren
in de eerste plaats te maken heeft.
Zo was het vroeger niet. Het was
dienen en evangeliseren. Het ambt is
gegroeid uit de charismata. In het
ambt ontvangt men een meer om
schreven opdracht.
HOE DENKT U OVER DE BELIJ
DENISGESCHRIFTEN?
Ik heb Se belijdenis lief, maar ik
heb de vragen van deze tijd te be
antwoorden. Sommige dingen liggen
nu anders dan vroeger. .De veroordeling
van de paapse mis is bijvoorbeeld
voor vandaag te weinig genuanceerd.
Anderzijds mist men hele stukken, die
vandaag actueel zijn. De belijdenis is
wel belangrijk, maar heeft niet het
laatste woord.
U PIONEERT OOK OP JEUGDGE-
BIED. KUNT U IETS ZEGGEN OVER
DE TESTEN DIE U AFNAM?
Ik hield een paar honderd anonieme
enquêtes onder de jeugd tussen de
16 en 19 jaar. Het viel mij op dat
deze jeugd over het algemeen diep-re-
ligieus nadenkt. Op sommige momen
ten durven ze alle filosofieën zomaar
opzij te zetten. Ook bleek dat de ero
tiek voor de jongelui een grote verzoe
king is. Toch zijn de normen nog niet
Op zaterdag 2 maart 1968 wordt op
de Volkshogeschool „Geerlingshof" in
Valkenburg een gespreksdag gehouden
over „Homofilie". Deze gespreksdag
is bestemd voor al degenen die uit
hoofde van hun funktie of uit persoon
lijke interesse nader over dit onder
werp geïnformeerd willen zijn.
De sprekers zijn dr. J. L. Grubben,
zenuwarts, Venray (het verschijnsel
homofilie") en dr. J. Gottschalk, werk
zaam bij „De Open Deur" te Amster
dam („de postoraal-theologische aspek-
ten van het verschijnsel homofilie").
Een vriendenpaar zal 's avonds pra
ten over hun „anders-zijn".
Het Leger des Heils heeft in alle ze
ventig landen waarin het werkzaam is
1968 uitgeroepen tot „jeugdjaar". Doel
is enerzijds vernieuwde bezinning op de
verantwoordelijkheid voor de opgroei
ende generatie en anderzijds uitbrei
ding van de bestaande jeugdwerkaeti-
viteiten en de aanpak van nieuwe ex
perimenten op dit gebied.
In een oproep aan de Nederlandse
jeugd zegt de territoriaal leider van
het Leger de Heils in Nederland, com
missioner Kaare Westergaard, onder
andere: „Voor de taak, die de jeugd
van vandaag wacht, heeft zij een
kracht nodig, groter dan die zij zelf
bezit. Zij moet een betrouwbaarder ba
sis vinden om te leven en te dienen
dan alleen zelfvertrouwen en bekwaam
heid. Wat zij nodig heeft, is God, in de
eerste plaats in eigen leven en daar
naast in alle plannen en pogingen om
een betere wereld en een vrediger en
harmonieuzer toekomst te bouwen."
Bijzondere aandacht krijgt in dit
jeugdjaar de kadertraining. Er zijn
werkweekends gepland voor onder meer
combo's (pop-groepen die zich in steeds
toenemende populariteit mogen verheu
gen), gedramatiseerde verkondiging en
gitaargroepen. Een nationaal jeugd
werkcongres op Tweede Paasdag in
Utrecht zal bijzondere aandacht aan
„het experiment geven.
Nieuw is ook dat de sportbeoefening
zijn intrede in het Leger des Heils
jeugdwerk heeft gedaan. Daarbij werd
uitgegaan van de gedachte dat men
een all-round service wilde bieden,
waarbij ook de ontspanning plaats
heeft. De finale van nationale sport
wedstrijden vindt op tweede pinksterdag
plaats op de sportterreinen bij de Ex-
po-hal in Hilversum.
Dit is professor Krister Stendahl
(46 jaar), theoloog en docent in het
Nieuwe Testament, die benoemd is
tot deken van de theologische school
van Harvard.
Op Tweede Pinksterdag vindt dan in
'de Expo-hal zelf de traditionele Véld-
dag van het Leger des Heils plaats,
dit keer dus niet zoals tot nu toe ge
bruikelijk op de Koninklijke Domeinen
in Baarn. Men verwacht van het
samenkomen in een hal een grotere
mogelijkheid in de programmering dan
bij gebruik van tenten. Leider van deze
Velddag zal zijn commissioner E. Min-
gay, die in Engeland aan het hoofd
staat van het maatschappelijk werk
voor mannen (met bijna honderd cen
tra). Hij zal door mevrouw Mingay
worden vergezeld.
Andere hoogtepunten in het Jeugd
jaar zijn:
de start van een Nationaal School
team, dat met films, muziek en
discussie voorlichting over het
Leger des Heils gaat geven op
middelbare scholen,
een jeugd muziek- en zangfestival
in het Concertgebouw in Amster
dam op een nader te bepalen
datum in het najaar. Enkele bui
tenlandse groepen zijn als gast
uitgenodigd, waaronder „The Joy
Belles", een close-harmony zang
groep die via de B.B.C.-T.V. in
korte tijd bekendheid kreeg,
een nationaal combo-festival op 11
mei in „De Doelen" te Rotterdam,
gevolgd door het optreden van de
ook in Nederland bijzonder gelief-
Honderden heiligen, die eeuwenlang
hun eigen plaats in het missaal heb
ben zullen hun functie in de eredienst
der Katholieke Kerk spoedig moeten
neerleggen. Zij zullen met de miljoe-
en zalig afgestorvenen in de vergetel
heid van het hemelse koren verdwij
nen.
Ook de indrukwekkende maar niets
meer zeggende zondagen als Septua
gesima, Sexagesima hebben hun tijd
en invloed in de kerk gehad: ook zij
gaan in de jaren 1968-1969 naar de mu
sea voor kerkelijke kunst.
Op deze wijze bracht het Katholiek
Nederlands Persbureau de resultaten
in het nieuws van de liturgische ver
nieuwing die sedert het Tweede Vati-
kaans Concillie op gang gekomen is.
De verdere uitwerking hiervan zal niet
alleen de gebruiken, riten, ceremo
nies rond de misviering zuiveren, doch
ook de stijl en toediening van de sa
cramenten voor de gelovigen begrijpe
lijk en weer iets-zeggend maken.
De verwachting is, dat de Raad voor
de liturgie in Rome in zijn najaars
vergadering van 1968 zijn goedkeuring
zal geven aan de wijzigingen in het
kerkelijk jaar. Een belangrijke wijzi
ging zal worden ingevoerd, wanneer
een protestant overgaat naar de r.k.
kerk. Behalve dat er reeds een weder
zijdse dooperkenning bestaat tussen
de r.k.kerk en de Nederlandse Her
vormde kerk en besprekingen met an
dere kerken daarover gaande zijn, zal
in de plechtigheid, waarin de protestant
katholiek wordt, niet meer van hem
gevraagd worden, dat hij zijn „kette
rij" afzweert.
de Leger des Heils pop-groep „The
Joystrings" uit Londen. Zij begin
nen daarmede dan een tiendaagse
tournee door Nederland. Er is vrij
grote zekerheid dat aan hun op
treden in „De Doelen" ook zal
worden medegewerkt door Cliff
Richard, die daarmee een korte
Europese tournee beëindigt.
DEN HAAG. Het interkerkelijke
maandblad „Zie!" heeft negen refor
matorische kerkgenootschappen in ons
land gevraagd op zondag 7 april een
bidstond te houden voor de Gerefor
meerde Kerken (vrijgemaakt).
Dit verzoek is gericht aan de Unie
van Baptisten Gemeenten, de Christe
lijke Gereformeerde Kerken, de Alge
meen Doopsgezinde Sociëteit, de Evan
gelisch Lutherse Kerk, de Gerefor
meerde Gemeenten, de Gereformeerde
Kerken, de Nederlandse Hervormde
Kerk, de Remonstrantse Broederschap
en de Vrije Evangelische Gemeenten.
In zijn brief aan deze kerken schetst
het maandblad „Zie!" de Gereformeer
de Kerken (vrijgemaakt) als een zus-
terkerk-in-nood. Binnen deze kerk is
een, wat genoemd wordt, heilloze ont
wikkeling gaande, omdat „de naasten
liefde voor de broeders van hetzelfde
huis op een ontstellende wijze geweld
wordt aangedaan en vrijwel geheel
dreigt te worden uitgeblust",
De ontwikkeling in de vrijgemaakte
Gereformeerde Kerken dreigt volgens
„Zie!" naar de climax van een officiële
kerkscheuring te groeien. De negen
zusterkerken wordt daarom gevraagd
niet alleen een bidstond te houden,
maar bovendien een brief te richten
Een van de oudste „genootschappen"
in ons land is bereid geweest om zich
terwille van een betere dienstverlening
op te heffen en op te gaan in de meer
dan honderd jaar jongere Bijbel Kiosk
Vereniging.
In 1821 werd naar Engels voorbeeld in
Amsterdam opgericht: het Nederlandsch
Godsdienstig Traktaat Genootschap Ze
ven jaar na de oprichting van het Ne
derlands Bijbel Genootschap, en hon
derdtien jaar vóór het BKV-werk start
te.
Wie de Bijbel leest, niet alleen als een
stuk geschiedenis, maar vooral als een
boek, dat mensen van vandaag en mor
gen iets te zeggen heeft, stuit op een
groot aantal vragen.
Wie zelf die vragen heeft ontmoet en
naar het antwoord zoekt, zal zijn pro
blemen wellicht graag in bredere kring
ook buiten die van eigen kerk en ge
loofsovertuiging besproken willen
zien. Kerk en Wereld in Driebergen or
ganiseert daartoe een weekendconferen
tie onder het thema „Met de bijbel in
gesprek", te houden op 2 en 3 maart
1968 Aanmelding Kerk en Wereld, De
Horst 1, Driebergen.
Onder auspiciën van de Commissie
voor Zendingsoverleg, waarin vertegen
woordigers zitting hebben van de Gere
formeerde Zendingsbond, de Hervormd-
Gereformeerde Jeugdbond, de Bond
voor Inwendige Zending en de werk
groep DABAR, wordt op 2 en 3 febru
ari in „Silvosa" te Bilthoven een week
end gehouden voor jongeren uit de ge
meenten met als thema: „Wat betekent
Diakonia (dienen) voor de zending in
binnen- en buitenland?
Aanmelding bij „Silvosa". Prins Bern-
hardlaan 1, Bilthoven (tel. 03402-5402).
Op zaterdag 17 en zondag 18 februari
organiseert vormingscentrum en volks
hogeschool Bouvigne een weekend voor
christenen en niet-christenen over het
thema „De christen en zijn plaats in de
wereld".
Aan de hand van H. Cox „De stad
van de mens" en „Beeldenstrijd" wordt
in dit weekend getracht om elkaar „de
oproep om mens te zijnmet alles,
wat ertoe kan leiden om deze wereld
tot een werkelijke woonplaats te maken
voor allen die leven verstaanbaar te
maken".
Voor inlichtingen en/of opgave wende
men zich tot: Vormingscentrum en
Volkshogeschool Bouvigne, Bouvigne-
laan 5 te Breda, tel. 01600-23688.
Een reorganisatie in 1924 had tot ge
volg dat de naam gewijzigd werd in Ne
derlandsch Godsdienstig Genootschap
„De Lichtdrager", dat onder beheer
kwam van de Centrale Bond voor In
wendige Zending en Christelijk MaatJ
schappelijk Werk.
„De Lichtdrager" verzorgde diverse
lectuuruitgaven voor evangelisatiewerk,
onder de titel van verschillende reeksen,
zoals „Vonken", „Lichtdragers" en
„Brandende Vragen".
Een groeiend contact tussen „De
Lichtdrager" en de Bijbel Kiosk Ver
eniging leidde ertoe, dat de besturen
van de Centrale Bond en de BKV be
sloten een fusie aan te gaan. Daarbij
speelden zowel oecumenische als econo
mische factoren een rol. Vooral werd
overwogen, dat de gebruikers van de
lectuur met dit samengaan gediend zou
den zijn, omdat betere produktie en uit
gebreider dienstverlening het gevolg
zouden zijn.
De naam van de BKV zal voortaan
voluit luiden „Bijbel Kiosk Vereniging,
waarin opgenomen „De Lichtdrager",
opgericht 1821" De band met de Cen
trale Bond voor Inwendige Zending en
Christelijk Maatschappelijk Werk blijft
gehandhaafd, doordat in het BKV-be-
stuur en in zijn lectuurcommissie een
afgevaardigde van de Centrale Bond
wordt benoemd. De bestaande lectuur
uitgaven van „De Lichtdrager" zijn nu
in het BKV-lectuurfonds opgenomen.
Bij Boekencentrum N.V. te Den Haag
is verschenen het boek „Vrede tussen
Christenen", geschreven door kardinaal
A. Bea en dr. W. A. Visser 't Hooft, met
'n voorwoord van prof. dr. A. J. Bronk-
horst en een inleiding van monseigneur
J. G. M. Willebrands.
De Nederlandse vertaling is van G. J.
Borghart.
Dit boek is gewijd aan twee mensen,
die de laatste vijftien jaren een leiden
de rol hebben gespeeld in het officiële
gesprek „Rome-Reformatie" en die van
af de oprichting van het „Rooms-Ka-
tholieke Secretariaat ter Bevordering
van de Eenheid der Christenen" contact
met elkaar hebben gehad terwille van
de gemeenschappelijke wens de vrede
tussen de kerken te herstellen, de ker
ken tot eenheid des geestes terug te
brengen: hét doel van de oecumenische
beweging. Daarbij konden zij bouwen
op het fundament, dat gelegd was door
persoonlijke contacten tussen rooms-
katholieke theologen en theologen van
de Wereldraad van Kerken.
aan de Gereformeerde Kerken (vrijge
maakt), waarin zij worden opgeroepen
de onderlinge liefde naar Jezus' gebod
te herstellen en het kerkelijke leven
op basis van die liefde te vernieuwen.
UTRECHT. De directeur van de
Nederlandse gereformeerde jeugdraad,
ds. K. A. Schippers uit Amersfoort, is
benoemd tot predikant in algemene
dienst. Hij wordt verbonden aan de
theologische hogeschool in Kampen
voor de aanvullende praktische oplei
ding van de theologische kandidaten.
(Van onze correspondent)
LUNTEREN. De gereformeerde
synode heeft opdracht gegeven dat de
studie, die in haar opdracht over het
oorlogsvraagstuk wordt gemaakt, be
slist dit jaar klaar moet zijn.
In afwachting daarvan heeft zij niet
willen ingaan op verzoeken om nu
reeds enkele uitspraken te doen tegen
de atoombewapening, tegen het Neder
landse lidmaatschap van de NAVO en
voor verruiming van de mogelijkheden
tot de dienstweigering. Die zaken wa
ren aan de orde gesteld door het „ge
reformeerd vredesberaad" en door de
kerkeraad van Hilversum, die beide
spoedige en klare uitspraken in deze
richting wilden.
Zij die tegen de conventionele strijd
middelen minder bezwaar hebben dan
tegen ABC-wapens en dus gedeeltelijk
wel dienst willen doen (de zogenoem
de halve- of atoompacifisten) krijgen
voor hun bezwaren bij de overheid
thans geen gehoor, in tegenstelling tot
„volledige" pacifisten, die alle oor
logsgeweld verwerpen. Daarom besloot
de synode bij de overheid aan te drin
gen op een mild standpunt ook tegen
over halve pacifisten.
UTRECHT. De opbrengst van de
kerkenbouwcollectes in de rooms-ka-
tholieke kerken vertoont de laatste ja
ren een dalende tendens. Zo hebben
de collectes (inclusief het resultaat van
de speciale actie op „kerkenbouwzon-
dag) in 1964 meer dan acht miljoen
gulden opgebracht, in 1965 ruim een
ton minder en in 1967 ongeveer 7,1
miljoen gulden minder.
Dit terwijl de geraamde kosten voor
de kerkenbouw in 1967 meer dan 27,6
miljoen bedroegen voor in totaal 35
kerken. Er werden er echter maar 25
aanbesteed voor een totaalbedrag van
17,6 miljoen. Van deze 25 kerken komen
er drie in het aartsbisdom Utrecht,
twee ih het bisdom Breda, één in het
bisdom Groningen, tien in het bisdom
Haarlem, zeven in het bisdom Den
Bosch en twee in het bisdom Roer
mond. Voor Rotterdam geldt een bouw-
stop. De 25 aanbestede kerken krij
gen samen 13.400 zitplaatsen.
De afwijking van het bouwprogram
ma is onder meer het gevolg van een
zekere verzadiging: er zijn geen pro-
jekten meer met een zeer hoge urgen
tie. Men kan meer tijd nemen voor
planning en overleg. Bovendien bestaat
er al heeft men het idee om vele
kleine kerken te bouwen laten varen
ook geen behoefte meer aan grote ker
ken van achthonderd of meer plaat
sen.
De kerken die in 1967 zijn aanbesteed
krijgen gemiddeld 536 zitplaatsen, te
gen een gemiddelde van 623 in 1966.
Dit hangt samen met de daling van
de kerkelijke meelevendheid en met
het feit, dat een middelgrote kerk be
ter ook voor andere doeleinden kan
worden gebruikt dan een heel grote.
Verder heeft de invoering van de
zaterdagavondmis in verschillende ge
vallen de exploitatiemogelijkheden van
bestaande kerkuimten zo vergroot, dat
de bouw van een nieuwe kerk kon wor
den uitgesteld. Tenslotte vergt de voor
bereiding meer tijd, zeker daar waar
men met andere kerkgenootschappen
overleg pleegt over een gemeenschap
pelijk kerkgebouw of centrum.