Anonieme architectuur in het
Amsterdamse Stedelijk Museum
25 mild of 25 mild menthol 1.50
Ruimtekunst in
Loenersloot
NEGEN MUZEN
lis? üüi
Lucy, Roemenië
en de series
Luisterspel van
Hongaar
13
Televisie-vanavond
Radio-vanavond
méér: echt king size formaat, nu ook in een pakje van 25 stuks
méér: milde, zuivere tabakken en een special selective filter
méér: vijf sigaretten extra voor dezelfde prijs
méér: ook verkrijgbaar, als afwisseling, in milde menthol
Radio-woensdag
Televisie-programma
DINSDAG 19 MAART 1968
Tijde loos
Plastisch
Verdacht
J-ortqenó
AMSTERDAM. Prachtige foto's over
architectuur zijn tot en met 24 maart te
zien in Stedelijk Museum in Amsterdam
onder de naam „Anonieme architectuur".
Zij zijn bijeengebracht door Bernard Ru
dofsky, adviseur van de afdeling architec
tuur en ontwerp van het Museum of
Modern Arts in New York. Het gaat hier
om een op de gevoelige plaat vastgelegde,
zoals hijzelf zegt „gemeenschapskunst,
die niet het produkt is van specialisten,
maar van een geheel volk, dat een ge
meenschappelijk erfgoed bezit en han
delt vanuit een achtergrond van gemeen
schappelijke ervaringen".
„Deze architectuur zonder stamboom",
zo zegt hij, „is zeker geen toevallig ver
schijnsel, maar veeleer het tastbare be
wijs van het bestaan van meer humane
en meer intelligente wijzen van leven dan
de onze. Wat wij aanzien voor archaïsche
gebouwen zijn vaak constructies die ge
tuigen van een echt functionalisme en een
tijdeloze moderniteit hetgeen iets an
ders is dan wat wij kennen als modes in
de bouwkunst. Wat in onze ogen alleen
maar curieuze steden lijken („ansicht
kaart-steden", noemen we ze geringschat
tend) is in werkelijkheid misschien een
Utopia".
Deze tijdeloze bouwwerken, soms sober,
soms momumentaal en vaak erg origineel
zijn dankbare onderwerpen voor contrast
rijke foto's. En zij zijn een getuigenis van
een dikwijls grote onbevangenheid waar
mee de anonieme architecten hebben ge
bouwd.
Het werk van Rudofsky pmvat foto's uit
zestig landen. Hij heeft van het vastleg
gen van dergelijke vergeten architectuur
zijn hobby gemaakt.
(Van een medewerker)
LOENERSLOOT De ruimtevaart,
de mens in de ruimte: inspiratiemoge
lijkheden voor de moderne kunstenaar.
De Rotterdamse kunstenaar Tony Burge
ring heeft van deze mogelijkheid gebruik
gemaakt en een aantal werken geprodu
ceerd die geënt zjjn op het thema ruimte
vaart. Zijn scheppingen zijn tot en met
31 maart te zien in de Galerie Mickery
in Loenersloot.
De mens is voortdurend bezig zich een
mythisch ideaalbeeld te scheppen, een
beeld waaraan hij zich kan spiegelen,
waarin al zijn dromen werkelijkheid
worden, waarmee de vragen rond het be
staan opgelost worden. De beeldend kun
stenaar ongeacht zijn stijl, zijn wijze
van werken geeft aan dit beeld gestalte
in zijn werk ongeacht zijn stijl, want
de staketsels van een minimal-artiest zijn
evenzogoed pogingen tot mythisch idealis
me als de schilderijen van Koekoek.
In de ruimtevaart, dat wil zeggen in
het romantisch-populair-wetenschappelij k
beeld daarvan, vindt Tony Burgering zijn
mogelijkheid tot idealisering. In de strijd
van de mens om de beheersing van de
ruimte, het gevecht van de mens tegen
de ontzagwekkende krachten van de na
tuur, komen de meest essentiële elemen
ten van het menselijk leven weer te voor
schijn: de strijd om het bestaan, de strijd
om geboren te worden. Het zijn deze
twee aspecten die in al zijn werkstukken
geaccentueerd worden.
Hoe zou zijn werk omschreven moeten
worden? Als schilderij, neen; als sculp
tuur, ook niet. Het zijn objecten met een
sterke plastische én decoratieve werking.
Stelt u zich voor: een roestvrijstalen plaat
waarop een halve perspex bol is gemon
teerd, binnen in de bol is een ruimte
vaarder geschilderd, compleet met zuur
stofgeweer en Amerikaans, casu quo Rus
sisch vlaggetje. De mens zweeft in de
ruimte, een embryonale vorm, ineengedo
ken, een dunne draad verbindt hem met
zijn ruimtecapsule: een navelstreng. De
ruimtevaarder is op weg de ruimte en
zichzelf te ontdekken. Burgering herleidt
de ruimtevaarder tot een heroïsche, mythi
sche held, als Siegfried op zoek naar een
nieuwe wereld, als Siegfried vrijwel on
kwetsbaar. De band met het ruimteschip
is de enige plaats waar hij kwetsbaar is
en waar hij verbonden is met de gekende
wereld.
In zijn uitbeelding van de robotachtige
figuren de figuren zijn, de oude verha
len getrouw, twee-dimensionaal ver
toont hij sterke invloeden van de vader
van het cartoonschilderij, Roy Lichten-
stein. Ook andere invloeden zijn aanwijs
baar te weten de object-art, de hard-
edge Burgering heeft het allemaal
vrijelijk gebruikt om zijn eigen wereld
uit te beelden.
Bij een eerste rondgang door deze expo
sitie ontgaat veel, maar wie zich de moei
te getroost er wat beter naar te kijken,
wordt alras geboeid door deze uiterst vak
kundig gebrachte, maar evenzogoed bizar
re droomwereld.
Stroman. Het bestuur van de Rotterdam
se kunststichting heeft de Pierre Bayle-
prijs 1967 toegekend aan Ben Stroman,
oud-kunstredacteur van het Algemeen
Handelsblad, voor zijn werk op het ge
bied van de toneelkritiek.
Popfeest. Het twaalf uur durende non
stop-beatfestijn, dat eind vorig jaar in
de Domstad werd gehouden, krijgt een
gevolg. De groep Volte organiseert op
29 maart in het Utrechtse Tivoli een
nieuw popfeest onder het motto „Co
lourful Dream and Happiness".
Landré In Rouen wordt op de laatste
dag van deze maand de wereldpremi
re gegeven van de eerste opera van de
Nederlandse dirigent Guillaume Landré.
Het libretto is ontleend aan „La Sym
phonie Pastorale" van de Franse schrij
ver André Gide. Volgend jaar wordt
de opera in Nederland opgevoerd.
Sandie. Het Britse popzangeresje Sandie
Shaw heeft onthuld in alle stilte in
het huwelijk te zijn getreden met een
25-jarige mode-ontwerper.
Een ander aspect, dat van deze archi
tectuur zeker aanspreekt is het feit dat
de „ongeschoolde bouwmeesters het alge
mene welzijn van die gemeenschap niet
ondergeschikt maakten aan de jacht naar
winst en vooruitgang, want zij weten dat
vooruitgang die geen rekening houdt met
de werkelijke behoeften van de mens zich
zelf ad absurdum voert", aldus Rudofsky.
Hij vestigt de aandacht op oude, soms
duizend jaar oude architectuurtradities,
ontwikkeld en in ere gehouden door men
sen die nog wisten wat goed voor hen
was. Zijn belangstelling gaat terug tot
zijn studententijd, toen reizen nog een
kunst en levensgevaarlijk kon zijn. Het
fotograferen van naamloze architectuur
werd als een verdachte bezigheid be
schouwd. Zo is hij in Turkije en Boelga-
rije beschoten, gearresteerd op verden
king van spionage. In Italië is hij vijf
jaar lang door de politie geschaduwd.
Rudofsky, die een inleidend boekje over
.Architectuur zonder Architecten" heeft
Korenschuur, een van de foto's op
de tentoonstelling in het Stedelijk
Museum.
geschreven gaat dit thema uitwerken tot
een groot boek over de universele vraag
stukken van de menselijke woonvormen.
Rudofsky in 1905 in Oostenrijk geboren
en thans in New York woonachtig heeft
al verscheidene publikaties op zijn naam
staan.
F. K.
ADVERTENTIE
^oud - gifeer - ^torloges - J^eltum^leet
Gr. Houtatraat 6, Haarlem, Tal. 02500-10616
HILVERSUM. Op het eerste net
vanavond de populaire Lucy-show en
een documentaire van Milo Anstadt
over Roemenië. Op het tweede net de
gebruikelijk series, behalve Tweeduus-
ter, dat wijkt voor informatie over de
Mammoet-wet.
Na Pipo, de reclame en het journaal
op Nederland één een extra lange af
levering van VARA's consumentenru
briek Koning Klant. Gerrit Eerenberg
en Netty Rosenfeld zullen hun klanten
informeren onder meer over de wijze
waarop ze hun belastingbiljet in moe-
en vullen.
Na het journaal en Achter het
Nieuws een half uur met Marijke Mer-
ckens, die „sprookjes" vertelt". Marij
ke, die vroeger als scriptgirl bij de
VARA werkte, toen ontdekt werd door
Wim Sonneveld, die haar als partner
in zijn show haalde, overging naar de
Rob de Nijs show om vervolgens af te
dwalen naar het toneel. Ze babbelt wat
en zingt cabaretleidjes, waarbij ze
wordt geholpen door pianist-compo
nist-orkest-leider Ruud Bos.
Dan Lucille Ball. Als Lucy Carmi-
chael gaat ze terug naar de school
banken, omdat ze vindt dat ze te wei
nig weet en te weinig diploma's heeft.
Na Lucy vervolgt Milo Anstadt zijn
serie documentaires van achter het ij
zeren gordijn. In drie afleveringen zal
hij de ontwikkeling schetsen van Roe
menië. Het land heeft de laatste jaren
een stormachtige ontwikkeling doorge
maakt en is hard op weg een modern
geïndustrialiseerd land te worden, hoe
wel de levensstandaard nog een stuk
lager is dan in West-Europa. Het heeft
zijn grenzen wijd open gezet voor Wes
terse toeristen en probeert nu zijn han
del met West-Europa op te voeren.
Tot slot van de avond een uitzending
van de NVSH, die wil afrekenen met
het misverstand, dat ze er alleen maar
is om het geboortental te bepèrken.
Het NTS-programma op Nederland
twee begint met Pipo, dan komt de
STER mei de reclame en daarna de
NTS met „De Verrekijker" en „Van Ge
west tot Gewest". De Amerikaanse se
rie „De Eenentwintigste eeuw" is dit
maal gewijd aan de nucleaire genees
kunde. Ook in de ziekenhuizen gaat
de atoomwetenschap een rol spelen.
Hoe dat kan en wat de toekomst in dit
opzicht heeft te bieden zien we in
„Atomic Medicin".
Na het journaal het traditionele dins
dagse avontuur van „Dubbelspion".
Scott en Robinson zijn in Tokio en
er is een conferentie. Amerikaanse en
Japanse missies ontmoeten elkaar. Een
van de Amerikaanse onderhandelaars
zoekt een meisje, zijn ex-verloofde die
hij uit het oog heeft verloren. Omdat
„Dubbelspion" verantwoordelijk is voor
de gezondheid en de zwijgzaamheid van
die Amerikaan, willen ze wel een hand
je helpen.
In de rubriek Denk-Beeld spreekt
Joop van Tijn met de zenuwarts Prof.
Dr. F. Grewel over pedagogiek en psy
chologie. Daarna de eerste van een
reeks van vier uitzendingen over de
Mammoetwet. De NTS heeft deze serie
bedoeld om de ouders voor te lichten
over de betekenis van deze wet, die
op 1 augustus a.s. van kracht wordt.
Aan het eerste program
ma verlenen medewerking mr. J.
M. L. Th. Cals, die destijds als minis
ter van onderwijs de nieuwe wet heeft
ingediend, en de huidige minister van
onderwijs en wetenschappen Prof. Dr.
G. H. Veringa.
HILVERSUM. Vanavond om half
negen zendt de KRO op Hilversum één
een luisterspel uit van de Hongaar
Odön von Horvath.
„De scheiding van Figaro" is alleen
ogenschijnlijk een speels vervolg op
„Le mariage" van Beaumarchais. Ach
ter de virtuoze, komische-operadialoog
gaat een sociaal-kritische aanklacht
schuil. Want Horvaths Figaro js een
modern mens, een generatiegenoot. Hij
volgt zijn meester graaf Almaviva in
ballingschap als deze door een revolu
tie is verdreven, ook al voelt hij zich
zelf met heel zijn hart een revolutio
nair. Maar in de loop van de jaren ver
valt de revolutie tot een nieuw klein
burgerdom. En zelfs de revolutionair
Figaro wordt een brave burgerman.
ADVERTENTIE
ft»"/ V <viy H V 'Hf\n..VVV w
v
->v vy-xw-vvvvv- •- vw-v/.v-- ^^y...v....
Nieuwe Gladstone Mild
heeft méér:
25 king size filters voor 150
KING SIZE
HILVERSUM I.
7.00 Nws. 7.10 Het levende woord.
7.15 Klassieke kamermuziek. 7.30 Nws.
7.32 Actualiteiten. 7.45 Klassieke dan
sen. 8.00 Nws. 8.11 Lichte gramm. mu
ziek. 9.10 Muziek uit Bolivia. 9.35 Wa
terstanden. 9.40 Voor de kleuters. 9.55
Moderne muziek. 10.30 Voor de vrouw.
11.00 Nws. 11.02 Piek uur. 11.50 Actua
liteiten. 12.00 Van twaalf tot twee.
14.00 Klassieke gramm. muziek. 15.00
In 't zilver. 16.00 Nws. 16.02 Voor de
ieugd. 17.00 Nederlandse liederen.
17.15 Recht op en neer: cabaret. 17.30
Lichte gramm. muziek. 17.50 Over
heidsvoorlichting. 18.00 Geestelijke lie
deren. 18.25 Avondoverdenking. 18.30
Nws. 18.46 Actualiteiten. 19.00 Open
baar Kunstbezit. 19.10 Verliefd-zijn en
houden-van, lezing. 19.50 moderne mu
ziek. 21.30 Klankbeeld over psychisch
gestoorden. 21.50 Franse chansons.
12.05 Spiegel van België. 22.20 Sextant:
radioweekblad van de NVSH. 22.30
Nws. 22.40 X, een sprong in het duis
ter. 23.55 Nws.
HILVERSUM II.
7.00 Nws. 7.20 Socialistisch strijdlied
7.23 Lichte gramm. muziek. 7.54 Deze
dag. 8.00 Nws. 8.11 Actualiteiten. 8.20
Lichte gramm. muziek. 9.00 Klassieke
gramm. muziek. 9.40 Schoolradio. 10.00
Lichte gramm. muziek. 10.50 Voor de
kleuters. 11.00 Nws. 11.02 Voor de
vrouw. 11.40 Klassieke en semi-klassie-
ke gramm. muziek. 12.22 Voor het plat
teland. 12.26 Meded. voor land- en
tuinbouw. 12.29 Walsorkest. 13.00 Nws.
13.11 Actualiteiten. 13.25 Licht orgel
spel. 13 45 Gespr. portret. 14.00 Voor
de kinderen. 15.00 Klassieke muziek.
15.25 Moderne muziek. 16.00 Nws.
16.02 Zestig minuten voor boven de zes
tig. 17.02 oude liedjes. 17.20 Voor de
jeugd. 18.00 Nws. 16.16 Actualiteiten.
18.20 Uitzending van de V.V.D. 18.30
Vocaal- en instrumentaal ensemble.
18.55 Tango-rumba-orkest. 19.30 Nws.
19.35 Klassieke muziek. 20.00 Liedjes.
20.30 Vragenvuur. 21.50 Akkoord. 21.50
Trammelant in Loeren aan de Hor.
22.15 Country and Western. 22.30 Nws.
22.40 Actualiteiten. 22.55 Contrasten.
23.55 Nws.
HILVERSUM III.
9.00 Nws. 9.02 Lichte vocale muziek
jes. 10.00 Nws. 10.03 Mengelmuze. 10.30
Ramblers Radio Reprises. 11.00 Nws.
11.03 Operette. 11.30 Grenzenloos. 12.30
Fragmenten uit de musical The Boys
from Syracuse. 13.00 Nws. 13.03 Actua
liteiten. 13.06 Vrolijk platenprogram-
ma. 14.00 Nws. 14.03 Muziek-Boetiek.
15.00 Nws. 15.03 Arbeidsvitaminen.
16.00 Nws. 16.30 Verzoekplaten. 17.00
Nws. 17.02 Actualiteiten. 17.25-18.00 Ge
varieerd platenprogramma.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nws. 12.07 Lichte muziek. 12.40
Weerbericht. 12.48 Lichte muziek. 12.55
Buitenlands persoverzicht. 13.00 Nws.
13.20 Tafelmuziek. 14.00 Nws. 14.03
Schoolradio. 14.20 Gramm. muziek. 14.3
Waarom wij niet? 14.50 Kinderkoor
zang. 15.15 Voor de knideren. 16.00
Nws. 16.05 Beurs. 16.09 Jazz.
DINSDAG 19 MAART
Nederland I
10.20
18.50
18.56
19.00
19.03
19.06
19.56
20.00
20.16
20.20
20.45
21.10
21.35
22.20
22.30
NTS/NOT: Schooltelevisie
NTS: Pipo de clown.
Reclame.
Journaal.
Reclame.
VARA: Koning Klant.
Reclame.
NTS: Journaal.
Reclame.
VARA: Achter het nieuws.
Voordracht met muziek.
De Lucy Show.
Roemenië: Van landbouwstaat
tot industriestaat (1), documen
taire.
NVSH: Sextant.
NTS: Journaal.
Nederland II
18.50
18.56
19.00
19.03
19.15
19.35
20.00
20.16
20.20
21.10
21.50
22.20
NTS: Pipo de clown.
Reclame.
Journaal.
De Verrekijker.
Van gewest tot gewest.
Nucleaire Geneeskunde.
Journaal.
Reclame.
De vrijersvoeten van James
Winthrop, tv-feuilleton.
Denk-Beeld. gesprek met prof. dr
F. Grewel, hoogleraar in de
orthopedagogiek.
Het geraamte van de Mammoet
wet, gesprekken.
Journaal.
WOENSDAG 20 MAART
Nederland I
17.00 NCRV: Voor de kinderen.
18.50 NTS: Pipo de clown.
18.56 Reclame.
19.00 Journaal.
19.03 Reclame.
19.06 De Drie Musketiers.
19.31 Panoramiek.
19.56 Reclame.
20.00 Journaal.
20.16 Reclame.
20.20 CHU: Uitzending van de C.H.U.
20.30 SOCUTERA: Stichting Socutera.
20.35 NTS: Niet genoeg, Nederlandse
film over wereldvraagstuk.
21.10 Schönzeit für Füchse, speelfilm.
22.40 Journaal.
Nederland II
18.50 NTS: Pipo de clown.
18.56 Reclame.
19.00 Journaal.
19.03 NCRV: Cliff Richard Show.
19.53 Deze scherven brengen geluk.
lezing.
20.00 NTS: Journaal.
20.16 Reclame.
20.20 NCRV: Actualiteitenrubriek.
20.45 Vidocq
21.10 Het einde is in het begin,
monoloog.
22.25 NTS: Journaal.
