VAN DAG TOT DAG
Westmoreland
voorspelde
overwinningen
WILLY BRANDT
HERKOZEN
Klaus Schütz niet in
hoofdbestuur SPD
nieuw
VS kunnen bezoekers
naar Vietnam sturen
Auteur „schrijver w'test
is op vrije voeten
Gedwongen reis
naar Cuba
McCarthy's program
Rennies
Groot nieuws
RUYS&CO
Gerhart Eisler
overleden
Eenheid in partij
bleef bewaard
Na een verblijf van één jaar
Zweden wil
bemiddelen
in Vietnam
Nieuwe regering
in Egypte
ROCKEFELLER
Veel ontslagen in
T sjechoslowakije
commentaar op actuele zaken
de "new style" afdeling
ontdek de nieuwe woonstijlen bij:
iHEtSAQENTn
Brandend maagzuur,
VRIJDAG 22 MAART 1968
Op 1 januari:
Geen gevaarlijke moties
U staat in de wondere wereld van de "New Style". Daar
is de romantiek van kleurig gebeitste houten meubelen,
de verrassende effekten van glad" strak kunststof plaat
naast Oriëntaalse bekledingsstoffen, daar ziet u de
'swinging lines' van de Frans-ingenieuze "Airborne
meubelen. U komt ogen tekort, u kijkt uw ogen uit,
u kunt uw ogen niet geloven, kortomkom
Beverwijk, Breestraat 76. Tel. 02510-25141Volop parkeerruimte.
De gehele zaterdag geopend; de gehele maandag gesloten.
50 °/o KORTING op uw VLIEG
REIS in de VERENIGDE STA
TEN VAN NOORD-AMERIKA.
Vervolg van pagina 1
Doden in Genua door
aardverschuiving
amm
Zo af en toe bestaat het politieke
nieuws uit een geheime brief die uitlekt.
De brief die Nederhorst in het najaar
van 1965 over het huwelijk van prinses
Beatrix schreef was er zo een. Dagen
lang heeft het Binnenhof er over na
gepraat.
Deze week lekte er weer een brief uit.
Hij werd geschreven door oud-premier
De Quay die een paar honderd kapitaal
krachtige partijgenoten vroeg de nood
lijdende K.V.P. financieel bij te springen.
Dat soort bedelbrieven worden er bij
tientallen geschreven vooral buiten
de politiek. Op het eerste gezicht zou het
epistel van onze oud-premier dan ook
nauwelijks de moeite van het uitlekken
waard zijn. Pikant is echter de moti
vering die aan het schriftelijk verzoek
werd gegeven. Huiselijk naverteld komt
die er op neer, dat het nu tijd wordt de
vorming van een christen-democratische
partij financieel te steunen. Bundeling
van de christen-democratische krachten
levert stabiliteit in de Nederlandse poli
tiek op mpar zoiets kost geld. Het geld
zal goed worden besteed, want de radi
calen hebben zojuist de K.V.P. verlaten
op een paar na. De geldgevers hoeven
zich geen zorgen te maken dat het geld
op gaat aan pogingen om met links samen
te werken.
De Quay schrijft dat het geld besteed
zal worden aan studie en voorlichting.
Dit klinkt onschuldig, bijna wetenschap
pelijk en nauwelijks politiek. Feit is ech
ter dat politieke partijen een flink deel
van hun clubkas besteden aan „studie en
voorlichting". De studie bestaat uit het
in elkaar zetten van verkiezingsprogram
ma's en de voorlichting omvat meestal
niet meer dan het laten drukken van de
programma's en andere vormen van poli
tieke propaganda. Wie geld vraagt voor
politieke studie en voorlichting vraagt
geld voor de allerkostbaarste activiteit
van een politieke partij. Wie dat geld
geeft subsidieert een politieke partij
ook al staat in de brief het zinnetje:
„Voor diegenen die het bezwaarlijk vin
den geldelijke steun rechtstreeks aan een
politieke partij te geven, behoeft dit be
zwaar hier minder te gelden nu het gaat
om gerichte activiteiten op het gebied van
studie en voorlichting
Over de brief zal in de K.V.P. nog ge
noeg deining komen. De radicalen die nog
niet uit de K.V.P. zijn gestapt zullen zich
genomen voelen omdat de brief zo duide
lijk tegen hun idealen ingaat.
Dat een politieke partij op deze manier
om geld moet vragen is op zichzelf een
droevige zaak. De meeste mensen willen
geen lid worden van een politieke partij
en dus hebben de politieke partijen te
weinig contribuanten. Dat een politieke
partij zich, om haar uitgaven te dekken,
verbindt met grote ondernemingen is
uiteraard een bedenkelijke ontwikkeling.
Er zou meer voor te zeggen zijn om de
partijen overheidssubsidie te geven, zoals
in vele Westeuropese landen al gebeurt.
Het zou namelijk voor een gezond poli
tiek klimaat bijzonder nadelig zijn wan
neer kleine politieke partijen door geld
gebrek zouden moeten verdwijnen, ter
wijl andere partijen dank zij hun bin
dingen met kapitaalkrachtige lichamen
forse propaganda zouden kunnen voeren.
De V.V.D. heeft zich deze week in het
legioen der vernieuwers geschaard met
een rapport waarin weinig opzienbarende
voorstellen worden gedaan. Bijna alles
wat de liberale commissie „kiezer-geko
zene" als oplossing voor onze democrati
sche moeilijkheden aandraagt, was al
door anderen genoemd. Toch verdient het
rapport flinke aandacht omdat het zich
keert tegen een plannetje van de confes
sionele partijen, die de evenredige ver
kiezingen op de helling willen zetten. Er
bestaat meningsverschil over de vraag of
dat kan zonder de grondwet te verande
ren. De confessionelen vinden van wel.
De liberalen vinden van niet.
Het meningsverschil dat tot nu toe al
leen maar uit rapporten van studie-com
missies blijkt zal zich vast en zeker ook
voordoen in de staatscommissie die voor
mei met haar eerste rapport over de
verandering van de kieswet voor de dag
moet komen. Het rapport zal verdeeld
zijn en derhalve nauwelijks een haalbare
suggestie kunnen bevatten, want de me
ningsverschillen in de commissie zullen
zich voortplanten in de Tweede Kamer.
De kans dat er veel gaat veranderen is
daarom klein. De situatie lijkt op die on
der het kabinet-Marijnen. Toen waren
het de omroepproblemen die de formatie
blokkeerden. Er kwam een pacificatie
commissie die het probleem tot zich nam,
zodat het kabinet toch geformeerd kon
worden. Maar toen de commissie niet snel
genoeg met een oplossing voor de dag
kwam bezweek het kabinet alsnog on
der het omroepvraagstuk.
Bij de vorming van het kabinet-De
Jong speelde verandering van de Kieswet
geen beslissende rol. Maar in de loop van
het jaar is de discussie over de Kieswet
luider geworden. De staatscommissie die
de Kieswet moet bestuderen wordt daar
om politiek steeds belangrijker. Zolang
de commissie nog zwijgt kan iedereen net
doen alsof er niets aan de hand is, maar
als er een verdeeld advies naar buiten
komt, valt ook het meningsverschil bin
nen de regeringscoalitie niet meer te ver
bloemen. De grote vraag wordt dan of
een van de regeringspartijen verkiezingen
durft uit te lokken met als inzet veran
dering van de Kieswet.
NEW YORK (New York Times) De
Amerikaanse opperbevelhebber in Viet
nam, generaal William Westmoreland,
heeft op 1 januari jongstleden, nog geen
maand voor het grootscheepse „Tet"-of-
fensief van de Vietcong, in een rapport
aan Washington grote militaire overwin
ningen voorspeld voor 1968, aldus de New
York Times, die gedeelten uit de inhoud
van dit geheime document te weten is ge
komen.
Te oordelen naar het rapport van
Westmoreland kwam niet alleen het of
fensief onverwacht, maar hield de Ame
rikaanse legerleiding in het geheel geen
rekening met de mogelijkheid van een
terugslag op zo'n grote schaal, aldus het
blad. „Door zorgvuldige uitbuiting van
de kwetsbare punten van de vijand en
gebruikmaking van onze superieure vuur
kracht en mobiliteit, mogen we voor 1968
een verveelvoudiging van onze overwin
ningen uit 1967 verwachten", schreef
Westmoreland destijds.
Volgens Amerikaanse mededelingen
zijn de Amerikaanse verliezen in Viet
nam in de week van 10 tot 16 maart
aanzienlijk geringer geweest dan het
weekgemiddelde sinds het TET-offensief
van de Vietcong. In de vorige week sneu
velden 336 Amerikanen en werden er
1916 gewond, tegen een gemiddelde van
480 doden en 2405 gewonden.
President Ngoejen van Thieu van Zuid-
Vietnam heeft bekendgemaakt dat de
weerbaarheid van het land aanzienlijk
zal worden versterkt. De strijdkrachten
zullen met 135.000 man worden uitge
breid door het oproepen van alle acht
tien- en negentienjarigen, alsmede de re
servisten onder de 33 jaar.
WEST-BERLIJN (Reuter). Gerhart
Eisler, voorzitter van de Oostduitse rege-
rings-radiocommissie, is donderdag op 71-
arige leeftijd tijdens een bezoek aan de
Sovjet-Unie overleden. Eisler is destijds
de voornaamste Amerikaanse communist
geweest. In Oost-Duitsland was hij tevens
lid van het centrale comité van de commu
nistische partij.
(Van onze correspondent)
NEURENBERG Op de laatste middag
van het sociaal-democratische partijcon
gres in Neurenberg bleek de Westberlijn-
se burgemeester Klaus Schütz de grote
verliezer bij de verkiezingen voor het 31
koppen tellende hoofdbestuur, waarvoor
Willy Brandt met 325 tegen 8 stemmen
werd herkozen als voorzitter. Ondervoor
zitter Herbert Wehner werd met 270
tegen 57 herkozen, evenals penning
meester Alfred Nau. Helmut Schmidt
werd gekozen tot voorzitter van de SPD-
fractie in de bondsdag, als opvolger van
de overleden Fritz Erler.
Klaus Schütz behaalde net niet genoeg
stemmen om zijn stad in het hoofdbestuur
van de SPD te kunnen vertegenwoordi
gen. Het is voor het eerst dat West-Ber-
lijn dat door de SPD wordt geregeerd
buiten de hoogste regionen van de
partij is gehouden. Deze gang van zaken
toont aan dat de meerderheid van de so
ciaal-democraten het niet eens is met de
radicaliserende politiek van het wat ach
tergebleven en innerlijk verscheurde par
tijbestuur van West-Berlijn, dat door zijn
optreden de fronten tussen burgerij en
oproerige jeugd aan het verharden is.
In zijn slotwoord betreurde Willy
Brandt uitdrukkelijk dat „zijn vriend
Schütz niet was gekozen." Hij wilde de
gang van zaken echter niet zien als een
motie van wantrouwen tegen de SPD in
Berlijn. Die mening zou alleen maar door
kwaadwilligen worden verspreid, merkte
hij op. Hij wekte daarbij onvermijdelijk
de conclusie dat het dan een motie van
wantrouwen tegen de persoon van Schütz
zou zijn geweest. Het applaus na de tirade
van Willy Brandt was daarom opvallend
lauw.
Het nieuwe hoofdbestuur van de SPD,
zoals dat in Neurenberg is gekozen, biedt
weinig opzienbarende aspecten. De voor
uitstrevende staatssecretaris Horst Ehmke
in het ministerie van Justitie is niet
gekozen. Daarentegen werd Joachim stef-
fen, als enige vertegenwoordiger van de
linkervleugel in de partij, een nieuwko
mer in het hoofdbestuur.
Bepaalde kringen van de partij, waar
in ontevredenheid was ontstaan omdat de
SPD met de CDU-CSU in de grote coali
tie was getreden, werden door de leiding
van het congres op een taktische manier
in de gelegenheid gesteld stoom af te bla
zen, zonder dat ze daarbij de kans kregen
voor het hoofdbestuur gevaarlijke moties
aangenomen te krijgen.
SPD-voorzitter en minister van Buiten
landse Zaken Willy Brandt zag kans zijn
tegenstanders voor zich te winnen door
een handige taktiek, waarmee hij per
spectieven opende voor een nieuwe poli
tiek ten aanzien van Oost-Europa, die
echter nauwelijks perspectieven zullen
blijken te zijn. Zijn formule over het er
kennen respectievelijk respecteren van de
Oder-Neissegrens met Polen tot aan een
verdesverdrag is bij nadere beschouwing
niet veel meer dan een oude formule in
een iets opzienbarender kleed.
ADVERTENTIE
WASHINGTON (DPA) Buitenlandse
bezoekers in de Verenigde Staten, die de
dienstplichtige leeftijd hebben, kunnen na
een verblijf van één jaar in het land
voor militaire dienst opgeroepen en in
Vietnam ingezet worden, zo heeft een
deskundige van het Amerikaanse minis
terie van Buitenlandse Zaken duidelijk
gemaakt.
ADVERTENTIE
Zojuist vernemen wij dat de voorge-
gestelde reductie van 50 op de
vliegtarieven door de regering van de
Verenigde Staten is goedgekeurd.
De datum van ingang wordt 28 april
aanstaande.
Volledige inlichtingen worden u op
verzoek gratis en zonder verplich
ting toegezonden door de officiële
agenten voor alle binnen- en buiten
landse luchtv.maatschappijen RUYS
CO. Eén telefoontje of een briefkaart
is voldoende.
Haarlem Kruisstraat 43 tel. 15304
Lid van de Algemene Nederlandse
Vereniging van Reisbureaus A.N.V.R.
STOCKHOLM (DPA) De Zweedse re
gering heeft opnieuw snelle beëindiging
van het conflict in Vietnam geëist en zich
bereid verklaard op verzoek van de strij
dende partijen te bemiddelen om onder
handelingen tot stand te brengen.
De regering houdt vast aan de politiek
van neutraliteit, maar ook aan haar cri-
tische houding tegenover de Amerikaanse
Vietnampolitiek en het militair bewind in
Griekenland. Alleen uit een niet-passieve
houding kan de Zweedse neutraliteit, die
volgens de regering reeds heeft bijgedra
gen tot het totstandkomen van een poli
tiek evenwicht in Europa, een aanwinst
betekenen voor het Europa van morgen
CAÏRO (DPA en Reuter) President
Nasser heeft een nieuwe regering ge
vormd. De beide Egyptische vice-presi
denten en vice-premiers Zakaria Mo
hieddin en Ali Sabri zijn afgetreden. Za
karia Mohieddin heeft zelf om ontslag
uit zijn functies gevraagd. Ali Sabri blijft
secretaris-generaal van de enige in Egyp
te erkende partij, de Arabische Socialisti
sche Unie. Er is nu nog één vice-president
over, namelijk Hoessein El-Sj af ei.
Nasser heeft veertien hoogleraren en
deskundigen voor de vakministeries in
zijn regering opgenomen. Behalve de bei
de vice-premiers komen nog tien minis
ters van het oude kabinet niet terug.
Naar het Amerikaanse recht bestaat er
geen algemene vrijstelling van dienst
plicht voor buitenlanders. Ook buiten
landse studenten die hun studie opgeven
en een vaste baan aannemen kunnen
worden opgeroepen. Buitenlanders met
een inreisvergunning zijn in het alge
meen dienstplichtig.
Staatsburgers van militair verbonden
landen zijn slechts dan van dienstplicht
uitgesloten als ze in hun eigen land
minstens achttien maanden hebben ge
diend. Een buitenlander die wordt opge
roepen kan nog voor een bepaalde ter
mijn het land verlaten, maar dan kan
hij nooit meer in de VS terugkomen.
Aangezien verscheidene Europese landen
dienstplicht van minder dan achttien
maanden kennen, lopen staatsburgers van
die landen het risico in de Verenigde
Staten opnieuw te worden opgeroepen.
Ze moeten dan de Amerikaanse dienst
plicht van twee jaar vervullen.
De woordvoerder deelde mee, dat op
verzoek van het land van herkomst in
bepaalde gevallen om menselijke overwe
gingen van inzetting in Vietnam kan wor
den afgezien. Hij zei dat het ministerie
van Buitenlandse Zaken geen enkel geval
bekend is waarin een Amerikaans staats
burger in een ander land dienstplichtig is.
De kwestie is de laatste tijd in de belang
stelling gekomen, nadat de Franse rege
ring officieel bezwaren had ingebracht
tegen de oproeping van een Franse stu
dent.
Willy Brandt wordt met zijn her
verkiezing gefeliciteerd door Helmut
Schmidt, fractievoorzitter in de
Bondsdag. In het midden Herbert
Wehner, minister voor Duitse Za
ken, die als vice-voorzitter werd
herkozen.
Een kleie slag hield Rockefeller nog
om zijn arm door te zeggen dat hij bereid
was voor het presidentschap te kandide
ren als de partij een dramatisch beroep
op hem z-ou doen. Maar, heel realistisch,
zei hij meteen hierna dit niet te ver
wachten.
Om te benadrukken dat het hem wer
kelijk ernst is maakte Rockefeller met
een bekend dat hij zijn naam van het
stembiljet in de staat Oregon heeft la
ten verwijderen.
Voor de presidentsverkiezingen lijkt
Rockefellers besluit te betekenen dat
Nixon de republikeinse kandidatuur op
zijn sloffen krijgt en dat alleen in de
mocratische kring hard voor de nomina
tie gevochten zal worden.
Het betekent ook wel dat iedereen in
Amerika, die graag een wijziging van het
Vietnam-beleid zou zien en die Johnson
door een nieuwe inspirerende figuur zou
willen vervangen, in actie zal moeten ko
men ten bate van de senatoren Robert
Kennedy en Eugene McCarthy, die de
koers in Vietnam willen omgooien en
Johnson de democratische kandidatuur
afhandig willen maken.
Voor Kennedy enMcCarthy lijkt Rocke
fellers besluit dus niet ongunstig. Er zijn
echter ook waarnemers die zeggen dat de
Democratische Partij veel banger is voor
Rockefeller dan voor Nixon, zodat een
Rockefellerkandidatuur democratische
partij bazen er eerder toe zou hebben ge
bracht Johnson te laten vallen.
PRAAG (AFP, DPA en AP) Dr. Ivan
Pfaff, auteur van het aan Tsjechoslowaak-
se schrijvers toegeschreven document, dat
in september door de Sunday Times werd
gepubliceerd, is uit preventieve hechtenis
ontslagen.
In een interview met het blad Lidowa
Demokracie verklaarde dr. Pfaff, dat hij
CARACAS (AFP) Een woordvoer
der van de Venezolaanse vliegtuigmaat
schappij „Avensa" heeft meegedeeld dat
een toestel van de maatschappij met vijf
tien passagiers aan boord, dat gisteravond
werd gedwongen van de route Caracas-
Maracaïbo af te wijken, tenslotte op het
Cubaanse vliegveld Santiago is geland.
De verkeerstoren van het vliegveld van
Santiago had de Venezolaanse maatschap
pij gewaarschuwd. De landing moest in
Santiago geschieden omdat door benzine
gebrek Havanna niet gehaald kon wor
den. De piloot van het Venezolaanse toe
stel had veertig minuten na het vertrek
geseind, dat hij gedwongen was zijn koers
te wijzigingen.
GENUA (Reuter en AFP). Een flat
gebouw in Genua is donderdagavond ge
deeltelijk ingestort als gevolg van een
aardverschuiving waardoor tonnen aarde
en rotsgesteente op het gebouw vielen.
Vier doden en zeventien gewonden zijn
geborgen, maar een dertigtal mensen ligt
nog onder het puin.
WASHINGTON (Reuter) Senator
Eugene McCarthy, mededinger van pre
sident Johnson naar de democratische
presidentskandidatuur en tegenstander
van diens politiek in Vietnam, heeft over
Vietnam een uit acht punten bestaand
programma opgesteld, dat hijzelf de beste
opsomming van zijn standpunten heeft
genoemd.
Het lijstje is gepubliceerd in het april
nummer van het damesblad „Glamour".
Het luidt als volgt:
Stopzetting van de bombardementen op
Noord-Vietnam en streven naar onder
handelingen.
Stopzetting van de escalatie en bevrie
zing van de huidige Amerikaanse troe
pensterkte in Vietnam.
Stopzetting van zuiverings- en vernie
tigingsacties.
Stopzetting van pogingen om de Viet
cong uit te roeien in gebieden die ze al
sinds jaren beheersen.
Een geleidelijke terugtrekking uit de
strijd in het zuiden, gecombineerd met
een bestand op proef in sommige gebie
den, terwijl wordt aangedrongen op om
derhandelingen.
Er op staan dat de Zuidvietnamezen
maar militaire verantwoordelijkheid dra
gen.
Hèrbeoordeling van de militaire poli
tiek.
Druk op de autoriteiten in Saigon om
hun politieke basis te verbreden door een
van hun burgerlijke tegenstanders in de
regering op te nemen.
ten onrechte zijn ideeën in een vals ge
schrift had uiteengezet. „Ik was mijn tijd
echter maanden vooruit, want de critiek
die ik toen liet horen wordt op het ogen
blik officieel geformuleerd door pers, radio
en televisie", aldus de Tsjechoslowaakse
schrijver.
Heit bestuur van het Tsjechoslowaakse
vakverbond heeft donderdag zijn voorzit
ter, Miroslav Pastyrik, afgezet, zo meldt
radio-Praag. De vice-voorzitter, Karei
Polacek, is tot opvolger van Pastyrik be
noemd.
Drie prominente Tsjechoslowaakse func
tionarissen zijn afgetreden. Het betreft
Frantisek Kolar, hoofdredacteur van Kul-
tumu Tvorba, het politiek-culturele week
blad van het centrale comité, Miroslav Za-
vadil, voorzitter van de Tsjechoslowaakse
jeugdbond, en dr. Josef Plojhar, voorzitter
van de Tsjechoslowaakse vredesbeweging
van de roomse clerus.
Plojhar, die priester is, was tevens mi
nister van Gezondheid. De Tsjechische en
Slowaakse clerus heeft een voorlopig
actiecomité opgericht onder voorzitter
schap van bisschop dr. Frantisek Tomasek,
apostolisch administrator van het diocee»
Praag.
ADVERTENTIE
druk op de maag, opgeblazen gevoel
Negen maanden. Negen maanden gevan
genisstraf onvoorwaardelijk heeft offi
cier van justitie Günter Tanke geëist te
gen de Westberlijnse „communards"
Fritz Teufel en Rainer Langhans, die
beschuldigd worden van aanzetten tot
brandstichting.
Soekarno. Generaal Soeharto heeft het
volkscongres toegezegd dat president
Soekarno zal moeten terechtstaan. Hij
zei dit bij de opening van de vijfde ple
naire zitting van het hoogste wetgeven
de orgaan, die een week zal duren.
Rassendiscriminatie. Secrtaris-gene
raal Oe Thant van de VN heeft de we
reld opgeroepen alles in het werk te stel
len om een einde te maken aan „de ver
raderlijke verspreiding van rassenvoor
oordelen".
Nigerië. Eenheden van het federale leger
van Nigerië hebben de plaats Oron be
zet, zo is officieel in Lagos bekendge
maakt.
Cuba. Op geheel Cuba zijn bijna vijf
tigduizend particuliere zaken genationa
liseerd sinds premier Fidel Castro een
week geleden zijn „revolutionaire offen
sief" ontketende.
