Studenten zijn niet bevoegd
tot meebeslissen in beleid
Jarige man,
blije man,
Bambusman!
DE MANTELSPECIALIST
KNIPSELKRANT
Loonnota
Waken voor
een tweede
Parijs
altijd n verfrissende
verrassing. a
Voorlopig geen
scheepsreactor
mi
m
GEEN ENKELE VROUW-GEEN ENKEL MEISJE |gj
59?° 69?°
COMMISSIE-VOORZITTER IR. MARIS:
Bambus 2-in-l
shave lotion
Lacune in rapport
commissie-Maris
m
i&ilenkd ■n tergal
395° 49so Ji
tM
ii.
Behoud
een jeugdig
uiterlijk
behoeft zich nog die perfekte modekleding te ontzeggen gj|
daarvoor zorgt DE MANTELSPECIAUST
REGENMANTELS
VOORJAARSMANTELS
VOORJAARSMANTELKOSTUUMS
HAARLEM:
VRIJDAG 24 MEI 1968
15
Financiële slokop
Tegenstroom
Academische Raad:
Beroering
Minister De Block:
ZOVEEL VERSCHILLENDE SUCCES-MODELLEN
m
§0
t&ÉS
Grote Houtstraat 180
hoek Raamvest tel. 20817
Haast en traag
Gezond
Loonpauze
Nerveus
Arbeiders betalen
Pas op de plaats
Ernst
Bedrijfsleven
De matras
waarop U
wérkelijk
uitrustl
Van
DRAKA.
Te kort
ROTTERDAMSE
Winsten onaangetast
Moord en brand
Nieuwe hangar voor
vliegveld Rotterdam
(Van onze correspondent)
NIJMEGEN/AMSTERDAM „Studenten komen pas kijken en zijn
daarom niet bevoegd mee te beslissen in de beleidsbepaling van de univer
siteit". Deze woorden zijn van ir. A. G. Maris, voorzitter van de commissie,
die op verzoek van de Academische Raad voorstellen heeft gedaan tot her
structurering van het wetenschappelijk onderwijs. Voorstellen, die bij de
besturen van de universiteiten zoveel bezwaren opriepen, dat zij in ge
wijzigde vorm opnieuw ter beoordeling zijn voorgelegd, doch wederom een
zodanige critiek losmaakten, dat de Academische Raad zich de afgelopen
dagen het hoofd heeft gebroken over de vraag welk advies uiteindelijk aan
de minister van Onderwijs en Wetenschappen moet worden voorgelegd.
Het oordeel van de studenten over het
rapport-Maris is niet gevraagd. Maar ze
hebben hun mening niet onder stoelen of
banken gestoken. De tegenstroom begon
In Nijmegen, waar de „Kritische Univer
siteit" onder de studenten een begrip is.
Zij hebben zwaar geschut in stelling ge
bracht met de door de Nijmegense studen
tenvereniging U.S.N. uitgegeven brochure
„Universiteit en onderneming", waarvan
de strekking inmiddels als een strijdorder
is overgenomen door de studentenvakbe
weging S.V.B.
De „Kritische Universiteit" van Nijme
gen heeft de stoot gegeven tot een strijd,
die voorlopig nog zal voortduren. De
S.V.B. treft voorbereidingen om de kwes
tie van het universiteitsbestuur in brede
kring, ook buiten die van de studenten
zelf, aan de orde te stellen. De Neder
landse Studentenraad heeft van de Acade
mische Raad een openbare discussie ge-
eist en wenst voorts inspraak van de stu
denten in deze raad.
Voor minister Veringa ligt het pro
bleem wat anders. Hij staat voor de
vraag hoe de regering het jaarlijks
méér miljoenen verslindende weten
schappelijke onderwijs en onderzoek fi
nancieel de baas kan blijven. In de in het
najaar te verwachten nota over de nieuwe
inrichting van het wetenschappelijk on
derwijs, zal men ook kortere studies be
ogen, die meer op het toekomstige beroep
van de student zijn gericht. Het overleg
over dit facet van het hoger onderwijs
heeft al geruime tijd plaats, doch in een
zeer vertrouwelijke sfeer, waarin de stu
denten zelf geen inspraak hebben.
Het in toom houden van de snel groei
ende onderwijsbegrotingen is ook de ach
tergrond van het rapport, dat de commis-
sie-Maris heeft gemaakt in opdracht van
de Academische Raad, het hoogste advies
orgaan voor de minister van Onderwijs en
Wetenschappen.
Het aantonen van de huidige onbevredi
gende situatie in de universiteitsleiding is
niet moeilijk. Het financiële beheer berust
bij een curatorium, bestaande uit perso
nen, die hun werkzaamheden elders in
de maatschappij uitoefenen. Het onder
wijs- en onderzoeksbeleid is in handen va
de senaat, waarvan alle hoogleraren deel
ADVERTENTIE
Nu met GRATIS
handige verstuiver
(waarde f3,25)
Idee voor cadeau
v.a. f5.95.
uit maken. Daarnaast hebben faculteiten
en sub-faculteiten een grote mate van au
tonomie. Dit bestuurspatroon blijkt niet
niet meer in staat een efficiënte en slag
vaardige leiding te garanderen in een tijd
dat het aantal studenten zeer snel toe
neemt en er een stormachtige ontwikke
ling van de technologie plaats heeft, die
tot een enorme uitbreiding van een aan
tal wetenschappelijke specialisten leidt.
De commissie-Maris adviseert een pro
fessionalisering van de universiteit en het
ontnemen van zelfstandigheid aan facul
teiten en lagere organen. De leiding zou
in handen moeten komen van een presi
dium van drie personen dat uitsluitend
verantwoording schuldig is aan de minis
ter van onderwijs en wetenschappen. Aan
het hoofd van de faculteiten zou een de-
kaan moeten komen die door het presi
dium wordt benoemd en die aan dit col
lege verantwoording is verschuldigd.
De voorgestelde herstructurering is olie
op het vuur van de steeds sterker worden
de stromingen in de maatschappij die zich
willen vrijmaken van ieder paternalisme
De reactie van de studenten en zeker die
van de studenten van de „Kritische Uni
versiteit" was dan ook te verwachten.
In het haastig tot stand gekomen maar
goed gedocumenteerde tegen-rapport ver
zetten de studenten zich vooral tegen de
oplossing van Maris cum suis, omdat de
voorgestelde universiteitsleiding zich aan
iedere vorm van demokratische controle
onttrekt. Welke grote gevaren dit met zich
meebrengt wordt aangetoond door een op
somming te geven van een aantal bindin
gen die reeds tussen universiteit en be
drijfsleven bestaan. Eén ervan: „In
,T.NO. vinden wij een prachtig voor
beeld van de verslechting van overheid,
industrie, defensie, universitaire centra en
internationaal speurwerk. T.N.O. is een
organisatie die volledig oncontroleerbaar
met overheidsgelden werkt ten bate van
de industrie".
In de brochure wordt gesteld dat de her
structureringsplannen onherroepelijk gaan
in de richting van „hel bestendigen van de
betaande wantoestand". Verder wordt ge
steld: „de instellingen van wetenschappe
lijk onderwijs en onderzoek worden op
kosten van de staat dienstbaar gemaakt
aan de particuliere belangen inzake we
tenschappelijke research en personeels
voorziening van de groot-industrieën ten
dienste van hun kapitaalsvergroting".
In het tegenrapport wordt wel erkend
dat de efficiency van de universiteiten
verbetering behoeft. Dit zou echter ook
kunnen worden bereikt door een vergaan
de democratisering. Als alternatief voor
de voorstellen in het rapport-Maris wordt
gesuggereerd aan iedere faculteit kernen
te vormen van studenten, wetenschappe
lijke ambtenaren en professoren, die in
openbare vergaderingen inhoud en rich
ting van onderzoek en onderwijs zelfstan
dig zullen bepalen. De hogere bestuursor
ganen zouden slechts tot taak krijgen dit
onderzoek en onderwijs organisatorisch en
financieel mogelijk te maken.
Men zal er tegen moeten waken
de studenten van de „Kritische Universi
teit" en de S.V.B. tot rebellen te verkla
ren. Zij staan namelijk niet alleen. Het is
bekend dat vele hoogleraren en weten
schappelijke ambtenaren de gedachten-
gang van naar inspraak hunkerende sti-
denten kunnen volgen. De Groninger rec
tor magnif. prof. dr. J. Snijders heeft zich
bijvoorbeeld meermalen uitgelaten als een
voorstander van een bestuurssysteem
waarin de studenten zelf zijn betrokken
Een grieven zijn er, aan alle universitei
ten van ons land, al zijn ze ogenschijn
lijk van onbetekenend belang. Daarnaast
is het ook duidelijk dat er groepen stu
denten zijn die via een hervorming van
de universiteiten willen komen tot 'n her
vorming van de maatschappij en zelfs stu
denten bij wie een radicale maatschappij-
omwenteling het voornaamste doel is.
Met het rapport-Maris en het daarop ge
volgde tegen-rapport van de Nijmeegse
studenten is iets losgemaakt dat kan uit
groeien tot een situatie waarin deze aan
leidingen tenslotte niet meer zullen wor
den onderscheiden maar die een bundeling
is van alle uitingen van ontevredenheid,
idealen, vernieuwing, strijd en onrust die
in de studentengemeenschap latent aanwe
zig zijn. Zij worden tevens beïnvloed door
in crisis die velen als 'n maatschappijcrisis
erkennen. En dat laatste zou kunnen be
tekenen dat de opstandigheid zich op den
duur niet tot de studentengemeenschap zal
beperken.
Temidden van alle demonstraties en
strijdgewoel in de Europese universitaire
centra doet Nederland het nog kalmpjes
aan in de vorm van brochures, pamflet
ten en protesttelegrammen. Zal het voor
beeld van Parijs navolging vinden? De
Nijmeegse student Hugues Boekraad heeft
al gezegd: „Zou men aan de top doof blij
ven dan zou ook de situatie hier kunnen
verslechteren en dan zou het wel eens een
tweede Parijs kunnen worden".
Wat dat laatste betreft: ook Nederland
zal vertegenwoordigd zijn op het interna
tionale studentencongres dat begin juni in
Kopenhagen wordt gehouden onder het
motto „Strategie voor de revolutie in Eu
ropa"
DEN HAAG. Volgens de Academi
sche Raad „komt in het rapport van de
commissie-Maris niet, of althans onvol
doende duidelijk in de bestuursopzet tot
uiting, dat de (mede-)verantwoordelijk
heid van het wetenschappelijk korps voor
het functioneren van de instelling voor
wetenschappelijk onderwijs tot gelding
moet worden gebracht." De raad meent
dat dit ook voor de mede-verantwoorde
lijkheid van de studenten opgaat, met in
achtneming van hun andere positie.
De versterkte dagelijkse raad laat een
nota samenstellen, waarin denkbeelden
worden uitgewerkt, die naar voren zijn
gekomen in de discussie over de organisa
tie en een bestuursvorm van universi
teiten en hogescholen.
Er is in deze meimaand sprake van be
roering in een groot aantal universiteits
steden van Europa. Nederland heeft zo
zijn eigen probleempjes, maar er is alle
kans dat deze zullen samenvloeien in een
stroming van onbehagen. Het ziet er naar
uit dat het rapport-Maris wordt aangegre
pen om uiting te geven aan alle grieven
ADVERTENTIE
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Er zal in Nederland
voorlopig geen kernreactor voor scheeps
voortstuwing worden gebouwd. Dat heeft
minister De Block van Economische Za
ken vanmiddag in de Eerste Kamer mee
gedeeld.
Hij voegde er aan toe, dat de 15,- mil
joen, die voor het project zijn uitgetrok
ken, geen weggegooid geld is. De kennis
die bij de ontwikkeling van het project
is vergaard, kan worden gebruikt bij het
ontwikkelen van zogenaamde lichtwater
reactoren, die wel toekomst hebben, in
tegenstelling tot de scheepsreactor. Licht
waterreactoren zullen vermoedelijk in Ne
derland worden toegepast voor de opwek
king van elektriciteit. Van de uitgetrok
ken 15 miljoen is 6 miljoen bijgedra
gen door Euratoom.
Vomt iw
ADVERTENTIE
raasnwT.
alle maten
nieuwste tinten
vele modellen
en niet duurder
in kwaliteiten die ons zo populair hebben gemaakt.
charmante mode
voor alle leeftijden
en niet duurder
nieuwste dessins
en tinten 7ClOU en n,et
duurder
•JïO*
M'sS
DEN HAAG: Schoolstraat 24 ROTTERDAM: (Oude) Binnenweg 127 Zwaanshals 244 i LEIDEN: Haarlemmerstraat 163
HAARLEM: Grote Houtstraat 180 AMERSFOORT: Langestraat II BREDA: Ginnekenstraat 29
UTRECHT: St. Jacobsstraat IS
De loonmaatregelen van de re
gering hebben uiteraard van alle
kanten reacties uitgelokt. Reacties
van instemming en felle afkeuring.
Wij knipten passages uit commen
taren van landelijke en regionale
dagbladen.
DE VOLKSKRANT schrijft:
Zo haastig als de regering ten op
zichte van de lonen te werk gaat, zo
traag is ze als de bestrijding van de
werkloosheid aan de orde komt. In de
nota komt ook de regering eindelijk
tot de conclusie dat de situatie na
genoeg onveranderd is gebleven en dat
nieuwe maatregelen nodig zijn.
Maar wie verwachten zou, dat er nu
dan ook een fors bedrag voor een
flinke aanpak op tafel wordt gelegd,
komt bedrogen uit.
De werkgelegenheid is de zwakste
stee in het huidige beleid. Dat wordt
nu wel heel duidelijk zichtbaar.
„Gezond" zet ALGEMEEN DAG
BLAD boven zijn commentaar.
De regering grijpt geheel volgens
verwachting nu niét in, in de vrijere
loonpolitiek. En dat is verstandig.
Verreweg de meeste C.A.O.'s zijn al
rond. Het zou dus weinig zoden aan
de dijk zetten als voor het resterende
deel paal en perk aan loonsverhogin
gen zou worden gesteld.
Over de maatregelen om de werk
loosheid te bestrijden valt nog weinig
te zeggen. De nota is op dit punt te
weinig concreet. Op zich kan de be
slissing om 150 miljoen gulden te be
steden aan het structureel herstel van
de werkgelegenheid worden toege
juicht.
„Ook aan de werkloosheid wordt
ruime aandacht geschonken", schrijft
DE TELEGRAAF.
Zoals te sterke loonsverhogingen
onze handelsbalans ongunstig be
invloed hebben, kan een loonpauze aan
onze export ten goede komen, hetgeen
een sterke steun voor de werkloos
heidsbestrijding kan zijn. Er worden
ook andere maatregelen voorbereid,
waarmede een bedrag van f 150 mil
joen gemoeid zal zijn, welk bedrag
moet worden opgebracht door het be
drijfsleven in de vorm van een min
der gunstige fiscale regeling voor in
vesteringen. Het is een onlogische
maatregel, want juist de investeringen
vormen de basis van de toekomstige
werkgelegenheid.
HET PAROOL is van mening:
In feite is de vrije (re) loonpolitiek,
die nog geen volle vijf maanden heeft
gefunctioneerd, nu vanwege haar
kinderziekten om hals gebracht. De
chirurgen die tot deze ingreep hebben
besloten, zijn wel uitzonderlijk nerveus
geweest.
Over het geld voor de werkloos
heidsbestrijding schrijft het blad:
Dat bedrag wordt bovendien in zo
veel richtingen versnipperd, dat men
zich over het effect ervan geen enkele
illusie behoeft te maken. Zo heeft het
N.K.V. geschat dat met die f 150 mil
joen misschien 3.000 tot 5.000 mensen
aan de slag kunnen worden geholpen.
Kortom: kruimelwerk dat de naam
„beleid" nauwelijks verdient.
DE FRIESE KOERIER critiseert:
Het is ook een onbillijke maatregel.
De zorg van de regering voor het
evenwicht in de economie moet nog
eens weer door de arbeiders worden
betaald. De regering zoekt het in de
loonpolitiek en niet in de inkomens
politiek. De afstand in de welvaart
tussen de loontrekkers en andere in
komens-trekkers wordt daardoor op
nieuw groter.
De GOOI EN EEMLANDER is van
mening:
De reacties (van de vakbewegingen
red.) zijn begrijpelijk, want het is
een tegenvaller. Maar aan de andere
kant is het ook begrijpelijk, dat de
regering de loonontwikkeling in de
hand wil houden. De economische si
tuatie van het ogenblik is moeilijk te
beoordelen. Er is een duidelijke op
leving van de conjunctuur, een royale
stijging van de industriële produktie,
maar tegelijk blijft het werkloosheids
cijfer hoog en wil de betalingsbalans
nog niet erg verbeteren.
Het is dus zeer wel aannemelijk, dat
er volgend jaar aanleiding zal zijn tot
een pas op de plaats wat de lonen be
treft.
DE TIJD schrijft onder meer:
Wij willen niet beweren, dat het
kabinet met een prachtige, visionaire
nota is gekomen. Het is een econo
misch ingewikkeld en politiek lastig
stuk, dat beknibbelend en bedisselend
tegen de vleug van de conjunctuur en
tegen de weg van de minste weerstand
in gaat. Maar juist daarom moet de
nota met ernst en behoedzaamheid be
oordeeld worden.
De NIEUWE
COURANT:
ADVERTENTIE
bij de spanning op de arbeidsmarkt,
die nog in grote delen van ons land,
met name in het westen heerst, in
wezen onbruikbaar is gebleken.
Ons land met zijn open economie en
zijn grote afhankelijkheid voor zijn
bestaan van de buitenlandse handel
moet uiterst voorzichtig zijn met het
prijspeil. Een loonkostenstijging mani
festeert zich ogenblikkelijk in de prij
zen en kan een gevaar betekenen voor
onze concurrentiepositie.
TROUW:
Dat de regering van plan is compen
satiemaatregelen te treffen voor d«
zwakste groepen valt te waarderen^
maar dit kan de indruk niet wegnemen
dat de nota op het belangrijkste punt,
namelijk dat van de werkloosheidsbe
strijding, te kort schiet.
ADVERTENTIE
Wat de vrijere loonpolitiek ook mag
betekenen, het getuigt van wijs beleid,
dat de regering niet dwars in gaat
tegen de eensgezinde mening van het
georganiseerde bedrijfsleven.
HET
Het NIEUWSBLAD VAN
NOORDEN commentarieert:
Waarom nu al een ingreep op iets,
wat pas volgend jaar moet plaats
hebben?, zo vraagt men in gemoede.
Waarom die plotselinge haast, toen het
al te laat was om voor dit jaar iets te
doen? En waarom wordt alleen het
mes in de lonen gezet, ook al weer
een logische vraag. Terecht consta
teren de vakbonden, dat op deze ma
nier een half miljard gulden aan loon
kosten wordt gespaard, maar de
winsten worden niet aangetast; in
tegendeel, de kans is groot, dat die bij
de hele gang van zaken wel varen.
ALGEMEEN HANDELSBLAD is
van mening:
Overigens kunnen wij niet inzien
dat de regering anders had kunnen
handelen, dan zij nu van plan is te
doen. Zij die moord en brand
schreeuwen over een inbreuk op de
regels van de vrijere loonpolitiek die
nen te bedenken, dat deze vrijere
loonpolitiek te vroeg is ingevoerd, en
De vrouw van midden dertig vraagt
zich af en terecht hoe de jeugd
van haar huid het beste bewaard kan
blijven. Een eenvoudige dagelijkse
verzorging van gezicht en hals met
Olie van Olaz is hierop het antwoord.
Deze vochthoudende tropische olie,
verkrijgbaar bij drogisten en parfume
rieën, houdt het vochtgehalte van de
huid op peil en vormt door haar
unieke eigenschappen de best denk
bare bescherming tegen rimpelvor
ming. Olie van Olaz schenkt u een
zachte en jeugdig-frisse teint en is
een weldaad voor de huid.
Margaret Merril
ROTTERDAM. B. en W. hebben de
gemeenteraad voorgesteld een hangar
voor onderhoud en reparatie van vlieg
tuigen te bouwen op de luchthaven Rot
terdam. Met de bouw inclusief bijkomen
de werken is rond 4 miljoen gemoeid.
Sommige buitenlandse maatschappijen
hebben belangstelling voor het openen
van een lijndienst op Rotterdam, maar
voelen het als een bezwaar dat de lucht
haven niet beschikt over een hangar voor
reparatie en onderhoud van vlieetuieen.
