VAN DAG TOT DAG
Johnson morgen voor overleg
met Thieu naar Honoloeloe
Hanoi laat 3 piloten van
de VS wellicht morgen vrij
„Dit is niet uw eigen zaak"
Warschau-brief aan
T sjecho-Slowakije
Minister Clark is tegen doodstraf
Na drie maanden al zwemles
achtergrond
mam
commentaar op actuele zaken
Weer geruchten over Vietcong-offensief
Rhodesië „moet wel
republiek worden"
Gekaapt vliegtuig
terug in de VS
„Anderhalf jaar
nodig voor
herstel"
In New York elf
doden bij brand
3
telegrammen
DONDERDAG 18 JULI 1968
Anjers
zijn er nu volop.
Profiteer ervan.
Vooral nn de
prijs zo meevalt.
Neem die fijne
kleuren mee
naar huis.
En verras er uw
kennissen mee.
Anjers brengen sfeer I
Explosie in Italië
Wie op reis gaaf,
neemt Norit mee
Zonder 65 passagiers
Franse premier Couve:
Politiek asiel voor 12
Amerikanen in Zweden
Vreemd
W achten
Onaanvaardbaar
I
Het nationaal-communisme beleeft in
deze dagen een historische confrontatie
met de werkelijkheid. Het nationaal-
communisme bestaat nog niet zo lang
het bestond nog niet toen Stalin dictator
van de Sovjet-Unie en prediker van ae
wereldrevolutie was, kennelijk bezield
door hetzelfde ideaal dat Hitler in „Mem
Kampf" zo uitvoerig etaleerde: „be
vrijding van alle volken uit de slavernij
van het imperialistisch kapitalisme en
stichting van een ideologisch wereldrijk
waarin elk individu zijn bestaan en zijn
arbeid zou offeren aan de Staat, in ruil
voor veiligheid en brood".
De communistische wereldrevolutie is
van de baan, voor zover dat in het Krem
lin kan worden uitgemaakt. Het commu
nisme is genationaliseerd en ontdaan van
zijn ideologische kruistochtmentaliteit ten
opzichte van andere landen. Het is een
systeem van maatschappelijke opbouw en
ordening naast andere systemen. Nikita
Kroesjtsjev heeft de Sovjetrussische poli
tiek wat internationale beleefdheid en be
schaving bijgebracht, met tegelijkertijd
een zekere mate van tolerantie van het
partij-apparaat tegenover de binnenland
se „nieuwvormingen".
De banden met veroverde, bezette of be-
invloede landen in Oost-Europa werden
echter ook door Kroesjtsjev nauwelijks
losser gemaakt, al bezegelde hij de ver
wijdering tussen Moskou en Tito door per
soonlijk naar Belgrado te gaan en de
Joegoslavische rebel de vriendschapshand
te bieden. Toch kan men aannemen dat
Kroesjtsjev, die niet aarzelde zijn handen
te besmeuren met Hongaars bloed toen
Boedapest in opstand kwam, zich reali
seerde dat een nieuwe vorm van samen
werking de plaats in zou moeten nemen
van de machtsstructuur, die Oost-Europa
onder Russische leiding bijeenhield. Zijn
pogingen om een hecht economisch bloc
te vormen zonder militaire dwang werden
doorkruist door zijn val, die een direct
gevolg was van zeer slechte economische
en vooral agrarische uitkomsten in de
overgangsfase.
Zijn opvolgers hebben het beleid van
Kroesjtsjev ten opzichte van de „satel
lieten" overgenomen en de ontwikkeling
van het communisme tot een strikt natio
nale systematiek voortgezet, maar zij zijn
wel angstvallig blijven toezien dat ner
gens in Oost-Europa anti-communistische
omwentelingen zouden plaatsgrijpen. De
landen die zich van de Sovjetrussische
heerschappij bevrijdden, zijn communis
tisch gebleven. Een dergelijk eenheids
patroon in geheel Oost-Europa kan echter
onmogelijk te eeuwigen dage gehandhaafd
blijven, als er niet een stevige militaire
stok achter de deur staat. De manier
waarop thans Moskou probeert er de wind
onder te houden, is niet meer de methode
van de „wereldrevolutie", maar eenvoudig
de intimidatie van een machtig land
tegenover een minder machtig land. De
communistische partijen vormen geen
politieke eenheid meer, doch beperken
zich tot nationale grenzen. De druk van
Moskou uit gaat niet meer via de kanalen
van de ideologie, maar volgens de
eeuwenoude methode van het wapenge
kletter. Moskou heeft tegenover Tsjecho-
Slowakije onverbloemd de rol gespeeld
van de machtige, grote natie die zich be
moeit met de zuiver binnenlandse aan
gelegenheden van een kleinere. Niet het
communisme, maar de wet van de sterk
ste beheerst de eenheid van Oost-Europa
nu, de wet van de jungle die sinds
mensenheugenis de betrekkingen tussen
de naties heeft geregeld. Er is niets ge
wonnen op het gebied van de vreedzame
samenwerking der landen op vrijwillige
basis van gezamenlijk belang, zoals die
bijvoorbeeld in West-Europa voorlopig en
met kleine schokjes tot enige wasdom
is gekomen.
De Sovjet-Unie is niet de enige grote
mogendheid op de wereld, die met mili
taire overmacht politieke gebondenheid
afdwingt. Maar het is een methode die de
Sovjet-Unie altijd uit ideologische over
wegingen met de mond heeft veroordeeld.
Niet voor niets betogen communistische
leiders uit kleine Oosteuropese landen
dat deze houding van Moskou het commu
nisme een bijzonder slechte naam geeft.
Er is echter nog niets gebeurd dat op ge
weld lijkt. Als Tsjecho-Slowakije het pleit
wint en ongestoord verder kan werken
aan zijn nationale structuur, zal dat van
onberekenbaar belang zijn voor de na
tionalistische wederopstanding en de ver
vorming van communistische systemen
ADVERTENTIE
818
naar nationale behoefte en inzicht in na
genoeg alle communistisch geregeerde
landen.
Nagenoeg alle -want de bezette ex-
bondgenoten van Duitsland zoals Hon
garije en de oostzone zullen nog jaren
moeten wachten voor zij zich wat vrijer
zullen kunnen bewegen. Als daar „rebel
lie" optreedt, komt de defensieve intuïtie
van Moskou onmiddellijk in werking en
zorgt de herinnering aan de tweede
wereldoorlog ervoor dat er zonder par
don militair zal worden ingegrepen.
De zoveelste staatsgreep heeft Irak,
grensland tussen het Nabije en hei
Midden-Oosten, weer een nieuwe regering
bezorgd. Grote koppen in de wereldpers
spreken van een „linkse greep naar de
macht" maar evenzeer van een „rechtse
coup". Daaruit blijkt dat men geen flauw
idee heeft van de bedoelingen der nieuwe
machthebbers, en tevens dat het onmoge
lijk is de stromingen in dit land in te
passen in traditionele Westerse denkpa
tronen. Irak kent geen democratie, het
kent nauwelijks enig uitgesproken poli
tiek leven behalve ergens aan de top,
waar militairen en partijleiders om beur
ten de hoge tonen zingen. Het militaire
apparaat van Irak is de hoogste gezags
drager. Wie het leger achter zich heeft,
kan zich „regering" noemen. De wisseling
van hoge militairen en hoge gezagsdra
gers kan slechts plaats hebben met geweld
en bij wijze van nachtelijke verrassing.
De nieuwe regering van Irak is niet
links, noch rechts. Zij is, evenals haar
voorgangsters, een kliek van samen
zweerders die bereid is voorlopig samen
de macht te delen, tot er weer een splijt
zwam in het troepje optreedt. Een grotere
dosis nationalisme lijkt voorshands in de
nieuwe regering aanwezig, waardoor
buitenlandse oliebelangen in het land ge
vaar lopen. Ook de anti-Israel-gezindheid
lijkt sterker dan voorheen. Het volk van
Irak heeft deze keer geen bloed geofferd.
Het wordt beurtelings door de hond en
door de kat gebeten, maar het wacht nog
altijd tevergeefs op een gezag dat zich
eens aan een drastische sociale verbetering
van de levensomstandigheden zet.
SORA, (A.P.). Bij een ontploffing
in een vuurwerkfabriek in Sora nabij
Rome zijn drie mensen omgekomen en
een aantal anderen ernstig gewond.
Het gebouw werd volledig verwoest.
ADVERTENTIE
Waarom? Omdat
verandering van
voedsel of water
dikwijls maag- en
darmstoornissen
veroorzaakt. Norit
helpt dan snel en
afdoend. Norit is
natuurlijk overal
verkrijgbaar maar
U vindt (bijvoor
beeld in het bui
tenland) mis
schien niet direct
de goede zaak!
Daarom altijd
Norit mee op reis!
Vraag Norit aan
Uw eigen apothe
ker of drogist.
AUSTIN (Reuter, AFP en AP)
President Johnson en president Ngoe-
jen Van Thieu van Zuid-Vietnam zul
len morgen en overmorgen overleg
plegen in Honoloeloe. Dit heeft de
woordvoerder van het Witte Huis,
George Christian, gisteren bekendge
maakt. President Johnson vertrekt
morgen naar Hawaï.
Aan het overleg op Honoloeloe zullen
deelnemen minister van Defensie Clark
Clifford, de voorzitter van de commissie
van stafchefs, generaal Wheeler, minis
ter van Buitenlandse zaken Dean Rusk, de
ambassadeur in Saigon. Ellsworth Bunker,
de adviseur van het Witte Huis voor Bui
tenlandse Zaken, Walt Rostow en onder
minister van Buitenlandse Zaken William
Bundy.
Noord-Vietnam heeft de Verenigde Sta
ten bij het overleg in Parijs de namen ge
geven van de drie Amerikaanse piloten die
wellicht morgen zullen worden vrijgelaten
Het besluit dat de drie mannen vrij zul
len komen was twee weken geleden al be
kend gemaakt. De Amerikaanse delega
tie heeft de namen van de piloten bekend
gemaakt. Het zijn de 43-jarige majoor Ja
mes Frederick Low, de 32-jarige majoor
Fred Neale Thompson en de 37-jarige
kaptein Joe Victor Carpenter.
De V.S. en Noord-Vietnam zijn op de
dertiende zitting van de onderhandelingen
in Parijs niet verder gekomen dan het
uitwisselen van beschuldigingen.
De Amerikaanse delegatie leider Averell
Harriman betichtte Hanoi van verdraaiing
van feiten en de geschiedenis en pogingen
tot verwarring van de openbare mening
om steun te winnen voor zijn standpunt.
„Het doel van de besprekingen in Pa
rijs is, de Verenigde Staten eventueel de
gelegenheid te geven de nederlaag te aan
vaarden en zich op eervolle manier terug
te trekken", staat in een rondschrijven dat
de Vietcong op 5 juni heeft verzonden en
dat nu pas door de Amerikanen in Saigon
is gepubliceerd. In de brief staat dat de
besprekingen in Parijs slechts een onder
deel vormen van een wereldomvattend di
plomatiek offensief, „dat de Amerikaanse
agressor moet isoleren".
SALISBURY (Reuter) De aan de
macht zijnde partij in Rhodesië, het Rho-
desische Front, heeft in nieuwe grond
wetsvoorstellen het plan geopperd in Rho
desië de republiek uit te roepen.
Volgens het front heeft het land geen
andere keus, omdat de Britse regering „ons
de koningin van Rhodesië onthoudt".
De grondwetsvoorstellen zijn opgesteld
door een gezamenlijke commissie, ge
vormd uit het partijcomité en de regionale
partijleiders. Zij zullen worden voorge
legd aan een speciaal constitutioneel con
gres van het Rhodesische Front, dat over
ongeveer twee maanden zal worden ge
houden.
De gezamenlijke commissie stelt voor
dat het „staatshoofd" dezelfde bevoegd
heden krijgt als de koning, behalve dat
alleen de regering ontbinding van het
parlement kan adviseren.
De Amerikaanse militaire leiders in
Vietnam verwachten nog deze maand een
derde offensief van de Noordvietnamese
troepen in het land, zo heeft de Ameri
kaanse minister van Defensie Clark Clif
ford in Danang gezegd.
Clifford heeft in Danang overleg ge
pleegd met de Amerikaanse commandan
ten in de noordelijke provincies. Zij had
den hem erop gewezen dat de huidige
luwte in de strijd in de noordelijke pro
vincies slechts een stilte voor de storm
is.
Onderdelen van een nieuwe divisie van
Noordvietnamese troepen hebben zich op
gesteld ten zuiden van Saigon, zo werd
vandaag van Amerikaanse zijde meege
deeld.
Men wist niet precies hoeveel eenheden
het hier betrof. Maar de troepen zouden
zich op 48 kilometer ten zuiden van de
hoofdstad bevinden en ten westen ervan.
MIAMI. (Reuter) Het vliegtuig van
de Amerikaanse maatschappij „National
Airlines" dat gisteren door een passagier
gedwongen werd naar Cuba te vliegen,
is dezelfde dag nog in Miami terugge
keerd met de zeven bemanningsleden
maar zonder zijn vijfenzestig passagiers.
Een Spaans-sprekende man, gewapend
met een handgranaat en een pistool had
de piloot van de bewuste DC-8 tussen
Houston en New Orleans opdracht gege
ven, koers te zetten naar Havanna. De
piloot antwoordde hem dat het toestel
niet genoeg brandstof had voor zo'n
vlucht, waarop de man hem opdroeg in
New Orleans nieuwe brandstof in te
nemen.
Toen het vliegtuig was geland werd
het omsingeld door politie, maar de man
met het pistool hield de inzittenden on
der schot en de DC-8 vertrok na het
tanken naar Havanna zonder dat men
iets kon ondernemen.
PARIJS (AFP en DPA). Anderhall
jaar ongeveer denkt de Franse regering
nodig te hebben voor het overwinnen van
de economische moeilijkheden, die door
de crisis van de afgelopen maanden zijn
veroorzaakt.
Er staat voor Frankrijk slechts één
weg open: een politiek van dynamiek en
expansie. Voorwaarde voor de expansie is
dat het land „in de internationale concur
rentie blijft, waaraan het volop binnen
de EEG deelneemt". Vandaar dat de
datum 1 juli voor het ingaan van de
douane-unie is aangehouden, dat „met an-
ere woorden, niets was gedaan dat de
oude demonen van malthusianisme en
protectionisme kon doen herleven".
Dit verklaarde de nieuwe Franse pre
mier, Maurice Couve de Murville, giste
ren bij het voorlezen van de regeringsver
klaring in de Nationale Vergadering,
waarin de gaullisten bij de jongste ver
kiezingen een forse meerderheid hebben
gekregen.
In de Belgische plaats Trivières leert
men volgens het Amerikaanse pers
bureau Associated Press met succes
zeer jonge kinderen zwemmen. Er
zijn kindertjes bij van drie maanden.
Tot de kinderen negen maanden oud
zijn kunnen ze alleen op de rug
zwemmen. Ze leren zelf hoe ze hun
ademhaling moeten regelen. Dat bij
deze lessen nauwkeurig wordt op
gelet zal niemand verwonderen.
STOCKHOLM. (AP) Twaalf Ame
rikanen en een Brit, die dienst deden in
het Amerikaanse leger en waren uitge
weken naar Zweden, hebben politiek
asiel gekregen „uit humanitaire overwe
gingen".
Een woordvoerder van de Zweedse im
migratiecommissie heeft gezegd dat 107
Amerikaanse deserteurs tot dusverre in
Zweden zijn aangekomen en dat 81 van
hen een verblijfsvergunning hebben ge
kregen.
NEW YORK (AFP) Negen kinderen
en twee volwassenen zijn vanochtend om
gekomen bij een brand in een woning in de
New Yorkse wijk Queens.
(Vervolg van pagina 1)
BOEDAPEST. (DPA) Het Hongaar
se persbureau MTI heeft de :-ihoud van
de brief onthuld die de Oosteuropese
communistische leiders tijdens hun over
leg in Warschau aan de bewindhebbers
in Praag hebben gezonden.
In de brief drukken de leiders van de
Sovjet-Unie, Oost-Duitsland. Polen, Hon
garije en Bulgarije hun „diepe bezorgd
heid over de loop der gebeurtenissen" in
Tsjechoslowakije uit.
Letterlijk staat er: „De aanvallen van
de reactie op uw partij en de grondsla
gen van het sociaal stelsel in de socialis
tische Tsjechoslowaakse Republiek drei
gen, naar onze overtuiging, met steun
van het imperialisme uw land van de
banden van het socialisme te doen ver
laten. Zij brengen dientengevolge ook de
belangen van het gezamenlijke socialisti
sche systeem in gevaar"
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Alabama en Califomië, waar respectievelijk dr.
Martin Luther King en senator Robert Kennedy werden vermoord, zijn
twee van de 37 Amerikaanse staten waar de doodstraf niet is afgeschaft.
Hoewel in deze staten jaarlijks tussen de 70 en 100 mensen ter dood wor
den veroordeeld, worden hun vonnissen zelden onmiddellijk voltrokken.
Verleden jaar vonden twee executies plaats (in Californië en Colorado),
in 1966 maar één (in Oklahoma). Ter vergelijking diene het zwarte jaar
1935, toen niet minder dan 199 veroordeelden hun laatste gang maakten
naar de galg, gaskamer, of het vuurpeloton.
Verleden week heeft minister van
Justitie Ramsay Clark voor een se
naatscommissie gepleit voor de af
schaffing van het federale gebruik van
de doodstraf. Clark, die nu de functie
bekleedt die eens door Robert Kennedy
werd ingenomen, bracht zijn pleidooi
uit ter ondersteuning van een door de
democratische senator Philip Hart van
Michigan ingediende wet.
Federale toepassing van de doodstraf
is op het ogenblik mogelijk bij een
twaalftal misdaden. Eén van deze is
het vermoorden van een president of
een vice-president van de Verenigde
Staten, een misdaad die tot kort na de
dood van president John Kennedy niet
onder de conventie van het federale
gezag viel.
In het archaïsche rechtssysteem van
de Verenigde Staten bestaan federale,
staats- en lokale wetten die soms naast
elkaar werken, soms elkaar tegenspre
ken, en soms lacunes open laten waar
een federale wet bijvoorbeeld wèl.
maar een wet van een van de staten
niet in voorziet.
Dit is mogelijk omdat het uitgangs
punt is, vastgelegd in de grondwet dat
iedere staat in principe autonoom is.
In de praktijk betekent dit, dat iemand
berecht wordt naar de wetten van de
staat waarin hij zijn misdaad heeft ge
pleegd.
DEZE STELREGEL kan tot vreemde
consequenties leiden. Wanneer Lee
Harvey Oswald, bijvoorbeeld, president
Kennedy niet in Texas maar in de
staat New York had doodgeschoten, en
hij daar terecht gestaan had, dan had
de rechter ten hoogste levenslange ge
vangenisstraf kunnen uitmeten, omdat
de doodstraf in New York is afgeschaft.
Maar wanneer Oswald in New York
een politieagent in uniform had ver
moord, dan had de doodstraf kunnen
volgen omdat de wetten van de staat
New York daarvoor een uitzondering
maken (en voor een al tot levenslang
veroordeelde die een cipier of een
mede-gevangene doodt). Deze regel
heeft dan nog als bijzonder aspect, dat
een politieagent die in New York om
welke reden dan ook schuldig wordt
bevonden aan moord met voorbedach
ten rade, maximaal levenslang kan
krijgen. Terwijl iemand die ook met
Amerikaanse minister van Justitie
Ramsay Clark.
voorbedachten rade een politieagent
vermoordt daarvoor de doodstraf kan
krijgen.
Het principe van de staatsautonomie
maakt het verder mogelijk dat wan
neer de door senator Hart ingediende
wet wordt aangenomen en daar is een
redelijke kans op, de Verenigde Sta
ten dan als land te boek staan waar de
doodstraf federaal is afgeschaft. Maar
de eerder genoemde 37 staten vallen
buiten deze wet, zij zullen de dood
straf kunnen blijven eisen en uit
voeren.
DE OMSTANDIGHEID dat steeds
minder doodvonissen worden voltrok
ken kan nauwelijks een „verbetering"
in menselijk opzicht worden geacht.
Want in de Verenigde Staten wachten
435 terdoodveroordeelden in speciale
dodencellen op het ogenblik waarvan
zij niet weten wanneer het komt, en
of het zal komen. Sommige hunner
wachten al tien jaren. Voor de meesten
zijn er gemiddeld tweeëneenhalf jaar
verstreken sinds zij de doodstraf tegen
zich hoorden eisen.
De doodstraf betreft volgens de ge
gevens voornamelijk de minder be
deelden, gebrekkig ontwikkelden, zij
die van jongsaf aan geen of weinig kan
sen hebben gehad en voor wie de mis
daad vaak een enige uitweg was. Meer
dan de helft van hen die nu op hun
executie wachten, ruim 200, zijn negers.
(Terwijl negers tien percent van de
bevolking in de Verenigde Staten uit
maken). Sinds 1930 zijn 2.066 van de
in totaal 3.817 geëxecuteerden negers
geweest.
Een publiek opinie-onderzoek heeft
uitgewezen dat 47 percent van de
Amerikaanse bevolking vóór de af
schaffing van de doodstraf is. 42 per
cent is er tegen. Tot deze laatste cate
gorie behoort Ronald Reagan, de gou
verneur van Californië, waar Sirhan
Bishara Sirhan, straks terecht zal staan
voor moord op senator Robert Ken
nedy.
Minister van Justitie, Ramsav Clark,
betoogde in zijn pleidooi dat het ter
dood brengen door de federale regering
van wie dan ook, al is het de moorde
naar van een president „ons er voor
namelijk aan herinnert hoe dicht wij
nog bij de jungle staan". „Afschaffing
van de doodstraf", zei hij, „zou een
grote stap vooruit zijn op de weg uit
de barbaarsheid".
Vervolgens verzekeren de broederpar
tijen dat zij niet van plan zijn en dit
ook nooit geweest zijn zich te mengen
in de binnenlandse aangelegenheden van
Tsjechoslowakije en de Tsjechische C.P.
en het beginsel van onafhankelijkheid en
gelijkheid van de communistische par
tijen en communistische landen eerbie
digen. „Wij kunnen echter niet toestaan
dat vreemde machten uw land van het
socialistische pad afbrengen en aan het
gevaar blootstellen, van de socialistische
gemeenschap weggevoerd te worden. Dit
is niet uw eigen zaak, dit is de zaak van
elke communistische en arbeiderspartij en
van alle staten die door samenwerkings-
banden verbonden zijn".
De leiders van de vijf landen wijzen
vervolgens op het belang van het Pact
van Warschau voor de verzekering van
„de onafhankelijkheid, de vrede en de
veiligheid in Europa" en waarschuwen
dat zij „nooit zullen toestaan dat de his
torische verworvenheden van het socia
lisme, de onafhankelijkheid en de vrij
heid van onze volken in gevaar worden
gebracht. Wij zullen nooit toestaan dat
het imperialisme ongeacht op vreed
zame wijze of niet van binnen- of van
buitenuit een breuk in het socialistisch
stelsel veroorzaakt en de machtsverhou
dingen in Europa in zijn voordeel ver
andert".
De leiders van de vijf landen betogen
dat zij de ontwikkelingen in Tsjechoslo
wakije aanvankelijk met begrip gevolgd
hebben, maar bezorgd werden toen de
zaken daar een andere loop namen en
reactionaire machten zich tegen de partij
en haar kader teweerstelden.
In dit verband werd het manifest van
de „tweeduizend woorden" in het bijzon
der op de korrel genomen. Volgens de
opstellers van de brief heeft het manifest
veel verdedigers in de partijleiding en
onder het kader gevonden. Door het op
treden van „anti-socialistische en revisio-
nisetische krachten ontstond een toestand
„die voor een socialistisch land volledig
onaanvaardbaar is".
J
Vertrouwen. De christen-democratische
Italiaanse minderheidsregering van
premier Giovanni Leonne heeft het ver
trouwen van de Italiaanse Senaat ge
kregen.
Godslastering. Een 20-jarige man is gis
teren in Westminster in de Amerikaan
se staat Maryland veroordeeld tot der
tig dagen gevangenisstraf wegens gods-
lstering.
Senaatsverkiezingen. Het Franse kabinet
heeft besloten de senaatsverkiezingen
op 22 september te laten houden. Het
gaat om de verkiezing van 111 senato
ren of éénderde deel van de Senaat.
Hervorming. De Franse Nationale Verga
dering zal eind september, nog voor
het begin van het nieuwe collegejaar,
bijeenkomen voor een debat over de
hervorming van het onderwijs.
Arrestatie. Indonesische veiligheidstroe
pen hebben op Oost-Java de belang
rijkste leider van het communistische
verzet, Moenir, aangehouden.
