WONINGTEKORT SCHULD VAN
ILLEGALE HUISVESTING
Woonboten: krotten van de toekomst
Straffe toepassing reglement
Aalsmeer legt woonarken
aan
**22$
s
hI/MW 1
Voor invalidenwagentjes
ontbreken verkeersregels
.f&
Haarlemmermeer
is een grote
trekpleister
Lacune in de wetgeving
Door ongelukken
elk jaar meer
gehandicapten
II r i j i
DINSDAG 12 MAART 1968
7
Vele gemeentebesturen zien illegale bewoning, wanneer deze geen
hinderlijke vormen aanneemt, vaak door de vingers. Anders echter ligt
het bij gemeenten, die het voor een groot deel van natuurschoon moeten
hebben of die het uit oogpunt van de volksgezondheid niet langer
kunnen tolereren, dat bouwsels van allerlei soort hun schone water
verontreinigen. In enkele gevallen is het tot een uitbarsting gekomen.
Twee jaar geleden werden door de politie in Aalsmeer drie „illegale"
woonschepen van gas, licht en water afgesloten en naar een plaats ge
sleept, waar verbinding met de wal onmogelijk was. De bewoners van
de nog vrij nieuwe schepen hebben het daar enkele dagen uitgehouden
en moesten toen de wijk nemen.
Zm
"fr Ongewassen
ilHilt?
i* W atervervuiling
•jgPE
i «N»
"fr Advertenties
j
Kort nieuws
IN ONAFZIENBARE RIJEN, overal in Nederland
waar water is, liggen ze aaneengeschaard: soms zijn
het fraaie „kasteeltjes op het water", dikwijls echter
niet meer dan krotachtige bouwseltjes, die nauwelijks
comfortabeler zijn dan een doorsnee hondehok. In het
algemeen vormen de woonschepen, of waf daarvoor
dan ook mag doorgaan, een ontsierend element in het
natuurschoon van het waterland. Een element echter,
dat voorlopig niet weg te denken valt, aangezien het
woningtekort de eerstkomende jaren om een oplossing
blijft vragen. Noodgedwongen nemen vele trouwlus
tigen en jonge gezinnen hun toevlucht tot huisjes op
het water, er niet aan denkend, wat de consequenties
hiervan zijn. In vele gevallen kopen zij voor veel geld
een ark met ligplaats, niet beseffend dat zij er daar
mee nog niet zijn. Voor legale bewoning van een
„waterwoning" zijn namelijk niet minder dan vier ver
gunningen vereist en aangezien de scheepsbewoning
de overheid uit de hand dreigt te lopen, wordt het toe
zicht verscherpt. De ellende die hieruit voortvloeit,
heeft al menig jong gezin, dat voor een hoge prijs
een woonboot had bemachtigd, aan de rand van de
wanhoop gebracht.
i
Het reglement op de woonschepen wordt drastisch toegepast. In Loenen aan
de Vecht werd enkele dagen geleden door de gemeenteraad besloten een „straf-
haven" voor clandestiene schepen in te richten. Hier is plaats voor vijftig arken,
die vanuit de gehele provincie naar deze dode arm in de Vecht zullen worden
gesleept, dit op gezag van het provinciale bestuur van Utrecht, die deze straffe
maatregel heeft afgekondigd.
.>;V - v ,Nv •>-
vViïi
um.f
mi 1
Overal in den lande, maar vooral in
het westen, vormt de toeneming van
het aantal woonschepen een onvoor
stelbaar groot probleem. Met name de
gemeente Haarlemmermeer worstelt
hiermee. De uitgestrekte Haarlemmer
meerpolder, met zijn vele dorpen en
buurtschappen, en doorsneden met
kilometerslange vaarten, sloten en
tochten, wordt omsloten door een
ringvaart, die een grote trekpleister
vormt voor bezitters van woon
schepen.
Deze ringvaart volgend, stuit men
op vele plaatsen op een samenklonte
ring van arken van allerlei aard. Men
vindt er ware villaatjes met soms drie
verdiepingen, maar over het algemeen
wordt het beeld beheerst door krake-
mikkige bootjes, die een doorn zijn in
het oog van de gemeente en die voor
namelijk door „illegalen" worden be
woond. Complete „woonschip-dorpen"
ziet men bij Aalsmeer, aan de rand
van Heemstede, bij Haarlemmeriiede
en Spaarnwoude, bij Vijfhuizen en
vooral bij Zwanenburg.
Haarlemmermeer telt in totaal on
geveer 150 woonschepen. Daarvan
hebben er 53 een clandestiene lig
plaats. Het probleem spitst zich in deze
gemeente toe in Zwanenburg, waar
in de ringvaart, ter hoogte van de
Zwanenburgerdijk, de schepen een
lint vormen vanaf de Phoenix-fabriek
tot vlak bij de Haarlemse gemeente
grens. Hier was door het gemeente- t
bestuur van Haarlemmermeer een offi
ciële ligplaats aangewezen. Er liggen
echter aanmerkelijk meer schepen dan
is toegestaan. De last, veroorzaakt door
vele, hef landschap ontsierende boten,
neemt hier hand over hand toe, on
danks de vele processen-verbaal, het
herhaaldelijk afsluiten van water en
licht en de vele waarschuwingen van
gemeentewege, waarschuwingen, die
steeds luider klinken en die hebben
geresulteerd in een maatregel, die, hoe
wel niet zo afdoend als in Aalsmeer,
de illegale bewoners het leven vrijwel
onmogelijk maakte.
Vorig jaar, tegen Kerstmis, werd
hier de waterleiding van een aantal
clandestiene schepen afgesloten. Lei
den was in last: ongewassen brachten
de bewoners de kerstdagen door. Ge
lukkig liet de gemeente de gas- en
elektriciteitsaansluiting ongemoeid, zo
dat althans het kerstmaal kon worden
klaargestoomd. Later werd wat water
bij de wijn gedaan. Aan de wal bracht
men een kraan aan, die door de be
woners gezamenlijk mocht worden
gebruikt, zodat men nu toch van water
is voorzien. Enkele dagen geleden zijn
door het gemeentebestuur van Haar
lemmermeer 18 clandestiene woon
schepen bij Zwanenburg gelegaliseerd,
zodat er nu nog 35 „illegaal" liggen.
De narigheid van het wonen op het
water zonder de vereiste vergun
ningen kan door de aspirant-kopers
van woonschepen dikwijls worden
voorkomen, hoewel het de laatste tijd
zeer moeilijk is om aan de papieren
te komen. Degenen die een ark willen
bewoners hebben in de eerste plaats
i
li§«i
sCM
een vergunning nodig, afgegeven door
de commissaris der koningin in de pro
vincie waar men ligt. Op die vergun
ning wordt dan onder meer vermeld
met hoeveel personen men „in het
schip zit", met andere woorden: hoe
groot het aantal' mensen is, dat in de
woonboot mag verblijven. Op een schip
van 10 bij 15 meter mogen volgens
deze vergunning bijvoorbeeld 15 men
sen wonen. Als men dit papiertje ein
delijk te pakken heeft, wil dit nog
niet zeggen, dat zomaar een ligplaats
mag worden gekozen. Hiervoor is weer
een andere vergunning nodig, namelijk
die van de eigenaar van het land,
waaraan men de ark wil verankeren.
Dit kan land zijn van de provincie, van
de gemeenten of van de Dienst Do
meinen en in de regel worden deze
vergunningen slechts moeizaam afge
geven.
In de provincie Noord-Holland bij
voorbeeld is enkele jaren geleden een
verordening op het landschapsschoon
afgekondigd, waarin onder meer ver
boden werd ligplaats in te nemen zon
der vergunning van de provincie. En
ook de gemeenten kennen de verordé-
Ook dit kan gebeuren. Wanneer aan
de vele waarschuwingen geen gevolg
wordt gegeven, kan de gemeente
overgaan tot het wegslepen van de
clandestiene woonboten, zoals dat
twee jaar geleden in Aalsmeer ge
beurde.
,.,.y.....r.v.:.v SV-,
Schrille tegenstellingen uit de krant:
aantrekkelijke advertenties en som
bere nieuwskoppen.
ning op woonschepen, waardoor het
mogelijk is op te treden tegen clan
destiene arkbewoners. Om het geheel
te completeren is onlangs ook het
Hoogheemraadschap Rijnland in de rij
der vergunninggevers toegetreden. Het
is namelijk gebleken, dat een der oor
zaken van de oppervlakte watervervui
ling wordt gevormd door de bewoners
van woonschepen.
Veel vuil en afval wordt zonder
meer over boord gegooid, dit tot grote
vreugde van ratten en ander onge
dierte. Ook dit Hoogheemraadschap
heeft nu de bevoegdheid om schepen,
die een clandestiene ligplaats hebben
ingenomen, uit Rijnlands boezemwater
te verwijderen.
Illegale bewoning komt dikwijls
voor, nadat een „legale" eigenaar van
een woonschip een huis aan de wal
heeft gekocht en zijn ark te koop aan
biedt. In de regel komen daar kopers
uit andere gemeenten op af en deze
krijgen dan geen vergunning van het
bestuur van de gemeente, waarin het
schip ligplaats heeft. Trekt men er
dan toch in, dan kan de gemeente de
nieuwe kopers op straat zetten. Dit
gebeurt in een enkel geval dan ook.
Ondanks dit alles staan er elke dag
in de dagbladen een keur van adver
tenties van boten- en arkenbouwers,
die steeds meer woonschepen te koop
aanbieden en er in vele gevallen zelfs
bij vermelden, dat een ligplaats wordt
gegarandeerd, terwijl door de gemeen
ten geen vergunningen kunnen wor
den afgegeven aan hen, die in deze
plaatsen niets te maken hebben. Ge
dreven door de schrikbarende woning
nood komen velen ertae zich een ark
aan te schaffen. Dikwijls worden alle
spaarcentjes in een dergelijke aankoop
gestoken. Dat degenen, die een woon
boot kopen niet de meest draagkrach-
tigen zijn, ziet men wel aan de meeste
schepen in de ringvaart. In vele ge
vallen een armelijke troep met oude
rommel bij voordeur of steiger, in
feite een aanfluiting van de in ons
land heersende welvaart.
Een schilderachtige verzameling
oude auto's en karkassen staan op de
walkant te verroesten, stapels oud
hout en ander bouwafval wordt regel
matig aangetroffen. Ook hiertegen
treedt de gemeente Haarlemmermeer
de laatste tijd stringenter op. Elk jaar,
tegen de lente, wordt door deze ge
meente controle uitgeoefend. Worden
er wrakken aangetroffen dan worden
de eigenaars hiervan aangeschreven,
dat de rommel dient te worden ver
wijderd. Gebeurt dit niet, dan haalt
de Dienst Openbare Werken de kar
kassen weg, op kosten van de eige
naars.
Het onderhoud van de woonschepen
vormt ook een probleem. vVanneer dit
niet de voortdurende zorg van de eige
naar heeft, begint het uiterlijk er zeer
snel minder aantrekkelijk uit te zien.
Een oud schip opknappen gaat de pet
van velen te boven. Men neemt in een
dergelijk geval liever een paar oude
deuren of raamkozijnen en timmert
Een eindeloze rij woonschepen in de waterleiding van een aantal „ille-
ringvaart bij Zwanenburg in de gale" arken op last van hel ge-
Haarlemmermeer. Hier werd de meentebestuur afgesloten.
mm
die met wat roestige spijkers tegen de
rotte plek.
Dat men dan het aanzien van de ge
meente naar beneden haalt, telt men
niet en op die manier verpauperen
langzamerhand de rijen woonschepen.
Zo bouwt men dan aan de krotten
wijken van de toekomst. Geen plezierig
beeld, maar zolang de woningbouw
niet voorziet in woningen, die ook
voor de geringere beurs betaalbaar blij
ken te zijn, zolang zullen de proble
men van de woonschepen de gemeen
tebestuurderen nog vele slapeloze
nachten bezorgen.
JAN DE SWART
Ook het Hoogheemraadschap Rijn
land moet de laatste tijd worden
ingeschakeld om een legale ligplaats
te verkrijgen.
Door kou overleden. Op een terrein aan
de Handelskade is het stoffelijk over
schot van een 66-jarige zwerver gevon
den. De man had op het terrein een
primitief onderkomen gemaakt in een
gebouwtje dat vroeger als doucheruim
te dienst deed. Waarschijnlijk is hij
door de kou bevangen.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Zelfs de man, die met
een koe aan een touw door een drukke
stad loopt, wordt geacht te weten hoe hij
zich in het verkeer moet gedragen. De in
valide in zijn aangepaste voertuigje weet
dat meestal niet. De geleider van de koe
kan voor elke voorkomende situatie het
Wegenverkeersreglement naslaan. Mag hij
op de stoep lopen, mag h\j op de „zebra"
oversteken? Kandidaten voor het rij-exa-
men kennen de situatie koe-geleider uit
spitse vraagjes op het theoretische exa
men. Maar er is op dat examen nog
nooit een vraag gesteld over de positie
van de gehandicapte weggebruiker.
Elk jaar neemt, hoofdzakelijk ten ge
volge van ernstige auto-ongelukken, het
aantal invaliden in ons land toe. Elk jaar
zijn er meer gehandicapten die in een rol
stoel naar buiten gaan. Het is nu zover,
dat deskundigen hebben geconstateerd,
dat de verkeerswetgeving onvolledig is op
het punt van gehandicapte weggebruikers.
Er wordt thans een onderzoek ingesteld in
hoeverre de verkeerswetgeving hiervoor
moet worden aangevuld of gewijzigd.
Hoeveel gehandicapten zijn er in Neder
land? Hoeveel mensen rijden in gemotori
seerde rolstoelen of elektrisch voortbewo
gen eigen bouwsels? Hoeveel keer per
jaar wordt een invalide geverbaliseerd?
Hoe vaak is hij betrokken bij een ver
keersongeval?
„We weten het niet", zegt de heer Th.
K. Molenaar, hoofd van het bureau „Stich
ting Technische Voorlichting ten behoeve
van Lichamelijke Gehandicapten" in Den
Haag. „Het wemelt in Nederland van de
statistieken, maar over invaliden hebben
wij vrijwel geen enkel cijfer. We weten
alleen dat deze groep mensen jaarlijks
toeneemt".
Het probleem „De gehandicapte in het
verkeer" bestaat hoofdzakelijk uit vraag
tekens. Bekend is dat ruim drie percent
van de Nederlandse bevolking lichamelijk
gehandicapt is. Een deel daarvan rijdt in
een rolstoel of invalidenwagen. En een deel
daarvan komt ook werkelijk buiten in dat
voertuig".
Het zal bijzonder moeilijk worden een
uniforme regeling te ontwerpen voor al
le invalide weggebruikers. Er rijden in
Nederland ruim zestig verschillende typen
gemotoriseerde invalidenwagens. De be
kendste zijn driewielers, rolstoelen met
een bromfietsmotor en wagentjes met een
elektromotor.
Deze laatste soort vormt een probleem
apart. Volgens de wet wordt de elektro
motor in het verkeer gelijkgesteld met
verbrandingsmotoren in de klasse van 50
tot 250 cc. De rolstoel zou dus moeten
worden uitgerust met richtingaanwijzers
en deugdelijke remmen. De bestuurder
zou in het bezit dienen te zijn van een
rijbewijs of in elk geval ontheffing van
het rijbewijs moeten aanvragen. Dat
geldt dan ook voor de invalide die een
huisrolstoel heeft met een elektromotortje
Ook deze zou aan alle bepalingen moeten
voldoen als hij bijvoorbeeld naar een
parkje wil, slechts 500 meter verderop in
zijn straat.
Op het ogenblik mengt de gehandi
capte zich in het verkeer bij de gratie
van plaatselijke politie-autoriteiten, soms
gesteund door gemeentelijke ontheffingen.
„Als wij de gehandicapten volledig gaan
integreren in het verkeer", aldus de heer
Molenaar, „is dat afgelopen. Dan kan
geen enkele politieagent meer iets oog
luikend toelaten, vooral niet als er een
ongeluk zou gebeuren. Het gevolg is dan,
dat voor een aantal van deze invaliden
de situatie nog veel slechter wordt. Men
kan gemeentelijk geen ontheffing geven
voor iets dat niet aan wettelijke eisen vol
doet. Maar als er niets wordt vastgelegd
betekent dat, dat er moeilijkheden kunnen
ontstaan in de afwikkeling van schadege
vallen en dat invaliden zich onzeker voelen
en gedragen. Wèl uitzoeken zou ook zeker
nadeel betekenen voor invaliden. Ik hoop
dat de deskundigen deze dilemma's goed
zullen analyseren, eventueel is samenwer
king met de Centrale Politie-Verkeers-
commissie. Misschien vinden verkeersdes-
kundiggn een oplossing, die alle partijen
voldoet", aldus de heer Molenaar.
