Na zes jaar voorbereiding in casino bij Aken
SOFTENON-PROCES BEGINT BINNENKORT
Uitspraak wordt pas in het
begin van 1970 verwacht
1
ULI
t
Zuivelproject
in Jordanië
Minder toeristen door
de NPD-winsten
Een kat tegen de zenuwen
In Britse ziekenhuizen bedden
tekort na nieuwe abortuswet
ZW ANENBU
RG
L
Onnodig vak"
Niet alle artsen tot operatie bereid
7
C0ÖP. BOERENLEENBANK
„Zwemhoed" beter
WOENSDAG 15 MEI 1968
Spoor van ellende
Proceskosten: miljoenen
r 'erkoop gestopt
Beschuldiging
;gt¥Kd'lÏQ^N'slÖ
Rechters
Andere processen
ADVERTENTIE
GA OVER OP
OLIESTOOK
1 s
GOEDKOOP
LEEUWERIKLAAN 35
IJMUIDEN-OOST
TELEFOON: 1 54 04
Nederlandse deelneming
SPAARBANK BANKGIRO
GEZINSREKENING
,Niet ver genoeg'
Nederlandse commissie
K.
k
(Van onze correspondent)
AKEN De namen van veertien rechters, twee offi
cieren van Justitie, tientallen juristen, negentig me
dische en farmaceutische deskundigen en negen beschul
digden vermeldt de rol van het monsterproces, dat op
27 mei in het Anna-casino van het mijnwerkersplaatsje
Alsdorf begint. Maandenlang zal daar de eerste grote
strafkamer van de rechtbank te Aken zich bezighouden
met de vraag of directieleden, wetenschappelijke vorsers
en verkoopstafleden van de chemische fabriek „Grunen-
thal" in Stolberg schuldig zijn aan de dood en het ern
stige lichamelijke of geestelijke letsel van duizenden kin
deren en volwassenen. Daarvoor zal bewezen moeten
kunnen worden dat er een onloochenbaar verband heeft
bestaan tussen het gebruik van het tussen 1 oktober
1957 en 26 november 1961 in de handel gebrachte thali-
domidehoudende slaap- en kalmeringstablet „Conter-
gan" van de Grunenthal-geneesmiddelenreeks en het in
diezelfde periode welhaast epidemisch voorkomen van
kindersterfte en geboorten van misvormde kinderen na
het gebruik van „Contergan" door de moeder. Honder
den volwassenen kregen na het gebruik van het ge
wraakte geneesmiddel te kampen met ernstige zenuw
stoornissen. Het vonnis van de Akense rechtbank in
deze zaak wordt pas in begin 1970 verwacht.
Bijna zeseneenhalf jaar voorberei
ding heeft het aanstaande „Conter-
gan"-proces gekost. Al kort nadat het
eerste onderzoek in december 1961
was begonnen liep het aantal aan
giften op tot boven de vijfhonderd.
Na zeseneenhalf jaar zijn het er dui
zenden. Officier van Justitie, dr. Jo
zef Havertz van het openbaar mi
nisterie bij de Akense rechtbank en
een staf van achttien juridische en
administratieve medewerkers hebben
er al die tijd de handen meer dan vol
aan gehad.
Meer dan duizend getuigen zijn ge
hoord. Tienduizenden akten zijn in
265 dikke dossiers gebundeld. Daar onder
bevinden zich de uitvoerige rapporten van
honderdvijftig deskundigen. Op 14 maart
van het vorig jaar werden de negen ver
dachten in staat van beschuldiging ge
steld. De rechtbank heeft daarna nog
meer dan een jaar nodig gehad om van
alle stukken kennis te nemen.
In de Westduitse Bondsrepubliek leven
nu nog naar schatting vijfduizend kin
deren van wie men aanneemt dat zij door
het gebruik van Contergan door de moe
der tijdens de zwangerschap ernstig
lichamelijk gehandicapt zijn. De meesten
van de „Contergan-kinderen" zijn niet
ouder dan een paar maanden geworden.
Ook in Nederland, Canada, de Verenigde
Staten, Groot-Brittannië, Zweden en Bel
gië heeft het thalidomide een spoor van
ellende achtergelaten.
Uit alle delen van de wereld zijn bij
de Akense rechtbank nevenaanklachten
ingediend namens de ouders van Conter
gan-kinderen. Ook een zeventigtal civiele
procedures om schadevergoeding en
smartegelden zijn daar al aanhangig ge
maakt. Die procedures zijn opgeschort tot
het eindvonnis in het strafproces zal zijn
geveld. Dat kan nog vele jaren duren.
Tegen het vonnis van de Akense recht
bank staat de verdachten beroep open
bij het bondsgerechtshof in Karlsruhe. De
directie van de „Grunenthal"-fabrieken
heeft ook in het verleden alle rechts
middelen uitputtend gehanteerd om het
voorbereidend onderzoek te rekken. Er
wordt immers nu al ernstig rekening ge
houden met een civielrechtelijke „likwi-
datie" van het chemische concern na een
definitieve veroordeling door de mil
jardenclaims aan schadevergoedingen
door de „Vereniging van Ouders van
Contergankinderen".
Over de betaling van de proceskosten
zal ook pas na het eindvonnis kunnen
worden gerept. Dinsdag zei dr. Havertz
in Aken: „De kosten van het voorberei
dend onderzoek lopen al in de miljoenen.
Er is met geen enkele benadering te zeg
gen hoe hoog die in de komende jaren
nog zullen oplopen".
De kalmerende werking van het thali
domide werd in 1956 in het laboratorium
van de Stolbergse fabriek ontdekt toen
het telwerk aan de kooitjes van de met
die stof ingespoten witte muizen een ver
traging van de beweging van de dieren
aangaf. Twee jaar lang bijna werd er met
tienduizenden muizen en ratten geëxperi
menteerd. Nooit, zo heeft de fabrieks-
leiding onlangs nog gezegd, is er van
schadelijke nevenwerkingen van thalido
mide iets gebleken.
Maar het openbaar ministerie in Aken
kwam er achter dat al tijdens de klini
sche proefperiode Contergan-siachtoffers
zijn gemeld. Dat was voordat het tablet
op 1 oktober 1957 in de handel werd ge
bracht. Het is daarover tussen het open
baar ministerie en de juridische adviseurs
van Grunenthal vaak hard toegegaan. De
op die gevallen betrekking hebbende be
scheiden zijn bij huiszoekingen aan het
licht gekomen.
De Australische arts, dr. Mac Bride uit
Sydney, zocht als eerste het verband tus
sen de golf van mismaakt-geboren en
vaak na enige maanden of weken ten
dode opgeschreven kinderen en het ge
bruik van het Contergantablet. Zijn ver
klaringen en rapporten hebben bij het
vooronderzoek veel gewicht in de schaal
gelegd. In Duitsland was het de Ham-
burgse prof. Lenz die het eerst op de
schadelijke gevolgen van het slaapmiddel
wees. Na twee jaar wetenschappelijk dis
cussiëren over de bevindingen van prof.
Lenz blokkeerde de fabrieksdirectie zelf
de verkoop van het geneesmiddel.
Ook juristen hebben jaar in jaar uit
gediscussieerd over de samenhang van
het Contergantablet en de golf van mis
vormde kinderen en door zenuwstoornis
sen geteisterde volwassenen. Een van
West-Duitslands vooraanstaande juristen,
prof. dr. Dahs uit Bonn, trachtte in 1966
het openbaar ministerie in Aken te be
wegen de zaak te seponeren.
Prof. Dahs zei toen te beschikken over
gefundeerde wetenschappelijke rapporten
waaruit zou blijken dat er tussen de ge
signaleerde rampspoed en het gebruik
van Grunenthals geneesmiddel geen ver
band bestond. Niet veel later trok prof.
Dahs zijn handen van de Contergan-
affaire terug.
Dr. Jozef Neuberger nam zijn plaats
als juridisch adviseur van de fabriek in.
Hij kwam later in moeilijkheden toen hij,
inmiddels minister van Justitie in Dussel-
dorf geworden, moest beslissen of er defi
nitief vervolging moest worden ingesteld.
Om de schijn van partijdigheid te ver
mijden liet de minister die beslissing aan
staatssecretaris dr. Krille over. Die liet
de negen mannen van de fabrieksleiding
vorig jaar maart in staat van beschuldi
ging stellen.
President dr. Mainz van de Akense
rechtbank heeft voor onbepaalde tijd het
mijnwerkerscasino „Anna" in het vijftien
kilometer van Aken gelegen Alsdorf ge
huurd om daar het monsterproces te laten
plaatsvinden. Geen zaal van het grote
justitiegebouw aan de Adelbertsteinweg
in Aken was daarvoor groot genoeg. In
het casino in Alsdorf worden deze dagen
uitgebreide telefoonvoorzieningen, telex-
apparatuur en een geluidsinstallatie aan
gebracht.
De beschikbare nevenruimten hebben
al aanleiding gegeven tot bittere klach
ten van de achttien verdedigers van de
fabrieksdirectie. Zij moeten met een ge
deelte van de ondergrondse kegelbanen
genoegen nemen. De toneelzaal van het
Casino wordt als zittingszaal ingericht.
De burgers van Alsdorf zullen vele maan-
Het portret van de nieuwe Tsjechi
sche president, generaal Ludvik
Svoboda, staat op deze nieuwe post
zegel, die op 9 mei in twee uitvoe
ringen in de verkoop is gekomen:
30 heller (blauw) en 60 heller
(bruin-rood)De zegel is gegraveerd
door Jindra Schmidt naaf een foto
van het Tsjechische persbureau
CTK.
den lang ergens anders hun vertier en
hun glaasje bier moeten zoeken.
Een aanbod van de verdediging om het
hele proces op geluidsbanden te registre
ren is door voorzitter dr. Weber van de
eerste grote strafkamer van de rechtbank
in Aken afgewezen. Wel zal er veelvul
dig gebruik gemaakt worden van projec
toren om bewijsstukken te tonen. Onge
veer driehonderd belangstellenden zullen
de zittingen kunnen meemaken. Er wordt
een veel grotere toeloop verwacht. Het
Duitse Rode Kruis richt in het gebouw
een permanente eerste-hulp-post in.
Voorzitter dr. Peter Weber (47 jaar)
wordt bijgestaan door twee beroeps- en
twee lekenrechters. Die lekenrechters
een depothouder van een handelsfirma en
een bestuursambtenaar van het district
Aken zullen aan het einde van het
proces met de beroepsrechters het al of
niet schuldig moeten uitspreken. Bij het
bepalen van de strafmaat hebben zij geen
stem.
Nog drie beroeps- en zes lekenrechters
moeten op de reservebank het hele proces
volgen. Om het uitvallen van meerdere
rechters tegelijk te voorkomen heeft pre
sident dr. Mainz bepaald dat alle rechters
afzonderlijk iedere zittingsdag drie
dagen per week naar Alsdorf en weer
naar huis moeten reizen.
De zware taak om in deze schier einde
loze zaak te beslissen over schuld of on
schuld hebben de lekenrechters niet vrij
willig op de schouders genomen. Zij zijn
uit honderden door het gemeentebestuur
van Aken voorgedragen kandidaten bij
loting aangewezen.
Het Grunenthal-slaaptablet Contergan
(of Softenon) heeft elders ook al tot op
zienbarende en sensationele processen
geleid. In Luik is het rumoer rond het
proces tegen de jonge moeder Suzanne
van der Put en haar huisarts Jac. Casters
nog niet helemaal verstild.
In 1962 doodde de radeloze Suzanne
haar vier dagen oude ernstig misvormde
dochtertje met een tienvoudig dodelijke
hoeveelheid vergif in een flesje melk en
honing. Zij werd evenals de arts en de
van medeplichtigheid beschuldigde man,
moeder en zus op 10 november 1962 vrij
gesproken van de moord. Het tafereel van
de huilende naar de twaalf gezworenen
„dank u wel" roepende honderdkoppige
menigte na de uitspraak van het Luikse
Assisenhof is onvergetelijk.
In Frankfurt doodde een vrouwelijke
arts op verzoek van de moeder een kind
je met misvormde armpjes en beentjes
met een giftige injectie. De arts een
alcoholiste en de radeloze moeder wer
den door het openbaar ministerie in
Frankfurt mild beschuldigd van moord
onder sterk verminderde toerekenings
vatbaarheid. Na een dag werd het proces
geschorst. Het is tot nu toe niet heropend.
De arts wordt in een inrichting ver
pleegd, de moeder is op vrije voeten ge
steld om haar enige elfjarige zoon te ver
zorgen. Het heeft er alles van weg dat
deze moordzaak nooit meer zal worden
afgehandeld.
Het openbaar ministerie bij de rechtbank in Aken beschuldigt in het nu al
geruchtmakende Conterganproces in een 972 pagina's tellende aanklacht:
1. President-directeur van de „Chemie-Grunenthal GMBH" Hermann Wirtz
(70 jaar).
2. Directeur (wetenschappelijke afdeling) dr. Heinrich Mückter (52 jaar).
3. Bedrijfsleider Jacob Chauvistre (69 jaar).
4. De toenmalige directeur (commerciële afdeling) Herman Leufgens
(56 jaar).
5. Procuratiehouder Klaus Winandi (53 jaar).
6. De toenmalige chef med.-wetenschschappelijke afdeling dr. Werner
(43 jaar).
7. De wetenschappelijke medewerker dr. Günther Sievers (44 jaar).
8. De toenmalige chef van wetenschappelijk buitendienst dr. Heinz Wolfgang
Kelling (48 jaar).
van
a. De schuld van het (in vele gevallen zelfs opzettelijk) veroorzaken van
lichamelijk letsel bij volwassenen.
b. Schuld aan de dood van een groot aantal kinderen.
c. Schuld aan het veroorzaken van zwaar lichamelijk letsel bij zwangere
vrouwen, wat geboorten van een groot aantal misvormde kinderen tot
gevolg heeft gehad.
d. Overtreding van een aantal artikelen van de geneesmiddelenwet van de
Westduitse Bondsrepubliek.
en
9. Procuratiehouder dr. Hans Werner von Schrader-Beielstein (48 jaar)
van de hierboven onder b. en d. genoemde misdrijven.
ff
ROME (Reuter) Studenten in de
kunstgeschiedenis aan de universiteit van
Rome voeren een actie om het latijn als
„onnodig vak" af te schaffen. Voor de
tweede achtereenvolgende dag hebben
circa 500 studenten geweigerd een ten
tamen in het latijn af te leggen.
Onderdeel hiervan was het vertalen
van een uitspraak van de Chinese partij
leider Mao Tse Toeng, dat jongeren niet
moeten spreken voordat zij weten waar
over zij het hebben. De studenten noem
den deze passage in het tentamen een
provocatie
DEN HAAG Het Produktschap Zuivel
en dertien Nederlandse zuivel en melkbe-
drijven nemen deel in de oprichting van
een zuivelproject in Jordanië. Met de Jor
daanse regering is een akkoord bereikt.
ADVERTENTIE
kantoor SANTPOORT,
Hagelingerweg 69 - Telefoon 8173
kantoor IJMUIDEN,
Wijk aan Zeeërweg - Telefoonl2556
kantoor SANTPOORT-ZUID,
Bloemend.straatweg 54 - Tel. 8199
on alle andere bankzaken bij
DE BANK VOOR IEDEREEN
mét gunstige openstellingsuren
(ook 's-avonds)
(Van onze correspondent)
BONN. De Duitse centrale voor
vreemdelingenverkeer is bang dat de ver
kiezingswinsten van de neo-nazistische
NPD de toeristenstroom naar de Bonds
republiek ongunstig zullen beïnvloeden.
Op een bijeenkomst in Wiesbaden van de
buitenlandse vertegenwoordigers van de
centrale voor vreemdelingenverkeer wis
ten vooral de bureauhouders uit de Scan
dinavische landen en uit de Verenigde
Staten te berichten, dat een zekere angst
voor de gang van zaken in West-Duits-
land de toeristen ertoe brengt er
gens anders heen te gaan. Sommige be
langstellenden in deze landen aldus de
Duitse woordvoerder in Wiesbaden
hadden op de Duitse toeristenbureaus na
gevraagd of het waar is dat de bruine
bataljons weer door de Duitse straten
marcheren.
Vooral de recente verkiezingen voor de
landdag van Baden-Würtemberg, waarbij
LONDEN (AP) „Als u
u zenuwachtig voelt, neem
dan een kat". Deze raad
geeft het Engelse advies
bureau inzake katten.
Dit bureau, dat zich
bezig houdt met de bevor
dering van onderzoekin
gen naar de ziekten en het
welzijn van de katten, is
wat kattig als het om hon
den gaat.
„Een hond zal een
zenuwachtige baas waar
schijnlijk nog zenuwachti
ger maken", heeft een
woordvoerder van het bu
reau op de jaarvergade
ring van de organisatie
betoogd.
„Het valt niet te betwij
felen, dat de kat een veel
belangrijker rol kan spe
len als rust gevend kame
raad van de mens dan de
hond", zei hij. De fokster
van Siamese katten Mar-
joei Hudson was het hier
mee eens. Zij zei dat psy
chiaters haar patiënten
sturen om katten te kopen.
„Een aantal van mijn
katten hebben ertoe bijge
dragen menselijke proble
men op te lossen", zei me
vrouw Hudson. „Dat had
den honden nooit kunnen
doen". Niet waar", zegt de
heer Charles Binney, se
cretaris van de honderd
jaar oude Britse kennel
club.
„Katten maken op mij
de indruk, vrij zelfzuchtige
wezens te zijn", vervolgde
hij.
„Een kat neemt, maar
geeft niet. Er zijn leven
dige honden, zoals terriers
en rustige, zoals St. Ber
nards. De poedel is de
huiselijkste, de brak kan
onmiskenbaar gereserveerd
zijn. Maar ik zou u niet
aanraden een kat of een
hond te kopen, als uw ze
nuwen kapot zijn. Ik zou
zeggen: Neem vakantie".
de NPD ruim tien percent van de uitge
brachte stemmen op zich heeft verenigd,
hebben deze angst doen ontstaan. Een
aantal van de buitenlandse vertegenwoor
digers van de Duitse toeristencentrale wil
dan ook op tournee gaan in eigen land
om zich nader te oriënteren.
De leider van de toeristencentrale heeft
in Wiesbaden bekendgemaakt dat de aan
prijzingen voor zijn land er voortaan bui
ten de grenzen anders uit zullen gaan
zien. „De Bondsrepubliek moet een nieu
we image zien te vinden", aldus deze nog
geen veertigjarige toeristenchef Günter
Spazier. Hij vervolgde: „Ze moet tonen
wat ze werkelijk is: een modern, vooruit
strevend, vriendelijk land".
Om de Bondsrepubliek goed te „ver
kopen" achtte Spazier het tijdens de bij
eenkomst in Wiesbaden van belang dat
het land moet wprden voorgesteld als een
„vooral vrolijke en zelfs ietwat ironische
mengeling van oude riddersloten, moder
ne hotels en knappe meisjes, kortom
Duitsland als een doel, waar men wat
kan beleven, zonder provinciaalse diep
zinnigheid en briefkaartenromantiek".
ADVERTENTIE
I BIJ VAN GELDERS WITTE POMP I
tm
INDUSTRIESTRAAT 47 (Z.Z. VISSERSHAVEN)
De Pool Alojzy heeft een veilig
heids-hoof dgordel ontworpen, die
beter zou voldoen dan zwemvesten.
De drager wordt hierbij niet ge
hinderd in zijn zwembewegingen.
(Van een speciale verslaggeefster)
LONDEN Sinds kort kan in Engeland door het in werking treden van
de nieuwe abortuswet, iedere vrouw die tegen haar wil in verwachting is
geraakt, haar zwangerschap in een ziekenhuis van de National Health
Service (het staatsziekenfonds) kosteloos laten beëindigen. Aan de ingreep
is echter de voorwaarde verbonden dat de vrouw in het bezit is van een
verklaring van twee artsen, dat zij door het ter wereld brengen van een
baby in levensgevaar of in ernstige psychische nood zou komen te ver
keren, wat niet het geval zou zijn wanneer men abortus zou plegen. De
abortuswet zal ook op buitenlandse vrouwen van toepassing zijn. Zij zullen
zich echter als particuliere patiënten moeten laten behandelen en de kosten
voor hun eigen rekening nemen.
Door de nieuwe wet is er een run ont
staan op de ziekenhuizen waarvan bekend
is dat de gynecologen het recht van de
vrouw erkennen om over haar eigen li
chaam te beslissen. Het Charing Cross Zie
kenhuis in Londen en de staatsziekenhui-
zen in Aberdeen, Cambridge, New-Castle
en Surrey worden overstelpt met aanvra
gen om abortus. Er zijn er zoveel dat
men bedden te kort zou komen, zo men
aan alle verzoeken zou willen voldoen.
Ondanks het van kracht worden van de
nieuwe wet zijn in Engeland lang niet alle
doktoren bereid hun patiënten in de toe
komst aan de vereiste verklaring te hel
pen, laat staan de operatie uit te voeren.
De rooms-katholieke en de Anglicaanse
kerk oefenen zware druk op hun leden
uit onder geen enkele omstandigheid abor
tus te plegen. Bovendien heeft het Britse
medische genootschap zijn leden doktoren
geadviseerd de nieuwe wet, wanneer het
om een sociale indicatie gaat, niet letter
lijk uit te voeren.
De Britse Vereniging tot Hervorming
van de Abortuswet die al sinds 1936 strijdt
voor een verruiming van het overheids
beleid en voor wie de aanvaarding door
het parlement en de inwerkingtreding
er van een succes zou moeten zijn, vindt
echter dat deze niet ver genoeg gaat. Uit
een opinie-onderzoek daö die vereniging
liet instellen blijkt dat „een overweldigen
de meerderheid Britten voorstander van
de afbreking van een zwangerschap op so
ciale indicatie is".
De algemeen secretaresse van de vere
niging, Margareth Simms, vindt dat er
voor doktoren te veel ontsnappingsclausu
les zijn. Hoewel de hulp in principe gratis
behoort te zijn, kunnen artsen, wanneer
zij dat verlangen, een fondspatiënte, wan
neer het om abortus gaat, uitsluitend
tegen betaling als „particulier" behande
len. Samen met haar medebestuursleden
is mevrouw Simms een geldinzamelings
actie begonnen om ook financieel niet
draagkrachtige vrouwen in staat te stellen
hun zwangerschap te laten beëindigen. De
vereniging verstrekt ook raadgevingen,
maar verleent geen bemiddeling bij een
abortus en verstrekt evenmin adressen.
De Britse minister van gezondheid, Ken
neth R. 'oinson, hoopt dat men door de
nieuwe wet een eind zal kunnen maken
aan de praktijken van de illegale abor
teurs in de grote steden. Het afbreken van
een zwangerschap behoort in een modern
geoutilleerd ziekenhuis wanneer het bij
voorkeur binnen drie maanden wordt uit
gevoerd, tot de betrekkelijk onschuldige
operaties. Juist daarom vinden deskundi
gen het zo betreurenswaardig dat de ille
gale niet steriel uitgevoerde be
handelingen ieder jaar weer slachtoffers
eisen.
In verband met de ontwikkelingen in
Engeland en andere Europese landen heeft
de Koninklijke Nederlandsche Maatschap
pij tot Bevordering van de Geneeskunst
een commissie „Abortusvraagstuk" inge
steld. De commissie, waarin ondermeer
professor dr. G. J. Trimbos en professor
dr. G. J. Kloosterman zitting hebben, moet
een uitbreiding van de mogelijkheden van
een sociale indicatie en enkele andere fa
cetten bestuderen.
De Nederlandse huisartsen zijn soms wel
ruim in hun opvattingen, zo bleek uit een
enquête, die voor de VARA tv-uitzending
„Achter het nieuws" werd uitgevoerd.
Daarin verklaarden 43 percent van de 197
ondervraagde artsen, dat men abortus
zou moeten toestaan, en 55 pet. dat men
het zou moeten verbieden. Van de voor
standers vond 28 percent het verstrekken
van een sociale indicatie op grond van
existentiële nood voldoende reden voor het
afbreken van een zwangerschapr
