VAN DAG TOT DAG
Lecanuet en Mitterrand staan
voor een sombere toekomst
Critiek van Levi Esjkol
op generaal Dayan
Tito is niet te oud of te moe
Ook Mendès-France in
grote moeilijkheden
Gevechten kosten doden
aan beide zijden
elke tijd
is tijd
voor
VAN
NELLE
thee
Democratische
kandidaten
leiden in VS
commentaar op actuele zaken
Jonge Belg wilde
massamoord
plegen
Humphrey is voor
staakt-het-vuren
in Vietnam
Tsjechen mogen
naar buitenland,
zolang ze willen
3
TANKER IN BRAND
MAANDAG 24 JUNI 1968
(Vervolg van pagina 1)
Onvoldoende steun
Costopoulos gestorven
Genadeslag
AFTERNOON
BUILTJES
Dreigement
Roemeens bezoek
Vuurgevecht
Niet rooskleurig
Nog onwennig
Gesneuveld
Tot die bewindslieden behoorden minis
ter Couve de Murville van financiën en
Messmer van Defensie. Toen meer dan
dertig Gaullistische kandidaten diezelfde
blijde boodschap hadden vernomen was
er nog maar één lid van de linkse federa
tie als overwinnar uit de strijd getreden.
Francois Mitterrand, die als tegenkandi
daat van generaal De Gaulle bij de laatste
presidentsverkiezingen 46 percent van al
le Franse stemmen verwierf, moest giste
ren een bittere ontgoocheling ervaren.
Een tamelijk onbekende Gaullist in zijn
district dwong hem tot een tweede ronde.
Zijn woorden: „een teleurstelling, maar
geen nederlaag" deden dan ook onoprecht
aan.
Een droevige ervaring beleefde ook de
befaamde linkse ex-premier Mendès-
BRUSSEL. Een 26-jarige man heeft
vrijdagavond te St. Katelijne Waver bij
Mechelen zijn 68-jarige moeder en een
vijfjarig neefje doodgeschoten naar hij
verklaarde om hen het leed te besparen
van een massamoord die hij wilde gaan
plegen.
De man die geestelijk onevenwichtig is,
verklaarde na zijn arrestatie, dat hij vrij
dag te Mechelen een geweer met vijftig
patronen had gekocht om zich „op de
wereld te wreken". Hij was van plan
zaterdag naar de Mechelse markt te gaan
om zoveel mogelijk mensen om te bren
gen. Vooraf wilde hij echter zijn moeder
en neefje doden om hen de schande en
het verdriet van zijn daad te besparen.
Thuisgekomen schoot hij eerst zijn moe
der dood en vervolgens het neefje dat in
bed lag. Hij was toen zo overstuur dat hij
naar de politie liep om zich aan te geven.
De man, die ongehuwd is, is indertijd
wegens geestesstoornissen afgekeurd voor
de militaire dienst. Het geld om het ge
weer en de patronen te kopen had hij
van zijn moeder gestolen.
ATHENE, (AP). Stavros Costopou
los, minister van Buitenlandse Zaken on
der ex-premier George Papandreou, is
zondag na een langdurige ziekte op 67-
jarige leeftijd gestorven.
France in Grenoble en de nauwelijks min
der bekende socialistische burgemeester
van Marseille Gaston Deferre. Zij konden
nog niet tot het parlement doordringen.
Ook de socialistische ex-premier Guy Mol-
let had van de bevolking van de Noord
franse stad Atrecht, waarvan hij al tien
tallen jaren burgemeester is, onvoldoende
steun gekregen om in de eerste ronde ge
kozen te kunnen worden.
Door een nog zwaardere slag werd de
leider van het democratische centrum,
Jean Lecanuet, getroffen. Deze had als
tegenkandidaat van generaal De Gaulle
bij de laatste presidentsverkiezingen gro
te indruk gemaakt, maar gisteren werd
hij in de stad Rouaan waarvan hij burge
meester is, zelfs bijna finaal verslagen.
Mèndes-France, die onlangs nog de vol
gende premier werd genoemd, verkeert in
zijn eigen Grenoble in moeilijkheden. Vol
gens de voorlopige uitslagen hebben twee
Gaullistische kandidaten meer stemmen
dan Mendès-France en een communist. In
1967 trok de communistische kandidaat
zich terug om Mendès-France verkozen te
laten worden.
Voor Lecanuet mag men vrezen dat de
ze verkiezingen zijn politieke carrière de
genadeslag hebben toegebracht. Dezelfde
vrees zal trouwens ook Mitterrand wel
bekropen hebben, aangezien zijn linkse
federatie in haar huidige vorm wel eens
haar langste tijd zou kunnen hebben be
leefd.
In bijna ieder district hetzelfde beeld:
de Gaullisten, die voorstaan op andere
kandidaten.
Politiek Parijs heeft de blik al weer ge
richt op volgende zondag, wanneer de
tweede ronde van de verkiezingen zal
worden gehouden. Een eenheidsfront van
de gehele oppositie zou, in theorie althans,
kunnen voorkomen dat de Gaullisten de
overgrote meerderheid van de zetels in
de nieuwe kamer zouden veroveren.
Waarschijnlijker is echter dat het meren
deel van de centrumkandidaten zal po
gen zich met Gaullistische steun te hand
haven en zo in feite het regeringsblok zal
versterken.
De communistische fractieleider Wal
deck-Rochet verklaarde de overwinning
vannacht door het beroep op „de chan
tage en de burgeroorlog", waarmee de
gaullisten inderdaad de afgelopen weken
niet moe werden te schermen. Frangois
Mitterand wekte van zijn kant alle repu
blikeinen op alsnog één front te vormen
tegen de krachten van de reactie.
NEW YORK (AFP). De Amerikaan
se vice-president Hubert Humphrey heeft
zich in een vraaggesprek voor de „New
York Times" uitgesproken voor een on
middellijk staakt-het-vuren in Vietnam.
Daardoor zou volgens hem een sfeer
worden geschapen die een vruchtbaar
verloop van de onderhandelingen in Pa
rijs mogelijk maakt. Het inleidend vre
desoverleg met Noord-Vietnam is naar
het oordeel van Humphrey in „een ern
stiger fase" gekomen.
Humphrey, kandidaat voor het presi
dentschap, verklaarde zich voorts voor
stander van opheffing van het handels
embargo, zeker wat voedingsmiddelen en
niet-strategische produkten betreft, tegen
China dat, zei hij, niet in een volledig
isolement kan worden gehouden.
TEL AVIV (Reuter) Premier
Levi Esjkol van Israel heeft verklaard
niet gelukkig te zijn met verklaringen
van enkelen van zijn ministers. „Der
gelijke dingen moeten niet in het
openhaar worden gezegd en zelfs niet
in niet-openbare kring. De geuite
meningen kunnen slechts particuliere
meningen worden genoemd, die de
regering niet binden". De premier
legde er de nadruk op dat alleen hij
of de minister van Buitenlandse Za
ken, Abba Eban, verklaringen op het
gebied van de buitenlandse politiek
afleggen.
ADVERTENTIE
De Noorse tanker „Texaco Bogota"
staat in brand na een explosie in de
Oostzee bij het Zweedse eiland
„Oeland". Aan stuurboord vertoont
het schip een groot gat. Redding
schepen zijn onderweg.
Verkeersslachtoffers. Volgens een in Pa
rijs gepubliceerde statistiek heeft van
alle Europese landen West-Duitsland in
1966 het hoogste aantal verkeersslacht
offers gehad, namelijk 16.864 doden en
456.582 gewonden.
(Van onze correspondent)
WENEN De machthebbers in Moskou en Praag beschouwen de toe
schietelijke houding van de Joegoslavische president Tito tegenover de
studenten in zijn land misschien als het toegeven van een oude en ver
moeide man. Maar dat is zeker niet het geval. Tito kan nog jaren mee
en misschien is zijn optreden wel een wenk voor Moskou en Praag. Hij
is namelijk ingegaan op de directe eisen van de studenten die inspraak
op het universitaire vlak verlangden en betere sociale voorzieningen,
vooral verbeteringen van de studententehuizen, het eten in de mensa
en gedeeltelijke afschaffing van de hiërarchische structuur op de uni
versiteiten.
V
leen de „handige jongens" profiteren
van het particuliere initiatief dat nu
in het nieuwe economische systeem
vrije baan heeft gekregen.
Van sociale rechtvaardigheid valt
geen spoor te ontdekken en het zijn
juist de studenten die nu beginnen te
twijfelen aan de juistheid van de nieu
we economische koers in de trant
van de Westerse wereld.
Niet alleen zij, maar ook brede la-
De critiek van premier Esjkol werd
geuit toen hem in een radiovraagge
sprek werd gevraagd commentaar te ge
ven op een verklaring die generaal
Dayan op een besloten bijeenkomst zou
hebben afgelegd. Volgens het avondblad
"Maariv" zei minister Dayan, dat het
beroep van de Veiligheidsraad tot terug
trekking van Israel uit de bezette ge
bieden direct in strijd was met de Is
raëlische belangen.
Premier Esjkol zei dat Israel zich zal
houden aan de bestandslijnen zolang er
geen overeengekomen grenzen zijn. „Bij
het trekken van de grenslijnen zullen
wij de historische rechten van het jood
se volk in zijn land in beschouwing ne
men, maar het zou niet juist zijn het
feit, dat er grote Arabische bevolkings
concentraties in sommige gebieden zijn,
te negeren."
De Roemeense onderminister van Bui
tenlandse Zaken Gheorgiu Macuvescu
heeft zijn bezoek aan Israel afgesloten,
waar hij onder andere besprekingen
heeft gevoerd met minister van Buiten
landse Zaken Abba Eban.
Macuvescu heeft eerder deze maand
een bezoek aan Kairo gebracht, waar
door in bepaalde Israëlische kringen de
verwachting gewekt was dat hij moge
lijk bemiddelingsvoorstellen heeft over
gebracht. De onderminister ontkende
voor zijn vertrek naar Boekarest echter
dat zijn land naar een bemiddelaarsrol
streeft.
De Israëlische en Egyptische artillerie
hebben zondagavond een vuurgevecht
geleverd over een ruim dertig kilometer
lang front langs het Suezkanaal. Een
Egyptische militaire woordvoerder ver
klaarde dat de Egyptische artillerie bij
het gevecht zes Israëlische tanks, een
munitieopslagplaats, een raketlanceerin-
stallatie, vier anti-tankkonnen en zes ar
tillerie- en mortierbatterijen heeft ver
nield. Zes Egyptische soldaten hadden
lichte verwondingen opgelopen.
Zestien goed gewapende Arabische guer
rillastrijders zijn gedood toen zij zater
dag uit Jordanië de grens overstaken, zo
heeft het Israëlische leger meegedeeld.
Elf van hen vielen bij een verwoed ge
vecht in de buitenwijken van Jericho en
vijf infiltranten zouden later zijn geval
len bij een gevecht in de Beisan-vallei.
Ofschoon de einduitslag van de Franse
verkiezingen pas na de volgende zondag
bekend zal zijn, is er vrijwel niemand
meer die nog aan een klinkende over
winning van Charles de Gaulle twijfelt.
Vrijwel alle veteranen in de politieke
strijd tegen De Gaulle hebben het onder
spit gedolven, ondanks de optimistische
kreten die zij tijdens het hoogtepunt van
de straatoproer achter hun veilige micro
foons hebben geslaakt. Het vissen in fy#t
troebele water van de chaos is hun slecht
bekomen, maar ook tal van buitenlandse
profeten hebben de plank lelijk misge
slagen. Om maar eens in eigen land te
blijven: alleen Henk Neumann van de
KRO heeft het gepresteerd, zijn deskun
digheid hoog en zijn hoofd koel te houden
en niet te vervallen in lijkredes op het
Gaullistische regime. Andere grootheden
van ons t.v.-scherm hebben hun diep
zinnige analyses van het wankelende be
wind in Parijs en het onafwendbare ein
de van de grote generaal moeten bekopen
met een ernstig verlies aan prestige, dat
zij echter na de vakanties waarschijnlijk
wel weer op andere, minder doorzichtige
fronten van de politiek zullen terugwin
nen.
Ook tal van buitenlandse corresponden
ten in de Franse hoofdstad zijn in grote
verlegenheid gebracht. Sommigen van hen
zijn zelfs teruggeroepen, maar die hebben
het dan ook al te bont gemaakt door een
volslagen verkeerde interpretatie te leve
ren van de straatgebeurtenissen in Parijs,
terwijl zij er geen flauw idee van hadden
hoezeer de meerderheid van het Franse
volk achter haar „redder des vaderlands"
wenste te blijven staan.
Er is nu een nieuwe vinding gedaan
door degenen, die De Gaulle zo graag
hadden zien tuimelen en voor wie de
gang van zaken der laatste weken een
opeenvolgende serie koude douches is ge
weest: zij vertellen dat het Franse volk
is geïntimideerd en gechanteerd door de
Gaullistische leuze dat tégen De Gaulle
zou betekenen een keuze vóór de commu
nistische dictatuur.
Voor zover De Gaulle heeft gewezen
op het gevaar van een linkse opstand,
deed hij dat naar aanleiding van duide
lijke tekeningen in die richting, die ver
gezeld gingen van de aanwijzing dat zijn
politieke vijanden van het centrum be
reid waren een tijdelijk verbond met de
communisten aan te gaan.
Links heeft inderdaad verloren, maar
het is een belachelijke veronderstelling
dat iemand in Frankrijk de verkiezingen
zou kunnen winnen door op communis
tisch gevaar te wijzen. Dat „iemand" als
de Gaulle de gunst van het volk heeft
behouden, is te danken aan heel wat méér
dan een dergelijk goedkoop gebaar. Er
zijn altijd nog twintig na-oorlogse jaren
aan te wijzen waarin linkse en midden
partijen in Frankrijk een aanfluiting
maakten van de parlementaire democra
tie. En er is altijd nog een generaal in de
Franse historie, die bijna op zijn eentje
het voortbestaan van de Franse natie
heeft bewerkstelligd tijdens de oorlog,
toen vele figuren die in de vooroorlogse
democratie een grote rol gespeeld hadden,
met gemak overzwaaiden naar de „nieuwe
orde" van de collaborateursregering in
Vichy.
Men noemt De Gaulle een dictator- Als
hij die naam verdient, is hij de enige dic
tator in de wereldgeschiedenis die door
de volkomen vrije, parlementaire keuze
daad der verkiezingen zijn bewind ter be
oordeling heeft voorgelegd aan het volk.
Of hij daardoor tevens Frankrijk niet
heeft bewaard voor een bloedige burger
oorlog. is moeilijk te bewijzen maar
het leek er in de dagen des oordeels wel
op, dat Frankrijk zónder krachtige leiding
over de rand van de kloof zou vallen.
Welnu, Frankrijk heeft waarschijnlijk het
bewind dat het verdient: misschien zal
het na zóveel lessen eindelijk weer eens
rijp worden voor een nóg democratischer
bewind dan dat van de bejaarde, veelge
smade maar nog steeds op de handen ge
dragen Charles de Gaulle.
WASHINGTON (Reuter). Uit een
opiniepeiling naar de populariteit van de
belangrijkste Amerikaanse presidentskan
didaten zijn de democratische kandidaten
het best naar voren gekomen.
Uit het vandaag gepubliceerde verslag
van de peilingen, verricht door 't bureau
Louis Harris, blijkt voorts dat senator
Eugene McCarthy de meeste vooruitgang
heeft geboekt sinds de moord op Robert
Kennedy, maar dat ook vice-president
Hubert Humphrey zijn voorsprong op de
republikeinse kandidaten heeft vergroot.
De grootste verliezer zou Richard Nixon
zijn.
McCarthy heeft volgens Louis Harris
een voorsprong van achl percent op
Nixon en zeven percent op Nelson Rocke
feller, die van Humphrey op beide repu
blikeinen bedraagt respectievelijk zeven
en vier percent.
Het reeds twee jaar slepende conflict in
de Boerenpartij is tot een uitbarsting ge
komen. Een aantal Kamerleden, dat ge
noeg heeft van Koekoeks dictatuur, is
door hem uit de partij gegooid en pro
beert nu op zijn beurt de boerenleider
aan de kant te schuiven. Deze keer ziet
het er voor Koekoek ernstiger uit dan
enkele jaren geleden, toen hij „De Nood-
raad" tegen zich had. Waren het toen
vooral de „asfaltboeren" die het de partij
voorzitter lastig maakten, nu hebben ook
zijn vrienden van het eerste uur zich
tegen hem gekeerd.
Wie in het nieuwe conflict aan het
langste eind gaat trekken, valt nog niet
te overzien. De groep Harmsen lijkt over
een flinke aanhang te beschikken in boe-
renbolwerken als Overijsel en Gelderland
en dat zegt wel wat. De groep heeft in
ieder geval de meerderheid in de Tweede
Kamerfractie en kan Koekoek dus gewoon
als fractieleider afzetten. Maar daarmee
is de populaire boerenleider nog niet van
het politieke toneel verdwenen.
Koekoek zal elke uitspraak, ook al
komt die van een ledenvergadering, waar
schijnlijk gewoon naast zich neerleggen
en zich als leider van de Boerenpartij
blijven beschouwen.
Zou Koekoek wel het veld ruimen, dan
is het niet onmogelijk dat de Boerenpartij
zich nog eens ontwikkeld tot een echte
rechtse partij, die voor vol wordt aange
zien en meetelt. Voor zo'n partij zou in
ons land stellig plaats zijn. Maar dat zal
dan wel een partij moeten zijn die zich
constructiever opstelt dan de Boerenpartij
van nu doet en die een duidelijke politie
ke koers volgt, tot stand gekomen door
inspraak van de aanhang. Te oordelen
naar zijn uitlatingen zit die ontwikkeling
er in als Harmsen zijn zin krijgt en Koe
koek van het politieke toneel verdwijnt.
Tsjechoslowaakse burgers zullen wet
telijk het recht krijgen naar het buiten
land te gaan voor een kort, lang of per
manent verblijf aldaar. Dit heeft een
functionaris van het ministerie van Bin
nenlandse Zaken in Praag in een vraag
gesprek meegedeeld, zo meldt het
Tsjechoslowaakse persagentschap CETE
RA.
Maar daarmee heeft hij de daarach
ter liggende levensvragen nog niet op
gelost. Door de nieuwe economische
koers, die al een paar jaar oud is, zijn
in Joegoslavië zowel de studenten als
de renteniers en de ambtenaren ach
terop geraakt. Van eventuele econo
mische voordelen hebben zij niet ge
profiteerd.
Sinds 1965 zijn de kosten voor leven
en onderhoud van de studenten ver
dubbeld, bovendien zijn studiebeurzen
die overigens slechts het peil van
het existentie-minimum bereiken
met de helft verlaagd.
Toch zijn de studenten die een sti
pendium genieten er niet zo slecht aan
toe, want negentig percent van de
150.000 studenten krijgen deze subsidie
in het geheel niet. Aan ongeveer 25.000
wordt een renteloos voorschot gegege-
ven. Dat moeten zij later terugbetalen.
In de redevoeringen van de politici
wordt weliswaar gesproken over de
opbouw van de toekomst, maar de stu
denten vinden deze toekomst aller
minst rooskleurig, omdat een klein
aantal van hen werk vindt. De nieuwe
koers bepaalt dat de ondernemingen
op eigen kracht moeten drijven zon
der subsidie van de overheid. Ze zijn
dus gedwongen om te rekenen en te
bezuinigen en willen niet zomaar nieu
we arbeidskrachten aannemen.
Toch moet er tot 1970 werk worden
verschaft aan 350.000 academici die hun
hogeschool-studie hebben afgesloten.
Een deel van hen zoekt werk als
ongekwalificeerd hulparbeider of gaat
als gastarbeider naar het buitenland.
De meesten stellen zich echter verbit
terd de vraag waarom zij eigenlijk ge
studeerd hebben.
Het nieuwe economische systeem
tussen staatsdirigisme en vrije markt
heeft zich nog niet tot volle tevreden
heid ontwikkeld. Men is nog niet ge
wend geraakt aan het concurrentie-be-
ginsel.
Het loonpeil wordt nog bepaald vol
gens het oude socialistische schema
met het gevolg dat gekwalificeerde
krachten naar verhouding veel te wei
nig verdienen.Het komt voor dat een
werkster meer verdient dan een inge
nieur of een universiteitsdocent.
In het algemeen is de jonge gene
ratie fel gekant tegen de „oude strij
ders" die nog altijd de sleutelposities
innemen. Deze generatie van jonge ar
beiders en studenten is nog geen 25
jaar. Ze ziet de sociale onrechtvaar
digheid en stelt haar eisen, maar zij
kan die niet doorzetten. Zij voelt steeds
minder voor politiek en voor het com
munisme zodat in de laatste jaren het
aantal jonge leden van de communis
tische partij gedaald is van 21 tot tien
percent.
Juist de jonge academici en studen
ten verwachten een betere sociale sta
tus, maar zodra zij met het leven in
aanraking komen, bemerken zij dat al
gen van de bevolking moeten geeste
lijk nog geheel omschakelen op de be
ginselen van concurrentie, vrije markt,
prestatie, particulier initiatief en per
soonlijke verantwoordelijkheid. Voor
de meesten is deze inspanning veel
moeilijker dan de vroegere toestand
toen men vast rekenen kon op de steun
van de staat.
Tito kent deze moeilijkhden en hij
weet dat de nieuwe koers zich slechts
geleidelijk kan consolideren. De studen
ten zijn echter ongeduldig en daarin
ligt het grote gevaar, want hun verzet
vindt weerklank bij de arbeiders.
Daarom heeft Tito de eerste eisen
van de studenten ingewilligd, maar hij
dreigt met aftreden wanneer de geëiste
veranderingen te ver gaan en de com
munistische structuur van het land
aantasten.
Hij is beslit nog niet te oud of te
moe. Wel voelt hij niets meer voor
nieuwe revolutionaire ontwikkelingen.
Dit gevaar dreigt ook in andere com
munistische landen en daarom is het
optreden van de studenten in Belgra
do tevens een signaal voor de macht
hebbers in Praag en Moskou.
Volgens een communiqué van „Al Fa
tah" zijn negen Israëlische militairen ge
sneuveld bij een treffen met een Israëli
sche patrouille. Voor het eerst, aldus het
communiqué, namen eenheden van het
Palestijnse bevrijdingsleger aan de actie
van Al Fatah deel.
Bij een ontploffing in Oost-Jeruzalem
is één Arabische jongen gedood en een
ander ernstig gewond.
In Tel Aviv is meegedeeld dat zeven
Israëlische militairen gewond zijn ge
raakt toen hun voertuig bij een vesti
ging ten zuiden van de Dode Zee op een
mijn reed.
In ravijn. Bij de Columbiaans-Venezo-
laanse grens is een autobus na een
botsing met een vrachtauto in een ra
vijn gestort. 23 meisjes zijn omgeko
men en veertien andere inzittenden van
de bus gewond.
Fransen. Franse ingezetenen, die zich
naar het buitenland begeven voor een
verblijf aldaar van nog geen 24 uur, mor
gen niet meer dan een bedrag ter waar
de van honderd frank meenemen, hetzij
in Frans geld hetzij in deviezen.
Griekse ondervraging. De oud-directeur-
generaal van het Griekse ministerie
van Voorlichting, George Cavounides,
is door de veiligheidspolitie aangehou
den voor ondervraging, zo heeft een
woordvoerder van de politie meege
deeld.
Aeroflot. President Johnson heeft toe
stemming verleend voor vluchten van
de Russische luchtvaartmaatschappij
Aeroflot tussen Moskou en New York.
Terug naar natuur. Een dertigjarige tekst
schrijver uit Los Angeles. Richard Ault
is zaterdag met zijn vrouw en vier
jarig dochtertje vertrokken naar 'n on
bewoond eiland in de Stille Oceaan,
waar ze een jaar willen blijven. Ault
zegt voorlopig genoeg te hebben van
„de meedogenloze strijd om het bestaan
in de beschaafde wereld".
