Hillegomse zuster heeft wonderrecept
tegen kindersterfte in Malawi
Bouwkraan van 72 ton valt
gedeeltelijk op woonhuis
KERKDIENSTEN
t
M
Maaltje pap - oplossing voor Biafra? - kost maar 50 cent
Bij nieuwe HTS in Haarlem
n
V
*3
Overleg plaatsing
halten nog gaande
Kraanmachinist
komt er goed af
Conventie van 1942
ondertekend
"-e
ZATERDAG 10 .AUGUSTUS 1968
6
(Van een onzer verslaggeefsters)
HILLEGOM Twee eenheden
mais, één eenheid aardnoten en één
eenheid bonen is het recept voor een
wonderpapje, dat misschien een einde
kan maken aan de hoge kindersveifte
in de Afrikaanse staat Malawi (vree
ger Njassaland). Uitvindster van dit
recept is de 56-jarige mejuffrouw
Truus Koop of zuster Trinitas uit
Hillegom van de orde var de Wh te
Zusters van kardinaal Lavingerie. Zij
is een van de vele tot nu toe anoniem
gebleven Albert Schweitzers. Het
papje is het resultaat van regeneneen-
half jaar zwoegen als vroedvrouw,
narcotiseuse en verpleegster in een
door haarzelf opgericht kraamkliniek
annex ziekenhuis in Likuni.
„Phala Likuni"
Busverbinding NZH
Haarlem-A msterdam
7 wee eenheden mais
Een eenheid bonen
Een eenheid aardnoten
Politiek
Doorzakken
Rechetn van de vrouw
..Ik nam daar altijd een soort sta
tistieken op", vertelt zuster Trinitas, met
verlof terug in Nederland. „Hieruit bleek
dat ongeveer zestig percent van de kin
deren onder het vijfde levensjaar sterft,
zolang de kinderen bjj de moeder op de
rug zitten en nog moedermelk krijgen
lopen ze geen gevaar, maar dat duikt op
als de kinderen het zelf maar moeten uit
zoeken. Dan hebben ze geen voedsel ge
neeg. Dat was niet alleen op mijn post.
maar ook elders. Altijd kwam je die
grote kindersterfte tegen".
Zuster Trinitas is het voedsel gaan on
derzoeken en moest concluderen, dat de
kinderen tekort aan voedingsstoffen kre
gen. „Het is een vicieuze cirkel. Die kin
deren zijn zo verslapt, dat ze geen weer
stand hebben tegen malaria en andere
ziekten. Malaria is daar de grootste vijand
Negentig percent heeft het. Ik heb zelf ook
malaria. Als ik niet iedere dag mijn ta
bletten neem, ga ik eraan.
Die kinderen gaan daar dus ten onder
aan een verzwakt lichaam. Dat wist ik
en op een keer dacht ik: „Ik ga het pro
beren met boontjes"
Zuster Trinitas nam enigzins op de gok
bonen, mais en aardnoten en probeer
de deze samenstelling fijn te koken. Dat
tweemaal fijnmalen. Vervolgens kookte zij
naar de maismachine en liet het mengsel
tweemaal fijnmalen. Vervolgens kookte zi
het en voegde er suiker aan toe: „Toen
heb ik het geproefd en ik vond het lek
ker".
De zuster nam bij iedereen proeven en
met opvallende resultaten. „Een meisje
van twee-en-een-half jaar woog maar
veertien pond. Nou, ik ging net naar de
buurvrouw; die heeft een kindje van zes
weken, dat tien pond weegt. Nadat dat
meisje drie weken onze pap gegeten had,
was het aanmerkelijk aangekomen en ook
veel levendiger geworden. Het gehele on
derzoek heeft wel negen maanden gekost".
De dokter kan nu dikwijls als geneesmid
del de „phala likuni" voorschrijven en het
helpt.
De zuster liet het papje door een schei
kundige onderzoeken.
De volgende stap van de zuster was
een schrijven naar de minister van ge
zondheid van Malawi, waarin zij de sa
menstelling van het papje vermeldde.
Zij vergeleek deze met een op de markt
gebracht produkt van babyvoedsel. dat
een vergelijkbare samenstelling had. De
zuster besloot de brief met de vraag of
de regering de „Phala Likuni" zou wil
len propageren voor de mensen die geen
geld hebben om het babyvoedsel te ko-
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Het overleg tussen
Rijkswaterstaat en andere betrokkenen
over het voornemen van Rijkswaterstaat
om op het te reconstrueren wegvak van
rijksweg 5 tussen Haarlem en Halfweg
bushaltes slechts aan te leggen langs de
zuidelijke parallelweg, waardoor het
openbaar vervoer wordt verwezen naar
een smalle en langzame weg, is nog gaan
de.
Dit deelt minister Bakker mede in ant
woord op schritfelijke vragen van het Ka
merlid de heer Van Thijn (P.v.d.A.). De
heer Van Thijn was tot zijn vragen geko
men omdat met name de N.Z.H. zeer ver
ontwaardigd was geworden over het voor
nemen van Rijkswaterstaat en zelfs ge
klaagd had over „achterstelling van het
openbaar vervoer".
Door een dergelijke maatregel zou de
N.Z.H. gedwongen worden ofwel de be
langrijke busverbinding Amsterdam-
Haarlem naar deze voor langzaam ver
keer bestemde parallelweg te verleggen,
ofwel de halten in Haarlemmerliede en
Spaarnwoude simpelweg op te heffen
met als gevolg dat belangrijke delen
van deze gemeente van openbaar vervoer
verstoken zouden worden.
De heer Van Thijn acht een dergelijk
handelen volstrekt in strijd met het her
haaldelijk door de overheid geuite voor
nemen het openbaar vervoer waar dat
maar mogelijk is te bevorderen. In zijn
antwoord zegt de minister, dat Rijkswa
terstaat bij zijn overwegingen rekening
gehouden heeft met de verkeersveiligheid.
„Zou men anders beslissen, dan zouden
de halteplaatsen in feite komen te liggen
aan een autosnelweg. Zo botsen de be
langen van verkeersveiligheid met die
van een goede openbare vervoersvoor
ziening. Zorgxuldig afwegen van beide is
vereist en een beslissing kan eerst wor
den genomen wanneer het overleg met
alle betrokkenen zal zijn beëindigd", al
dus, de minister.
pen, maar bonen, aardnoten en mais op
hun land kunnen telen.
De minister antwoordde, dat hij de zaak
zou laten onderzoeken door dr. Burgess
van de World's Heath Organisation. Diens
conclusie was: „The concept of milling
together maize, groundnuts and beans to
produce on enzyne of enhanced protein is
an excellent one". Ook professor dr. H.
A. P. C. Oomen van het Koninklijk In
stituut voor de Tropen in Amsterdam,
toonde zich over het recept zeer enthou
siast. Hij liet het papje analyseren. De
analyse-resultaten waren de volgende:
„9.68 percent vocht, 11.24 vet, 20.72 ruw
eiwit, 47.50 zetmeel en 10.48 totaal sui
ker".
Volgens zuster Trinitas is het mogelijk,
dat het wonderpapje ook in Biafra re
sultaten heeft. „Ze hebben in Biafra wel
mais; maar heel weinig. Als de mensen,
die daar mais kweken, deze voorlopig niet
uitvoeren, dan zouden ze deze kunnen ge
bruiken. Aardnoten en bonen zijn er vol
op te krijgen. Ik denk dat het papje wel
een soort oplossing zou brengen".
Politiek' engagement? „Ik moet als
zuster van alles op de hoogte zijn. Ons
werk is niet een jacht op zieltjes. Daar
ben ik eigenlijk nooit aan toe gekomen
Ik zal nooit iets gaan ondernemen zon
der de minister van gezondheid op de
hoogte te brengen. Zolang wij president
Ngwazi dr. H. Kamuzu Banda hebben, zal
het in Malawi wel rustig blijven. Hij is
the dynamic leader. Hij heeft maar één
doel: het land omhoog werken.
Het land is sinds 1964 onafhankelijk. In
1959 kregen wij het nogal moeilijk. Al
les wat wit was moest eruit. Toen zijn
er wel slachtoffers gevallen".
Zuster Trinitas gaat over enkele maan
den weer terug naar Afrika om haar
werk voort te zetten. „Ze zeggen wel
eens: dat is een nonnetje. Met zo'n wit
uniform aan kan zij niet midden in de
wereld gestaan. Ik geloof dat ik dat wél
gedaan heb". En over de wonderpap:
„Ik hoop dat ik hiermee mijn steentje
heb bijgedragen. Alleen ftiaak ik mezelf
nog steeds verwijten, dat ik er niet vijf
entwintig jaar eerder op gekomen ben".
Zuster Trinitas Koop.
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM Als door de bliksem ge
veld is vrijdagmiddag kort na twee uur,
zoals wij gisteren nog in een deel van on
ze editie konden melden, op het bouwter
rein van de nieuwe HTS aan de Bijdorp
laan in Haarlem-West een bijna 40 meter
hoge en 72 ton zware bouwkraan gekan
teld en op een woonhuis en een werk
plaats gestort. Wonder boven wonder liep
de 32-jarige kraanmachinist B. de J. uit
Amsterdam slechts lichte verwoningen
aan het gezicht op. Een gelukkige om
standigheid was ook dat in de gedeeltelijk
vernielde woning Schoonzichtlaan 4 nie
mand aanwezig was omdat de bewoners,
het gezin van de heer M.A. van Ever-
dingen, die chauffeur is bij Provinciale
Waterstaat, met vakantie buiten de stad
is.
De dienstwoning, waarvan de gehele
achterzijde vernield is, maakt de indruk
alsof er een bom is ingeslagen. Een deel
van de kolossale kraan boorde zich diep
in de achtertuin. Ook de ernaast gelegen
garage werd onder het gevaarte bedolven.
Van de kraan bleef slechts een massa ver
wrongen staal over. De schade loopt in de
tienduizenden guldens.
De oorzaak van het plotseling omvallen
van de bouwkraan, eigendom van de Am
sterdamse Aanneming-Maatschappij, is
nog niet geheel opgehelderd. Te zwaar be
last kon de kraan niet zijn geweest want
toen hij ter aarde stortte droeg hij slechts
een last van enkele tientallen kilo's be
staande uit een aantal houtplaten. De Ar
beidsinspectie heeft de zaak in onderzoek.
De 67-jarige voorman-sjouwer C. van
Kempen die weinige meters achter de
bouwkraan stond vertelde nog erg onder
de indruk van het gebeuren: „Het ging al
lemaal zo plotseling en snel. Ineens zag
ik de kraan op één wiel doorzakken en
naar een kant overhellen. Toen ben ik
weggerend om de stroom af te zetten.
Wel heb ik nog kunnen zien dat Johnny,
zo noemen we de kraandrijver, bezig was
naar omlaag te klimmen. Hij viel dus met
de kraan mee. Hij moet met zijn gezicht
op de ijzeren ladder gevallen zijn. Wat
een geluk dat er niemand in dat huis
was. Maar dat wisten we op dat moment
nog niet". De heer Van Kempen wiste
zich het zweet van het voorhoofd. „Oef,
ik sta nog na te beven van de schrik".
Een andere werknemer van A.A.M.:
„Ik zag die kraandrijver als een aap om
laag klimmen. Volgens mij moet hij ge
weten hebben da* er iets niet met de
kraan in orde was."
Op de plek waar de bouwkraan, die een
last van vier ton kan dragen in zijn volle
lengte was omgeslagen was de rails als
dun ijzerdraad omgebogen. De top van
de kraan had de gehele achterkant van
de woning aan de Schoonzichtlaan achter
het gebouw van Provinciale Waterstaat
weggeslagen.
De heer G. J. Klinkenberg, chauffeur
bij Provinciale Waterstaat, die zich op
het moment van het ongeval in het kan
toortje naast de getroffen woning van zijn
collega bevond, vertelde: „Ik hoorde
plotseling schreeuwen en vlak daarop een
hevig gekraak. Het was een enorme
klap. Ik wist niet hoe gauw ik buiten
moest komen". De kraan was nog geen
tien meter van de heer Klinkenberg neer
gekomen.
De politie heeft de gedeeltelijk ver
nielde woning onder bewaking gesteld.
ZONDAG 11 AUGUSTUS
IJMUIDEN
Ned. Herv. Kerk, Nieuwe Kerk, 10 en
19 u.: ds. J. M. D. van den Berg; Bethle-
hemkerk, 10 u.: Ab. Spuigaren, jeugd
dienst; 19 u.: ds. J. van den Berg.
Geref. Kerk, Ichthuskerk, 9.30 u.: ds.
C. Meijer; 17 u.: ds. W. Diepersloot;
Petrakerk, 10.30 u.: ds. G. J. van Kamp;
19 u.: ds. J. C. W. van 't Hoff.
Chr. Geref. Kerk, Marconistraat 7,
10 u.: Dienst des Woords; 15 u.: ds. K.
Boersma.
R.-k. Kerk, Gregoriuskerk, 8 30 en
10.30 u.; Petrakerk, 8, 9.30, 11.30 en
17 u.
Oud-Katholieke Kerk, 8 u.: vroegmis;
10 u.hoogmis; 18.30 u.: vesper; woens
dag 9u.:H. mis.
Leger des Heils, Edisonstraat 1, ;0 u.:
heiligingssamenkomst; 12 u.: zondags
school; 19.30 u.: evangeliebijeenkomst.
Baptistengemeente IJmond, Elonkapel,
Vareniusstraat 1, 9.30 u.: ds. G. van
't Wout; 19 u.: J. A. Malgo.
Gemeente Gods, Cultureel Centrum,
10 u.: dienst.
Geref. Gemeente, Cultureel Centrum,
10 en 17 u.: leesdienst.
Doopsgezinde Gemeente, Helmstraat,
10 u.: dienst.
IJMUIDEN-OOST
Ned. Herv. Kerk, Goede Herderkerk,
10 u.: D. Laansma; 19 u.: avondsluhing.
R.-k. Kerk, H. Laurentius van Brindi-
sië, Willemsbeekweg, 8.30, 9.45, 11 15,
12.30 en 18 u.
Jehova Getuigen, Koninkrijkzaal. Vel-
serduinweg 248. zondag 18.30 u.; open
bare lezing; 19.30 u.: wachttorenstudie;
vrijdag 19.30 u.: theocratische school;
20.30 u.: dienstvergadering.
Pinkstergemeente, Velserduinweg 161,
10 u.H. Dik; 19 u.D. P. Hartendorp.
Onafh. Baptistengemeente, gemeentelijk
vergaderlokaal, Abeelenstraat, 10 u.:
B. van 't Hoenderdaal.
Ver. van Vrijzinnig Hervormden, Kerk
gebouw Het Braambos, Zeeweg 264,
10.30 u.: ds. J. H. Hanneman.
Geref. Kerk, Bethelkerk, 9.30 u.: ds.
W. Diepersloot; 17 u.: ds. C. Meijer.
Antonius Ziekenhuis, Zeeweg, 15.30 u.:
ds. G. E. Bakker.
Oud-Katholieke Kerk, Slingermuur,
Zeeweg 260, 10 u.: hoogmis.
DRIEHUIS
R.-k. Kerk, Engelmundus, 8.15, 9.45,
11.30 en 18 u.
SANTPOORT
Herv. Gemeente, Dorpskerk, 9 u.. ds.
E. Sneller; 15 u.: ds. J. C. Remijn De
Hoeksteen, 10 u.: ds. D. J. Spijkerboer;
Adventskerk (Prov. Ziekenhuis), 19 u.:
ds. M. E. Duyverman.
Volle Evangelie Gem., gebouw Cusa,
Hoofdstraat 117, 10 u.: J. J. Bronsveld
met gelijktijdig een kindersamenkomst;
19.30 u.: R. A. de Graaf.
Chr. Geref. Kerk, Pniëlkerk, Pastorie-
weg 1, 10 u.: ds. K. Boersma; i7 u.:
prof. dr. J. L. Helberg.
R.-k. Kerk, O. L. Vrouw v. Altijdd Bij
stand, 8, 9.45, 11.30 en 18 u
VELSEN-ZUID
Hervormde Gemeente, Engelmundus-
kerk, 8.45 en 10 u.: ds. L. Brink.
VELSEN-NOORD
Herv. Gemeente, 10 u.: ds. M. Wenote;
19 u.: ds. A. J. van der Linden.
R.-k. Kerk, St. Joseph-parochie. Wijker-
straatweg 55: zaterdag 19 u„ zondag 9,
10.45 en 18 u.dienst.
BEVERWIJK
R.-k. Kerk, St. Agatha, Breestraat 101,
zaterdag 19 u.: avondmis: zondag H.
missen 8, 9.15, 10.30, 12 en 18 u.; O. L.
Vrouw van Goede Raad, Arendsweg 57,
zaterdag 19 u.: avondmis; zondag H.
mis 7.45, 9. 10.30, 11.45 en 19 u.; Regina
Caeli. Hilbersplein 1, zaterdag 19 u.:
avondmis; zondag H. missen 7.30, 9,
10.30, 11.45 en 19.30 u.; St. Jozef, laan
der Nederlanden 68, zaterdag 19 u.:
avondmis; zondag H. missen 8.50, 10,
11.30 en 19 u.; Apostelkerk, Van Riems
dijklaan 132, zaterdag 19 u.: avondmis;
Overzicht van de ravage nadat dc
40 meter hoge en 72 ton zware
bouwkraan was omgeslagen. Rechts
op de foto het gedeeltelijk vermelde
woonhuis aan de Schoonzicnüaon
waarvan de bewoners niet thuis
waren.
zondag H. missen 8, 9.15, 11, 12 en 17 u.;
St. Jozefrustoord en Lommerlust,
Peperstraat 17, zondag H. missen 7.30
en 10 u.
Ned. Herv. Kerk, Grote Kerk, Kerk
straat, 10 u.: ds. M. C. Don sr.; „De
Opgang", Florastraat, 10 u.: ds. Th. van
Sprang; 19 u.: ds. M. C. Don sr.; Jeugd-
kapel, 10 u.: de heer M. de Rooy. Prin-
sesselaankerk, Prinsesselaan, 10 u.: ds.
R. van 't Lindenhout.
Geref. Kerk, Middelaarskerk, Moens-
plein, 9 u.: ds. J. Pasveer; 17 u.: ds. G.
Assies; Vredevorstkerk. Laan der Neder
landen, 9.30 u.: ds. Joh. Knol; 19 u.: ds.
J. Pasveer.
Geref. Kerk (Vrijgemaakt), Prinsesse-
laankerk, Prinsesselaan, 9.30 en 17 u.:;
Verenigingsgebouw „De Schans",
Schans 12, 9.30, 14.30 en 17 u.
Chr. Gem. „Maranatha", Baanstraat 74,
10 u.: ev. P A. v. Gent.
Vrije Evangelische Gemeente, Van
Riemsdijklaan, 10 en 18.30 u.: br. A. P.
v. d. Sande.
Evangelisch-Lutherse Kerk, Koning
straat 119, geen dienst.
Pinkstergemeente, Verenigingsgebouw
Parmentierstraat, vrijdag 16 augustus,
20 u.: G. R. Mik.
Chr.-Geref. Kerk, Koningstraat 107,
9 u.: Dienst des Woords; 14.30 u.: ds.
G. Bilkes.
Doopsgezinde Gemeente, Meerstraat 60,
19 u.: avonddienst ds. H. Luikinga.
Hersteld Apostolische Gemeente, ge
bouw „Jeugd en Vreugd", Merwede-
straat hoek Belgiëiaan, 10 en 17.15 u.
Leger des Heils, Geyssendorfferlaan. IC
en 16 u.
HEEMSKERK
R.-k. Kerk, H. Maagd Maria, Spoel-
laan 1, zaterdag 19 u: avondmis; zon
dag H. missen 7.30, 8.45, 10, 11, 12 en
17 u.; St. Laurentius, A. Verherent-
straat 2, zaterdag 19 u.: avondmis; zon
dag H. missen 8, 9.15, 10.45, 12, 17 15 en
19 u.
Ned. Herv. Kerk, Kerkplein, 9 u ds.
Joh. Gerritsen; 10.30 u.: ds. Joh. Ger
ritsen; 19 u.: ds. J. A. Don; chr. LTS,
Luxemburglaan, 10 u.: ds. J. A. Don.
Geref. Kerk, Morgensterkerk, Vrijburg
laan, 9.30 u.: ds. G. Assies; 19 u.: ds. Joh.
Knol.
Baptistengemcente, gebouw „De Fuik",
Joh. Vermeerstraat, 11 u.: ds. G. v. 't
Wout; 11 u.: zondagschool.
Nieuwe Apostolische Kerk, Gounod-
straat, 9.30 en 16 u.
WIJK AAN ZEE
R.-k. Kerk, St. Odulphus, zaterdag
19.15 u.: avondmis; zondag H. missen
8, 9.30 11 en 18.30 u.; Witte Huis, hel
weg, 9 u.
Ned. Herv. Kerk, Julianaplein, 9 u.:
Duitse dienst; 10 u.: ds. M. de Jong;
18.30 u.: dienst Zeevanc; 20.30 u.: zang-
dienst (ds. v. 't Lindenhout)
Geref. Kerk, Badgastenkerk, 10.30 u.:
ds. J. Pasveer.
UITGEEST
R.-k. Kerk, O. L. Vrouw Geboorte,
Lanigebuurt 37, zaterdag 19.39 u.:
avondmis; zondag H. missen 8, 9.30, 11,
12.15 en 18 u.
NEW YORK Nederland heeft vrij
dag de conventie voor de politieke rech
ten van de vrouw ondertekend. Jhr. L.
Quarles van Ufford, de permanente afge
vaardigde van Nederland bij de Verenig
de Naties, heeft de overeenkomst op het
juridisch departement van de Verenigde
Naties ondertekend.
De conventie geeft de vrouw gelijke rech
ten als de man om te stemmen en een
ambt te vervullen. De conventie werd in
december 1952 door de algemene vergade
ring van de Verenigde Naties aangenomen
en werd in juli 1954 van kracht.
8|^
,i
