Senator McCarthy's geheime
wapen: de „kinderkruistocht'
Humphrey
voor half
volle zaal
ZO APART..
Hervormingen
in Vaticaan
De veilige
manier
van sparen
Rijkspostspaarbank
altijd safe!
Conservatieven dringen
aan op verkiezingen
NEDERLANDS HOUDING TEGENOVER DE GAULLE
Antipathie tegen Johnson onvoorstelbaar
interieur
classique
Zestig mensen in
India verdronken
n
jtm
ZATERDAG 30 MAART 1968
3
V erwarring
IJMUIQEN
Achttien uur
Slagschaduw
Helden van de
Sovjet-Unie
ic
Wellicht brandstichting
in drie warenhuizen
te Chicago
SPAARBANKE
Geen markantere persoonlijkheid in de tegenwoordige, vaak kleur
loze politiek dan die van de president van de Franse republiek. In het
gecompliceerde spel van de internationale betrekkingen komt hij, vaak
abrupt, tot standpunten die verbazen of irriteren, maar die dan later
blijken te berusten op een veelal rijp inzicht dat lang van te voren reeds
het zijne was. Zo was het met de dollarcrisis die juist achter ons ligt,
en zo zou het ook nog wel eens kunnen blijken te zijn met die netelige
zaak van vandaag en van de eerstkomende jaren, de toelating van Enge
land tot de E.E.G. De Nederlandse politiek is in de laatste jaren heel
wat keren met de Franse in botsing gekomen en nu lijkt het ons de
moeite waard om eens na te gaan hoe dit kwam en ook hoe het mis
schien anders zou kunnen.
Eén West-Europa
Wrok
Monetaire crisis
Economische opgang
reparatie elektromotoren
n.v. metzelaar
(Van onze correspondent)
OSHKOSH Senator Eugene Mc
Carthy mag dan geen begenadigd
spreker zijn en hij mag charisma mis
sen, dit betekent niet dat hij in de
Amerikaanse staat Wisconsin geen
formidabele tegenstander is voor pre
sident Johnson. Er bestaat een goede
kans dat de lange grijze boerenzoon
uit Minnesota op 2 april aan het lang
ste eind trekt en met de meeste ge
delegeerden en een meerderheid van
de stemmen voor de presidentiële
kandidatuur gaat strijken. Dat zeg
gen bijna alle waarnemers in deze
staat en na een paar dagen rondge
reisd te hebben kan ik niet anders
zeggen dan dat ik dezelfde indruk
heb.
McCarthy's kandidatuur krijgt wind in
de zeilen geblazen uit verschillende wind
streken. Zo zal hij stemmen vangen door
de werkelijk onvoorstelbare antipathie
bij de kiezers tegen president John
son. Steeds weer staat men verbaasd dat
de man, die in 1964 de grootste overwin
ning bij de presidentsverkiezingen behaal
de uit Amerika's historie, nu vier jaren
later algemeen gewantrouwd wordt, al
gemeen verafschuwd bijna.
In Wisconsin zijn daarvoor vele rede
nen, zoals Johnsons zuidelijke herkomst,
zijn landbouwpolitiek, hef Vietnambeleid,
zijn gebrek aan inspirerend leiderschap.
Maar het verschijnsel is nationaal.
DAN IS ER natuurlijk Vietnam. De
staat Wisconsin heeft weliswaar een oude
traditie in haat tegen het communisme
(de heksenjager Joe McCarthy kwam hier
vandaan", maar de interventie in Indo-
China gaat velen toch te ver sinds de
kosten de baten lijken te overtreffen.
Overal vindt men ongerustheid en ver
warring over de oorlog, zelfs in piilieus,
waar men dit niet zou verwachten. Gis
teren was ik bijvoorbeeld in het demo
cratische partij hoofdkwartier in de stad
Green Bay, waar namens president
Johnson de minister van posterijen O'-
Briend, de getrouwen zou toespreken.
Ook daar zeiden uit zichzelf een paar
mensen tegen mij verward te zijn over
de oorlog.
Een hoofdartikelschrijver van de loka
le krant zei zelfs zonder meer: „Green
Bay mag normaal conservatief en repu
blikeins zijn, nu bij de voorverkiezingen
krijgt senator McCarthy vast de meer
derheid".
Een andere factor in McCarthy's voor
deel is de merkwaardige kieswet in Wis
consin, die het mogelijk maakt dat als
republikeinen geregistreerde kiezers hun
stem uitbrengen in de verkiezing voor de
democratische kandidatuur en omgekeerd.
ADVERTENTIES
Kennemerlaan 38
Tel. 0 2550-19015
Ook maandags geopend.
NEW DELHI (AFP) Bij de plaats
Chapra in Noord-India zijn zestig men
sen verdronken in de rivier de Ghagra,
een zijtak van de Ganges. De boot waar
op zij voeren zou vergaan zijn in een
storm.
In all? andere staten van de unie kan
men alleen meedoen aan de voorverkie
zingen van de partij, waarbij men gere
gistreerd staat.
Voor McCarthy betekent het Wisconsin-
systeem oordeel, omdat algemeen ver
wacht wordt dat de repiblikeinen, die pre
sident Johnson een hak willen zetten, hun
stem zullen uitbrengen op McCarthy. Dat
is vooral waarschijnlijk, omdat-in de re
publikeinse voorverkiezingen oud-vice-
president Richard Nixon de enige kandi
daat is (behalve dan de altijd kandiderende
maar ietwat belachelijke Harold Stas-
sen) zodat daar' weinig spanning te bele
ven valt.
MCarthy's belangrijkste troef heb ik
tenslotte nog niet genoemd: de toewij
ding en het enthousiasme van duizenden
studenten, die achttien uren per dag zwoe
gen om hun kandidaat ran stemmen te
helpen. Hun onuitblusbare energie bracht
McCarthy in New Hampshire 42 percent
van de stemmen en in Wisconsin zal een
eventueel succes ook voor een groot deel
van hen afhangen.
De „kinderkruistocht", zoals McCarthy
het zelf genoemd heeft, blijft zijn geheime
wapen. Via de kinderen bereikt hij de
ouders en dit is niet te onderschatten.
HET IS misschien opgevallen dat de
naam van een andere kandidaat voor de
democratische nominatie nog helemaal
niet genoemd is, die van Robert Kennedy.
De reden daarvan is dat Kennedy geen
kandidaat is in Wisconsin (hij was te laat
met zijn besluit mee te doen om zijn
naam nog op het stembiljet te krijgen).
Hij heeft zijn aanhangers opgeroepen
McCarthy te steunen.
Kennedy's politieke slagschaduw valt
echter toch over Wisconsins politieke ta
fereel. Want verliest McCarthy hier van
president Johnson, dan zal zeker een
heel groot deel van zijn huidige volge
lingen overgaan naar Kennedy, met het
argument dat de jonge senator met de
beroemde naam die de afgelopen dagen
hysterisch enthousiasme heeft ontketend
waar hij maar kwam, een betere kans
maakt president Johnson en diens Viet-
nam-politiek te wippen.
Wint McCarthy op 2 april, dan zal hij
langer in de running kunnen blijven, maar
ook dan blijft het twijfelachtig of hij het
tegen de Kennedy-stoommachine zal kun
nen blijven bolwerken. Ironie van de si
tuatie is intussen dat een overwinning van
M.C Carthy in Wisconsin Kennedy zeer
ten goede zal komen. Nu al is bekend dat
innnniwnnnnnnnmifiniuij
een aantal politici overweegt „Bobby"
hun steun toe te zeggen als in Wisconsin
bewezen wordt dat de anti-Johnson-stem
ming zo groot is, dat er een kans bestaat
de president de democratische kandida
tuur op de conventie te ontzeggen.
Dit is hatelijk voor McCarthy, die nu
niet langer alleen vecht voor een ombui
ging van het Vietnam-beleid, maar een
echt presidentiële kandidaat is geworden.
Onrustbarend is het evenwel voor John
son. En niemand verwondert er zich dan
ook over dat de man in het Witte Huis een
aantal van zijn luitenants naar Wisconsin
heeft gestuurd om zijn zaak te bepleiten
bij de kiezer. Tot nu toe is het succes van
deze operatie echter niet groot geweest.
Minister van Landbouw Freeman werd
in Madison uitgefloten en kon zijn rede
niet uitspreken. Vice-president Humphrey
kreeg in Milwaukee de zaal maar half
vol.
Maarschalk K. Vorosjilov (links)
en maarschalk Boedjonnie zijn hel
den van de Sovjet-Unie geworden.
De onderscheidingen werden uitge
reikt in het Kremlin.
- -A-
VATICAANSTAD, (Reuter en AFP).
Paus Paulus heeft vele sporen van de op
middeleeuwse leest geschoeide pauselijke
hofhouding opgeruimd en een vergaande
modernisering van die hofhouding bekend
gemaakt.
De paus hief vele oude en sinds lang
zinloos geworden functies op, zoals „dra
ger van de gouden roos", „stafdrager" en
„pauselijk ruiter". De beroemde Zwit
serse garde blijft bestaan, evenals de
pauselijke gendarmerie (politie), de pala
tijnse garde en de edelgarde die voortaan
echter „eregarde" zal heten.
Eeuwen lang hebben leden van een
kleine groep Romeinse adelijke families,
zoals de Colonna's, de Torlonia's, de Na-
salli Rocca's en de Orsini's als kamerheer
of edelgardist de pauselijke hofhouding
.gediend. Hun opvolgers zullen voor een
termijn van vijf jaar benoemd worden
De functies zijn niet erfelijk meer.
CHICAGO (Reuter) In Chicago zijn
binnen drie uur in drie grote warenhui
zen branden uitgebroken.
Volgens de brandweer is de mogelijk
heid groot dat er van brandstichting
sprake is. Twee brandweerlieden liepen
verwondingen op. Onder de duizenden be
zoekers en het personeel van de waren
huizen de branden ontstonden rond het
middaguur werd niemand gewond.
Speciale eenheden van de politie met
speurhonden zijn met het onderzoek naar
de oorzaak van de branden belast.
.CV.*"
ADVERTENTIE
S-S'ftlE» fcN VOLGN
Uw «jMutcrtkerwng ixitcsui ot
atrw- vv>ljtr>wmn*rr Ve«t«nf
Op <U formed teren vtxv integcn
ht«»cn. weifcc u aart <h- i ofttCt
van .ie zc»kU.
DrSCtAT de wftro
,k- R'jk i/Ktrsft^rrbicni rat
men huctt door ttfkïóchuhis <b
roK-cir fatyjtaarUotó.
Er zijn 2200 vestigingen. Op de postkantoren kuntde heie dag terecht
Een aantal daarvan is zelfs ook op vrijdagavond of de plaatselijke koopavond
geopend. Voor de postagentschappen gelden aparte openingstijden.
(Van onze correspondent)
LONDEN. De conservatieve oppositie
leider Edward Heath heeft met alle klem
aangedrongen op het onmiddellijk hou
den van nieuwe algemene verkiezingen,
omdat de fantastische resultaten van de
tussentijdse stembusstrijd op dramatische
wijze hebben bevestigd dat de Britten de
Labour-regering beu zijn. Heath zei, dat
als Wilson aanblijft, hij het land in ge
vaar brengt.
Daarbij stellen wij voorop, dat het
niet alleen minister Luns is geweest,
die op grote moeilijkheden stiet bij de
Fransen: ook minister Beyen had die
destijds. En toen, dat is óók het over
denken waard, was De Gaulle nog
maar een ambteloos burger, die zijn
uur afwachtte in de rust van Colom-
bey-les-deux-Eglises.
Het ziet er dus wel naar uit, dat
er tussen Nederland en Frankrijk be
langentegenstellingen zijn die telkens
weer naar voren komen. Maar des te
belangrijker is de manier waarop er
van Nederlandse kant naar gestreefd
wordt om recht te doen aan ons stand
punt voor zover dat mogelijk is.
Zelden of nooit is het immers aan
Nederland om anderen de wet te stel
len.
Wat die belangentegenstellingen be
treft, er bestaat in Frankrijk een dui
delijke neiging (niet slechts onder De
Gaulle, maar onder hem wel meer dan
ooit) om de Gallische haan de victorie
te laten kraaien en om in heel Europa
haantje de voorste te spelen. Niet voor
niets is de haan het nationale sym
bool van de Fransen, evenals trouwens
van de Walen.
Nu is het duidelijk voor ons, dat
wat er ook gebeurt, steeds weer één
natie nummer één zal zijn, en ook dat
wijzelf dat niet zullen zijn. Indien de
Benelux inderdaad zou worden ge
maakt tot een politieke eenheid, dan
zou daarmee op slag een nieuwe macht
in Europa haar intree doen, een
macht, weliswaar nog altijd niet van
groot formaat, maar toch wel van
wezenlijk belang. Evenwel, het is zo
ver nog niet en intussen moeten wij
uitgaan van de reële macht van Neder
land alleen en groot is die nu een
maal niet.
Gelukkig voor ons en andere kleine
landen echter is er in Europa niet
sprake van slechts één groot land,
maar er zijn er verschillende, niet veel
van elkaar in macht afwijkende. En
er is, de anderen overschaduwend, de
USSR, Aziatische zowel als Europese
macht en vèèl groter dan Frankrijk,
de Bondsrepubliek, Italië, Spanje of
ook Engeland. Frankrijk alleen kan
dus nooit de dienst uitmaken, hoe
graag velen daar het zouden willen.
Maar men kan er zich als Nederlan
der gelukkiger over voelen wanneer
het aantal in macht met Frankrijk
vergelijkbaren binnen de E.E.G. nog
meer zou toenemen en het is daarom,
dat de grote voorkeur van Nederland
voor de Engelse toetreding een geheel
begrijpelijke aangelegenheid is een
voorkeur, die trouwens (naar men
mag aannemen om soortgelijke rede
nen) alle E.E.G.-landen op Frankrijk
na hebben.
Maar de Franse these bevat meer
dan alleen de lust om zich als eerste
te laten gelden. Frankrijk wil naar
één West-Europa, dat als een gelijk-
kunnen steunen waar het opvattingen
dekt die wij tot de onze kunnen ma
ken. Er kan dan een gesprek ontstaan,
wat zeker meer uitkomst kan ople
veren dan het rancuneuze geharrewar-
over-de-hele-linie waarop thans onze
politiek wel eens lijkt.
Dit laatste een politiek met een
zekere rancune lijkt ook daarom
zo verkeerd, omdat De Gaulle zelf een
vaak door wrok bezeten figuur is. Dat
is ook al steriel, maar als er een soort
gelijke politiek tegenover wordt gezet,
dan is het resultaat zeker ongunstig. En
dan is het tenslotte ook nog waar, dat
elk land wat de Fransen noemen „la
politicme de ses moyens" moet voe
ren. Het is alweer De Gaulle, die dit
niet steeds schijnt te willen beseffen
maar wanneer hij bluft, en men
ziet door die bluf heen, dan moeten
wij als klein land zeker niet bluffen,
op straffe van ons belachelijk te ma
ken in de wereld.
Het is waar, dat in het negatieve
onze stem en ons optreden nog heel
wat kunnen afremmen, kunnen voorko
men en zelfs voorgoed onmogelijk ma
ken, maar in het opbouwende preste
ren wij niets zolang wij alleen zijn.
En wat die negatieve werkzaamheid
betreft, als onze minister van Buiten
landse Zaken die bedrijft, dan richt
hij in ons aller naam onmiskenbaar
een zeker nadeel aan op het gebied
waardige macht voortbestaat tussen
Amerika en de USSR, en zo onafhan
kelijk mogelijk van beide.
Het is niet duidelijk, daarom wij op
onze beurt dit ideaal niet zouden hel
pen nastreven want ook wij hebben
toch niets te winnen bij een overheer
sende invloed van de USA om van
de USSR te zwijgen!
Maar het lijtot wel eens, alsof voor
vele Nederlanders van gezag Frank
rijk nog altijd het land is van de Roi-
soleil terwijl sommige van die Ne
derlanders lijden aan wat ik zou willen
noemen het Pichegru-complex. En
toch is het echt niet waar, dat de le
gers van de Grande Revolution klaar
zouden staan om andermaal over on
ze grote rivieren heen te trekken
Zo zouden wij, zonder ook maar iets
prijs te geven van ons nationale stand
punt ten aanzien van het opnemen van
Engeland in de E.E.G., Frankrijk daar
van Europese integratie toch al een
zo teer plantje.
Zo wil het ons voorkomen, dat het
tegenwoordige Nederlandse streven om
uitbreiding van de werkingssfeer van
de E.E.G. te voorkomen bedoeld
als een hefboom op Frankrijk om En
geland in de E.E.G. te krijgen
rechtuit schadelijk is, voor Nederland
en voor de Europese zaak.
Dit brengt ons tot de monetaire
crisis. Momenteel zijn de valuta's van
de landen van de Europese Gemeen
schap gezonder dan die van Engeland
en zelfs van Amerika het feit, lang
voorzien door De Gaulle (die niet
werd geloofd), is waar gebleken.
Maar is dat opmerkelijke verschijn
sel dan niet een uitstekend argument
om iets te gaan doen wat al lang ge
daan had moeten worden, namelijk
het uitbreiden van de sfeer van de
E.E.G. tot monetaire zaken? Een mo
netair blok van de E.E.G. zou uiterma
te sterk zijn en die kracht kon worden
aangewend zowel om de eigen valuta's
van de Zes te blijven schragen als
om met de monetaire autoriteiten van
Engeland en Amerika zodanige rege
lingen te treffen als mogelijk zijn om
de rust op de valutamarkt te doen
terugkeren.
Korter gezegd: de E.E.G., optredend
als geheel, kan leningen geven aan
landen met bedreigde valuta's zij
staat echter veel sterker bij de on
derhandelingen dienaangaande, dan
wanneer een aantal presidenten van
los met elkaar verbonden centrale
banken met het vliegtuig van Johnson
naar Washington worden ontboden.
Want wat daar in laatste instantie
gebeurd is, voor zover wij de com
muniqués vermogen te ontleden, is dat
deze heren daar beloofd hebben, een
fiks nieuw bedrag beschikbaar te stel
len aan de Federal Reserve Board,
met als enige zekerheid de belofte van
een gegarandeerde goudwaarde voor
de te verstrekken dollars.
Het heet een „swap" en theoretisch
kan het een crediet in beide richtingen
zijn; het zal het echter niet zijn. De
beloften van Amerikaanse kant om de
overheidsuitgaven te verminderen en
de belastingen te verhogen lijken wel
losjes gegeven te zijn. Dit weten wij
in ieder geval al: de militaire uitga
ven in Vietnam zullen zeker niet wor
den verminderd! Maar heeft dan De
Gaulle zozeer ongelijk, wanneer hij
roept om één monetair front van de
Zes?
En, vergeten wij niet dat het tot-
standbrengen van monetaire integra
tie in de E.E.G. op zichzelf, dus los
van de tijdelijke moeilijkheden ron
dom pond en dollar, een belangrijke
stap vooruit zou betekenen op de weg
naar Europese eenheid. Zou die mo
netaire integratie er eenmaal zijn, dan
zouden de Zes met elkaar een ge
meenschappelijke geldpolitiek vast
stellen wat helemaal niet het zelf
de is, als dat men de Franse lijn
voortdurend zou volgen. Er zou inte
gendeel een levendig gesprek komen,
een gesprek waaraan behoefte bestaat
en dat thans, welbewust, onmogelijk
wordt gemaakt.door Nederland.
Of misschien moeten wij nog meer
preciseren, en zeggen „door de minis
ter van Buitenlandse Zaken". Want op
het ministerie van Financiën en op de
Nederlandsche Bank staat men soms
dichter bij bepaalde denkbeelden van
De Gaulle dan men op het Plein graag
zou zien. Maar ook onze bekwame fi
nanciële deskundigen kunnen geen
vuist maken wanneer er geen hand is.
De drastische maatregelen, die de re
gering nu moet nemen, kunnen alleen sla
gen als zij het volledige vertrouwen van
de kiezers bezit.
Labour doet evenwel het enige, wat er
in deze omstandigheden opzit, namelijk
het hoofd koel houden en ondanks alles
stug doorgaan met dingen te doen, die de
regering noodzakelijk acht. Wanneer men
tenslotte positieve resultaten zal zien, zal
volgens Labour het politieke getij keren.
Maar velen vragen zich af of de rege
ring uit de catastrofale verkiezingsneder
laag, die een symptoom is voor de felste
aniti-Labour-stemming in het land, die men
in jaren heeft meegemaakt, nog een kans
heeft om zich te herstellen. Vooral om
dat de Engelsen de meest bittere medicijn
namelijk prijsstijgingen over de hele li
nie, gepaard gaande met een loonstop,
nog te slikken zullen krijgen.
Daar staat tegenover dat een opiniepei
ling aan het licht heeft gebracht dat 93
percent van de kiezers Jenkins" harde be
groting hebben kunnen aanvaarden. De
indruk bestaat bovendien, dat het mis
schien allemaal nog wel zal meevallen,
vooral omdat er duidelijke tekenen zijn
voor een langzame economische opgang.
Een belangrijk element bij alle tussen
tijdse verkiezingen vormen altijd de pro
testhoudingen tegen de zittende regering.
Deze komen tot uiting door op andere
partijen te stemmen of thuis te blijven.
Als het er, zoals bij een algemene ver
kiezing, om gaat een andere regering te
kiezen, zijn er echter altijd duizenden die
naar hun oude loyaliteiten terugkeren.
Er circuleren thans geruchten omtrent
een ministerkompleet tegen premier Wil
son. Zijn enige rivaal is de nieuwe kan
selier van de schatkist, Roy Jenkins die
Wilson wel naar voren moest schuiven,
toen devaluatie niet langer kon worden
afgewend. Jenkins is nu de man om wie
alles draait, maar hij is in zijn taak als
minister van Financiën nauwelijks be
gonnen en is op die post onontbeerljk.
Vandaar dat er geen spoedige ingrij
pende veranderingen aan de top van de
Britse regering zijn te verwachten. Zolang
de Labour-regering de steun bezit van
de eigen fractie een steun, die des te
groter zal zijn naar mate Labour meer in
een hoek wordt gedreven staat zij con
stitutioneel sterk.
Tenslotte is de regering voor vijf jaar
gekozen en behoeft zij niet heen te gaan,
omdat de kiezers haar op een gegeven
moment ontrouw zijn geworden.
ADVERTENTIE
Een defekte elektromotor moet zo snel mo
gelijk gerepareerd worden. Een defekte
elektromotor betekent stilstand van de
machine en dat kost tijd en geld. Daarom
direkt N.V. Metzelaar bellen, zij reviseert,
repareert en wikkelt alle elektromotoren
vakkundig en snel. Zij zijn immers de spe
cialisten op< dit gebied. Bel 02500 -1 75 64
of kom even langs.
GONNETSTRAAT 11-17 HAARLEM
TELEFOON 02500- 17564
