GESCHOKTE, MAAR
VASTBESLOTEN DS. TOORNVLIET:
„Synode heeft radiogemeente
moedwillig uiteen geslagen"
In hoger beroep bij
de generale synode
mm
I
üC
de ruifter
V.W. AUTOMATIC
BLIJKT WAGEN
MET SOEPEL
RIJGEDRAG
Nieuwe autoband met een
gordel van glasvezel
„Mijn schapen zijn
verstrooid"
Damtoernooi
voor scholieren
Veelzijdige
expositie bij
Hoogovens
Communiqué
synode over
ontslag van
ds. Toornvliet
VRIJDAG 10 MEI 1968
6
Ongelooflijk zwaar
I—
Ds. Toornvliet spreekt
in Begijnhofkapel
Aan de rand
Breng sfeer en warmte in
uw huis met het stijlvolle
wandmeubelsysteem van
Royal.
SYSTEEM MEUBELEN
WONINGINRICHTING
MARKTPLEIN 30
IJMUIDEN
Renwagen en aandrijving
op alle vier de wielen
Experimentele wagen
(Van een onzer verslaggevers)
BLOEMENDAAL „Door mijn ontslag
als radiopredikant is de radio-gemeente,
die bestaat uit ongeveer 150.000 luiste
raars, door de particuliere synode uit
elkaar geslagen. Dat is mijn grootste ver
driet. Misschien bén ik lastig, maar ik
begrijp niet hoe de synode het heeft aan
gedurfd een radiogemeente van zijn her
der te scheiden. De microfoon zal ik dus
niet meer hanteren. Maar doorgaan met
het leiden van diensten, ook zonder toe
stemming van de plaatselijke kerkeraad,
zal ik zeer zeker".
Dit zei een geschokte, maar vastbeslo
ten ds. G. Toornvliet, die, zoals wij gis
teren reeds vermeldden, ontslag heeft ge
kregen als radio-predikant van Radio
Bloemendaal. Op een persconferentie, die
hij samen met enkele leden van het „Co
mité ter behartiging van de radioge
meente" hield, verklaarde de predikant
voorts, dat hij in hoger beroep zal gaan
bij de generale synode, wanneer de parti
culiere synode een verzoek om revisie
zou afwijzen. „Ik hoop. dat de generale
synode de zaak zal willen bekijken. De
gronden van dit ontslag zijn ontoerei
kend".
Ds. Toornvliet gaat dus door met zijn
predikaties, ook al krijgt hij geen toe
stemming van de kerkeraad. „Dit zal on
getwijfeld schorsing uit het ambt beteke
nen. Maar ik kan het voor mijn geweten
niet verantwoorden, de mensen, die op mij
rekenen, in de steek te laten. Dan zou ik
mijn ambt te grabbel gooien. Wat te doen
na een eventuele schorsing? Ik geloof dat
ik mijn toekomst het beste in de hand
van God kan geven".
Strubbelingen met de particuliere syno
de van Noord-Holland, strubbelingen met
de deputaten, die door de synode waren
aangesteld met het doel ds. Toornvliet te
begeleiden, hebben er in geresulteerd, dat
het zover kwam. In het c ommuniqué
waarin het ontslag was gemotiveerd, stelt
de synode, dat het onmogelijk was geble
ken een samenwerking tot stand te bren
gen tussen ds. Toornvliet en de deputa
ten van de synode, die voor het Evange
lisatiewerk van Radio Bloemendaal ver
antwoordelijk zijn.
Ds. Toornvliet en de leden van het co
mité denken er echter geheel anders over.
„Wist ik de werkelijke achtergronden
maar," verzucht de predikant. „Deze
straf is ongelooflijk zwaar. Dit doet men
niet zómaar. Men snijdt er zichzelf mee
in de vingers: dit conflict zal de naam
van de gereformeerde kerken geen goed
doen".
Officieel zou het conflict zijn ontstaan
enkele maanden vóór Pasen. Er w aren
lange tijd plannen om een eigen „radio-
raad" te vormen. In een informele be-
(Van onze stadsredactie)
HAARLEM In de bijzondere dienst
die het Evangelisatie Comité Begijnhof
maandagavond 20 mei om acht uur in de
Begijnhofkapel houdt, spreekt ds. G.
Toornvliet over „Contact met de hemel".
De gebruikelijke zangdienst begint om
kwart voor acht.
VELSEN Op zaterdag 25 mei zal
DCY in samenwerking met de Velser
Sportstichting de finale organiseren van
het toernooi voor scholieren.
Ruim zestig scholen hebben in maart
reeds een schrijven ontvangen om na
voorwedstrijden vier spelers voor deze fi
nale af te staan, 's Morgens 10 uur zal
deze eindstrijd voor de lagere scholen en
's middags 2 uur voor de hogere scholen
in de kantine van Velsens stadhuis aari-
vangen.
Ds. G. Toornvliet: „Barbertje moest
hangen.
spreking met enkele personen, die later
wellicht tot die radioraad zouden gaan be-
hiren, werd het voorstel geopperd om op
paas-zaterdag een avondmaalviering te
houden voor leden van de protestantse
kerken. Dit voorstel werd aan de synode
doorgestuurd. De synode heeft nooit iets
van zich laten horen, d e avondmaalvie
ring ging niet door. „Het voorstel heeft
zelfs kwaad bloed gezet: de synode dacht
dat ik zelf een radioraad had benoemd",
aldus dr. Toornvliet. En: „Ze hebben ge
probeerd mij vast te spijkeren aan die
raad. Dan hadden ze een reden. Maar de
oorzaak ligt dieper. Ik val onder het ge
zag van de synode, maar ik heb de op
dracht het Evangelie te verkondigen. Voor
alle mensen".
Ds. Toornvliet heeft, vooral in de perio
de dat hij studentenpredikant was, zoals
hij het noemt „altijd aan de rand ge
staan". Hij had veel contact met mensen
van alle richtingen. „Het was een heer
lijke tijd in Leiden. En ook hier verliep
alles uitstekend. Mensen met vele ver
schillende overtuigingen kwamen naar me
toe en reageerden op mijn preken. Dat
is ook wat ik het liefste wil. Geen be
keerlingen maken. Wel wat religieus in
zicht geven. De mensen leren leven met
God. Tijdens mijn gedwongen verlof mag
ik geen ambtelijk werk doen. Mensen die
mij nodig hebben kan ik niet terzijde
staan. De synode heeft mij van mijn le
den trachten te vervreemden. Gevolg: de
schapen zijn verstrooid".
Over zijn manier van preken: „Mis
schien is dat de ontslagreden. Ik h eb
jaar en dag gevochten tegen de dufheid
in de gereformeerde kerken. Ik heb fel
de geborneerdheid, die hier soms nog
heerst, aangevallen. Maar toch sta ik er
achter. Het is gewoon een kwestie van
Barbertje moest hangen
Dat er met hem moeilijk zou zijn sa
men te werken, ontkent ds. Toornvliet.
„Natuurlijk heb ik een eigen mening,
maar men was het gewoon niet eens met
de prediking. En het blijkt, dat de syno
de de radiogemeente eenvoudig niet ac
cepteert".
De reacties op het ontslag van de radio
predikant zijn bijzonder groot. Vooral
door buitenkerkelijken wordt alle mogelij
ke steun toegezegd. Opvallend veel jonge
ren doen van hun sympathie blijken. En
in de afgelopen 6 weken werd in de ver
schillende kerken en gebouwen, waar de
ontslagen predikant preekte, een bedrag
van meer dan 13.000,- ingezameld.
ADVERTENTIE
WfidiPtUm
ROYAL
(Van een onzer verslaggevers)
VELSEN. In het bedrijfsrestaurant
van Hoogovens zullen zondag 19 mei olie
verven, gouaches, tekeningen en litho's
worden tentoongesteld van Ellen Botten-
heim-Niemer.
De kunstenares is in Abcoude geboren.
Zij kreeg in Laren haar eerste schilder
en tekenlessen van Lizzy Bremen-Schou-
ten. Na enige tijd in Engeland te hebben
doorgebracht, verbleef zij van 1936 tot
1947 in Brussel, waar zij zich onder lei
ding van de Russische beeldhouwster
Mousia verder bekwaamde. Het grootste
gedeelte van de in die tijd geboetseerde
werken is echter in 1944 door oorlogs
handelingen verloren gegaan. Na haar
terugkeer in Amsterdam legde zij zich
opnieuw intensief toe op schilderen en
tekenen. Twee jaar lang werkte zij op het
atelier van Jos Rovers, oud-lector aan de
Rijksacademie van Beeldende Kunsten in
Amsterdam.
Herhaaldelijk is haar werk met succes
in Amsterdam, Brussel, Haarlem en Pa
rijs getoond. In verschillende collecties in
binnen- en buitenland bevinden zich crea
ties van haar.
De tentoonstelling is gratis te bezichti
gen van twee tot vijf uur.
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM Ter aanvulling op het
geen wij vrijdag vermeldden met betrek
king tot het ontslag van ds. G. Toornvliet
als radio-predikant, ontlenen wij uit het
communiqué van de informatiedienst van
de Gereformeerde Kerken in Nederland
nog het volgende.
„De moeilijkheden om tot een goede sa
menwerking met ds. Toornvliet te komen
duren reeds jaren. In 1964, toen ds. Toorn
vliet nog in dienst was van de gerefor
meerde kerk van Bloemendaal, moest de
classis Haarlem naar aanleiding van di
verse conflicten reeds vaststellen, dat het
ondanks jarenlange pogingen niet was ge
lukt tot een bevredigende oplossing te ko
men. Later heeft de synode van Noord-
Holland de radio-evangelisatie van Bloe
mendaal overgenomen en ds. Toornvliet
kwam in dienst van deze synode. Ook hier
kwamen na enige tijd moeilijkheden. Zo
vormde ds. Toornvliet bijvoorbeeld buiten
de verantwoordelijke deputaten om een
eigen „radioraad", die de diensten, onder
meer een speciale avondmaalsviering, ging
vaststellen.
Houding en optreden van ds. Toornvliet
vloeien, zo is de verzoeningscommissie bij
gesprekken en uit correspondentie geble
ken, voort uit de visie van ds. Toornvliet
op zijn roeping als predikant. Dit is voor
hem een gewetenszaak. Vanuit zijn visie
ervaart hij elke critische begeleiding van
zijn arbeid als een aantasting van zijn
roeping en een tegenhouden van het werk
Gods, aldus het comité. Haar conclusie in
het synoderapport was, dat ds. Toornvliet
met deze opvatting over een zozeer aan
zijn persoon en prediking gebonden radio
gemeente in feite terecht komt bij een
eigen groep buiten elk kerkverband, niet
gebonden aan welke regeling ook. Hieraan
kunnen de kerken onmogelijk haar mede
werking verlenen.
Het conflict rondom de Bloemendaalse
kerkzender is de laatste tijd verscherpt
door het optreden van een „comité ter be
hartiging van de belangen van de radio
gemeente, opgebouwd door de arbeid van
ds. G. Toornvliet te Bloemendaal" Dit
comité voert, een felle anti-kerkelijke
actie", aldus de synode.
De automatische transmissie stijgt
in populariteit. Gebruikte men in
Amerika tot voor kort de automa
tische bak in de grotere personen
wagens, de Europese industrie
die voor het merendeel kleinere
auto's vervaardigt is er al snel
toe overgegaan de automatische
transmissie ook in verscheidene
kleinere modellen aan te brengen.
Tot deze fabrikanten behoort Volks
wagen die zijn modellen 1968
naar wens voorziet van een auto
matische transmissie: voor de kever
modellen is dat de „sportomatic"
voor de grotere VW 1600 is dat de
„automatic" geworden. Bovendien
zijn de Volkswagenmodellen met
automatische transmissie voorzien
van een nieuwe achteras met homo-
kinetische koppelingen en een
triangelwielophanging.
Nadat wij al enkele jaren geleden
gereden hadden met een van de
eerste VW 1600 TL in ons land,
hebben we onlangs de testrit met
een dergelijk model herhaald, nu
echter uitgerust met de „automatic"
en de gewijzigde achteras.
Er bleken direct enkele voor-
EjsiSisaa
delen: de wagen reed zeer soepel
met een automatische aanpassing
aan alle rijomstandigheden, terwijl
het parkeren zeer nauwkeurig kon
geschieden. De automatic, die drie
keuzestanden heeft, behoefde bij
parkeren nauwelijks enige druk op
het gaspedaal. De wagen begon on
middellijk rustig vooruit of achter
uit te lopen, bij inschakeling van
de vereiste handelstand. De bestuur
der dient echter wel rekening te
houden met dit verschijnsel. Voor
een stoplicht of in een file kan het
nuttig zijn de voet op het rempedaal
te houden als de automatische bak
wordt ingeschakeld.
Ondanks het feit dat er een kick
down aanwezig was, bestond er
geen reden tot juichen over een
voldoende acceleratie. De wagen
bleek in bepaalde situaties toch te
veel tijd nodig te hebben om veilig
een snelle inhaalmanoeuvre te kun
nen maken.
Maar de altijd juiste overbreng-
verhouding en de evenredige belas
ting zorgden ervoor dat deze Volks
wagen 1600 met automatische bak
rustig en zonder stoten zijn koers
hield. Ook al door de aangepaste
achteras was de wegligging niet on
aanzienlijk verbeterd. Volkswagen
modellen hebben in het algemeen
nogal eens last van zijwind. Hoewel
dit euvel door de nieuwe ascon-
structie niet geheel werd opge
heven, bleek de wagen ook in de
bochten een beter contact met
de weg te handhaven. Nadeel bij
dit alles was dat de wagen een fors
overstuur behield. Daarbij komt dat
bij hoge snelheden het motorgeluid
irriterend kan werken.
De automatic kent verschillende
keuzestanden: ze worden bediend
via een klein pookje op de chassis-
tunnel. Alleen in de vrijloop (stand
0) kan worden gestart, waarbij de
voet op de rem moet worden ge
plaatst, of de handrem aangetrok
ken moet worden. Stand 3 wordt
gekozen voor het normaal rijden,
stand 1 en 2 worden gekozen als de
remmende werking op de motor on
voldoende is. Alleen bij stilstand de
achteruitrijstand (stand R) inscha
kelen door de handel iets omhoog
te trekken. De stand P tenslotte is
de parkeerstand.
Een technicus wijst in de „gevilde" band de gor
del van glasvezelkoord aan die zich vlak onder
het loopvlak bevindt. Deze gordel van dit ma
teriaal zou de wagen een beter rijgedrag geven
en gillen van banden in de bochten voorkomen.
Een band met diagonaal lopende koordlagen van po
lyester en met een gordel van glasvezelkoord is voor
lopig de laatste troef op de handenmarkt van Goodyear.
Andere bandenindustrieën hebben intussen niet stil ge
zeten en verrijkten met hun produkten (bijvoorbeeld
Michelin met de nieuwe Zx-band) de reeds grote serie
banden waaruit de hedendaagse automobilist kan kiezen.
Als dat zo doorgaat krijgt de doorsnee autobezitter even
veel bandenkeus als de beroepsrallyrijder, die voor ieder
soort wegdek en voor iedere weersomstandiglieid in staat
wordt gesteld van banden te wisselen.
De tijden dat autobanden werden gemaakt van een
voudig katoen en natuurrubber zijn sinds lang voorbij.
Stoffen uit de reageerbuis hebben hun plaats ingenomen.
In 1938 kwam het rayon op de markt, na de oorlog wer
den de banden met nylonweefsel uitgerust en sinds 1962
maakte een Amerikaanse bandenfirma polyester-auto
banden. Ongetwijfeld werd met de invoering van deze
zeer houdbare materialen de veiligheid op de weg ge
diend, terwijl volgens de fabrieken ook de levensduur van
de autoband aanmerkelijk werd verlengd. Daarbij kwam
dat de samenstelling van de band veranderde. Radiaal-
banden met stevige gordels onder het loopvlak zijn zeer
populair en ondanks een rommelend geluid op niet-
geasfalteerde straten, geven ze de wagen veel meer sta
biliteit.
In Amerika wordt de nieuwe diagonaalband met glas
vezel en polyester de Goodyear Polyglas genoemd. De
constructie van een dergelijke band vergt jaren. Pas ver
leden jaar vond men in de laboratoria van deze fabriek
een mogelijkheid om glasvezel als gordelmateriaal te ge
bruiken. De fabriek claimt als extra voordelen van deze
band het voorkomen van bandengegier in de bochten en
vervorming tijdens de rit.
Aan het eind van deze maand (30 mei) zal opnieuw
de 500-mijlsrace van Indianapolis worden gehouden.
Temidden van de vele wedstrijden die ieder seizoen
weer worden verreden, neemt deze typisch Ameri
kaanse autowedstrijd een aparte plaats in. Want al
leen voor deze race ontwerpen de constructeurs ge
heel nieuwe wagens. Zo zal dit jaar voor het eerst
aan de start verschijnen een turbinewagen met aan
drijving op alle vier wielen. Ontwerper van deze
vooruitstrevende renwagen is Ken Wallis, die daarbij
de beschikking heeft over turbines van General Elec
tric. Er zijn twee van deze wagens gebouwd, die in
„Indy" bereden worden door Dennis Hulme en Bruce
McLaren.
Indianapolis is een begrip geworden in de wereld
van de autosport. Wie eenmaal winnaar is geweest
van deze bijzonder snelle race, heeft voorgoed naam
gemaakt. Ditzelfde geldt voor de merken die de win
nende wagens bouwden en voor de technische sy
stemen waarmee deze wagens waren en zijn uitgerust.
Iedere wedstrijd in Indianapolis kent zijn eigen
geschiedenis. Verleden jaar maakten voor het eerst
turbineracewagéns hun entree in een race die nor
maal binnen een dag wordt uitgereden. Maar tro
pische regenbuien noodzaakten de organisatoren na
achttien ronden de wedstrijd te verplaatsen naar de
volgende dag. Een zeer ongewone gebeurtenis. Regen
en wind ten spijt en zelfs dodelijke ongelukken ten
spijt worden zulke races altijd uitgereden.
Chevrolet heeft een experimenteel model ge
presenteerd: de Astro-Vette. De aflopende
neus van de auto is zodanig ontworpen dat
bij hoge snelheden de zogenoemde „aëro
dynamische lift" wordt voorkomen. De lage
voorruit beperkt de luchtweerstand van de
wagen. Lucht voor koeling van de motor
wordt via een inlaat in de neus naar binnen
geleid, door luchtdruk geregelde uitlaat-
sleuven (achter de voorwielen), leiden de
lucht weer naar buiten. De onderkant van de
wagen is gedeeltelijk van afschermpanelen
voorzien, onder meer om luchtwervelingen
aan de onderzijde van de wagen tegen te
gaan. De vlakke wielschijven en de panelen
voor de achterwielen verminderen eveneens
de luchtweerstand.
