Pastoraal concilie achter de
verklaring over Vietnam
Concilie tikt
Euratom op
de vingers
Levendige debatten over
het ontwikkelingswerk
PsdlMall Export
Huishoudbeurs/Idee dit jaar
in het teken van recreatie
LGIE
Engeland verscherpt wetten
tegen rassendiscriminatie
Haarlemmers in meerderheid tegen
w
Concilie minder theoretisch
Kruisinga: Geen
vergoeding pil
Prijzenbreker in
ziekenhuis
Retourvlucht van
Surinamers ging
niet door
WOENSDAG 10 APRIL 1968
15
King
Scheidsrechter
Concreet
Beraad
rook met
jilTMai
allMall
ledereen kan een lange sigaret maken.
Maar daar gaat het niet om. En de echte selectieve roker
weet dat. Die aarzelt niet en vraagt meteen om
King Size Pall Mall Export Want mfet of zonder filter.
King Size Pall Mall Export is het echte
waarmerk van veel meer kwaliteit!
«4
Gratis verkrijgbaar:
Charterbepalingen
overtreden
(Van onze correspondent)
NOORDWIJKERHOUT Het pas
toraal concilie van de r.-k. kerk in
Nederland heeft zich gisteren met 71
tegen 6 stemmen en tien onthou
dingen in grote lijnen verenigd met
een verklaring over de Vietnamese
oorlog. Daarin wordt een oplossing,
die zoveel mogelijk beantwoordt aan
de eisen van rechtvaardigheid, ver
bonden aan vier voorwaarden:
Onvoorwaardelijke stopzetting van de
bombardementen.
Erkenning van het nationale bevrij
dingsfront van Zuid-Vietnam als zelf
standige onderhandelingsparner.
Onderhandelingen tussen alle betrok
ken partijen om te komen tot regelin
gen, op basis van de accoorden van
Genève, die het Vietnamese volk in
staat stellen over zijn toekomst te be
schikken en die de Z u i dvietnamese
bevolking in al zijn groeperingen in
staat stellen de toekomst te bepalen
van Zuid-Vietnam en van Vietnam
als geheel.
Het opgeven door alle partijen van de
gedachten aan een overwinning die de
tegenstander vernedert.
dert.
Als de naderende besprekingen niet
doorgaan of worden afgebroken, dan zal
de oorlog worden uitgebreid en met zeker
heid leiden tot vernietiging van volk en
cultuur van Vietnam. Daartegen protes
teert de verklaring. Zij doet een beroep
op allen die bij onderwijs, vorming en
voorlichting zijn betrokken om hun mede
burgers te helpen bij de vorming van een
verantwoord oordeel over deze oorlog.
Anders zullen velen, als het om wereld
problemen gaat, vluchten in cynisme,
apathie en moedeloosheid, die een bedrei
ging zijn van de vrede en van hun eigen
menselijke waardigheid.
Als het tot werkelijke onderhandelingen
komt, aldus de verklaring, is dat in be
langrijke mate te danken aan de publieke
opinie en is daarmee aangetoond dat alle
mensen verantwoordelijk zijn voor de in
ternationale politiek. Rooms-katholieken
zijn daarvoor in het bijzonder verantwoor
delijk, ondermeer omdat hun kerkgenoten
in en buiten Vietnam bijgedragen hebben
tot het ontstaan en de verscherping van
de oorlog.
De verklaring besluit: „Staande rond
om de baar van ds. Martin Luther King,
die zich met een beroep op de christelijke
leer van de naastenliefde bij uitstek heeft
ingezet voor de verandering van de Ame
rikaanse politiek in Vietnam, beseffen wij
met een schok, hoezeer de verzoening der
volken en de verzoening der rassen met
elkaar verbonden zijn en willen wij bid
den dat het Amerikaanse volk er in moge
slagen, in de geest van ds. King de een
heid in eigen land en de vrede in Vietnam
te bereiken."
De verdediger van de verklaring, dr. P.
Teunissen, van het Groninger polemolo-
(Van onze correspondent)
NOORDWIJKERHOUT. Het concilie
in Noordwijkerhout meent dat voor de
Westeuropese landen geen uitzondering
mag worden gemaakt in het verdrag te
gen de kernwapenspreiding (non-prolife
ratieverdrag), dat binnenkort in New
York wordt behandeld. Dit ontwerp-ver-
drag bevriest het aantal kernmachten,
verbiedt de aanmaak van atoomwapens
voor andere landen en verbindt hieraan
internationale controle. In de zes landen
van Euratom bestaat tegen deze inspec
tie bezwaar, omdat Euratom een eigen
inspectieapparaat heeft. Dat is voor bui
tenstaanders niet geloofwaardig, meent
het concilie, en het brengt het hele voor
gestelde wereld-inspectiesysteem in ge
vaar.
Namens de commissie, die de verkla
ring aan het concilie voorlegde, zei prof.
dr. ir. A. F. van Leeuwen, dat non-prolife-
ratie een hoge prijs is, die de niet-nucleai-
re landen moeten betalen voor het be
houd van de vrede.
Er was enige discussie over de vraag
of het concilie dergelijke verklaringen
wel moest afleggen, diende het zich niet
te beperken tot het wakker-roepen van
persoonlijke stellingnamen, maar zich als
vertegenwoordigend collectief op afstand
te houden? Maar dan zal men uitslui
tend in het vage moeten blijven en nooit
concreet kunnen worden in actuele situa
ties, was de tegenwerping.
De verklaring werd met overgrote meer
derheid aanvaard.
V.l.n.r. kardinaal AIJrink, mgr. Nier
man en mgr. Zwartkruis.
gisch instituut, zei ter inleiding van de
bespreking, dat de commissie heel goed
beseft dat de door haar gestelde voor
waarden betekenen dat Vietnam onder
leiding van de communistische partij
komt, met als gevolg uitbreiding van de
communistische invloedssfeer in de we
reld en onderdrukking van minderheden.
De huidige situatie in Zuid-Vietnam bete
kent echter ook onderdrukking van min
derheden (al zijn dat de christenen niet),
met daarbij een oorlogvoering die nog
totaler is dan die in de tweede wereldoor
log.
In de discussie stond tegenover een on
bewimpelde pacifistische opinie vanuit het
bisdom Roermond een reeks bezwaren uit
de Haarlemse delegatie. „Wie zijn we ei
genlijk om ons op te werpen als scheids
rechters?", vroeg dr. J. P. E. Bouwes-
Bavinck, en een deel van de Haarlem
mers bleef tegen, ook nadat iemand als
luitenant-kolonel A. W. T. Gysbers zich
redelijk in de verklaring kon vinden. De
bezwaren waren niet van dezelfde aard:
de een vond dat alles over Vietnam ge
zegd was, een ander vond het allemaal
erg „eenzijdig".
Professor dr. J. Verkuyl, secretaris
van de Nederlandse zendingsraad, zei dat
men in Vietnam thans geen behoefte meer
heeft aan verklaringen, maar aan de voor
bereiding van een hulpaktie op nationale
schaal, waardoor op het goede moment
het herstel van de betrekkingen verge
zeld kan gaan van grootscheepse bijstand
als „dienst der verzoening".
Deze en dergelijke opmerkingen wor
den nog verwerkt in een definitieve tekst
die vandaag het concilie wordt voorge
legd. Met de algemene lijn ging het con
cilie akkoord. Alle bisschoppen stemden
voor; de meerderheid van de Haarlem
mers tegen.
(Van onze correspondent)
NOORDWIJKERHOUT. Het zeer gro
te rapport over ontwikkelingswerk is gis
teren in het pastoraal concilie nauwelijks
in bespreking geweest. Al spoedig werd
het debat vanuit de vergadering geleid
op praktische wegen. Mej. J. S. M. Kooke
van de jeugd-delegatie lanceerde een aan
tal voorstellen die de vergadering elektri-
seerden. Toen de Groninger hoogleraar
dr. J. A. G. Tans na haar het pad der
principiële beschouwingen weer insloeg
werd hem vanuit de zaal te verstaan ge
geven dat men daar niet van gediend was.
Het debat ging verder voornamelijk over
het plan van mejuffrouw Kooke.
Wat de jongeren zoeken, zei zij, is een
sprankje vuur. Waar dat te vinden is
daar gaan zij heen, als het niet in de kerk
is dan verlaten zij de kerk. Een van de
moeilijkheden is dat de noodzaak van ont
wikkelingswerk niet leeft in het geloof
van het kerkvolk. Het wordt de toetssteen
van het concilie, of het alleen maar in
dank het rapport aanvaardt en verder
niets doet dan aanbevelingen doen, dan
wel de hele kerk tracht te mobiliseren.
Zij pleitte voor concreet vormingspro
gramma dat reeds deze winter aan de ge
lovigen duidelijk kan maken waar het in
ontwikkelingswerk over gaat: niet om wat
hulp bij projecten, maar om omvorming
van maatschappij en mentaliteit in die
landen. Voor dat programma zouden de
r.k.-organisaties en verenigingen de ka
nalen moeten zijn. Ook de opleidingen
van onderwijzers en geestelijken zouden
hieraan hun programma moeten aanpas
sen en prediking, catechese en zielzorg
zouden hierop gericht moeten zijn.
Er ontstond een levendige discussie hoe
dat wel zou moeten. Mej. Kooke merkte
op, dat men wel allerlei ingenieuze me
thodieken heeft uitgedokterd om hele dor
pen in Pakistan en zo een ander zicht op
de maatschappij te geven, maar dat die
methodes best ook in ons land toegepast
kunnen worden.
Mevrouw drs. A. E. Went Van der
Vring van de Nederlandse protestanten
bond pleitte ervoor dat het rapport over
ontwikkelingswerk ter beschikking van de
andere kerken zou worden gesteld, en dat
de nieuw te vormen raad van kerken in
Nederland, of misschien nog een breder
forum, op grond daarvan zich met een
gezamenlijke verklaring tot 't Nederland
se volk zou wenden. Dr. P. Teunissen uit
Groningen achtte een algemeen beraad
nodig „het zij katholiek, het zij oecu
menisch, het zij nationaal" om een dis
cussie op gang te brengen. Werkgelegen
heid en monumentenzorg vragen ook hun
aandeel uit de nationale pot en het moet
op landelijk niveau duidelijk worden dat
de prioriteit van recht en van noodzaak
in de ontwikkelingslanden ligt.
Intussen was gisteren het rapport zelf
wat terzijde gekomen, hetgeen altijd min
der erg is dan wanneer het wel diepgaand
besproken zou zijn, zonder dat er daden
op volgden. Wel sprak het concilie alvast
uit dat het een nuttig en nodig rapport is,
maar op details waren er blijkbaar wel
bezwaren, onder andere (niet uitgespro
ken) bij kardinaal Alfrink. Daar gaat het
vandaag over.
ADVERTENTIE
«X ro*T
•fx POR'
20 Pall Mali Export f.1.50
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. De staatssecretaris
van Cultuur, Recreatie en Maatschappe
lijk werk mr. H. J. v. d. Poel zal volgen
de week vrijdag de Internationale Huis
houdbeurs/Idee openen, die van 19 tot en
met 28 april in 't RAI-gebouw in Amster
dam wordt gehouden. Hij doet dit omdat
deze beurs die 'n grote landelijke belang
stelling pleegt te trekken, dit maal in
het teken staat van „de recreatie van de
vrouw en haar gezin."
De Huishoudbeurs/Idee is niet alleen
een plaats waar de vrouw nieuwe huis
houdelijke snufjes zoekt en vindt, maar
vooral een bonte kermis op het enorm uit
gebreide terrein waarop de huisvrouw
zich beweegt en dat zich uitstrekt van het
schillen van aardappelen tot de vakantie
reis naar een ver land.
ADVERTENTIE
een rijk verleden een luisterrijk beden
U kunt dicht bij huis (tegen „huiselijke"
prijzenl) genieten van een land
dat véél te bieden heeft. Luisterrijke
festivals bijv. zoals het muziekfestival
te Chimay en te Stavelot.
De Egmontfeesten te Zottegem.
Het Festival van Vlaanderen
De eeuwfeesten in Geraardsbergen
Tentoonstellingen in vele musea, enz.
Ben belevenis apert zijn de modelsteden 1969:
Veuma, Lier, St. Hubert, Huy.
Rust en ontspanning
e imposant natuurschoon zoals In
het afwisselend lieflijke en
woeste Ardennen-Maas gebied
het strandvermaak aan de levendige kust
kunst en cultuurleven
e meeslepende folklore e mogelijkheid tot
èlle sporten (van zweefvliegen
tot vissen, van zeilen tot autorennen)
ja. Belgiö, is waartijk vééizfjdlg.
Brochures over het Ardennen-Maasgebied, de kust, folklore,
de kuststeden en de modelsteden. Folders en brochures over de diverse
toeristische steden en streken ven België.
Vraag inlichtingen bij een vertwwil reisbureau of bij bet
NATIONAAL BELGISCH VERKEERSBUREAU,Lcidscplein 7, Amsterdam. Tel.245959(020)
DE NIEUWE BEURS ZAL alle hallen
van het RAI-complex beslaan. Er komen
358 standhouders waardoor degenen die
een wasmachine, een koelkast of meubi
lair willen aanschaffen een enorme keu
zemogelijkheid krijgen. Wat de meubelen
betreft, is er een aantal modelflats inge
richt door Europa-meubel, bij welke or
ganisatie fabrikanten uit elf landen zijn
aangesloten.
OPVALLEND IS, dat er 23 stands zul
len zijn met reinigings- en onderhouds
middelen, waaruit men zou kunnen aflei
den dat Nederlanders een zindelijk volkje
zijn. In de oosthal van het RAI-gebouw
zijn alle deelnemers verenigd op het ge
bied van vrijetijdsbesteding, waarbij het
ministerie van Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk werk een belangrijke
plaats inneemt met een kleine tentoonstel
ling.
Voorts wordt vakantievoorlichting gege
ven door bureau's uit Duitsland, België,
Frankrijk, Spanje, Hongarije en Israel,
welk laatste land de nadruk zal leggen
op de kampeerfaciliteiten.
Verspreid over de beurs zullen groepen
aandacht vragen voor een collectief be
lang. Bijvoorbeeld zullen de Amsterdatn-
se „warme bakkers" proberen aan te to
nen dat hun brood lekkerder is dan het
fabrieksbrood. Verder vindt men er het
Produktschap van Pluimvee en Eieren,
het Bedrijfschap Slagersbedrijf, de Dro-
gistenbond en de Stichting Vakopleiding
Confectie-industrie.
Bij de entree van de Europa-hal wordt
een groot adviescentrum ingericht waarin
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Staatssecretaris dr. R. J.
Kruisinga (Volksgezondheid) ziet geen
aanleiding voor vergoeding van de anti
conceptiepil door de ziekenfondsen, als
die pil niet om strikt medische redenen
is voorgeschreven. De staatssecretaris zei
dat gisteravond bij de behandeling van
zijn begroting in de Eerste Kamer in ant
woord op beschouwingen van de Amster
damse hoogleraar prof. dr. A. Querido,
die opneming van de pil in het zieken
fondspakket had bepleit.
Zolang voorkoming van zwangerschap
in het kader van de gezinsplanning oog
merk van de vraag naar de pil is, zag de
staatssecretaris voor opneming in het ver
strekkingenpakket geen reden.
8 in het gezinsleven adviserende instellin
gen voorlichting geven. De gebruikelijke
modeshow (zeven maal daags) wordt ver
zorgd door het weekblad „Prinses"
Op donderdag 25 april zal een speciale
dag van de recreatie worden gehouden.
In het Congrescentrum/RAI zal onder
meer het woord worden gevoerd door mr.
L. B. van Ommen, plaatsvervangend di
recteur-generaal van het ministerie van
Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk
werk.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM De Amsterdamse
marktkoopman P. ten Bosch is opgenomen
in een ziekenhuis. Sinds negen dagen
weigert hij voedsel. Hij heeft een markt
kraam in de Albert Cuypstraat in Am
sterdam. Reeds enige jaren geleden eiste
de firma Douwe Egberts via een kort ge
ding dat hij haar koffie tegen vastgestel
de prijzen moest verkopen. De koopman
nam echter genoegen met een lagere
winstmarge. Met zijn lage prijzen ver
wierf hij zich een grote klantenkring. Hij
is in „hongerstaking" gegaan toen Douwe
Egberts naging welke groothandelaren
hem koffie leveren.
ROTTERDAM Een groep van 22 Su
rinamers welke na een vakantie in Ne
derland van het vliegveld Zestienhoven
naar Paramaribo zou terugkeren kon gis
termiddag niet vertrekken omdat volgen*
de Rijksluchtvaartdienst de Noorse lucht
vaartmaatschappij Braatkens de bepalin
gen voor het chartervervoer had over
treden.
Chartervluchten voor een tarief dat la
ger is dan dat van de lijndiensten zijn aan
strenge voorwaarden gebonden. Passa
giers van een dergelijke door een vereni
ging gecharterde vlucht moeten o.a. langer
dan een half jaar lid zijn van deze ver
eniging en er mogen geen enkele reizen
worden uitgevoerd, daar retourprijzen
voor deze vluchten vaak lager zijn dan het
tarief voor een enkele reis met een lijn
dienst.
Uit een onderzoek bleek dat aan deze
voorwaarden niet was voldaan. Talrijke
passagiers waren nog geen halfjaar lid en
ongeveer veertig maakten geen gebruik
van de verplichte retourvlucht. Vermoe
delijk zal de groep nu met een Engelse
maatschappij naar Suriname terugvliegen
nadat daarmee een financiële regeling is
getroffen.
(Van onze correspondent)
LONDEN. De Britse regering gaat
de wetgeving tegen rassendiscriminatie
verscherpen. Op een historisch moment,
op de dag van de begrafenis van dr. Mar
tin Luther King, heeft de Britse regering
bij het Lagerhuis een ontwerp ingediend
dat achterstelling op grond van ras of
kleur op het gebied van werkgelegenheid,
huisvesting, bankwezen, afbetalingsfacili
teiten, verzekering, onderwijs en in het
advertentiewezen met hoge boete bedreigt.
Maar er kan pas tot juridische aktie
voor een speciale civiele rechtbank
worden overgegaan, nadat alle ver
zoeningspogingen hebben gefaald. De
rechtbank kan financiële schadeloosstel
ling toekennen, zowel voor geldelijk ver
lies als wegens veroorzaakt moreel let
sel.
Het zal bijvoorbeeld onwettig zijn, wan
neer een huiseigenaar, die tevens bewo
ner van zijn pand is, weigert zijn huis aan
iemand op grond van diens ras te verko
pen of te verhuren. Tevens zal het aan bu
ren onmogelijk worden gemaakt om ie
mand op grond van zijn ras te beletten
de naastbij gelegen woning te huren of
te kopen. Het is namelijk voorgekomen
dat buren in een dergelijk geval samen
spanden om het huis gezamenlijk te ko
pen om later voor een andere koper te
zorgen. De nieuwe wet zal ook voor ge
meente-eigendom gelden.
Pensions en particuliere clubs kunnen
niet gedwongen worden gastvrijheid te
verlenen aan lieden die zij niet wensen op
te nemen. Werkgelegenheid en huisves
ting vormen echter de kern van de ras
sendiscriminatie, een les die Engeland
van de Verenigde Staten heeft geleerd.
