Tweeduizend mensen moeten wijken
voor industrieën
Belangen van
velen worden
achtergesteld
Komtu
ruimte
tekort?
Opschudding in bolwerk
van de „vrije boeren"
UST
Illegale grenspassage
sterk toegenomen
MKER
Australische regering helpt
bij tweede emigratie
T.V.
RADIO BECKER
rHOE IS HET ONTSTAAN?^
Jonge gezinnen
in Westzaan
in de knel
Meer rondvaarten
vanuit Amsterdam
SB
geeft uw huis
meer inhoud
Ex-BP-lid kocht land van
buurman via Landbouwschap
Thuisreis kost staat veel geld
Drukke uren zijn
favoriet
Oplossen menselijke problemen
TOESTELLEN
WOENSDAG 15 MEI 1968
.9
|g|g
'i
:VH1
i*
—pi biise i -*UV I
Mooie woorden,
geen daden
DAMESKAPSALON
Lange Nieuwstraat 471
IJmuiden - Tel. 1 11 66
Faillissementen
Stervend dorp
Betalen
Goede vangst
WASAUTOMATEN
ASÖ - ZANU981 - IGNI8 - ZANK6*
Kerkelijk nieuws
OLD CLOTHES NEW
DRY CLEANING ONLY
Onderzoek
Kosten overtocht
PHILIPS
ERRES - ARISTONA
BLAUPUNKT RADIO
(ook met visserijband)
ELECTRONISCHE ORGELS
o.a. Philicorda, Riha, Hammond
en Solina.
HUISHOUDELIJKE
APPARATEN
TRAWLERKADE 64 - IJMUIDEN
TELEFOON 1 64 90
Dit woord:
BOOSWICHT
VASTENAVOND
Dit woord: LAKEN
Dit woord: KNOL
(Van een onzer verslaggevers)
Burgemeester mr. Reeling Bri
van Westzaan.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. De rederij Koppe
N.V. heeft het aantal rondvaarten vanuit
Amsterdam met drie uitgebreid.
Deze week wordt er een begin
gemaakt, met drie nieuwe toeristi
sche boottochten. Op woensdagen en vrij
dagen worden trippen gemaakt naar de
Zaanse schans. Op donderdagen is er een
tocht via de Oranje-sluizen en langs het
eiland Pampus naar Muiden. Hier kan
men na een bezichtiging van het Muider-
slot zijn uitstapje beëindigen met een
bustocht door het Gooi.
Op dinsdagen en zondagen tenslotte
kan men de Vechtstreek bezoeken. De
voorgaande boottocht wordt hierbij uit
gebreid met een vaart over de Vecht
ADVERTENTIE
Kies dan DECO. Voor
luxueuze, praktische kast-
ruimte. Overal in huis.
Een wandcombinatie van
complete meubel-elemen
ten, los van de wand.
I1 I l
Kom kijken bij
Woninginrichting
MARKTPLEIN 29
IJMUIDEN - Tel. 10541
WESTZAAN Er hebben zich
donkere wolken samengepakt boven
Westzaan, het eeuwenoude dorp aan
de noordoever van het Noordzee
kanaal. Bestuurders die in het Pro
vinciehuis in Haarlem zetelen en wel
licht nooit een voet in de pittoreske
Zaangemeente hebben gezet hebben
een streekplan aangenomen dat voor
het dorp ernstige gevolgen heeft.
Om de, industriële ontplooiing van het
Amsterdamse havengebied mogelijk te
maken zal op korte termijn 40 percent
van het dorp Westzaan moeten worden
afgebroken. De zuidelijke dorpskern moet
verdwijnen. Ruim 2000 van de 4800 dorpe
lingen moeten een heenkomen zoeken.
Hun huizen, 533 stuks, waaronder een
nieuwbouwwijk, die pas twee jaar geleden
tot stand kwam, moeten worden afge
broken.
Voorts verdwijnen er 83 bedrijven met
445 arbeidsplaatsen, drie scholen, drie
kerken, een voetbalveld en een bad- en
zweminrichting. Zeven van de oude hou
ten Zaanse huizen staan op de monumen
tenlijst evenals de uit 1731 daterende
Doopsgezinde kerk. Zij zullen worden af
gebroken.
„Men heeft zich niet geraliseerd wat
dit betekent. Tussen 1970 en 1975 zal het
nieuwe industrieterrein bouwrijp moeten
zijn. Zoals de situatie thans is kan er
voor die tijd geen vervangende woonwijk
aan de noordelijke dorpskern worden toe
gevoegd. Buiten Westzaan heeft men ook
geen besef van het menselijk leed dat het
streekplan veroorzaakt. Men is doof ge
bleken voor onze argumenten en het had
allemaal heel anders gekund", aldus bur
gemeester mr. P. B. J. Reeling Brouwer.
Weliswaar heeft het gemeentebestuur
van Westzaan er wel begrip voor dat
Amsterdam behoefte heeft aan haven
uitbreiding en industrieterreinen en daar
om is er samen met negen andere Zaan-
gemeenten een structuurplan opgesteld,
waarin onder meer op de Noordoever van
het Noordzeekanaal 800 ha voor industrie
gebied werd gereserveerd zonder dat de
bebouwing van Westzaan en Assendelft
behoefde te worden aangetast. De toen
malige Amsterdamse wethouder drs.J. M.
den, Uijl heeft daar nog op gezegd, dat
het de steun van Amsterdam zou hebben,
maar sinds zijn heengaan is er van Am
sterdam nooit meer iets vernomen. Het
streekplan is in grote vaart tenslotte door
de streekplancommissie van Provinciale
Staten gejaagd en dat is wat Westzaans
burgemeester onmetelijk ergert.
„Ons structuurplan vond geen genade.
De amotivering van de helft van ons dorp
kwam op tafel zonder dat er op onze argu
menten behoorlijk werd gereageerd", zo
zegt de burgemeester. „Het ergste vind
ik dat het streekplan ter visie heeft ge
legen in juli en augustus van het vorige
jaar, wat nu niet de gunstigste tijd is voor
belanghebbenden die hun bezwaren ken
baar willen maken".
De streekplancommissie heeft zes weken
lang de bezwaren gehoord. Vervolgens
kreeg ir. Den Toom, directeur van de
Amsterdamse havens en handelsinrich
tingen gelegenheid zijn standpunten op
papier te zetten. Volgens mr. Reeling
Brouwer is deze brief, die mede een rol
heeft gespeeld bij het aannemen van het
streekplan met 55 tegen 11 stemmen, ge
heim gehouden.
„De Amsterdamse wethouder drs. R. J.
de Wit ontkent het bestaan van dit ge
heime stuk thans. Hij doet er goed aan
de notulen van de Statenvergadering er
eens op na te lezen. Ik zie heus wel de
noodzaak in van de havenuitbreiding,
maar als gemeentebestuur wil je toch wel
enige inspraak hebben wanneer die uit-
(Van onze correspondent)
HOLLANDSCHEVELD In het bol
werk van Boerenpartijleider Koekoek,
Hollandscheveld, heeft ex-partijlid Da
niël van der Steen van het door de „vrije
boeren" verfoeide Landbouwschap grond
gekocht welke toebehoord heeft aan zijn
buurman, partijlid Ben Nijmeyer. Dat had
hij volgens de boerenpartijleer nooit mo
gen doen. „Hij kan daardoor grote moei
lijkheden krijgen", zei Berend Martens in
Elim, afdelingsvoorzitter van de Boeren
partij in Hollandscheveld en omstreken.
Over de aard van die moeilijkheden
wilde Martens zich niet uitlaten. De
„vrije boeren" nemen de zaak hoog op
en sprekën over „een gemene streek"
van het voormalige partijlid. Voormalig
omdat Van der Steen geroyeerd is, al
heeft hij daarvan geen bericht gehad.
Nijmeyer voelt zich bedrogen en zegt
- V
verbeten: „straks drijf ik mijn koeien
weer in dat land". Ook buurman Van der
Veen voelt zich bedrogen, maar dan door
Koekoek en de zijnen. Hij heeft het ge
loof verloren dat de leer van Koekoek de
beste is voor de boeren. Nijmeyer daaren
tegen prijst de Boerenpartij die hem na
de uitzetting in 1963 aan een andere boer
derij heeft geholpen. „Ze staan volledig
achter mij. Ik betaal nog steeds niet aan
het Landbouwschap".
Berend Martens geeft nu de toon aan
in dè „strijd" tussen Van der Sleen en
Nijmeyer. Hij zegt dat niet alleen de vrije
boeren maar de hele dorpsgemeenschap
het met neemt dat Van der Sleen het
land van zijn buurman van het Land
bouwschap heeft gekocht. „Dat land was
besmet. Niemand wilde het hebben, on
danks de lage prijs".
Van der Sleen wil nog wel gaan praten
met Nijmeyer over een regeling. Maar
Nijmeyer zegt: „Nooit!"
breiding ten koste van je grondgebied en
ingezetenen gaat", aldus mr. Reeling
Brouwer.
Gedeputeerde Staten hebben over de te
verdrijven Westzaanse bevolking gezegd
dat dit „een menselijk probleem is dat
een maatschappelijke begeleiding nodig
heeft".
Burgemeester Reeling Brouwer kan zich
hierover opwinden: „Het zijn alleen maar
mooie woorden. Er is tegen ons gezegd:
stel maar een bestemmingsplan met een
nieuwe woonkern in het noordelijk deel
van de gemeente op. Maar wij staan met
de rug tegen de muur. Voor zo iets heb je
mensen nodig en gezien onze smalle fi
nanciële basis werken we al jaren met
een onderbezetting van ambtenaren. Ons
verzoek om twee mensen aan te nemen
is bij herhaling geweigerd. Toen de ge
meenteraad onlange besloot de gymnas
tiekvereniging een nieuwe springbak van
een paar honderd gulden te geven omdat
de oude in elkaar was gezakt, werd het
raadsbesluit door G.S. nietig verklaard,
omdat onze financiële positie dat niet
zou toelaten. Hoe denkt men eigenlijk
dat wij binnen twee jaar een nieuw dorp
voor 2000 mensen kunnen bouwen?".
Als eerste stap wil de burgemeester
alle te amoveren woonhuizen laten
taxeren. „Ik schat de totale waarde van
de bebouwing op ca. 50 miljoen. Maar
er is meer schade en die is er zelfs nu al.
Nu de bewoners weten dat ze toch weg
moeten doen ze niets meer aan het onder
hout van hun huizen. Timmerlieden,
schilders, die van onderhoudswerk leven,
hebben vrijwel niets meer te doen. Voorts
zijn er mensen die van baan veranderen
en die naar een andere gemeente moeten
verhuizen. Zij kunnen bij het verkopen
van hun huizen geen gegadigden vinden
of moeten met een zeer lage prijs ge
noegen nemen".
Het is vooral het menselijk leed dat
de gemeente zich aantrekt. „Er zijn jonge
mensen die zes jaar geleden hier voor
20.000.een huis hebben gekocht. Zij
moeten nu helemaal opnieuw beginnen
met een huis dat veel duurder is. Zware
geldzorgen kunnen huwelijken kapot
ADVERTENTIE
Wij creëren de moderne kapsels met
of zonder losse haarstukjes die wij in
verschillende uitvoeringen voor u in
voorraad hebben.
De rechtbank in Haarlem heeft op dins
dag 14 mei in staat van faillissement ver
klaard:
Maarten Mooy Sr., wonende in West
zaan, J. J. Allanstraat 283, Rechter-com-
missaris: mr. H. J. M. Cokart. Curator:
mr. L. Laus, in Haarlem.
Wegens gebrek aan actief werd op dins
dag 14 mei opgeheven het faillisement
van: Willem Frederik de Vos, aannemer,
wonende in Zaandam, Heijermanstraat 97,
failliet verklaard bij vonnis van de recht
bank te Haarlem d.d. 3 maart 1964, Rech-
ter-commissaris: Mr. N. Reeling Brouwer,
Curator: mr. J. W. Crefeld, in IJmuiden.
Op dinsdag 14 mei is het vonnis uitge
sproken waarbij het in het faillissement
van Jan Postma wonende in Heemskerk
Gounodstraat 22,. Curator mr. H. Luyken
in Haarlem, Ged. Oude Gracht 65, aan
geboden akkoord is gehomologeerd.
De houten doopsgezinde kerk, welke
moet verdwijnen.
maken. Maar op het provinciehuis in
Haarlem ziet men dat alles heel anders,
dan wij hier in onze kleine gemeenschap;
aldus Westzaans burgemester.
Westzaan kan zich niet meer verzetten,
het streekplan is nu eenmaal aangenomen.
Het is dan maar gaan vragen om meer
bouwvolume en financiële garanties.
Resultaat tot dusver: nihil. Eerst moeten
commissies zich met de uitwerking van
het streekplan gaan bezighouden. Er
speelt zich op de achtergrond iets af
waarover burgemeester Reeling Brouwer
om tactische redenen liever zwijgt. G.S.
hebben bij de Kroon het voorstel gedaan
de tien Zaangemeenten samen te voegen
tot één grote gemeente van 125.000 in
woners. Als dat gebeurt en de kans
hiërop is vrij groot dan is afbraak van
het halve dorp Westzaan een mindfer
groot probleem. Dan zal er waarschijnlijk
nooit een nieuwe dorpskern worden ge
bouwd en zal de verjaagde bevolking
nieuwe woonruimte worden toegewezen
in de nieuwbouwwijken van Zaandam,
Koog aan de Zaan en Wormerveer.
De burgemeester zou dat verschrikke
lijk vinden. „Het merendeel van de be
volking is al sinds generaties in Westzaan
gevestigd en zal met de grootste tegenzin
vertrekken naar andere gemeenschap
pen", zo zegt hij. „Een andere zaak is ook
dat ons bloeiende verenigingsleven die
2000 mensen niet kan missen. Als het niet
zal lukken de Westzaners in een gemeen
schap bijeen te houden zal ons dorp
sterven".
(Van onze correspondent)
KERKRADE-HERZOGENRATH Het
aantal jeugdigen dat illegaal vanuit Duits
land de Nederlandse of Belgische grens
tracht over te komen is in april en de
eerste week van mei sterk toegenomen.
Het grootste deel van de jongeren kon
aangehouden worden en teruggestuurd.
Een klein gedeelte wist de grensbewaking
te omzeilen en Nederland te bereiken.
Binnen twee weken hielden de Duitsers
75 jongelui aan. Opmerkelijk is het aantal
jeugdige paartjes dat via Nederland naar
Gretna Green tracht te komen. In de
meeste gevallen eindigt de „trouwreis" in
Kerkrade of Vaals.
De jongeren en de buitenlandse gast
arbeiders, die illegaal de grens trachten
te passeren, hebben een speciale methode
ontwikkeld. Zij wachten op dagen dat het
aan de grensposten abnormaal druk is.
Tijdens de spitsuren, wanneer de beamb
ten onmogelijk alle paspoorten kunnen
controleren, glippen ze tussen de „nor
male" reizigers de grens over.
Meestal worden zij, eenmaal in ons
land gearriveerd, na enige tijd ontdekt en
dan gaat het de staat geld kosten. Omdat
de illegale grensgangers meestal zonder
middelen van bestaan zijn moet de staat
opdraaien voor de reiskosten naar het
land van herkomst. Turken en Marokka
nen, van wie de vestigingsvergunning in
Duitsland verlopen is en die zonder gel
dige papieren in Nederland weten te ko
men, worden door de Duitse Bondsrepu
bliek niet meer opgenomen. Meestal moet
de Nederlandse staat dan de reiskosten
naar Turkije of Marokko betalen. Het
bleek niet mogelijk een exact cijfer te
krijgen over het aantal gastarbeiders dat
op illegale wijze in ons land komt.
Onder de 75 jongeren, die de Duitse
douane wist aan te houden, waren er 28
die door de Justitie voor een of ander mis
drijf werden gezocht. In 22 gevallen be
trof het jongeren die uit angst voor hun
ouders naar het buitenland wilden.
Bij toeval wist een Duitse beambte twee
21-jarigen aan te houden die in de Bonds
republiek werden gezocht wegens een
moordaanslag. Ook dit tweetal had een
bijzonder drukke dag uitgezocht. Op het
moment dat de beambten handen vol had
den aan het autoverkeer probeerden zij
langs het grenskantoor te glippen. Maar
een douanier merkte het tweetal op en
hield het aan.
Tegen de lamp liep ook een jeugdige
dienstplichtige die genoeg had van de
wapenrok. Als een „betoverende" hoog
blonde schoonheid verscheen hij aan de
grenspost. De ambtenaar bleek echter on
gevoelig voor het „vrouwelijk schoon" en
de tentoon gespreide charme. De jonge
dame overhandigde met „schroom" haar
paspoort. Omdat de ambtenaar de man
nelijke voornamen van de jeugdige schoon
heid verdacht vond volgde een uitgebrei
der onderzoek, waarbij de waarheid aan
het licht kwam.
De Duitsers geven overigens ruiterlijk
toe dat niet alle illegale grensreizigers in
de kraag gegrepen kunnen worden.
ADVERTENTIE
daoefli
km
MARKTPLEIN - IJMUIDEN TEL. 1 42 62
daoefiik* demonstratie
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Oud-Alblas (toez.) G. Voor
dijk te Mastenbroek te Valburg-Homoet
J. Vink te Besoyen te Den Helder (wijk
Opstandingskerk Zuid) (toez.) A. C. van
Dam te Zwijndrecht te Stadskanaal J.
F. M. van Malssen te Schingen (Fr.) te
Hilvarenbeek (toez.) drs. J. F. Bennekers,
kand. te Winterswijk te N.O.P. (wijk-
gem. Bant-Rutten) dr. H. R. Smid te Veen-
wouden te N.O.P. (wijkgem. Emmel-
oord) J. Vroeindeweij te Maarssen.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Rotterdam-Zuid G. Schip-
aanboord te Apeldoorn.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIES
KONINGSPLEIN 10
TELEFOON 14886
DEN HAAG. De Australische re
gering wil gezinnen, die voor de tweede
keer naar Australië willen emigreren,
helpen bij het betalen van de overtocht.
De Australische minister van Immigratie,
de heer B. M. Snedden, heeft dit in Can
berra bekendgemaakt.
Het gaat de Australische regering hier
bij niet zozeer om het verhogen van de
totale emigratie, maar vooral om het op
lossen van menselijke problemen. De hulp
bij tweede emigratie zal gelden voor emi
granten uit alle landen.
Men komt echter alleen in aanmerking
als de eerste emigratie een succes is
geweest en als men door 'familieomstan
digheden of andere oorzaken die men
zelf niet in zijn macht heeft tot terug
keer naar het land van herkomst ge
dwongen is geweest. Wie zich heeft laten
overhalen om zonder een dergelijke drin
gende reden te repatriëren, wie tot de
oudere leeftijdsgroepen behoort, wie zelf
zijn tweede reis naar Australië kan be
talen of wie op kosten van de Australische
regering naar het land van oorsprong is
teruggekeerd, valt ook buiten de regeling.
Deze geldt ook uitsluitend voor gehuwde
paren en gezinnen.
Vóórdat de Australische regering met
haar bijdrage over de brug komt zal er
per geval een zorgvuldig onderzoek wor
den ingesteld naar de reden van repa
triëring en de ervaringen, die men sinds
dien heeft opgedaan, naar veranderingen
in de omstandigheden die tot die repa-
trëring hebben geleid, naar de redenen
waarom men opnieuw wil emigreren, naar
de vooruitzichten op werk in Australië
en de behoefte aan hulp.
Wie, aldus geholpen, binnen vijf jaar
Australië opnieuw verlaat moet het geld
terugbetalen. Volgens de Australische
regering hebben studies uitgewezen dat
juist de tweede emigratie van de catego
rie mensen die men hier op het oog heeft
een succes kan worden. Tot de regeling
is besloten, nadat de Australische regering
verzoeken om hulp van de hier bedoelde
categorie gerepatrieerden had ontvangen.
Het bedrag dat men zelf in de overtocht
moet bijdragen zal groter zijn dan de
100,die bij eerste emigratie worden
gevraagd. Hoe groot dat bedrag dan wel
zal zijn is nog niet bekend. Het Australi
sche migratiebureau in Den Haag meent
dat die eigen bijdrage tot f 600,
700,zou kunnen gaan. Verder zegt
het, dat thans ongeveer 500 tot 600 Ne
derlandse gezinnen voor de regeling in
aanmerking zouden komen. Veel Neder
landers uit deze categorie hebben de
Australische en Nederlandse autoriteiten
om hulp gevraagd.
48 - 59 - 65 cm
BEELDBUIS
Het eigenaardige van dit woord
schuilt in het geslacht. Met een boos
wicht bedoelen wij altijd een man die
wij beschouwen als een schurk, een
misdadiger, een deugniet. Het woord
wicht evenwel, dat het tweede deel van
de samenkoppeling vormt, is zelf on
zijdig, maar duidt een meisje aan. In
het Gronings is het zelfs het gewone
woord voor meisje. Nog vreemder is
dat wicht eigenlijk de naam was die
men in vroeger tijden gaf aan aardgees
ten en kobolds, die men niet bij hun
eigenlijke naam durfde noemen en die
men daarom aanduidde met een naam
die alleen maar wezen, schepsel bete
kende. Het Engels kende vröegeT het
woord wight in de zelfde betekenis.
Booswicht betekent dus: slecht schep
sel.
Vastenavond is de dag vóór Aswoens
dag, de dag voor de vasten beginnen,
de dag van dolle pret. Het gebruik van
het woord avond wijst op de oude Ger
maanse gewoonte de dag te beginnen
met de zonsondergang van de vorige
dag. Vandaar dat de dag die wij zater
dag noemen, in Duitsland veelal Sonn-
abendr wordt genoemd. En het Engelse
Christmas Eve is niet alleen de avond,
maar de gehele dag voor Kerstmis.
Het werkwoord vasten: zich onthou
den van het gebruik van spijs of drank
in het bijzonder ter nakoming van
kerkelijke gebruiken, hangt samen met
het bijvoeglijk naamwoord vast en be
tekent dus eigenlijk: vasthouden aan
bepalingen en dan speciaal aan onthou
dingsbepalingen.
Reeds in het Middelnederlands be
stond het woord lak in een reeks
van betekenissen: gebrek, fout, man
kement, verkeerde eigenschap, iets wat
ten nadele van iemand strekt, blaam,
smaad, schandvlek, valse beschuldiging
Men zei in vroeger tijd: iemand een
lak opwerpen, aanwrijven, op de hals
werpen in de betekenis: iemand van iets
verkeerds beschuldigen. Van dit lak is
een werkwoord laken gevormd, dat al
leen in geschreven taal en in rede
voeringen wordt gebezigd voor: beris
pen, sterke afkeuring uitspreken. Naar
het uiterlijk zou er verwantschap kun
nen zijn met laks: traag, lui, maar de
betekenis verzet zich daartegen. Even
min is zeker of lak aan iets hebben
hier bij behoort.
In vele Germaanse talen komt het
woord knol in allerlei vormen voor.
Het Duits heeft Knolle het Engels
knoll (heuvel), het Zweeds knol, het
Deens knold. De betekenis is raap, bol,
aardkluit, klomp, maar ook: lomperd,
knul. De woorden knol en knul zijn
naar alle waarschijnlijkheid identiek,
al heeft men voor het laatste woord ook
wel gedacht aan een ontlening uit het
Bargoens. De betekenis heuvel vinden
wij in de naam Nol in 't Bosch en in
De Nollen terug: die van lompe kerel,
oud paard, is af te leiden uit het be
grip: ding van weinig waarde, dat wij
ook kennen uit de zegswijze: iemand
knollen voor citroenen verkopen in de
betekenis: iemand bedriegen. De uit
drukking: in z'n knollentuin zijn zal
wel oorspronkelijk van een haas ge
zegd zijn die zich vergast aan het loof
van knollen.
