Motoren nu geheel en al
voor sportief gebruik
BROMFIETS TECHNISCH
NIET TE VERBETEREN
Aantal fietsen groeit sneller dan de bevolking
1948
1968
DE FIETS VAN 1968
TIENERJEUGD IS KRITISCH EN DESKUNDIG
TWEEWIELERTENTOONSTELLING
Amerika gaf industrie nieuwe impuls
VEEL NIEUWS
IN DE RAI
Nadruk valt op vorm en afwerking
licht, sportief, met versnellingsnaaf en kleine wielen
DONDERDAG 2 2 FEBRUARI 1968
13
Zware jongens
Zes versnellingen
EEN DRIEKWART MILJOEN BROMMERS
Vrouw en jeugd
Hippe hoek
380 miljoen gulden per jaar
voor rijden op twee wielen
De fabrikanten van motorfietsen hebben
een moeilijke tijd achter de rug. De
motor, die vroeger een belangrijke rol
speelde als nuttig en economisch vervoer
middel voor verzekeringsagenten en be
stellers, is sinds een aantal jaren uit deze
sector van vervoer verdwenen. Zijn ge
bruikers stapten over in een autootje of
stapten voor het stadsverkeer over op een
handiger en goedkoper bromfietsje. De
motor is sindsdien uitsluitend een ver
voermiddel voor recreatieve doeleinden.
Want enthousiaste lieden voor de motor
sport zijn er altijd geweest en zullen er
altijd blijven.
De dalende omzet maakte het voor de
fabrikanten niet lonend om evenals vroe
ger steeds nieuwe typen en modellen te
maken. Het gevolg was dat de motoren
op tentoonstellingen ook weinig belang
stelling kregen, omdat zij geen nieuwe
snufjes bezaten.
Maar nu heeft Amerika de motorindus
trie een nieuwe impuls gegeven. Met
name in de Verenigde Staten is de motor
sport zo populair geworden dat de fabri
kanten zich opnieuw achter de teken
tafels hebben gezet om met aantrekke
lijke typen een goede greep op de markt
te krijgen. De motorliefhebbers in Neder
land profiteren daar mede van. Op de
tweewielertentoonstelling in de RAI kan
de motorman weer keuze maken uit een
groot aantal nieuwe modellen.
Al jaren geleden is de ondergang van
de zware motorfiets voorspeld. Van de
technische mogelijkheid om uit een be
perkte cilinderinhoud steeds meer ver
mogen te halen, is door de constructeurs
dankbaar gebruik gemaakt. Toen de 250
cc motoren een vermogen kregen dat uit
ging boven dat van motoren met de dub
bele cilinderinhoud van nog niet zo lang
geleden, scheen de strijd gestreden
Vreemd genoeg echter is er in Amerika
zoveel vraag naar de zware motor ont
staan, dat Italië en Japan nieuwe typen
in deze klasse hebben gemaakt en de
Britse Nortonfabriek met een 750 cc is
uitgekomen. Het zijn comfortabele machi
nes, waarvan de motoren betrekkelijk
„tam" zijn gehouden.
Voor de lichtgewicht motor, waarin de
Italiaanse industrie zich vroeger speciali
seerde, is nog steeds interesse. Er is
vooral hard gewerkt aan het opvoeren
van het vermogen van de lichte motoren
om de berijders in staat te stellen zich
aan te passen aan de snelheden in het
verkeer. De meest populaire klasse blijft
echter de 250 cc. Hierin vindt men op
de tentoonstelling het grootste aanbod en
ook het meeste nieuws. Er zijh zelfs twee
wereldprimeurs: de Triumph 250 en de
Honda 250, beide kopkleppers. Men vindt
er rustige modellen met een uitgesproken
toeristisch karakter bij, maar het meren
deel wordt toch gevormd door de sportieve
modellen met felle acceleratie en hoge
topsnelheid.
Er is een nooit eindigende discussie
tussen de voor- en tegenstanders van
twee- respectievelijk viertaktmotoren. Bij
de lichtste categorie motorfietsen is Hon
da met zijn kopklepper als een vreemde
eend in de bijt van verder uitsluitend
tweetakten. In de middenklasse heeft de
tweetakt aanhangers gewonnen en heeft
nu een groot aandeel in de 350 cc klasse,
ook door Japanse motoren. Zelfs in de
500 cc is de tweetakt doorgedrongen: de
Suzuki Twin als nieuwtje op de RAI.
In het algemeen, zijn de Britse en Ita
liaanse fabrieken verdedigers van de kop
klepmotoren en schuift de Japanse indus
trie met uitzondering van viertaktvoor-
vechter Honda en de 650 cc Kawasaki
de tweetaktmotor naar voren. Automobi
listen hebben over het algemeen een he
kel aan het roeren met een pook in een
bak met tandraderen. Echte motorrijders
zijn bezeten van schakelen. Ofschoon vier
versnellingen het meest gangbaar zijn, ko
men er steeds meer machines met vijf
en zelfs met zes versnellingen. Sinds de
motor een bij uitstek sportief vervoermid
del is geworden is er een ware industrie
van uitrustingsstukken en verdere toebe
horen gegroeid. Motorrijders leggen zich
er steeds meer op toe hun machines aan
te passen aan hun persoonlijke smaak en
inzichten wat betreft de rijhouding. Een
deel van de verkrijgbare uitrustingsstuk
ken is alleen bestemd om het uiterlijk
van de motor te doen afwijken van het
normale seriemodel, maar er zijn ook
praktische toebehoren, die verhoging van
comfort of veiligheid beogen. Ook op dit
gebied kan de motorman op de RAI zijn
hart ophalen.
In 1948 kwam het eerste Solex-je op de
weg. Thans telt ons land 1,75 miljoen
bromfietsen. Er zullen dit jaar opnieuw
rond 300.000 brommers worden gekocht.
Van dit aantal zullen er 110.000 in handen
komen van meisjes en jongens, die de
zestienjarige leeftijd bereiken. De brom
fiets is niet meer weg te denken uit het
verkeer. Door de uitbreiding van de ste
den komen werk- en woongebieden steeds
verder uit elkaar te liggen. De afstanden
worden vaak te groot om te fietsen en
voor menigeen biedt de brommer dan
uitkomst. Ruim een miljoen Nederlan
ders gebruikt de bromfiets in dat woon
werkverkeer. Men moet er niet aan den
ken wat er zou gebeuren als een half
miljoen bromfietsers zou overstappen op
de auto en de rest op het openbaar ver
voer. Het zou een chaos worden.
Hoe nuttig de bromfiets ook blijkt te
zijn en welke ruimtelijke verkeers- en
vervoersproblemen door de brommer ook
worden bespaard, de overheid toont zich
niet erg dankbaar en heeft de kopers on
langs extra belast. Wie een bromfiets van
650 koopt, spekt de belastingpot met
ruim 100. De omzetbelasting is in de
afgelopen twee jaar verdrievoudigd en
bedraagt nu 14 percent.
Een andere merkwaardigheid is dat de
mini-bromfiets, die een van de standhou
ders vol trots op de tweewielertentoon
stelling laat zien, niet als een bromfiets
mag worden bereden. Een volijverig amb
tenaar heeft om onduidelijke redenen als
voorgeschreven wielmaat 23 inch geadvi
seerd en dat is in de wet terechtgeko
men. Men mag wel rijden op dit handige
vervoermiddel, maar omdat de wielen iets
kleiner zijn 23 inch moet men het ding
laten registeren als motorrijwiel
soms zeer comfortabel zijn (verende voor
vork) en eenvoudig zijn te bedienen. Zij
zijn te krijgen in de prijsklasse van
450 tot 550.
Het aantal bromfietsen dat aan huis
vrouwen wordt verkocht groeit bijzonder
snel. Nu hier blijkbaar een nieuwe markt
ligt, zijn er speciale typen voor de vrouw
die zijn voorzien van een lage instap
Voorts is gebleken dat er meer meisjes
dan jongens van 16 tot 24 jaar een brom
fiets begeren. Daarom hebben vele stads
brommers zo'n elegant uiterlijk gekregen
Ondanks dit alles is de bromfiets in ons
land wel zeer populair en de belangstel
ling van de meeste bezoekers van het
RAI-gebouw zal de komende dagen wel
naar deze tweewieler uitgaan. Zij vinden
er veel nieuws. Het meest verheugend is
daarbij wel dat de prijzen sinds 1953 niet
zijn opgelopen, terwijl de kwaliteit van
de brommers vaak is toegenomen. Het is
duidelijk dat de fabrikanten voornamelijk
mikken op de vrouw en de jeugd door
handige stadsbrommers te brengen, die
(Van onze speciale verslaggever)
AMSTERDAM. Maandagmorgen 26 februari om half elf zal burge
meester dr. I. Samkalden van Amsterdam in het RAI-gebouw de 56ste RAI
openen, een tentoonstelling die geheel aan tweewielers is gewijd. De RAI-
hallen zullen zijn gevuld met produkten uit vijftien verschillende landen:
fietsen, bromfietsen, motorrijwielen en scooters, alsmede onderdelen en
toebehoren.
Hoe belangrijk de tweewieler in het Nederlandse verkeer is blijkt uit
de cijfers: in 1967 waren er 7 miljoen fietsen, 1,75 miljoen bromfietsen,
60.000 motoren en 60.000 scooters. Sinds 1964 is het aantal fietsen en brom
fietsen steeds toegenomen. Het aantal fietsen groeit zelfs harder dan het
inwonertal van ons land. Maar er verdwijnen steeds meer motoren en
scooters van de wegen. Dat laatste is te verklaren uit het feit, dat motoren
en scooters als „dienstvoertuig" steeds meer worden vervangen door auto's
en in mindere mate door bromfietsen. In de toekomst zullen zij slechts
een rol spelen in de recreatieve sfeer.
Men mag wel stellen dat de fiets en de bromfiets tot de meest gebruikte
„duurzame consumptiegoederen" in ons land behoren. De Stichting Fiets
heeft uitgerekend, dat onze fietsers per jaar 18 miljard kilometer afleggen
en de bromfietsers 12 miljard kilometer. Ter vergelijking: bus en tram
nemen per jaar 11 miljard reizigerskilometers voor hun rekening.
In 1967 kochten de Nederlanders 580.000 fietsen. 305.000 bromfietsen.
3.200 motorfietsen en 900 scooters met een gezamenlijke waarde van rond
f 380 miljoen. Bij een dergelijke grote interesse voor tweewielige vervoer
middelen is een tweewielertentoonstelling eens in de twee jaren geen luxe.
Er wordt de komende dagen dan ook een overstelpende drukte verwacht
op de RAI.
De statistieken wijzen uit, dat 90 percent van de 12- tot 17-jarigen over
een fiets beschikt en dat 76 percent van de meisjes en jongens tussen In en
24 jaar de bromfiets bovenaan hun verlanglijst hebben staan. Dit verklaart,
dat de tweewielertentoonstelling deze maal in het teken staat an de jeugd.
Achter in de Europahal is een „hippe hoek ingericht met boetiekjes, een
discobar, een afficheshop en een podium waar heatorkesten optreden. Op
een grammofoonplatenstand zullen artiesten handtekeningen uitdelen.
Stellig zal bij een deel van de jeugd ook de presentatie van het nieuwe
motorraceteam Nederland in de smaak vallen. Dit team. da' onlangs is
samengesteld, zal Nederland in buitenlandse motorwedstrijden vertegen
woordigen. Liefhebbers van antieke motorfietsjes kunnen hun hart op
halen aan de collectie motoren van dertig jaar oud en ouder, die de ete-
raan Motoren Club heeft uitgestald.
Het Verbond voor Veilig Verkeer heeft in het RAI-gebouw een verkeers-
tuin aangelegd, waar bezoekers gratis hun kennis van verkeersregels en
-borden kunnen testen. Zij rijden daartoe op een mini- of vouwfiets door
de tuin. Tenslotte wordt er in samenwerking met het Nederlands Textiel
museum uit Tilburg een tentoonstelling „Fiets en Mode gehouden.
De tweewielerexpositie is dagelijks geopend van 10.00-17.00 en van 19.00-
22.00 uur en zaterdag en zondag van 10.00-17.00 uur, van 26 februari tot en
met 4 maart.
•_v v.-
De eerste bromfiets toen nog
„rijwiel met hulpmotor" geheten
die in ons land reed, was de Solex
(1948). Het was niet meer dan een
fiets, je behoefde alleen niet te
trappen.
Een typisch voorbeeld van de mo
derne vormgeving bij motorfietsen.
Dit is de Kreidler Florett RS.
Affiche in de Jugendstil-stijl van
rond de eeuwwisseling 1900.
Er is geen land ter wereld waar zo niet voor de hoofdstad, omdat het stads-
veel wordt gefietst als in Nederland. Er
rijden op het ogenblik niet minder dan
zeven miljoen fietsen. Duitsland en De
nemarken, waar het rijwiel altijd vrij
populair is geweest, zien de fiets ech
ter geleidelijk aan uit het straatbeeld van
de steden verdwijnen, een gevolg van de
toegenomen welvaart in die landen, die
zich uit in de toeneming van het gemo
toriseerde verkeer en voorts aan de ver
betering van het openbaar vervoer in de
steden.
Verkeerstellingen in Amsterdam hebben
uitgewezen, dat 's avonds tussen vijf en
zes uur 55.000 fietsers de grens van de
binnenstad passeren. Bij de plannen, die
de hoofdstad uitwerkt voor de aanleg van
een stadsspoor ter vervanging van de
tram, vormen degenen die zich per fiets
van en naar kantoor en bedrijf begeven
een onzekere factor. Zullen deze mensen
in de toekomst de fiets aan de kant wil
len zetten als er sprake is van een snel
bestuur juist dit vervoermiddel uit het
woon-werk-verkeer wil verdrijven.
De fabrikanten en importeurs van rij
wielen maken zich wat dat betreft nog
geen zorgen. Weliswaar is het aantal
iets gedaald, maar daar staat tegenover
dat er vooral onder de jeugd een grote
belangstelling voor de fiets bestaat. Bij
na negentig percent van de jongeren tus
sen twaalf en zeventien jaar is in het
bezit van een fiets.
In het RAI-gebouw neemt de fiets de
komende dagen een belangrijke plaats in.
Meer dan een halve eeuw lang i§ er aan
het uiterlijk en zelfs aan de techniek van
de fiets hoegenaamd niets veranderd. De
fiets van de Nederlander is altijd een
stoer zwart ding geweest, dat soms tiental
len jaren achtereen dienst deed zonder
dat de berijder ooit behoefte gevoelde
zich een ander model aan te schaffen.
Dat model was er trouwens niet.
Dat is nu anders geworden. De toer
fiets, het sportieve rijwiel, dat in de der
en comfortabel openbaar vervoer? De
auto komt niet in aanmerking, althans tiger jaren het raspaard je van enkele be
„Het is gemakkelijker een auto van een bepaald merk te
verkopen aan een ervaren automobilist die een heel ander
merk wagen in het hoofd heeft, dan een bepaalde brommer
te verkopen aan een knaap van zestien of zeventien jaar,
want die weet precies wat hij wil hebben. Als het ding is
verkocht beginnen ze meteen aan het motortje te sleutelen
tot ze er net zoveel van weten als de monteur van de fa
briek. De meesten repareren hun karretje zelf en als ze
onderdelen nodig hebben laten ze zich geen knollen voor
citroenen verkopen".
Dat zegt een handelaar in bromfietsen in de volksbuurt
van een grote stad. Hij vindt de tieners een moeilijk te pei
len publiek, dat zich bovendien sterk door mode laat be-
invloeden. De fabriek, die zijn brommers voorzag van het
hoge stuur, deed een geweldige vondst. Het stuur raakte
„in" en het merk boekte hoge omzetcijfers. Andere fabri
kanten zitten niet stil. Zij zetterl ook hoge sturen op hun
fietsen en ontwerpen soms extreme modellen. Maar er is
geen constructeur en zelfs geen psj'choloog die tevoren weet
of zijn modellen zullen aanslaan of niet. Het is bovendien
helemaal niet zeker of een model, dat in Rotterdam gunstig
wordt ontvangen, ook succes zal hebben in Groningen of
omgekeerd.
Een winkelier, man van de praktijk, zei: „In iedere buurt,
op iedere school, in clubs en in beattenten zijn jongens die
als leiders naar voren komen. Het is mij vaak opgevallen,
dat de bromfiets die bij deze leiders populair is onmiddellijk
op het verlanglijstje komt van de omgeving, die voor het
merendeel uit nalopers bestaat. Wat voor de tienerkleding
geldt, gaat veelal ook op voor het kiezen van merk en type
bromfiets".
Het publiek tussen 16 en 24 jaar is een belangrijke af
nemer. Bovendien weet de fabrikant, dat de invloed van
de jeugd op de ouderen vrij groot is. De tijd is voorbij, dat
de ouders het voorbeeld waren van de kinderen. De moeder
De grote belangstelling, die vrouwen en meisjes voor een
eenvoudige „stadsbrommer" hebben, deed Peugeot de
„102" ontwerpen, een elegant brommertje, dat bovendien
geschikt is voor duogebruik.
doet haar best om de mode van haar dochter te volgen. Aan
de mannelijke zijde is het niet anders iedere brombets-
handelaar weet dat vele vaders de bromfiets plegen te ko
pen die zoonlief heeft uitverkoren.
i//,-
Raleigh brengt als nieuwtje de BSA Twenty, een gezinsfiets met drie versnel
lingen en wielen met een diameter van 50 centimeter. De fiets kan worden
bereden door kinderen van zes jaar tot en met de langste volwassenen. Stuur
en zadel kunnen over een grote afstand worden versteld.
voorrechten was, is populair geworden.
In dit opzicht is er op de tweewieler
tentoonstelling een uitgebreide keuze te
maken. Zij zijn er al in een redelijke
prijsklasse. Rond ƒ200 zijn er goede toer
fietsen te koop, uitgerust met versnellings
naaf.
Een ontwikkeling die in ons land wat
traag op gang is gekomen is die van
de vouwfiets, vooral bedoeld voor auto
mobilisten. De oorzaak is wel duidelijk.
In Nederland, waar de welvaart altijd
nog achterloopt op andere Europese lan
den, rijden naar verhouding veel kleine
auto's en een vouwfiets vraagt niet veel
ruimte, maar past evenwel net niet in
de kofferruimte van zo'n kleine auto.
Niettemin is de omzet stijgende. De twee
de oorzaak is, dat de Nederlander, ge
wend om op de zware, zwartgemoffelde
fiets te rijden, het gewoon gek vond op
zo'n acrobatenfietsje met kleine wielen
rond te rijden. Wij zijn een volkje van
mensen die de buitenbeentjes gauw na
wijzen en de dapperen die zich voor het
eerst met een vouwfiets in het verkeer
waagden hebben dat dan ook wel gewe
ten.
De fiets met de kleine wielen is in
middels geen bijzonderheid meer. Zo'n
fiets behoeft niet altijd een vouwding te
zijn, want de industrie maakt ook tal van
modellen die niet uitneembaar zijn, maar
wel van kleine wielen zijn voorzien. Een
voordeel van dit type fietsen is, dat zij
door kleine personen (kinderen) kunnen
worden bereden, maar door het uitschui
ven van stuur en zadelpennen ook vol
wassenen kunnen vervoeren. Deze „ge-
zinsfietsen" zijn goed vertegenwoordigd
op de tentoonstelling. Zij zijn geschikt voor
kinderen van zes jaar af tot en met per
sonen van zeer grote lengte. Opvallend
bij een rondgang langs de stands is dat
de rijwielfabrikanten steeds meer gebruik
maken van lichte materialen, ook bij de
gewone huis-tuin-en-keuken-fiets en dat
tal van typen in standaarduitvoering zijn
voorzien van een versnellingsnaaf.
