Michel Debré minister
van Buitenlandse Zaken
Aarzelende
inzake
houding van Bonn
non-proliferatiepact
Soedjarwo Tjondronegoro
leidt missie naar Irian
Besprekingen in Uppsala
over oorlog in Nigerië
Tsjech Cernik: groot doorzetter
j
e met
Nadrukkelijke wens van De Gaulle:
V ertrouwensvotum
voor Italiaanse
regering
Strauss ziet complot van supermachten
Kiesinger zal
schuilplaats
moeten verlaten
fcchtW
Vlak voor komst VN-vertegenwoordiger
Weduwe van King
schrijft boek
telegrammen
VRIJDAG 12 JULI 1968
3
Nederlands jongetje in
Frankrijk vermist
Vreemd
Indonesië bereidt volksstemming voor
Veiligheidsstuur - Gescheiden remcircuits - Schijfrem
men met rembekrachtiging, vóór - Buitenspiegel -
Achteruitrijlamp - Uitklapbare zijruit achter.
Drie miljoen
M ijn werkerszoon
Niet snel
Buisleiding
Ideale man
Malik
Ofschoon Nederland betrekkelijk wei
nig in de melk te brokken heeft inzake
de behandeling van West-Irian door de
regering te Djakarta, heeft het bezoek
van minister Luns (en zijn voorzichtige
speldeprikjes over de kwestie van de
volksraadpleging) toch blijkbaar gunstig
gewerkt.
Er zijn thans aanwijzingen dat de In
donesische regering tot de conclusie is ge
komen, niet met een schijnvertoning de
band met Irian te kunnen redden en daar
om in allerijl pogingen in het werk stelt
een geloofwaardige en aanvaardbare
procedure te bedenken, zodat de Verenig
de Naties straks tevreden zullen zijn met
de uitvoering van de desbetreffende be
paling in het overdrachtsverdrag.
West-Irian is sedert de overdracht van
dit stuk eiland aan Indonesië een gesloten
gebied, beheerst door militaire ambte
naren en verder schromelijk verwaar
loosd. Het is wel duidelijk dat zelfs de
Indonesische machthebbers die na Soe
karno kwamen, geschrokken zijn van de
toestand die op het eiland heerste. Het
wanbeleid van Soekarno, dat ook in In
donesië zelf tot grote economische nood
heeft geleid, komt ten aanzien van Itian
in een schril daglicht. Soekarno was wél
bereid met veel tam-tam en militair ver
toon het voormalige Nederlandse Nieuw-
Guinea op te eisen als een „wezenlijk
deel van de Indonesische staat", maar toen
hij het met morele steun van grote
mogendheden aan het „kolonialisme" had
ontworsteld, liet hij het letterlijk kre-
peren.
De nieuwe Indonesische regering zit nu
met de brokken, dat wil zeggen- de Da-
poea-bevolking heeft aan den lijve onder
vonden wat de lijfeigenschap aan Djakarta
zeggen wil en heeft waarschijnlijk in
meerderheid genoeg van de militaire ter
reur van Djakarta, en dus van de poli
tieke verbondenheid met Indonesië. He
laas verkeert de bevolking nog niet in
een zodanige staat van ontwikkeling, dat
zij zich ordelijk en georganiseerd kan uit
spreken in een individuele stemming. Dat
is een geluk voor Djakarta, want nu heeft
het weinig zin zo'n individuele stemming
te organiseren. Dat zal iedereen moeten
toegeven, ook degenen die met lede ogen
het lot van de voormalige Nederlandse
kolonie aanzien. Het is natuurlijk uit
etisch-politieke overwegingen een ab-
surdè toestand, dat men een land mili
tair verovert en daarna in een zodanige
staat van onontwikkeldheid houdt dat de
bevolking eenvoudig niet rijp is om over
haar eigen lot te beslissen. Maar Djakarta
kan dat aan Soekarno en zijn trawanten
verwijten en nu zijn best doen om alsnog
op een beschaafder manier uitvoering te
geven aan wat de V.N. indertijd als voor
waarde stelden: een volksraadpleging.
Toch moet men niet verwachten dat de
militaire greep op de bevolking van Iran
zal verslappen, want die is voor Djarkarta
de enige mogelijkheid om zonder kleer
scheuren uit de volksraadpleging te
komen.
De diplomatiek aangelegde minister
Luns heeft na terugkomst uit Indonesië
zijn best gedaan de goede verhoudingen
met de Indonesische regering te sparen
maar het was hem aan te zien dat hij zich
moest beheersen om niet wat openhartiger
te zijn. Het zou niemand verrassen ais de
minister ervan overtuigd zou blijken dat
met de bevolking van West-Irian een vuil
spelletje is gespeeld en dat dit spelletje
niet helemaal is afgelopen, ook al zit de
uitvinder ervan als een gevallen volks
leider werkeloos op zijn buitengoed van
zijn voormalige grootheid te dromen.
m ""nnnnnnrinimnnnnririnfijii
Eenzaam zit de nieuwe Franse
premier Couve de Murville in de
ministerbank van de Franse Natio
nale Vergadering.
(Van onze correspondent)
PARIJS Nadat gistermiddag Frank-
rijks zojuist gekozen Nationale Vergade
ring voor het tiende jaar de gaullist
Jacques Chaban-Delmas met 351 stem
men tot haar president had gekozen, zal
vanavond de nieuwe premier Maurice
Couve de Murville zijn regering voorstel
len aan president De Gaulle.
Een verrassing zal de premier de presi
dent niet kunnen bezorgen, want ook bij
de samenstelling van het nieuwe kab'net
heeft president De Gaulle zichzelf niet
onbetuigd gelaten. Zo hebben speciaal de
ministers van Buitenlandse Zaken Michel
Debré. van Oorlog Messmer en van
Binnenlandse Zaken Marcellin het aan
de nadrukkelijke wens van De Gaulle te
danken dat ze hun portefeuilles ook in het
nieuwe kabinet zullen mogen behouden.
Aangezien formateur Couve de Mur
ville bij de constructie van zijn kabinet,
alweer volgens de richtlijnen van het
staatshoofd, beslist niet aan de weg heeft
getimmerd, was vanmorgen nog weinig
bekend over de verdere leden die zijn
nieuwe regering zouden vormen.
ROME (Reuter en AFP) De Christen-
Democratische minderheidsregering heeft
In de Italiaanse Kamer een vertrouwens
votum gewonnen. Er werden 263 stemmen
voor en 252 tegen uitgebracht, bij 88 ont
houdingen.
Premier Giovanni Leoine had voor de
stemming wijziging van het universitaire
bestel en bestudering van de wensen van
de arbeiders beloofd. Voorts had hij inge
stemd met een parlementair debat over
de beweringen aangaande een militaire
samenzwering in 1964 en onwettig optre
den van de contra-spionagedienst.
PERIGUEUX (Reuter) Al negen da
gen lang worden nasporingen verricht
naar het 9-jarige zoontje Nicoiaas van ir.
Roorda van Eysinga uit Delft, dat met
zïjn ouders en zusjes kampeerde in Cenac,
san de rivier de Dordogne.
Het kind speelde met twee zusjes op
een eilandje in de Dordogne en weerd
eerst tegen de avond vermist. Dreggen
in de rivier leverde niets op.
Couves ambities gingen vooral uit naar
een ploeg van technici of vakministers,
die, zo verwachtte men vanmorgen, met
een aantal linkse gaullisten zouden'wor
den gecompleteerd.
In ieder geval zou de traditionele fa
miliefoto van het nieuwe kabinet zondag
op de eretribune bij het graf van de on
bekende soldaat onder de Are de Tri om -
phe kunnen worden genomen, wanneer
ter ere van de 14-julifeesten, zich alle mi
nisters rond de president voor bet eerst
aan de Parijzenaars zullen vertoren.
(Van onze correspondent)
BONN De strijd tussen de par
tijen in de grote coalitie heeft tot ge
volg, dat verwarring is ontstaan over
de vraag wanneer de Westduitse re
gering het verdrag tot het niet verder
verbreiden van kernwapens zal
ondertekenen.
Terwijl het het Duitse image in het bui
tenland goed zou hebben gedaan, wanneer
juist in deze kwestie de ondertekening snel
en zonder aarzelen had plaatsgehad, gaat
ook deze mogelijkheid tot het kweken van
goodwill verloren door een eeuwige te
genstrijdigheid in de boezem van de rege
ring. Deze tegenstrijdigheid die handelen
onmogelijk maakt zal een van de voor
naamste kenmerken van de coalitie tussen
de Sociaal-Democraten en de Christen-
Democraten blijven.
Kanselier Kiesinger bevindt zich in de
strijd met betrekking tot de ondertekening
van het non-proliferatieverdrag tussen
twee vuren. Hij zou ongetwijfeld het ver
drag zelf zo snel mogelijk van de Duitse
ondertekening voorzien.
Hij wordt daarin echter gehinderd door
zijn partijgenoten van de Christen-Demo
cratische C.D.U., en meer nog door de he
ren van de „Christelijke Sociale Unie",
van Franz Josef Strauss, de Beierse zus
terpartij van de C.D.U. Kiesinger mag en
kan daarbij niet vergeten dat het Strauss
was die het hem mogelijk maakte de Bon
ner regering te leiden, doordat hij in de
cember 1966 Kiesinger de steun van de
C.S.U. beloofde.
De bezwaren tegen het verdrag tot niet
verdere verbreiding van kernwapens zijn
bij Franz Josef Strauss die in de rege
ring minister van Justitie is en zijn aan
hang van velerlei aard. De oudste bezwa
ren zijn, dat er een soort complot tussen
de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie
zou bestaan, met het doel de supermachten
een volledige controle over de kleinenere
mogendheden te geven.
Op een persconferentie in maart ver
klaarde Strauss dit door te zeggen dat „het
een oversimplificatie zou zijn weer over
een nieuwe Jalta of een nieuw Versailles
voor Duitsland te spreken". Strauss vindt
het ook „vreemd, dat de Russen tachtig
percent van de wapens leveren, die door
de Vietcong worden gebruikt om driedui
zend Amerikanen in één week te doden of
te verminken terwijl in Genève de Sovjet-
Unie en de V.S. bij elkaar zitten en een
arrangement zoeken".
Maar behaive deze typische aartsconser
vatieve denkwijze, die beter in de beruchte
„National und Soldatenzeitung" thuishoort,
heeft Strauss ook het intelligentere be
zwaar, dat bijvoorbeeld de bepalingen
over de controle alleen betrekking hebben
op civiele faciliteiten. Maar wie bepaalt
wat civiele faciliteiten zijn, vraagt Strauss
zich af. Het is juist de kwestie van de con
trole, die het conservatieve blok in de re
gering en het parlement hoog zit.
Deze bezwaren kunnen echter nauwe
lijks nog staande worden gehouden, nu de
Amerikaanse minister van Buitenlandse
Zaken Rusk tijdens zijn hearing voor de
commissie van Buitenlandse Politiek van
de Amerikaanse Senaat deze kwestie
neeft opgeklaard. Euratom waartoe ook
de Bondsrepubliek behoort en de inter
nationale commissie voor kernenergie in
Wenen hebben achttien maanden de tijd
om een regeling voor eenheid van controle
uit te werken Anders dan oorspronkelijk
was bepaald, zal na deze achttien maan
den ook bij het ontbreken van overeen
stemming, de Weense controle niet auto
matisch binnen het Eufatomgebied intre
den.
Bondskanselier Kiesinger zal nu uit zijn
schuilplaats tevoorschijn moeten komen
en zich desnoods de gramschap van een
deel van zijn volgelingen op de hals moe
ten halen. Zijn critici noemen hem „Koning
Zilvertong" omdat hij zo mooi spreekt en
weinig doet.
Zijn ronduit aarzelende en onduidelijke
houding met betrekking tot het non-pro-
liferatie-akkoord doet wel heel sterk den
ken aan de karakteristieke manier waar
op Kiesingers voorganger, Erhard, belang
rijke beslissingen voor zich heen schoof
en tenslotte in paniek tot daden overging.
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
SINGAPORE. Het scherm van ge
heimhouding, dat Indonesië jarenlang
over West-Irian heeft gehangen, begint
nu in snel tempo op te trekken. Enkele
weken voordat de VN-vertegenwoordi
ger Ortiz Sanz in West-Irian zal aanko
men, begint Indonesië ernst te maken
met de belofte om volgend jaar een
volksstemming te houden. Van betrouw
bare zijde is uit Djakarta vernomen dat
UPPSALA, (ANP). Achter de scher
men van de in Uppsala verzamelde As
semblee van de Wereldraad van Kerken
worden intense pogingen ondernomen om
vrede tussen Nigerië en Biafra te berei
ken. De Nigeriaanse delegatie naar de
Assemblee vergadert achter gesloten deu
ren over de burgeroorlog in dit Afrikaan
se land.
De adviseur van de afgescheiden Bia-
fraanse regering, dr. Akanu Ibiam, is in-
ADVERTENTIE
Opel Rekord
7995-
nu
tussen ook in Uppsala gearriveerd. Hij
is een van de zes presidenten van de We
reldraad van Kerken. Een andere Bia-
fraanse afgevaardigde is vandaag aange
komen. Naar verluidt voert hij inten
sieve besprekingen over de oorlog in zijn
land met onder meer de Westduitse de
legatie.
In het openbaar wordt niets bekend
gemaakt over deze besprekingen. Alleen
heeft de secretaris-generaal van de We
reldraad, de Amerikaan dr. Eugene Car
son Blake, in de voltallige vergadering
van gisteren verklaard, dat „in andere
delen van deze Assemblee pogingen wor
den ondernomen om wegen te vinden,
waardoor wij kunnen bijdragen tot vrede
en een totale oplossing van dit conflict".
Gistermiddag stond de hulp aan de
slachtoffers in Biafra centraal in de ver
gadering van de assemblee. Dr. Blake gaf
een overzicht van nieuwe hulpprogram
ma's door de afdeling interkerkelijke
hulpverlening van de Wereldraad. Deze
nieuwe hulpprogramma's, die in uitvoering
zijn, belopen de som van drie miljoen
A-merikaanse dollars, omvattend acht
vliegtuigladingen met medicijnen, melk
poeder, eipoeder en babyvoeding.
De Assemblee heeft het voorstel goed
gekeurd om negen r.k. theologen te be
noemen in de uit 135 personen bestaande
commissie van de Wereldraad voor ge
loof en kerkorde.
(Van een medewerker)
Oldrich Cernik, de Tsjechoslowaakse premier, die nu weer midden
in het wereldnieuws is komen te staan, behoort zowel tot de commu
nisten als tot de doorzetters met particulier initiatief. Het mag niet
worden onderschat dat hij temidden van de besognes, die hij op zich
had genomen als secretaris van de Tsjechische Communistische Partij
in 1959 het initiatief nam om schriftelijke lessen te gaan volgen voor
het diploma ingenieur voor de metaalbewerking. In 1960 benoemd tot
minister van Brandstofvoorziening en Energie, bleef hij zich in zijn
spaarzame vrije tijd over de metallurgische lessen buigen. En het lukte
hem de zozeer begeerde titel te behalen in 1964, toen hij inmiddels een
jaar lang plaatsvervangend minister-president was en voorzitter van de
staatsplancommissie.
Of de examinerende professoren zijn
bestuursactiviteiten hebben laten mee
tellen bij de beoordeling van de kandi
daat, vermeldt de historie niet. Mis
schien was dat ook niet nodig, want
Cerniks carrière bewijst op zichzelf al
dat het hem aan intelligentie niet ont
breekt. Daarbij kwam, dat hij met zijn
studie voortbouwde op technische ar
beiderservaring in de fabriek.
Cernik, die op 27 oktober 1921 in
Ostrava in Moravië werd geboren en
nu dus pas 46 jaar is, moest als mijn-
werkerszoon al direct na de lagere
school meehelpen de kost te verdienen.
Hij deed dat als draaier in de metaal
industrie van Wirkowitz. In 1949 trok
hij de overall uit om van achter de
draaibank naar een politieke ladder te
tijgen. Hij zette zijn voeten op de on
derste sporten van de leerladder van
de Communistische Partij. Vier jaar
eerder had hij zich als lid van die
organisatie aangemeld.
HET WERD geen snelle klim. Het
bleef voorlopig bij bestuursfuncties in
plaatselijke organen, zoals in Poroeba
bij Svinov.
In 1960 kon hij als secretaris van
de Tsjechische Partij in de lange par
tij-estafette zijn pen overreiken aan
een collega, die nu net als hij midden
in de moeilijkheden staat: Alexander
Doebtsjek, sinds januari 1968 eerste
aanvoerder van de partij, als „libe
raal" opvolger van stalinist Antonin
Na het aftreden van de Tsjechoslo
waakse regering op 8 april 1968 werd
de Moraviër Cernik de opvolger van
de Slowaak Josef Lenart als premier.
Die benoeming lag in de lijn van de
verwachtingen, vooral omdat de ge
woonte wil, dat de partijleider en de
premier niet uit een en dezelfde be
volkingsgroep komen.
Premier Cernik van Tsjechoslowakije.
Novotny en in die functie mede-uit
stippelaar van het regeringsbeleid.
Van het partijpresidium maakt Cer
nik deel uit sinds juni 1966. Alleen
Doebtsjek, Drahomir Kolder en hij
zelf behielden hun plaats in dat elf-
zetelige college, toen het op 5 april
van dit jaar fundamenteel werd ge
wijzigd.
CERNIK schijnt oorspronkelijk niet
erg enthousiast te zijn geweest voor
de economische liberalisatieprojecten
van onder meer professor Ota Sik, die
nu tot zijn regering behoort. Een paar
jaar geleden verdedigde hij tegenover
diens opvattingen nog vurig de cen
trale plannenmakerij, de handhaving
van voorrang voor de zware industrie.
Maar later schaarde hij zich onder
de verdedigers van het Nieuwe Eco
nomische Model, waarbij hij liet uit
komen dat de liberalisatie zich niet
tot het economische aspect van de
samenleving zou mogen beperken.
Een van de belangrijkste projecten
waarvoor hij als minister en als plan
commissie-voorzitter mede verant
woordelijkheid op zich nam, is de aan
leg van een buisleiding die Russische
olie naar de Oosteuropese landen
brengt en die een van de belangrijke
economische koorden is, waarmee het
steeds bontere gezelschap van de lan
den van hel Warschau-pact bij elkaar
wordt gehouden. Zij heet: „de buislei
ding van de vriendschap".
Soedjarwo Tjondronegoro, de voormalige
ambassadeur in Nederland, volgende week
een speciale missie naar Irian Barat zal
leiden. Soedjarwo's bezoek wordt door
waarnemers uitgelegd als Indonsië's laat
ste kans om de Papoea's voor zich te
winnen.
Soedjarwo, die tot nu toe bij het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken „in
reserve" is gehouden voor West-Irian, zal
uitvoerder worden van Maliks politiek
om een „reële" oplossing te vinden voor
de problemen rond de volkststemming.
Volgens dezelfde goedingelichte kringen
is het duo Malik-Soedjarwo tot de over
tuiging gekomen dat een stemming op
„one man one vote"-basis (één stem per
man( vanuit geen enkel gezichtspunt mo
gelijk is. Zij zouden minister Luns hier
van hebben weten te overtuigen tijdens
diens bezoek van vorige week. Malik en
Soedjarwo zouden van mening zijn dat
aan een stemming alleen mag worden
deelgenomen door Papoea's, die genoeg
ontwikkeld zijn om te begrijpen waar de
stemming over gaat.
Het bestuur in West-Irian zal over
de volksstemming contact opnemen met
ongeveer vierduizend stammen. Maar
men rekent erop dat niet meer dan hon
derd stamhoofden gehoor zullen geven
aan de Indonesische oproep de volksstem
ming te komen bespreken.
Soedjarwo wordt in Djakarta gezien als
de ideale man om de volksstemming voor
te bereiden en te trachten in het volgend
jaar de Papoea's ervan te overtuigen, dat
ze het beter hebben bij de huidige Indo
nesische regering. Soedjarwo heeft in het
verleden herhaalde malen critiek gehad
op het Indonesiche bestuur over West-
Irian, dat volgens hem bij de Papoea's
geleid heeft tot gebrek aan vertrouwen
in Indonesië.
Zo heeft hij gezegd, dat, hoewel het
onderwijs in West-Irian onder het Indo
nesische bewind vooruit is gegaan, het
gebied in de laatste jaren veel nieuwe
problemen heeft gekend, zoals gebrek aan
elektriteit en water, die niet voorkwamen
ten tijde van het Nederlandse bestuur.
DJAKARTA (ANP) De Indonesische
minister van Buitenlandse Zaken Adam
Malik heeft te kennen gegeven dat de
nieuwe militaire commandant van West-
Irian. brigade-generaal Sarwo Edhie, er
zorg voor moet dragen dat de volksstem
ming over de toekomstige status van het
gebiedsdeel een duidelijke uitspraak voor
aansluiting bij Indonesië oplevert.
In antwoord op vragen over de kwestie
West-Irian. zei de minister te geloven dat
de benoeming van generaal Edhie ertoe
zou bijdragen het „gehoopte resultaat" te
verkrijgen.
Volgens Malik blijkt uit de jongste be
richten uit West-Irian dat de economische
toestand daar verbeterd is, maar dat er
nog grote problemen bestaan, met name
op het gebied van transport.
NEW YORK (AP) De weduwe van
dominee Martin Luther King heeft in
New York verklaard dat zij zich een
maand zal terugtrekken uit de beweging
voor de burgerrechten om een boek te
schrijven over haar leven met dominee
King.
Het boek krijgt de titel „Mijn leven
met Martin Luther King".
Vierling. Een 28-jarige Italiaanse vrouw
in Viterbo, heeft het leven geschonken
aan een vierling allen jongens.
Omgeslagen. Zeker twaalf mensen zijn
verdronken in de Indische Cauvtri-
rivier toen een boot met vijftig op
varenden omsloeg.
Vermoord. De „leider van de ondergrond
se communistische regering van Indo
nesië", Oloan Hoetapea, is vorige
maand bij Blitar in Oost-Java door de
bevolking vermoord.
Bezoek. De Pakistaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Arshad Hoessein,
brengt van 3 tot 10 augustus een bezoek
aan China.
Kosmos-231. De Sovjet-Unie heeft een on
bemande aardsatelliet de Kosmos-231
gelanceerd.
