IJmiiider Courant
SPLITSING
BINNEN DE
PAR TIJEN
VERANDER T
NIET VEEL
Extremisten schaden het aanzien
van de Vlaamse nationalisten
KAMER
EN SENAAT
Wat Prudent Bols
moet onthouden
Ex-premier Vandenboeynantsmet een eigen CVP doet een beroep op de
Brusselaren om op hem te stemmen.
„Eenheid in België" beloven een Franstalig en een Nederlandstalig verkiezingsbord van de Socialistische Partij.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Op de laatste dag
van maart zullen de Belgen ter
stembus moeten gaan. Behalve de
beschouwingen in de dagbladen en
vraaggesprekken voor radio en
televisie, merkt men tot nu toe
eigenlijk niet veel van het grote
gebeuren. Pas sinds een paar da
gen zijn de eerste verkiezings
reclames op de schuttingen en zui
len verschenen. De zakenman Van
denboeynants, was er vlug bij.
Twee keer naast elkaar kijkt zijn
beeltenis van enige vierkante me
ters met dezelfde leutige gelegen-
heidsblik de voorbijganger aan.
Het merkwaardige is dat hij daar
bij blijkens het onderschrift in het
Vlaams zegt: „Ik reken op u", en
in het Frans: „J'ai besoin de vous",
dus, „Ik heb u nodig". Het is maar
een nuance.
Bedrog
De studenten m Leuven voeren een actie tegen de liberale PVV.
Een veranderde PVV-tekst wordt over andere affiches geplakt.
Ook het Brusselse Manneke speelt een rol in de verkiezingsstrijd. Hiet
protesteert hij in een gevangenispak, met een zware kogel aan het been
tegen één van de partijen.
„Balkanisering"
IJzeren stekels
Kolossale schade
„Even tekenen"
j\A'\ v
AV-'I
YLAW' «KA#© fj
an an*.
HET AANTAL zetels in Kamer,
Senaat en provinciale raden wordt
berekend naar verhouding van het
bevolkingscijfer volgens de volks
telling van 1961. Thans is er een
Kamerzetel per 43.347 inwoners. De
Kamer telt 212 leden, de Senaat 179.
Er zijn vier soorten senatoren.
a. Senatoren van rechtswege, (zo
nen van de koning). Prins Al-
bert van Luik is de enige senator
van rechtswege.
b. Rechtstreeks door de kiezers ge
kozen senatoren. Ilun aantal
moet gelijk zijn aan de helft van
het aantal Kamerleden. Nu zijn
er 106.
c. Senatoren, verkozen door de pro
vinciale raden. Er is één provin
ciale senator per 200.000 inwo
ners, terwijl elk overschot van
geeft op een extra zetel. Boven
dien moet elke provincie drie se
natoren tellen. Er zijn 48 provin
ciale senatoren.
d. Gecoöpteerde senatoren. Hun
aantal moet de helft zijn van
het aantal provinciale senatoren.
Op het ogenblik zijn er 24.
Wanneer morgen de Belgische
kiezer het stembureau binnenstapt,
krijgt hij drie stembiljetten, één
voor de Kamer, één voor de Senaat
en één voor de provinciale raad.
De partijen hebben op alle biljet
ten hetzelfde lijstnummer. Dat is
dus het enige wat Prudent Bols
(de Belgische Jansen) en zijn
vrouw hebben te onthouden. Plus
eventueel de naam van de kandi
daat wie zij een voorkeurstem wil
len geven.
Belgen morgen
ter stembus
NAAR DE STEMBUS moeten gaan
ja, want volgens artikel 48 van de
grondwet is stemming in België ver
plicht. Het betekent dat niemand er
zich zonder „wettige en behoorlijk ge
staafde reden" aan kan onttrekken.
Daarom ook heeft men deze dagen in
vele buitenlandse dagbladen een ad
vertentie kunnen lezen, waarin de Bel
gische ambassades de Belgen in het
buitenland aan die verplichting herin
nert. Omdat de stemming geheim is
kan overigens niemand de kiezer be
letten een ongeldige of een blanco
stem uit te brengen.
Kiesgerechtigd zijn in België alle
Belgische mannen en vrouwen, die bo
ven de 21 jaar zijn die tenminste een
half jaar in dezelfde gemeente wonen,
en die niet door de wet van het kie
zerschap zijn uitgesloten. Dat laatste
kan dus zijn wegens onbekwaamheid
(zoals geestesziekten en dergelijke) of
wegens onwaardigheid.
Er lopen nog naar het schijnt enige
honderdtallen lieden rond, die vanwe
ge hun gedrag tijdens wereldoorlog 2
niet meer mogen kiezen.
HETZELFDE geldt trouwens voor
het verkiesbaar zijn. Wie lid van de
Kamer wil worden, moet, ook weer
volgens een artikel van de Belgische
gesteld van de aanstaande verkiezin
gen. Er zijn er tenslotte elf uit de bus
gekomen. De door een zekere Deb-
baudt namens het vereiste aantal van
500 kiezers ingediende lijst-Degrelle is
komen te vervallen.
Van de elf lijsten zijn er zeven die
een zogenoemd nationaalnummer dra
gen, dat wil zeggen een nummer dat
de partij in kwestie ook in Vlaande
ren en in Wallonië heeft. Dat zijn het
F.D.F. (het Front des Francophones),
de Volksunie, de Franstalige socialis
ten, de communisten, de zogenoemde
kartellijst de C.V.P.-Vandenboeynants
en de liberalen. Dan zijn er nog de
Unie van Linkse Socialisten, de com
munisten richting Mao, de Vlaamse
Socialisten, en de Parti Social Indé-
pendant, een splinterpartijtje.
Een van de meest opmerkelijke kan
ten van de aanstaande verkiezingen is
het bestaan van de afzonderlijke lijs
ten van de Waalse, Vlaamse en Brus
selse groeperingen van de grote par
tijen, De Katholieke Christelijke
Volkspartij en de. Socialistische Partij.
Oorzaak daarvan is dat bij de
Vlaamse Brusselse Socialisten onte
vredenheid heerst over de houding van
hun Franstalige partijgenoten met be
trekking tot de uitvoering van de taal
wetgeving van de regering-Lefèvre-
Spaak. Deze Brusselse C.V.P.'ers koes
teren de wens een „Lijst van Nationale
Eenheid" met dus als kandidaten Wa
len, Vlamingen en inwoners van Brus
sel samen te stellen.
HET WORDT er voor de kiezer
uiteraard niet gemakkelijker op. Toch
verwacht men in politieke kringen
geen grote verschuivingen. Van de
drie grote partijen zullen de Liberalen
het minst worden bedreigd door scheu
ring, omdat het Front van de Frans-
taligen in de meeste gevallen met hen
één lijn zal trekken. Ook voor de bei
de andere partijen is het eigenlijk
moeilijk het woord „scheuring" te ge
bruiken, omdat Vandenboeynants zegt
juist eenheid na te streven, terwijl de
Brusselse Vlaamse Socialisten hebben
verklaard zich volledig achter het al
gemene partijprogramma te scharen.
Het gaat er nu maar om af te wachten
hoe een en ander straks in de prak
tijk van het politieke leven zal uit
werken.
Ondanks de splitsingen kan niemand
redelijkerwijs beweren dat de partij
politieke structuur in Vlaanderen uit
zijn traditionele voegen is getrokken.
In de Kamer zijn de Vlamingen na de
vorige verkiezingen vertegenwoordigd
geweest door 51 Katholieken, 27 So
cialisten, 16 Liberalen en 12 leden van
de Volksunie. Politieke waarnemers
geloven niet dat zich al te grote ver
schuivingen zullen voordoen.
De liberale P.V.V. telde in de vorige
Kamer een Vlaams lid voor Brussel,
en 16 Vlamingen. Zij vormden in de
partij een minderheid tegenover de 31
Franstalige liberalen van wie er tien
door Brusselse kiezers waren gekozen
en 21 door Wallonië. De C.V.P. had
in Wallonië bij de vorige verkiezingen
achttien Kamerzetels veroverd. De so
cialistische B.S.P. tenslotte telde tot nu
toe 27 Vlaamse en 28 Waalse leden.
Daarin zal nu door de nieuwe lijst
van Brusselse Vlamingen waarschijn
lijk een wijziging komen ten gunste
van de Vlaamse vleugel.
De splitsing in de partijen heeft ver
scheidene dagbladen doen spreken van
een „balkanisering" van de Belgische
politieke partijen. Dat de kabinetsfor
matie langdurig en moeilijk zal wor
den spreekt vrijwel geen Belgische po
liticus tegen.
ENKELE DAGEN achtereen hebben
de televisiekijkers in de omgeving van
Antwerpen tussen de laatste nieuws
berichten door een storende radiozen
der met verkiezingspropaganda voor
de Volksunie gehoord. Het was maar
een kort zinnetje: Zeker is zeker, stem
Vlaams, stem Volksunie lijst 2.
Peilingen wezen uit dat die interrup
ties moesten komen van een rijdende
zender en de politie van Berchem, een
voorstad van Antwerpen, hield inder
daad een vrachtautootje aan met zes
propagandisten van de Volksunie.
Twee van hen bleken in het bezit van
draagbare zendertjes. Bij de anderen
vond men ijzeren staven die met rub
ber en leer waren omwonden met aan
het uiteinde grote spijkers. Ook vond
men handschoenen met aan de buiten
kant grote ijzeren stekels.
De leiding van de Volksunie zal
uiteraard wel verklaren dat ze nie
mand kan beletten propaganda voor
haar te malden op de wijze die hem
goed dunkt. Maar het aanhouden van
een dergelijk stel lieden wordt toch
door de meeste weldenkende .Vlamin
gen en ook door de Walen weer ge
zien als een nieuw bewijs van het
extremisme dat de Volksunie (die tot
nu toe twintig zetels in de Kamer
heeft bezet) aankleeft.
Het zijn deze extremistische Vlamin
gen die er sedert de oprichting in 1954
van de Vlaams-Nationale Partij, waar
van het programma een duidelijk fe
deralistische tendens heeft, met hun
aanhang reeds vijf keer in zijn ge
slaagd een Belgische regering ten val
te brengen door de straat op te
trekken.
Die betogingen roepen dan repre
sailles van de rijkswacht op. Dat korps
gaat als regel met veel hardhandigheid
te werk, hetgeen voor buitenstaanders
nauwelijks begrijpelijk is. Maar de lei
ding beweert dat die reacties nodig
zijn wegens de heftigheid waarmee
wordt betoogd.
DAT LAATSTE heeft men inder
daad vele malen kunnen constateren.
De betogende Belg de Vlaming in
Vervolg zie pagina 19
grondwet Belg zijn door geboorte of
naturalisatie, de burgelij ke en politie
ke rechten genieten, zeker 25 zijn
(voor de Senaat veertig) en zijn woon
plaats hebben in België. Vandaar dat
de leider van de facistische Rex-be-
weging, Leon Degrelle onmogelijk als
nummer één van zijn lijst kon wor
den opgenomen.
Hij woont namelijk in Spanje, en
zijn burgerlijke en politieke rechten
zijn hem afgenomen. Aanhangers van
hem konden dus alleen met een „lijst-
Degrelle" komen. Men kan namelijk
zijn lijst noemen zoals men wil en dat
hebben in het geval-Degrelle. drie in
woners van Brussel, een caféhoudster,
een winkelier en een „artistiek direc
teur" van het een of andere duistere
cabaret gedaan.
Zij hadden niets anders te doen, dan
vijfhonderd handtekeningen te verza
melen, op een zogenoemde voordracht
akte en die bij het hoofdbureau voor
de verkiezingen, kiesarrondissement
Brussel, te deponeren. Achteraf blijkt
dat zij een beetje vreemd te werk
zijn gegaan. Nadat zij tussen de hon
derd en tweehonderd geestverwanten
van Degrelle hadden gevonden, heb
ben zij om de ontbrekende handteke
ningen te verkrijgen, bedrog gepleegd.
ZIJ HEBBEN winkeliers van volks
buurten rondom de Vlaamse straat en
de Hoogstraat bezocht, en zij hebben
gezegd: „Ik kom van het stadhuis om
te controleren of u op de kiezerslijst
staat. Wilt u hier even tekenen?" De
niets vermoedende mensen deden dat
te goeder trouw. Later is gebleken dat
zij daarmee de kandidaten van de lijst-
Degrelle voordroegen. De wet voorziet
gelukkig in zulke gevallen, de kiezers
in kwestie kunnen bij het hoofdbureau
melden dat zij gefopt werden en hun
handtekeningen zijn dan ongeldig.
Brussel is overigens het enige arron
dissement waar vijfhonderd stemmen
nodig zijn om een kieslijst in te die
nen. De arrondissementen Luik, Ant
werpen, Gent en Charleroi vragen er
maar 400 en in de overige, in de pro
vincie dus, tweehonderd
Op het hoofdverklezingsbureau in
Brussel zijn inmiddels de lijsten vast-
