VAN DAG TOT DAG
Het maakt niet uit, ik ben
de top van de berg
op
geweest"
K*
Moskou en Praag genoemd
voor eerste contacten
MARTIN LUTHER KING, SYMBOOL
VAN VRIJHEIDSSTRIJD DER NEGERS
Ontzetting
en droefheid
Het redeloze
De erfenis
Martin Luther King een dag voor zijn dood:
i
Mars naar Washington wordt nu
door Charles Evers geleid
In commentaren:
VRIJDAG 5 APRIL 1968
commentaar op actuele zaken
V)
STALEN REKKEN
COMPLEET
MET 6 STALEN
LEGBORDEN
VERSTELBAAR
200X 90X30cm
N.V. VERJLI.FJL
westerhoutpark 14
HAARLEM
ZATERDAGS
GEOPEND
TELEFOON:
.s
SS-3
2 és
.2 ■-§
Vervolg van pagina l
tegen maag- en darmstoornissen
Voorbereiding vredesoverleg in Vietnam
Moeilijker
Geweldloos hart
mm tdM
Naar Honoloeloe
eS
3
5
7
2
9
0.2
0
0
2
0.6
0.4
0.1
0.3
0.2
0
0
0.5
0
17
0.2
0
0
0.1
0
0
3
8
0
0
0
0
8
0
7
0
1
Het is zo eenvoudig, zo efficiënt en zo
goedkoop: men neemt een geweer, door de
gezegende techniek voor luttele dollars
als een onfeilbaar moordwapen ter be-
Dominee Martin Luther King laat een
huiveringwekkende erfenis na, een erfe
nis van wraak en verbittering die hij in
zijn leven heeft opgezameld en vergren-
I deld. Het is duidelijk dat de gemoederen
der negers in de VS niet alleen vervuld
zijn van rancune, maar ook van spijt om
hun geduld en hun zelfbeheersing. Dat is
voetstukken zal leveren aan negerleiders
I van ander kaliber: leiders die het geweld
als enig middel zien en niet een samen-
gaan, maar een vijandige apartheid zul
len prediken bij de verovering van men
selijke rechten.
Dat betekent misschien burgeroorlog, al
schikking gesteld men kijkt door het een uiterst gevaarlijke ontwikkeling, die
telescoopvizier, richt op het hoofd van
degene met wie men het niet eens is en
trekt af.
Dominee Martin Luther King, strijder
voor het Recht en kampioen van de pau
pers in een weelderige samenleving, is de
weg opgegaan die John F. Kennedy en I sj.a£d be|. door de blanke meerderheid be
zovele anderen gegaan zijn. de weg van I beerste wapenarsenaal van politie en le
het martelaarschap, dat hun werd opge- I ger bijna onaantastbaar sterk tegen elke
legd omdat zij zich teweer stelden tegen I vjoecjgolf van rebellie. De uitkomst blijft
kankerhaarden in de maatschappij waar-1 onvoorspelbaar, maar het is bijna licht-
toe zij behoorden. vaardig optimisme nu nog te hopen op de
In Memphis, V.S., heeft zich de trage- opkomst van negerleiders die met succes
die voltrokken die Martin Luther King tot geduld en geweldloosheid zullen aan-
meermalen als een reële mogelijkheid I sporen,
voorspeld heeft. Het gangsterwapen heeft
het laatste woord gesproken in de discus
sie tussen hem en de Amerikaanse maat
schappij over het elementaire menselijke
recht der negers. Het was tot dusver een
discussie zonder geweld, al barstten hier
en daar de kwade elementen aan beide
zijden van de kleurgrens los in demon
stratieve kloppartijen. Martin Luther
King heeft de dood gevonden aan het
einde van de periode waarin geweldloos
heid het overheersende ideaal van de ont-
rechte volksgroep der kleurlingen was.
Die periode is tën einde King zelf heeft I "^eTgist "heeft
kort geleden de vrees uitgesproken, dat arrewar
zij ten einde zou lopen als met spoedig
kordate maatregelen de sociale promotie
der negers in de V.S. zouden inluiden.
Minister Roolvink is allerminst met
vlag en wimpel door het Kamerdebat
inzake de bouw-CAO gevaren. Hij heeft
nogal wat averij opgelopen, al is hij zee
waardig gebleven. Om de beeldspraak
nog wat voort te zetten: hij heeft zijn
koers aanmerkelijk moeten bijsturen en
dat betekent toch ontegenzeggelijk dat hij
om een half uur of
een kwartier werktijdverkorting zal de
bouwvakkers weinig vertrouwen hebben
gegeven in de politieke oprechtheid van
In deze afgelopen periode van geweld-1 de fracties der regeringspartijen, omdat
loosheid zijn in Amerika doden gevallen zij slechts kunnen concluderen dat niet
bij incidentele wraaknemingen. De doden het belang van de bouwvakarbeider, maar
waren met een enkele uitzondering altijd het prestige van de regeringscoalitie ook
negers. De moord op Luther King echter bij een deel der Kamerleden de hoofdrol
is niet zomaar de moord op een neger, heefi gespeeld. De woorden-waterval van
Het is de vernietiging van een wezenlijk gisteravond in de Kamer heeft niet de
element van vredelievende en positieve indruk weggespoeld, dat eigenlijk ieder-
herwaardering, dat mogelijk van onschat- een de manoeuvre van minister Roolvink
bare waarde was geweest bij de legale betreurde en ontactisch vond, maar dat
herordening der Amerikaanse samenle- sommigen niet de parlementaire vrijheid
ving. Dat element is door een geweer- namen om dat ook ronduit te zeggen,
schot voorgoed verdwenen. Een of enkele Opnieuw is de onmacht van de huidige
Amerikaanse burgers hebben gemeend, de parlementaire oppositie aangetoond en
negers opnieuw onder de blanke duim te opnieuw is gebleken dat de vakbonden
kunnen brengen door hun leider te do- zowel als het bedrijfsleven in hun inci-
den. Een grotesk misverstand, het laatste
van een stapel misverstanden, waaruit
slechts gruwelijke visioenen oprijzen voor
de toekomst.
De moorden op belangrijke avant-gar- I
disten in Amerika zoals Kennedy en|
Luther King illustreren op huiveringwek
kende wijze de misopvoeding waaraan I
sommige labiele naturen hun redeloze
opruimingswoede ontlenen. Een niisop-1
voeding die helaas door het nationalisti
sche, met dodend geweld geladen politie
ke gedrag der regeringen wordt geïntro
duceerd. Wat in Memphis in het klein I
gebeurde, gebeurt in Vietnam in het
dentele eensgezindheid niet bij machte
zijn ook in de Kamer die eensgezindheid
tot uitdrukking te brengen.
vorige week een uitbarsting van geweld
had plaatsgevonden. Dat was de eerste
keer in de lange periode van King's ac
tiviteiten voor de burgerrechten, dat een
van zijn acties op geweld was uitgelopen
en hij was daarvan duidelijk onder de
indruk.
De mars naar Washington, die op 22
ipril onder leiding van Martin Luther
King zou beginnen, gaat door. Charles
Evers, secretaris van NAACP, heeft be
kendgemaakt, dat hij nu de organisatie
op zich zal nemen. Evers legde er de
nadruk op dat het ideaal van geweldloos
heid gehandhaafd moet blijven. Hij spoor
de de negers aan kalm te blijven en de
dag van vandaag aan bezinning en gebed
te wijden.
ADVERTENTIE
it 02300u
023"
15190
15947
IA
<o
CL
•ooo
O z
w x
O- t£
- a
O g-2
■e- u
M C
«O
O
O
Zo liep Martin Luther King voorop hij de eerste mars in Memphis op 28 maart,
die in gewelddadigheden ontaardde.
MEMPHIS (AP) Dominee Jesse Jack
son, die met King in Memphis was, heeft
verklaard dat zij op het punt stonden te
gaan eten. „King stond op het balkon
van de tweede etage van het motel", al
dus Jackson. „Hij leunde over het bal
kon. Hij had juist tegen Ben Branch, een
andere medewerker gezegd: man, zing van
avond in elk geval „Blessed Lord", en zorg
dat je het mooi zingt. Toen klonk er een
ADVERTENTIE
schot. Hij viel neer. Toen ik mij omkeer
de kwam van alle kanten politie aanren
nen. De mannen vroegen waar het schot
vandaan kwam. „Van achter jullie" zei
ik. De politie kwam uit de richting van
waaruit het schot kwam".
Hosea Williams, een van King's naaste
medewerkers, die met ds. Jackson onder
het balkon stond, waar ds. King werd
doodgeschoten, zei dat King een deel van
zijn laatste bespreking met zijn mede
werkers in het motel had gewijd aan de
waarde van de geweldloosheid. „Tijdens
dit gesprek, dat hij voerde vlak voordat
hij werd vermoord, waarschuwde hij ons
voor de vele, vele jonge mensen, die
bezwaar hebben tegen de oorlog en daar
na praten over geweld in eigen land", al
dus Williams.
Woensdagavond had Martin Luther
King in Memphis verklaard: „Het komt
er werkelijk niet op aan wat nu gebeurt.
Ik ben op de top van de berg geweest".
Hij verklaarde toen dat er dreigementen
tegen zijn leven waren geuit, maar dat hij
zich, nu hij de vervulling van zijn ge
weldloze doelstellingen had gezien, niet
bezorgd maakte over de toekomst.
De voornaamste test zou King's theorie
der geweldloosheid maandag hebben on
dergaan. Op die dag wilde hij een massa
le mars leiden langs de weg waar de
WASHINGTON (DPA, Reuter en
AFP) De eerste contacten tussen
de Verenigde Staten en Noord-Viet-
nam zullen komende week in Moskou
worden opgenomen, zo hebben Ameri
kaanse radiostations uit Moskou ge
meld. Volgens deze berichten zou
Noord-Vietnam de Amerikanen langs
particuliere kanalen al te kennen heb
ben gegeven dat men in Hanoi met
eerste voorbereidende gesprekken
akkoord gaat.
Hanoi zou ook een vermindering
van de gevechtsinspanningen in Zuid-
Vietnam willen gelasten mits de
luchtaanvallen tegen Noord-Vietnam
volledig worden gestaakt.
Als bron van deze berichten worden
„ingelichte politieke kringen in de Rus
sische hoofdstad" genoemd. In Washing
ton weigerde men officieel elk commen
taar. Men wijst er slechts op dat presi
dent Johnson eerst met de voornaamste
vertegenwoordigers van zijn regering in
Honoloeloe overleg zal plegen om de
Amerikaanse politiek te bepalen.
In Londen zei premier Wilson gister
middag dat Groot-Brittannië en de Sov
jet-Unie mede voorzitters van de Ge-
neefse conferentie zich gereed houden
om de partijen met alle hun ter beschik
king staande middelen te helpen bij het
zoeken naar een oplossing van het Viet
namese vraagstuk door middel van on
derhandelingen.
Het Tsjechische ministerie van Buiten
landse Zaken heeft vanavond officieel
aangeboden de onderhandelingen tussen
(Van onze correspondent)
groot. Wat moet men verwachten van I WASHINGTON - Martin Luther
burgers, die van jongsafaan niets anders «£8 symboliseerde meer^dan^wie
leren en zien dan geweld tegen anders
denkenden en anders geaarden, een ge
reglementeerd en nationaal verheerlijkt j
geweld met de meest afschuwelijke mid
delen van mensenvernietiging tegen
individuen en volken die zich beroepen
op het recht van een eigen levensgedrag
en een eigen denkwijze?
ook de strijd van de negers voor ge
lijke rechten. Hoewel zijn geweldloze
tactiek niet door alle negers werd
gewaardeerd was hij zeker de popu
lairste negerleider van Amerika. Als
Nobelprijswinnaar en doctor honoris
causa (onder andere van de Vrije
Universiteit in Amsterdam) van vele
universiteiten in Amerika en over
Wat moet men verwachten van een I de wereld was hij zeker ook de meest
man, die enkele jaren van zijn jonge leven geëerde leider der negerbeweging,
heeft doorgebracht in de drek van een In zekere zin was Mj ook de eerste
loopgraaf en dagelijks honderden malen [ejder van deze beweging. Weliswaar pro-
gemikt heeft op het hoofd van een men- beerden organisaties als de Urban_ League
barna, in 1965. Ook hiermee droeg hij
bij aan de burgerrechtenwetgeving. Hier
na verlegde King zijn acties meer naar
noorderlijke steden. Zijn organisatie: The
Southern Christian Leadership Conferen
ce, raakte betrokken bij acties in Chicago
en Detroit. King bleef echter steeds de
nadruk leggen op geweldloosheid en leg
de zijn volgelingen steeds yreer uit dat
het ging om het bestrijden van onrecht
en niet om het berechten van blanken.
Een paar maal, zelfs nog een week gele
den in Memphis, ontaardden zijn demon
straties toch wel eens in gewelddadigheid,
maar voortdurend is hij blijven pleiten
voor zijn aan Gandhi ontleende striid-
methode.
gelijk wezen aan de overzijde van het
front moet men van hem verwachten
dat hij redelijk en tolerant staat tegen
over een groep of een mens die hem
vijandig voorkomt, zodra hij als gewone
burger is teruggekeerd?
Het voorbeeld der regeringen wreekt
en NAACP al langer dan de in 1929 ge
boren dr. King gelijke rechten voor ne
gers af te dwingen door het aanspannen
van rechtszaken, maar King was de eer
ste die overging tot agitatie en actie. In
1955 namelijk leidde hij als predikant de
befaamde boycot van de plaatselijke bus
sen in Montgomery, Alabama, die na ruim
een jaar ertoe leidde dat de rassenschei
ding in de bussen werd opgeheven. Dr.
zich nu al eeuwen op de mentaliteit van King begon de boycot nadat een vrouwe
hun volken. Men kweekt dienstplichtige lijke negerpassagier van de stadsbus was
moordenaars en eist van hen dat zij zich I bekeurd, omdat zij niet had willen op
staan voor een blanke man, die geen zit-
als vredelievende mensen gedragen. Het.-^ meer in de bus kon vinden. In het
is een wonder dat desondanks zo'n groot boek Rosa stond niet op", één van zijn
percentage moreel en maatschappelijk op belangrijke publikaties, heeft hij de ge
schiedenis van deze actie, die het begin
van een landelijke campagne betekende,
beschreven.
In 1957 leidde King in Washington bij
het Lincolnmonument een openbaar ge
bed en na 1960 werkte hij vanuit zijn
plaats van herkomst: Atlanta, Georgia,
de been blijft en goede mensen wordt.
Een zeer kleine minderheid volgt het
voorbeeld van de staten en richt het
geweer op degenen die haar niet bevallen.
Er is schuld bij allen, die de jeugd niet
opvoeden in liefde voor de vrede en de
menselijkheid, maar haar als een te zwak- I met verspreide acties om het Amerikaan-
ke prooi uitleveren aan de tot dodelijk se volk op te wekken tot afschaffing van
-i;ti rassendiscriminatie. In 19b2 en I9bd
geweld bereid zijnde nationale politiek. ageerde King in Albany, Georgia en Bir
mingham, Alabama voor desegregatie van
Moord is een onmaatschappelijke daad, 1openbare gelegenheden en hij droeg hier-
die niets goeds kan voortbrengen. Dal door veej bij tot de burgerrechtenwet, die
geldt voor oorlog ook. Maar zolang de I president Kennedy in 1963 aan het Ame-
internationale discussies worden gevoerd rikaanse p^lement voorlegde. Toen deze
wet in 1964 eindelijk door het congres
met het geweer in de aanslag, zal ook werd aanvaard> was Martin Luther King
geweld van individuen tegenover elkaar een van de aanwezigen bij de ceremoniële
niet te beteugelen zijn. Er zijn regels ondertekening van de wet door president
van moraal en tolerantie in het mense- I Johnson
lijke verkeer, maar zij kunnen slechts \§glnyiQ
gelden als zij algemeen en mondiaal wor-
den erkend, en ook door de staten wor- I Een van de hoogtepunten van dr. Kings
den gepredikt en gehonoreerd. carrière was de mars naar Selma, Ala-
De laatste tijd geraakte King in een
steeds moeilijker parket. De gematigde
burgerrechtenleiders namen hem kwalijk
dat hij met het organiseren van demon
straties enzovoorts steeds weer geweld
dadigheid riskeerde en dat hij politieke
standpunten innam, die niets met neger
rechten te maken hadden (King was na
melijk een scherp criticus van de oorlog
in Vietnam en nog kort geleden zei hij
de senatoren Kennedy en McCarthy te
steunen in hun campagne om president
Johnson uit het Witte Huis te krijgen).
Aan de andere kant namen de scherp
slijpers in de burgerrechtenbeweging, zo
als Carmichael, het dominee King kwa
lijk dat hij vasthield aan geweldloosheid,
ook als de blanken geweld tegen de ne
gers gebruikten.
Op dit punt toonde King inderdaad veel
incasseringsvermogen. Tot vier maal toe
werden er aanslagen op zijn leven ge
daan en twintig keer werd hij door blan
ke zuidelijke politiemannen gearresteerd
en in de gevangenis geworpen. Boven
dien zag King aan alle kanten andere
voormannen in de negerbeweging door
blank geweld vallen, zoals Medgar Evers
in Mississippi, die vermoord werd, en
James Meredith, die werd beschoten
maar zijn verwondingen te boven kwam.
Nu is King zelf het slachtoffer gewor
den. „Als ik sterf, zal het zijn om mensen
vrijgemaakt te hebben", zei King zelf
eens, maar gisteravond hield iedereen zijn
hart vast, dat Kings dood velen zou van
gen in het keurslijf van bittere haat en
geweld. Eén van zijn medewerkers zei
weliswaar: „Het was een ziekte, niet ge
meenheid die King doodde", maar het
leek de vraag of vele negers dit objectie-
Een van de vele malen dat dr. Martin Luther King tijdens een demonstratie
werd gewond was in augustus 1966 bij een mars door Chicago. Hij werd door
een steen getroffen toen hij aan het hoofd van de stoet liep.
ve standpunt zouden delen. Met King
werd wellicht het geweldloze hart uit de
burgerrechtenbeweging gerukt en nie
mand durft helemaal te overdenken wat
het verlies van deze kleine, wat gezette
man met zijn galmende stemgeluid voor
de rassensituatie in Amerika kan beteke
nen.
de Verenigde Staten en Noord-Vietnam
in Tsj echo-Slowakij e te houden. Ook
Frankrijk zou bereid zijn als gastland op
te treden, maar sommige diplomaten in
Parijs achten Praag zeer geschikt. De
Verenigde Staten zouden aan Genève de
voorkeur geven, maar Noordvietnamese
kringen zouden die keus niet zo geschikt
achten voor inleidende besprekingen.
De Amerikaanse opperbevelhebber in
Vietnam, generaal Westmoreland, vertrok
gisteravond naar Honoloeloe voor een
ontmoeting met president Johnson. Het
overleg zal later plaatsvinden in verband
met de moord op dr. King in Memphis.
Uit Seoel werd gemeld dat president
Tsjoeng Hie Park van Zuid-Korea ook
naar Honoloeloe zou vertrekken om aan
de besprekingen deel te nemen. Op de
Verenigde Staten na levert Zuid-Korea
de grootste troepenmacht voor steun aan
de Zuidvietnamezen.
WASHINGTON. Leiders van de
Amerikaanse beweging voor gelijke bur
gerrechten en vooraanstaande politieke
leiders uit de Verenigde Staten hebben
met ontzetting, vrees en droefheid gerea
geerd op het nieuws van de moord op dr.
King. Vice-president Humphrey zei dat
de moord „schande brengt over ons land.
Een apostel van de geweldloosheid is het
slachtoffer geworden van geweld". Hij zei
dat Kings dood de zaak waarvoor hij
streed, slechts krachtiger kan maken.
Richard Nixon noemde de dood van
dominee King „een grote persoonlijke
tragedie voor ieder die hem kende en een
grote tragedie voor de natie." Burgemees
ter Lindsay van New York zei: „De be
volking van onze stad, wat ook haar ras
moge zijn, zal één zijn in het eerbetoon
aan hem. Het grootste eerbetoon dat wij
hem kunnen brengen bestaat daarin dat
wij handelen zoals hij zou hebben ge
wild dat wij zouden handelen: waardig
en biddend."
Senator Wayne Morse noemde de dood
van King „een van de droevigste gebeur
tenissen die het land hadden kunnen
overkomen." Hij waarschuwde dat de
dood van King de crisis in het binnen
land zou verergeren.
Red Meely, woordvoerder van de mili
tante studentencoördinatiecommissie voor
geweldloosheid zei: „Er is geen commen
taar te geven, iedereen weet wat er ge
beurd is en iedereen weet waarom. De
zwarte bevolking in dit land weet wat
haar te doen staat. Meer wil ik niet zeg
gen."
Stokely Charmichael, de grote pleitbe
zorger voor zwarte macht, heeft te Wash
ington een optocht geleid, enkele uren
voor de ongeregeldheden begonnen. Hij
verzocht de winkeliers langs de drukke
veertiende straat hun deuren te sluiten
als eerbejoon voor dr. Martin Luther
King.
De Israëlische minister van Buiten
landse Zaken Abba Eban heeft verklaard
geschokt te zijn door de moordaanslag
op Martin Luther King. Hij zei zijn
voorname persoonlijkheid altijd hoog ge
schat te hebben."
De secretaris-generaal van de VN, Oe
Thant, verklaarde bij zijn aankomst in
Genève dat de moord hem diep had ge
schokt.
Premier mevrouw Indira Gandhi van
India zei dat met King een der grote per
sonen van deze wereld was heengegaan.
De evangelist Billy Graham zei: „De
ze moord vormt een dramatische aanwij
zing dat wij tienduizenden geestelijk ge
stoorde mensen in Amerika hebben. Ame
rika is in sommige opzichten een anar
chie geworden. Het land maakt waar
schijnlijk het ernstigste en gevaarlijkste
jaar van de afgelopen honderd jaar door".
George Wallace, de voormalige gouver
neur van Alabama, die als fervent voor
stander van de rassenscheiding als onaf
hankelijke kandidaat aan de presidents
verkiezingen meedoet, noemde de moord
een „zinloze, betreurenswaardige en tra
gische daad".
