Toenadering: hoe ver en hoe vlug?
Nieuwe psalmberijming
Vrede is individueel, zegt Roy Linnig
Onderwegdiensten
Over kruis en
opstanding
Christus was niet zo lang
n
Lutherse discussie in Amsterdam
MAN VAN SMARTEN
Vergulde telefoon voor zielzorger
Examen
ZATERDAG 18 MEI 1968
Erbij
14
i
i
Ontwikkeling
Gevaar
Kardinaal Tisserant
Ds. Rullmann
Doepfner kandidaat
vice-paus
Fransen en ce
ibaat
Nieuwe aartsbisschop
1 i H s i
mM&m* s- «Mi
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM „De theologie loopt achter de dingen aan", zei prof.
dr. W. Kooiman in de Maarten Lutherkerk in Amsterdam. „De organi
saties, ook de kerkelijke, zijn er bepaald om zich overbodig te maken",
zei zijn collega dr. C. W. Mönnich. „Paus Paulus kan wel eens zo spreken,
maar paus Paulus is niet Vaticanum II", zei mgr. prof. dr. J. C. Groot,
rector van de katholieke theologische Hogeschool in Amsterdam. Over
mogelijkheden en wensen ten aanzien van de verhouding tussen de luther-
sen en de rooms-katholieken moesten zij gedrieën discussiëren in de
generale kerkelijke vergadering van de evangelisch-lutherse kerk. Maar
van discussiëren tussen hen kwam niet veel. Het ging meer tussen de
eerste twee hoogleraren en de tweede secretaris van de synodale com
missie, ds. G. Kroes uit Haarlem, wie het zo nu en dan te vlug ging in
de kerkelijke toenadering.
Ook de president van de synode, ds.
mr. D. G. Hoevers uit Den Haag, had
al eerder gewezen op de bezorgdheid
van topfunctionarissen in de Lutherse
wereldfederatie. Deze L.W.F. voert re
gelmatig besprekingen met Vaticaanse
gedelegeerden. Vanuit dit gesprek (on
langs nog in Straatsburg) had men la
ten weten dat haastige intercommunie
(avondmaalsgemeenschap) de toenade
ring der kerken meer kwaad dan goed
zou doen.
Hier en daar in Nederland dienen
predikanten en priesters elkaar de
communie reeds toe. Dat bleek uit de
inventarisatie die de eerste secretaris
van de synode, ds. J. Gronloh uit Arn
hem, had gemaakt van de bestaande
contacten.
Ds. Kroes vond onder andere dat men
in zulke gevallen te snel over de waar-
heidsvraag heenliep. H(j was het met
de bisschoppelijke vicarissen van Haar
lem eens dat voorgangers hun groei
naar geloofsgemeenschap niet als norm
mogen nemen voor hun gemeenten, die
deze groei niet doormaken.
Gemengde huwelijksinzegeningen zijn
in negen van de tien gevallen volgens
ds. Kroes r.-k. huwelijkssluitingen,
waarbij de predikant als figurant op
treedt. En de handreiking, die het pas
toraal beraad van kerken in Brabant en
Limburg voor gemengde huwelijks
plechtigheden heeft opgesteld, is vol
gens hem niets anders dan „een r.-k.
huwelijk met een lam handje".
Dit is het bekende beeld „De man
van Smarten" uit Höllenthon. Het
ontstond omstreeks 1480. De houten
figuur is 1.70 meter hoog. Het beeld
wordt toegeschreven aan de beeld
houwer Thomas Straiff uit Wienen
Neustadt. (Foto Gerhard Benesch).
Ds. Kroes vond verder dat het bilate
rale overleg (elke protestantse kerk
spreekt op haar beurt met Utrecht) ver
vangen moet worden door multilateraal
overleg van alle niet-r.-k. kerken sa
men met de r.-k. kerk.
Prof. Kooiman schetste de verbazend
snelle oecumenische ontwikkeling. Juist
de intercommunie blijkt echter een
moeilijk punt. Hij wil de organisatori
sche voorzichtigheid wel in rekening
brengen, maar als men zegt dat men
aan Lutherse zijde theologisch ook nog
niet klaar is met de problemen, was
zijn antwoord: „het leven is niet in ka
ders te vangen".
Daarop kwam ook het betoog van
prof. Mönnich neer. De eenheid is er,
al zag hij de kerk niet als één blok
staan, maar dat was ze in de tijd van
de apostelen ook niet. Veel belangrijker
dan de organisatie vond prof. Mönnich
de improvisatie.
Prof. Groot verklaarde dat belijde
nisgeschriften, zoals die van Augsburg
en Trente, voor een gewoon christen
niet te belijden zijn. Wat het geloof van
de apostolische geloofsbelijdenis te bui
ten gaat, is naar zijn smaak differen
tiatie, die ruimte laat. Het gevaar be
staat dat we het evangelie dreigen t»
verkwanselen voor een door onze er
varing en inzichten verworven kerkbe
grip. Onze theologische divergenties
zouden weg kunnen vallen als we an
dere, meer bijbelse woorden zouden ge
bruiken. De vrees dat het Nederlandse
geluid in de r.-k. kerk zou worden
doodgedrukt door de wereldkerk achtte
prof. Groot begrijpelijk.
Bijna 1700 jaar heeft zijn kerk een
centralistische wereldse structuur ge
had, maar het Vaticaanse concilie nam
daar geen genoegen mee, al is dat niet
tot elke lokale kerk (die van Rome en
omstreken) doorgedrongen. De nationa
le kerk is naar de mening van prof.
Groot de enige authentieke kerk. Dat
zal voorlopig nog wel doorkruist wor
den door centraliserende tendenzen, zo
dat de huidige werkelijkheid wat weer
barstig is, maar in de ietwat verouderd
aandoende formuleringen van het Va
ticaanse concilie zit het allemaal ver
scholen, aldus prof. Groot.
De radio-evangelist Anton Schulte heeft van zijn medewerksters in het evange
lische missiewerk „Neues Leben" een vergulde telefoon gekregen. De door hem
twee jaar geleden ingevoerde korte preek per telefoon werd in vijftig steden
van de Duitse Bondsrepubliek, Zwitserland en Oostenrijk, vijfhonderdduizend
maal beluisterd. Sinds enkele weken kunnen de telefoonabonnees van Vancouver
in Canada zijn twee-minuten-preek ook horen. Hier richt Schulte zich tot de
veertigduizend Duitse emigranten. (Foto Dienst aus Deutschland, Hamburg)
HAARLEM. Zaterdag 25 mei zal
Eugène kardinaal Tisserant, deken van
het heilig college van kardinalen,
grootmeester van de ridderorde van
het Heilige Graf van Jeruzalem en lid
van de Académie Frangaise, voor een
bezoek van enkele dagen in ons land
arriveren, als gast van kardinaal Al-
frink. De kardinaal wordt die dag te
omstreeks half een 's middags op
Schiphol verwacht.
Het doel van kardinaal Tisserants
komst is onder meer een academische
zitting van de Nederlandse commande-
rije van de ridderorde van het Heilige
Graf van Jeruzalem. Deze zitting, ge
wijd aan het Palestijnse vluchtelingen
vraagstuk, wordt zaterdagmiddag 25
mei gehouden in hotel Esplanade te
Utrecht. Op zondag 26 mei zal de 74-
jarige kardinaal in de Metropolitane
kerk te Utrecht de plechtige investi
tuur verlenen aan negentien nieuwe
Nederlandse ridders in de orde van
het Heilige Graf van Jeruzalem.
UTRECHT. Na bijna veertig jaar
voor de gereformeerde zending te heb
ben gewerkt treedt dr. J. A. C. Rull
mann uit Baarn per 1 juli aanstaande
uit de actieve dienst. Hij is op het
ogenblik nog waarnemend rector van
het zendingsseminarie in Baarn.
Volgens de Romeinse korrespondent
van het Madrileense dagblad „Arriba"
wil Paus Paulus een „vice-paus" be
noemen, die bepaalde funkties en taken
van hem zal overnemen, vooral als de
Paus ziek is. Kandidaat voor dit vice-
pausschap is volgens de korrespondent
de Duitse kardinaal Doepfner.
De nieuwe psalmberijming, waaraan
vele jaren intensief gewerkt is. is nu
in een .zeer handzame vorm beschik
baar voor de Nederlandse protestantse
kerken en haar kerkleden.
De psalmbundel, die tot in kanselaf
kondigingen bekendheid kan gaan krij
gen als het „blauwe boekje" (beschei
den blauw, waar ook grijs in verwerkt
is), kan nu algemeen de plaats in
gaan nemen van zijn groene voorgan
ger, de in 1961 verschenen „Proeve van
een nieuwe berijming" van de 150
psalmen. Het „groene boekje" is al
aardig ingeburgerd in tal van gemeen
ten; in onder meer een aantal andere
gemeenten heeft men min of meer ge
wacht op de nu beschikbare definitie
vere versie.
De nieuwe berijming, die komt in de
plaats van de oude, in gewijzigde vorm
nog dienst doende psalmberijming
van 1773, staat op naam van de in
terkerkelijke stichting voor de psalm
berijming. Van dit brede samenwer
kingsverband zijn lid de hervormde en
de Lutherse kerk, de gereformeerde en
de christelijke gereformeerde kerken,
de doopsgezinde en de remonstrantse
broederschap, terwijl de gereformeer
de kerken vrijgemaakt door waarne
mers bij het werk betrokken waren.
Het werk aan de bundel begon al ver
voor 1958, toen in december alvast een
boekje met de toen beschikbare 110
psalmen verscheen, toen nog zonder
muzikale notatie. Namen van de mee
werkende dichters, dr. W. Barnard. Ad.
den Besten, prof. dr. Heeroma, W. J.
van der Molen, prof. dr. J. W. Schulte
Northolt en ds. Jan Wit, werden aan
vankelijk niet vermeld. Van de al vroeg
tijdens de voorbereidingen overleden
dichter Martinus Nijhoff zijn zeven
sindsdien ongewijzigde psalmen in de
berijming opgenomen. Andere mede
werkers: o.a. Fedde Schurer en G.
Kamphuis, de hebraïci prof. dr. M. A.
Beek. prof. dr. W. H. Gispen en prof.
dr. Th. C. Vriezen, en de musicologen
Adriaan C. Schuurman en drs. M. Gee-
rink Bakker. Dr. C. Rijnsdorp trad op
als letterkundig adviseur en Amster
damse V.U. hoogleraar dr. G. Kuiper
zat de interkerkelijke werkcommissie
Bij de toelatingsexamens van een
theologische hogeschool in Indonesië,
werden de volgende antwoorden gege
ven:
Wie is de premier van Engeland?
Antwoord: John Buil.
Wie waren Mozart en Chopin?
Antwoord: Twee profeten uit het Oude
Testament.
Wat is het Kremlin?
Antwoord: De ambtswoning van de
Amerikaanse president.
Hoever liggen de Reformatie en de
Russische revolutie uiteen?
Antwoord: drie kilometer.
Een meisje werd bij dit examen af
gewezen, omdat ze o.a. een drie voor
Engels had. Ze vond het jammer, maar
zo heel erg was het ook weer niet.
Ze had immers een goede baan, lera
res Engels aan een middelbare school.
Aldus Jan van Capelleveen in Aktie,
maandblad voor Twenners.
PARIJS (Reuter) Twee opinie
onderzoeken hebben uitgewezen dat 69
percent van de Fransen vindt dat pries
ters moeten worden ontheven van de
celibaatsverplichting, omdat ze dan be
ter in staat zullen zijn de problemen in
het gezin te begrijpen. De resultaten
van de peilingen werden gepubliceerd
in twee kerkelijke bladen, „La Vie
Catholique Illustrée" en „Le Pelerin du
XX-ième Siècle".
Achtenvijftig percent van de onder
vraagden was van mening dat de pries
ter in staat gesteld moet worden er een
baan bij te nemen. Onkerkelijke katho
lieken zouden willen zien dat de com
munie gegeven wordt aan mensen die
zijn gescheiden en dat de kerk zich wat
meer bekommert om sociale rechtvaar
digheid en wat minder om sexuele zui
verheid.
VATICAANSTAD (Reuter). Mgr.
Giulio Ricci, archivaris van de Vati
caanse congregatie van bisschoppen,
meent dat Christus geen grote man is
geweest die hoog boven zijn tijdgenoten
uitstak, maar daarentegen althans vol
gens de huidige maatstaven klein van
stuk was, zo ongeveer 1,62 meter.
Mgr. Ricci zegt in een vraaggesprek
met het Vaticaanse weekblad „Osser-
vatore della Domenica" dat hij tot
deze conclusie is gekomen op grond
van de studie die hij gemaakt heeft
van de lijkwade, die door de aartsbis
schop van Turijn achter slot en gren
del wordt gehouden en die door velen
beschouwd wordt als de lijkwade,
waarin Christus is gewikkeld na zijn
kruisiging.
Op dit lijkkleed staat de afdruk van
het lichaam van een gewonde en ge
kruisigde man. Mgr. Ricci merkte ver
der op dat Judas zijn toevlucht tot een
kus moest nemen om Christus te ver
raden. Was Jezus echter bijzonder
groot geweest, zo meent mgr. Ricci, dan
had men hem alleen al op grond van
zijn lengte kunnen herkennen temidden
van zijn leerlingen. Toch zegt mgr.
Ricci dat Christus, voor zijn tijd al
thans, betrekkelijk groot was. De men
sen uit de tijd van Christus zouden tus
sen de 1,50 en 1,62 meter lang zijn ge
weest.
Ook dit seizoen zullen in de oude kerk van Spaarndam weer onderwegdiensten
worden gehouden. Elke dienst begint 's morgens om negen uur. De duur is maar
veertig minuten en tijdens deze diensten zullen musici een aandeel leveren. Na
afloop is er dan gelegenheid een kopje koffie te drinken in het verenigingsgebouw
Organist is Teke Bijlsma.
Deze door de hervormde gemeente georganiseerde samenkomsten zijn afge
stemd op diegenen, die er op uit willen trekken, en dus een vroege kerkdienst op
prijs stellen.
Het programma van de onderwegdiensten ziet er als volgt uit:
(Van onze redactie geestelijk leven)
HAARLEM De lange oorlogsge
schiedenis der verschillende naties is
nog geen reden om te geloven dat oor
log onvermijdelijk is, zei Roy J. Linnig,
een Christian Science-spreker, gisteren
in een lezing in Haarlem. Hij legde de
verantwoordelijkheid voor vrede in de
wereld rechtstreeks op de schouders
van ieder mens persoonlijk. Wanneer
de mens de vrede in zichzelf bewaart,
zal vrede en niet oorlog onder de volke
ren onvermijdelijk zijn, verklaarde hij.
De deur die toegang geeft tot de vrede
in de wereld rust op onze persoonlijke
demonstratie van vrede.
Mr. Linnig vergeleek het zoeken naar
vrede met een bergexpeditie. „Als ma
kers van de vrede zijn u en ik leden
van een expeditie de menselijke trek
van oorlog naar vrede", zei hij. Ons
doel is God te verheerlijken en Hem en
Zijn reine, vreedzame schepping lief te
hebben; alles wat vijandig is aan vrede
te vernietigen, vrede op aarde te ge
winnen en de uiteindelijke geestelijke
werkelijkheid te bevorderen van „de
vrede Gods. die alle verstand te boven
gaat" (Filippenzen 4-7).
De leden van een expeditie zijn sterk
individualistisch, hoewel voor hen het
opofferen van een zelfzuchtig doel nooit
te groot, en geen strijd te zwaar is in
hun gezamenlijke poging de hoogste top
te bereiken.
De spreker haalde Petrarca aan, die
als de vijf grootste vijanden van de
vrede noemde: begeerte, eerzucht, af
gunst, boosheid en hoogmoed. Hoewel
deze eigenschappen in ieder hart schij
nen te bestaan, moet vrede individueel
zijn. Het tegengif voor deze vernieti
gende krachten, de eigenschappen van
vrede, zoals ootmoed, onbaatzuchtigheid
en broederliefde worden in ieder men
senhart eveneens aangetroffen. Deze
eigenschappen van vrede vinden hun
oorsprong in een bron, hoger dan ons
zelf noem deze bron zoals u wilt
„bouwmeester van het heelal, vader,
schepper" Dat we in het erkennen van
dit belangrijke feit te kort schieten is
toe te schrijven aan afbrekende tegen
stellingen die somtijds de overhand ver
krijgen.
datum
Zondag 19 mei
voorganger
Eerw. Heer Alb. Spaargaren
Hemelvaartsdag 23 mei Ds. G. H. van der Woord
Ds. J. Kroon
Roy J. Linnig
Volmaakt vrede moge voor de stoffe
lijke zinnen nog veraf liggen, zij is re-
eel en door „geestelijk te leven en ge
lukzalig te zijn" zal ze uiteindelijk wor
den ervaren, concludeerde mr. Linnig.
Zondag 26 mei
Zondag 2 juni
Zondag 9 juni
Zondag 16 juni
Zondag 23 juni
Zondag 30 juni
Zondag 7 juli
Zondag 14 juli
Zondag 21 juli
Zondag 28 juli
Zondag 4 augustus
Zondag 11 augustus
Zondag 18 augustus
Zondag 25 augustus
Zondag 1 september
Zondag 8 september
Ds. G. H. van der Woord
Ds. G. H. van der Woord
Ds. R. Hengstmangers
Ds. J. Kroon
Drs. W. L. van Voorst Vader
Ds. G. H. van der Woord
Ds. H. L. Boonstra
Ds. G. H. van der Woord
Eerw. Heer G. H. N. Germans
Ds. J. Kroon
Eerw. Heer G. H. N. Germans
Ds. M. C. Don
Ds. J. Kroon
Ds. J. Kroon
Ds. G. H. van der Woord
medewerking verleent
Sions Meisjeskoor
(o.l.v. Teke Bijlsma)
Annelies Boerstoel
(sopraan
Willem Leeuwenstein
(bariton)
Mevrouw Henzen
(viool)
Ben Blankwater
(bariton)
Willem Leeuwenstein
(bariton)
Annelies Boerstoel
(sopraan)
Wim van Lennep
(cello)
Ben Blankwater
(bariton)
Wim van Lennep
(cello)
Annelies Boerstoel
(sopraan)
Wim van Lennep
(cello)
Willem Leeuwenstein
(bariton)
Ben Blankwater
(bariton)
Mevrouw Henzen
(viool)
Sions Knapenkoor
(o.l.v. Teke Bijlsma)
Annelies Boerstoel
(sopraan)
■j! s,
Dit is mgr Marty, de nieuwe aarts
bisschop van Parijs.
In de serie Phoenix-bijbelpockets zijn
twee nieuwe delen verschenen, over
het kruis en de opstanding. Volgens
het gebruikelijke procédé vindt men in
deze boekjes de teksten, beschouwin
gen van deskundigen over de verschil
lende aspecten van de verhalen, uiteen
zettingen over de betekenissen, die in
verschillende landen en verschillende
wereldbeschouwingen aan de thema's
worden gegeven. Daarbij dan nog een
groot aantal treffende foto's. Voortref
felijke boekjes in een voortreffelijke
serie.
