Ds. Beijers Naudé van het Christelijk Instituut: De m geweldloze Zuid-Afrika middelen lang nog Staat is zeer gevoelig voor critiek tot verzet zijn niet uitgeput Aristo I 'n veilig Idee Mundi Victor Steeds meer werkverslaafden mÊÊÊÊ Stijgende lijn bij Bührmann Brood 17 cent goedkoper bij supermarkt Levens gevaarlij ke schrikdraad De sigaar die uwvader op zondag rookte. Nu voor u, elke dag. Eis tegen studenten boete van 25,- om op wyers te bouwen wyers DONDERDAG 16 MEI 1968 17 Teken van hoop Pijn lijden In Den Haag ïerstont? Belediging Johnson Verkiezing Parochiële Bestuursraad Waarom vergeven En vragen vergeving aan hen Israel 1948-1968=20=5708-5728 Parkeerplaats op Stationsplein Even glimlachen Radiopredikant Laatste oproep 99 99 (Van een medewerker) HAARLEM De Zuidafrikaanse dominee C. F. Beyers Naudé, die momenteel voor een aantal bespre kingen in ons land is, is in Zuid- Afrika een veel omstreden en be sproken man. Zijn faam in het buiten land en critiek in Zuid-Afrika ver wierf hij in 1963 met de oprichting van het „Christelijk Instituut", een instelling die zich ten doel stelt de apartheid te doorbreken. Deze daad kostte hem het predikantschap van de Nederduits gereformeerde kerk. Beyers Naudé werd meteen, zoals ge bruikelijk bij een mening die afwijkt van de officiële „regeringsmening", gebrandmerkt als communist. De hetze tegen Beyers en zijn collega professor Geyser resulteerde in een sen sationele rechtszaak. Naudé en Geyser dienden een klacht in tegen professor Pont, die in een serie artikelen in het officiële kerkblad „Die Hervormer" beide mannen ervan had beschuldigd commu nisten te zijn die betrekkingen onder hielden met het verboden Panafrikaanse congres, de regering wilden omverwerpen en het volk, God en de kerk hadden ver raden door zich te verzetten tegen de apartheid. Pont verloor en werd veroor deeld tot vijftigduizend gulden schade vergoeding. Het bezoek van Beyers Naudé aan Nederland is bijna ten einde. Het pro gramma was overladen, besprekingen met kerkelijke leiders, politici en lezingen. Een gesprek met Beyers moest er dan ook helaas „tussendoor", in dit geval beteken de dat dan spreken in de auto die Beyers van de synode van de hervormde kerk in Den Haag naar het zendingscentrum in Oegstgeest bracht, waar het gesprek nog even kon worden voortgezet. Het Christelijk Instituut, dat onder meer rassenongelijkheid bihnen de kerken wil overbruggen, bestaat nu vijf jaar. De doelstellingen zijn nog steeds om te ge tuigen voor sociale gerechtigheid en rassengelijkheid in de gehele maatschap pij. Het instituut heeft de regering ge- irriteerd. Wat heeft men tot nu toe be reikt? „Het Christelijk Instituut is nu duidelijk de stem die het christelijk geweten van de blanke Afrikaanders aanspreekt. Het is een teken van hoop geworden voor de niet-blanke bevolking die nu ziet dat er blanken zijn die op grond van hun chris telijk geloof de apartheid afwijzen. Ten slotte hebben wij een grote taak van ver zoening op ons genomen door onze arbeid onder ruim tweeduizend Bantoekerken. Een ernstig probleem is dat vele blanke leden van christelijke kerken bang zijn om ons publiekelijk te steunen. Niet- blanken zijn bang voor intimidatie". Velen die zich tegen de apartheid verzetten zijn het land uitgewezen. "Waar om wordt u getolereerd? Ds. Beyers Naudé „Ik denk dat dit samenhangt met mijn vorige positie en omdat ik in „merg en been" Afrikaander ben. Men weet dat mijn bezwaren tegen de apartheid werke lijk godsdienstige bezwaren zijn. Misschien ook omdat ondanks alle uiterlijke verwer ping van de idee van de rassengelijkheid er meer groepen in Zuid-Afrika zijn die deze gedachte aanhangen maar ze niet uitspreken". Predikanten en lidmaten weigeren de zwarte bevolking veelal de toegang in de kerken die blank moeten blijven. Be schouwt u hen nog steeds als christenen? „Ik kan daar moeilijk een oordeel over vellen. Het is wel zo dat hun 'optreden een gerechtvaardigd argument betekent in binnen- en buitenland om aan het christenschap van deze mensen te twij felen. Voor een groot deel is echter de kerk verantwoordelijk voor de vooroor delen, onkunde en angst. Daarom zijn de lidmaten misleid en kan ik hen niet ver oordelen alhoewel ik hun houding af wijs". Gelooft u dat de Zuidafrikaanse re gering oprecht is in haar bedoelingen de levensstandaard van de gekleurde bevol king te verhogen? „Ik geloof dat de regering met alles wat gedaan wordt, zoals opvoeding, onder wijs, medische diensten en hoger basis- loon, oprecht en ernstig gemeend handelt. Mijn probleem is echter dat wij als ge volg van ons verleden nog teveel opzien naar het paternalistische gezagspatroon en de geweldige geestesontwikkeling niet hebben begrepen". Is de Zuidafrikaanse regering en be volking gevoelig voor critiek uit het buitenland? ADVERTENTIE GORDIJNSTOFFEN B TAPIJT AMSTERDAM. De in vorige jaren stelselmatig ontwikkelde brede basis van Bührmann-Tetterode N.V. heeft ook in 1967 bewezen vruchtdragend te zijn, zo meldt het verslag. De geconsolideerde concern-omzet steeg tot 449 (v.j. 428) min. De exploitatiewinst nam toe tot 35,1 33,1) min. Tenslotte blijkt de netto winst te zijn gestegen tot 14,8 13,9) min. Zoals bekend wordt voorgesteld over het door een stock-dividend met 5 percent vergrote aandelenkapitaal een dividend van 20 percent uit te keren, waarvan 15 percent in contanten en 5 percent in con tanten of aandelen. De orderportefeuilles van de concern onderdelen in binnen- en buitenland zijn op het ogenblik goed voorzien. De con- cernomzet en de nettowinst over de ver streken periode van 1968 zijn wederom hoger dan over dezelfde periode van 1967. De toekomst wordt met vertrouwen tege moet gezien. (Van onze correspondent) DEN HAAG Het brood in de Pe- Ha-supermarkten in Den Haag en om streken zal met ingang van vrijdag veer tien tot zeventien cent in prijs worden verlaagd. De luxe broodsoorten zullen nog meer in prijs dalen. Directeur P. J. Hofland, die in totaal acht Pe-Ha-supermarkten heeft, is van mening, dat er bij de vaststelling van de broodprijs rekening wordt gehouden met de belangen van de producent. On danks de prijsverlaging zou de broodver koop voor hem toch nog winstgevend zijn. De heer Hofland heeft geen kans ge zien het brood in de randstad Holland te betrekken. Hij moet het van een afstand van meer dan honderd kilometer laten komen van een bakkerij, waarvan hij de naam niet wil noemen. „Zeer gevoelig, daar bestaat niet de minste twijfel aan. Deze gevoeligheid openbaart zich soms in zeer scherpe reac ties. Maar vaak heeft deze critiek een dubbele uitwerking. De ene groep denkt dat de wereld ons toch niet wil accep teren en wil dan ook niet meer debat teren met de rest van de wereld, anderen denken dat zij toch eindelijk eens moeten accepteren dat de wereld geen genoegen neemt met de rassendiscriminatie. Vaak is het echter zo dat het overgrote deel van de blanke bevolking absoluut meent dat het gelijk heeft al denkt de rest van de wereld er anders over. Deze houding wordt vaak verscherpt door onverstan dige en ondoordachte acties". U blijft het gebruik van geweld on voorwaardelijk afkeuren. Wanneer ge weldloosheid niet helpt dan moeten wij maar pijn lijden. Moet de mens zich dan liever laten onderdrukken dan met ge weld een eind te maken aan zijn onder drukking? Is dat niet een laffe houding? „Ik ben tegen geweld omdat het on christelijk is en omdat er onnoemelijke schade wordt aangebracht aan de mense lijke verhoudingen. Ik vind dat christe nen eerst andere middelen moeten uitput- (Van onze correspondent) TILBURG Het Tilburgse elektrici teitsbedrijf heeft één dag geen stroom ge leverd aan een Tilburgse volièrehouder. Om zijn vogels tegen diefstal te bescher men, had de man in een gangetje naar zijn tuin een metalen draad gespannen en aan gesloten op het lichtnet. Het elektriciteitsbedrijf heeft aan deze levensgevaarlijke situatie een einde ge maakt. Pas nadat de vogelhouder schrif telijk had beloofd nooit meer aan het licht net te zullen knoeien, werd zijn woning weer op het elektriciteitsnet aangesloten. ten. Er is nog geen begin gemaakt met de mogelijkheden van geweldloze acties. Ook als geweldloosheid niets bereikt moeten wij nog niet overgaan tot geweld. Dan zullen we de prijs moeten betalen en pijn lijden. Dit pijn lijden heb ik gezien als blanke. Wij, christenen, moeten ons op offeren, zowel geestelijk als lichamelijk. Wij zullen de pijn moeten lijden om een eind te maken aan dit systeem. Wij laten door geen geweld te willen gebruiken de Bantoes niet in de steek. Ons pijn lijden betekent ook een verandering van het klimaat. Er moet ontevredenheid ont staan over de ongelijke verdeling van de rechten en de rijkdom in de wereld. Uit eindelijk moeten wij als één kerk massaal protesteren tegen de autoriteiten". Voor dominee Beyers Naudé is er nog niet genoeg nagedacht over de weg van de vrede. Het alternatief voor geweld is voor hem een grotere vindingrijkheid en volharding in de niet-gewelddadige ac ties. Zijn voorbeelden daarbij zijn domi nee Martin Luther King en Gandhi. „De christenen zijn al verantwoordelijk voor zovele oorlogen. Welke maatstaven heeft men om het moment te bepalen dat alle andere middelen naast geweld zijn uitgeput? Hoe kunnen wij het geweld be heersen? Mijn probleem is dat de geweld loze middelen nog nooit echt zijn ge bruikt", aldus dominee Beyers. ADVERTENTIE Bolknak Trianon 35 ct. Voorradig bij de gespecialiseerde sigarenwinkelier ADVERTENTIE ELKE DROGIST HEEFT HET HOUSTON, Texas, (AP) Dr. Nelson J. Bradley, chef van de psychiatrische dienst van een ziekenhuis in Illinois, heeft in een rede op de jaarvergadering van het geneeskundig ge nootschap van Texas be toogd, dat in de Verenigde Staten een epidemie van verslaafd zijn aan werken heerst. „De aan werken ver slaafde heeft een onweer staanbaar verlangen naar werk, toont steeds groter bereidwilligheid om zich werk te laten opdragen en vertoont ziekteverschijnse len, als hij ermee moet op houden", zei dr. Bradley. „Een onmiskenbaar te ken, dat iemand verslaafd is aan werken, is een ge woonte maken van over werken. Eveneens aan werken verslaafd is de man, die zegt, dat hij in zeventien jaar nooit vakan tie heeft genomen", ver volgde Bradley. „Men zou zo zeggen, dat aan werken verslaafde een juweel is voor zijn baas", aldus dr. Bradley, maar zijn produktie is bedrieg lijk". „De aan werken ver slaafde besteedt vijf uur overwerk aan wat hij in een uur had kunnen doen", zei dr. Bradley. „Als hij niet kan over werken vindt hij andere middelen om zijn ver slaafdheid aan werken bot te vieren: hij neemt werk mee naar huis of zoekt een bijbaantje of hij wërpt zich met een soort razer nij op maatschappelijk werk". Volgens dr. Bradley heeft de aldus aan werken verslaafde grote kans, een hartaanval te krijgen en gaat hij, als hij tenslotte met werken moet ophou den, waarschijnlijk spoedig daarna dood. GRONINGEN. Vier Groningse stu denten hebben voor de Groningse politie rechter terechtstaan, beschuldigd van be lediging van president Johnson. Zij had den borden voor de ramen van hun stu dentenkamers geplaatst met opschrift „Johnson" Oorlogsmisdadiger" en met kleinere letter eronder „Volgens Tokio en Neurenberg". De studenten zeiden dat zij geenszins de opzet hadden om president Johnson te beledigen, maar dat zij met de borden wilden demonstreren teneinde op die ma nier de publieke opinie te mobiliseren. De officier van Justitie was van oor deel dat vrijheid van meningsuiting niet beledigend mag zijn. Hij achtte beledi ging bewezen en eiste tegen elk hunner f 25 boete. De verdediger mr. Lofvers re leveerde de opvattingen van de professo ren Delfgaauw en Röling en zei dat de verdachten deze opvattingen verder wil den uitdragen. De politierechter zal woensdag schrif telijk vonnis wijzen. De heer Feringa heeft voor mijn gevoel volkomen gelijk in zijn stukje van 9 mei in deze rubriek, als hij stelt, dat de ver kiezing anders georganiseerd had kunnen worden. Schrijver dezes, voorzitter van het kiescollege, is zich daar zeer wel van bewust. Of een andere methode evenwel democratischer geweest zou zijn, is nog maar de vraag. Ik proef bij de heer Feringa zo iets van: „ze hebben voor el kaar gekregen wat ze van te voren bekok stoofd hebben en proberen dat nu een democratisch tintje te geven, maar ik, Feringa, weet wel beter". De heer Ferin ga woont in Schalkwijk en moet derhalve op de hoogte zijn van alle publikaties over deze verkiezing. Hij weet dus, dat er eerst een voorlopige lijst van kandidaten is ge publiceerd en dat daarna veertien dagen de gelegenheid open stond andere kandi daten naar voren te schuiven op een zeer eenvoudige manier, namelijk bereidver klaring van de kandidaat, gesteund door tien handtekeningen. Op die manier zijn twee kandidaten naar voren gekomen, waarvan de naam van één vetgedrukt is! Het lijkt me daarom nogal tendentieus te stellen „dat de gewone man buitenspel is gezet". Geen van de twee kandidaatstel lingen droeg overigens de handtekening van de heer Feringa. Hij had op grond van de voorlopige kandidatenlijst zelf in aktie kunnen komen. Had hij het maar gedaan. Wat is nü de waarde van zijn stukje als hij de geboden gelegenheid niet heeft be nut en zich nu achteraf beklaagt, dat „zijn" kandidaten er niet bij zijn? Is de heer Feringa werkelijk de tolk van velen, zoals hij schrijft? 72,04% van alle als rooms-katholieken bij het bevolkingsre gister bekend staande personen in Schalk wijk, heeft aan de verkiezing deelgeno men! Exacte cijfers: 4328 kiesgerechtigden, 3128 hebben aan de verkiezing deelgeno men. Gemiddeld zijn zes stemmen uitge bracht, dat wil zeggen dat men zich zeer beperkt heeft laten leiden door het advies dat twaalf vetgedrukte namen kende! Op grond van deze cijfers vraag ik mij af of de heer Feringa niet wat al te gemakkelijk zijn eigen, niet door feiten gestaafd, ge voel doet voorkomen als de mening van velen. Wat het vetdrukken betreft het volgende: Dit was de eerste verkiezing hier in Schalkwijk maar bij het uitstippe len van onze plannen hebben wij gebruik gemaakt van de ervaring bij vele soortge lijke verkiezingen elders in het bisdom en in Nederland. Wij hebben een advies ge- gegven, omdat in de grote steden en zeker in een zo nieuwe wijk als Schalkwijk men doodgewoon niet weet wie wie is. Het vetdrukken is vooral geschied om de men sen te dwingen bewust te kiezen, opdat niet zoals elders de eerste tien namen automatisch worden ingevuld. Het kies college meent in zijn opzet geslaagd te zijn op grond van de reeds gegeven cijfers, al zal een nadere analyse zeker noodzake lijk zijn. Om uit het vetdrukken van het advies te konkluderen, dat de kiezers in de war zijn gebracht, lijkt mij veeleer een onderschatting van de gemiddelde kiezer in Schalkwijk. Wie is de heer Feringa als hij de mening verkondigt dat ze zich zo gemakkelijk in de war laten brengen of bij de hand nemen! Het kies- In deze rubriek worden eenmaal per week brieven opgenomen, die met uit drukkelijk verzoek tot publikatie aan de redactie worden toegezonden; voorwaar den tot publikatie zijn: Het onderwerp dient van genoegzaam algemeen belang te zijn en uit het oog punt van dat algemeen belang te zijn beschouwd. De inzender moet de brief met zijn volle naam en adres ondertekenen en instemmen met de vermelding van zijn naam en woonplaats. (Dus geen pseudo niem of initialen). De brief moet gesteld zijn in behoorlijk Nederlands en in begrijpelijke, beknopte vorm. De redactie behoudt zich het recht voor de brief ter publikatie te bekorten op niet essentiële punten, of opneming te weigeren. Opneming van een bepaalde brief be tekent allerminst, dat de rëdactie het eens is met daarin vervatte meningen of argumenten. colege heeft naar beste weten en kunnen één bepaalde manier (overigens een meng vorm van vele elders gebruikte methoden) opgesteld. Niet om achteraf bevestigd te krijgen wat hét onderhands al had uitge broed maar om een zo eerlijk mogelijke kans te geven aan de kiezers en aan de Raad die uit deze stemming tevoorschijn zou komen. Vandaar dat de eerste zin van de aanbeveling op het stembiljet luidde: U bent geheel vrij in de keuze van uw kandidaten A. KOK, Haarlem. Waarom Kunnen mensen zo slecht toch vergeven Waarom Zijn ze soms toch zo hard Waarom Spelen ze met hart en geweten Waarom Voelen ze niet de smart Die ze vaak aandoen Aan mensen met liefde Die soms in vertwijfeling Te ver zijn gegaan Die zij griefden Is 't velen van u niet zo gegaan? Een moment dat men haatte Wat je later berouwt? Al hield je 't verborgen Het deed goed beschouwd Je geen goed En je wilde zo graag Aan degeen die je griefde Laten zien dat toch liefde In jou maakt wat je bent. Daarom toch vergeven En verder te leven Want 't hoogste in de mens Is en blijft toch de liefde En wat ze ook deden En wat het ook gaf Blijf streven naar 't goede Tot over 't graf. (Ik dacht dat dit gedicht uit een bundeltje, waarmee ik op het ogenblik bezig ben wel iets is voor deze tijd, waarin de mensen elkaar zo slecht be grijpen en nog minder elkaar vergeven willen. Want moeten wij niet, als wij zo graag vrede in Vietnam willen, eerst ons zelf ook onder de loep nemen? I. BUIS-BUSS, Haarlem. De zon komt op in het oosten. De zon daalt in het westen. O gouden zon! O stralende zon! O lieflijke zon! Achter de zon waren wolken. Bloedrode wolken versplinterende wolken wegdrijvende wolken. De zon brak door de wolken. God sprak „keer naar uw land dat ik u noemen zal. Gij ging naar uw land, strooide het zaad in de akkers en maakte uw land groot! De zon komt op in het oosten. O stil oneindig verlangen. Maar voordat zij daalt in het westen. Zijn al uw verstrooide mensenkinderen veilig aan land. Sjalom voor Israël sjalom, sjalom! (Nadruk verboden) MIEP PLANT JÉ, Haarlem. Met het oog op de reorganisatie van het Stationsplein werd er door de gemeente Haarlem een tijdelijke parkeergelegen- ïeid aangelegd op het reeds gesaneerde gebied. Deze parkeerplaats komt vele autobezitters bijzonder goed van pas; el ders rondom het station is er geen ruim te meer. Nu is echter een garagebedrijf in de Lange Herenstraat, dat van deze par keerplaats een dankbaar gebruik maakt door daar haar nieuwe automobielen neer te zetten. Daar voor zal de gemeente het niet aangelegd hebben! In het begin van deze week telde ik er 24 en de mensen met parkeerproblemen maar zoeken of ze ergens een plekje kunnen vinden. Naast dit garagebedrijf staat een ander pand te koop. J. H. Van SCHIE, Haarlem. Verleden week. Een grote kop in de kranteerste rechtstreekse buslijn IJmui- den-Amsterdam geopend. Tientallen hoge functionarissen hadden het voorrecht deze eerste tocht mee te maken, doch de verre voorzaten van deze hoge autoriteiten hebben 25 a 30 jaar geleden al hun be schikbare kracht gegeven, om een door eenvoudige busondernemers prima ver zorgde, punctueel op tijd rijdende dienst IJmuiden-Amsterdam om zeep te helpen. Een rit kostte toen wel 0.50 en men stopte op verzoek bij afgelegen boerde rijen. Maar ja, dit was dan ook particulier initiatief, en zonder steun van de rege ring o.i'.d. En bij de opening van deze lijn: géén drankjes en géén diner. Mogen wij even glimlachen H. LUIJTING, Santpoort. Naar aanleiding van hetgeen wordt ge zegd of geschreven in de trant van ds. Toornvliet doet maar (dit met betrek king tot het dopen van een vierjarig kind op 1ste kerstdag 1960 in Bloemendaal) wil ik de volgende toelichting geven. Niet alleen ik, maar een eivolle kerk is er getuige van geweest dat ds Toorn vliet als volgt heeft gehandeld. Er wer den enkele kinderen gedoopt. Vlak achter mijn man en ik zaten een jonge vader en moeder met hun kleine jongen. Duidelijk hoorde ik een van hen zeggen Ja, ga nu waarop de ander antwoordde: Nee, ik durf niet. Dit herhaalde zich enkele keren, waarna ik mij omdraaide en zei: Gaat u maar gerust, het mag wel. Toen stond het echtpaar op en ging met de andere dope lingen naar de doopvont, waarna ds Toornvliet de volgende woorden tot deze vader en moeder richtte dit is nog op de band te beluisteren! „Mevrouw, mag ik u iets vragen? Gelooft u dat Jezus Christus uw Heiland is? U vraagt hier zo a bout portant dit kind te dopen. Als u gelooft dat Jezus uw Heiland, uw God en Koning is, dan zal ik het kind dopen." En zich tot de kerkeraad wendend wat iedereen in de kerk heeft gezien „dan zal de kerkeraad het zeker goed vinden", waarop enkele kerkeraadsleden instem mend knikten. Er was geen ouderling of wie ook die iets zei. Daar stond ds Toorn vliet voor mijn gevoel met de gedachte die Jezus in de bijbel verkondigde: „Laat de kinderen tot Mij komen en verhindert ze niet." Daarop sprak hij luid, hoorbaar voor iedereen: „Ronald Alexander, ik doop u in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest, Amen." Nu is mijn vraag: Wat moest hij met dit kardinale punt? M. R. VEENSTRA-UMANS, Haarlem-Noord Op 9 mei beschreef de heer Walden- maier in deze rubriek zijn administratieve moeilijkheden met de belastingdienst. In dien de heer Waldenmaier de intelligentie en de administratieve vaardigheid mist om zijn aangiftebiljet voor de inkomsten belasting correct in te vullen, kan hij zich toch tegen vergoeding wenden tot een be lastingconsulent Zijn bedekte aansporing om ook maar vervelend te doen tegen de belastingdienst vind ik kinderachtig en ook niet handig. Immers, indien iedereen betalingen aan de belastingdienst zou doen, zonder hierbij aan te geven wat het betreft, zullen er nog meer ambtenaren nodig zijn om de aanslagen te innen. Al len, inclusief de heer W. Waldenmaier zullen dan in de toekomst nog meer be lasting moeten betalen! Nee, lezers, volg niet het voorbeeld van de heer Walden maier, maar vul uw aangiftebiljet juist in en betaal uw aanslag liefst ineens met vermelding van de soort en jaar van be lasting. Dat is echt voordeliger L. HOOFTMAN, Hillegom

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1968 | | pagina 17