PAN WALTEERS
A TV A TOT IE
1
m
i
J
16
ZATERDAG 23 MAART 1968
Erbij
EEN VAN DE merkwaardigste
figuren onder de hedendaag
se topfotografen is de West
duitser Pan Walther, die een vak
studio in Münster heeft en docent
in de fotografie en de fotografiek
is aan de kunstacademie aldaar. Hij
geniet vooral grote bekendheid als
portretfotograaf, of liever: als „ex-
plorant van het landschap van het
menselijk gelaat". Want Walther
maakt geen gladde, doodgeretou-
cheerde portretten voor ij dele
kleine burgers; hij kiest zijn sujet
ten zelf. Markante, door het leven
getekende „koppen" die hij uit
beeldt in een meestal keiharde
voordracht zoals hij ze ziet en
waaraan vaak iets van de mens
achter het gezicht doorschemert.
Psychologische portretten dus, met
een groot woord, die boeien omdat
ze zo „doorleefd" aandcen. Die met
heel eenvoudige middelen een
handvol gewone fotolampen m
gammele, eigengemaakte reflec
toren tot stand komen. En waar
aan nimmer een retoucheerstift te
pas komt, want eerlijkheid gaat
Pan Walther boven alles.
Herman Croesen
I
J
HÉS
OOK IN zijn andere werk?
Walther heeft tal van grote reporta
ges op zijn naam. Hij fotografeerde
in Tunesië, Marokko, Griekenland,
Zuid-Italië, Joegoslavië en Turkije. Ar
me landen dus in het algemeen, waar
de mensen veelal nog in primitieve
omstandigheden leven, nietige zwoe
gers tegenover een nog ongebreidelde,
oppermachtige natuur. Van zulke kei
harde contrasten houdt hij. En ook van
bizarre, groteske en fantastische onder
werpen, in dergelijke landen meestal
nog ruimschoots voorhanden. Een tref
fend voorbeeld daarvan zijn de hierbij
afgebeelde foto's, drie uit een hele se
rie, die Pan Wather in Anatolië maakte
van de vallei van Görémé met haar gi
gantische rotspieken, kluizenaarsves
tingen en rotskerken (Erbij van 10 fe
bruari 1968: Cappadocië, door Bob Ta-
dema Sporry) bij een recente reporta-
gereis door Turkije. Natuurlijk zijn
surreële „maanlandschappen" als de
ze „gefundenes Fressen" voor iedere
fotograaf. Zelfs de toerist-amateur met
zijn Kodakje vindt er de spectaculaire
motieven zogezegd voor het oprapen.
Maar nog niemand heeft, bij mijn we
ten, de sfeer van sombere, bijna on
aardse verlatenheid van dit landschap
zo indringend weten te treffen als Pan
Walther kijkt u daar alle albums
over Anatolië (en dat zijn er aardig
wat) maar op na. En datzelfde geldt
voor vrijwel alle landschappen, stads
beelden en reportagefoto's (onder an
dere van het zigeunerleven) die Wal
ther overal ter wereld maakte: hevige
cotrasten met de nadruk op het buite
nissige, maar nooit ontaardend tot
effectjagerij. Want de sfeer is, hoewel
soms tot in het extreme aangezet, altijd
authentiek en eerlijk.
EEN KLEINE collectie Pan Walther-
portretten en een aantal markante ver
grotingen van zijn Anatolië-reis zijn
nu te zien in de bovenzaal van Hotel
Augusta in Oud-IJmuiden (Oranje
straat 98, tegenover het station), als
zesde in de reeks fotografische one
man shows die hotelier Ross van
Heyst (zelf een internationaal-ver
maard circusfotograaf) hier heeft inge
richt. De expositie (de eerste die Pan
Walther in ons land houdt) duurt tot
15 mei en verdient stellig de belang
stelling van allen wie de fotografie ter
harte gaat.
In september zal de heer Van Heyst
in hotel Augusta een tweede tentoon
stelling aan Walthers werk wijden,
waarbij dan diens „fotografiek" aan
bod komt. Fotografiek is een vrijge
vochten zuster van de lichtbeeldkunst,
die tegen de echte grafiek aanleunt.
In haar eerlijkste vorm behelst zij,
uitgaande van een normale foto, het
wegwerken van alle tussentinten, zo
dat alleen zwart en wit overblijven.
Een donkere-kamerprocédé dus, dat de
„fotograficus" vrijwel onbeperkte mo
gelijkheden biedt, de (gefotografeer
de) werkelijkheid naar eigen smaak
en inzicht te vervormen, precies zoals
een echte graficus (of welke andere
beeldende kunstenaar ook) dat doet.
In handen van een kunstzinnig foto
graaf zoals Pan Walther is het een
kostelijk expressiemiddel; in handen
van minder getalenteerde vakgeno
ten en amateurs wordt het maar al te
vaak ijdele „Spielerei", zoals de
stroom van onrijpe fotografiek in de
tijdschriften bewijst. Maar dat ziet
u komende herfst wel.
