Slowaaks partijbestuur is gearresteerd Ts j echo- Slo wakij e be wijst belang van vrije pers BUITENGEWOON CONGRES IN PRAAG RICHT ZICH TOT DE WERELD Castro kiest voor Moskou Togliatti richtsnoer voor Italiaanse communisten Paus Paulus is tegen revolutie NAVO herziet systeem van voor alarmering 'BS Telex uit Praag Tsjoe en Lai veroordeelt de USSR Vloedgolven eisen vijfhonderd levens Bond van Europese journalisten: Vice-premier Sik in Boekarest Geen invloedssferen zegt Washington El Al-vliegtuig kan snel vertrekken Nieuw offensief in Vietnam Aba verlaten 3 ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1968 Wanka Binnen een gezin Castro Stewart 29 augustus t/m 7 september (behalve zondag 1 september) Communistenleiders van Frankrijk en Italië pleegden overleg Uit Algiers In een betrekkelijk korte periode heeft de organisatie der V.N. te maken ge kregen met een reeks ernstige verwik kelingen op internationaal gebied, die elk apart het gevaar van een wereldoor log in zich droegen. In geen van die ge vallen heeft deze organisatie ook maar het minste kunnen uitrichten om dat ge vaar te bezweren. Dat er geen wereldoor log uit voortgekomen is, kan slechts wor den toegeschreven aan de opvatting der grote mogendheden dat zo'n oorlog hun eigen bestaan in de waagschaal zou stel len en dus op geen enkele wijze iets zou kunnen oplossen in hun belang. Noch in de tragische ontwikkeling van de kwestie-Vietnam, noch in de oorlogs toestand van het Midden-Oosten, noch in de Afrikaanse volkenmoord op het grond gebied van Biafra heeft de V.N. iets be reikt dat in de verte zou kunnen lijken op een inlossing van de schone beloften, die in het Handvest zijn neergelegd en die door alle aangesloten mogendheden zijn ondertekend. De V.N. wordt volledig en hermetisch afgegrendeld door de grote mogendhe den, die in de Veiligheidsraad permanente zetels bezetten en hun vetorecht hanteren bij iedere poging van andere ledenstaten om een einde te maken aan de machts politiek, die al of niet met behulp van een afschrikwekkend militair overwicht wordt uitgeoefend. Men kan nauwelijks spreken van een verworven recht, wanneer men als klei nere lidstaat van de V.N. een beroep doet op de Veiligheidsraad in een situatie, waarin de souvereiniteit en de veiligheid van eigen grondgebied en volk in het ge drang komen. Dat „recht" is immers inge bouwd in de belangenbalans der grootste partners in de V.N., zodat het slechts als recht erkend en gehonoreerd wordt, in dien de grote mogendheden het nuttig achten, in zo'n geval eens één lijn te trek ken. Meestal echter bestaat dat „een lijn trekken" uit de stilzwijgende afspraak, het evenwicht te bewaren en zich niet te wagen aan een uitbarsting van de latente tegenstelling in groot formaat, waardoor Immers de verworvenheden der grote mogendheden in de internationale in vloedssferen aan beide zijden tegelijk in gevaar zouden komen. De Sovjet-Russische zekerheid dat de hernieuwde knechting van Tsjecho-Slo- wakije geen krachtige tegenactie van het Westen zou ontketenen, vindt een beves tiging in de schaamteloze manier waarop in de Veiligheidsraad de grendel wordt geschoven op de deur waardoor het Recht zou kunnen binnenkomen. Dat de organi satorische structuur van de V.N. en van de V.N.-veiligheidsorganen gericht is op „vrij spel" der grote mogendheden met de belangen der kleine, maakt de naam Verenigde" naties tot een aanfluiting. De Tsjechen behoeven van de kant van de Veiligheidsraad geen uitkomst te ver wachten. Een onmachtig college, waarin de afgevaardigden aan de ketenen van het „grote belang" liggen, en waarin be halve bittere woorden geen teken van hulp of redding aanwezig is, blijft voort durend nog de schijn ophouden als zou er van enig internationaal recht sprake zijn. Deze en andere ervaringen moeten de vele kleine mogendheden, die jaarlijks braafjes hun contributie storten en op geregelde tijden hun afgevaardigden prachtige redevoeringen meegeven die de ze voor meestal halflege zalen mogen uit spreken, toch langzamerhand wel moede loos stemmen. „Toch is het allemaal nog beter dan niets", is de enige redelijke argumentatie die nog zou kunnen worden opgebracht voor het V.N.-lidmaatschap. Voor de Tsjechen geldt echter nu al zeer duidelijk, dat er inderdaad niets uit de bus zal komen, behalve misschien metter tijd zelfs nog een V.N.-erkenning van hun nieuwe marionettenregering, wat men gevoeglijk „slechter dan niets" zou kunnen noemen. Dit heilloos alternatief moge worden voorkomen door een krachtige en spoe dige actie van de Algemene Vergadering der VN waarin de kleine mogendheden een meerderheid vormen en een meer derheid die in zo'n noodgeval vroegere onderlinge isolaties resoluut zou moeten vergeten. (Van onze correspondent) ROME. Het communistische week blad „Rinascita" heeft opnieuw de tekst gepubliceerd van het laatste geschrift van Togliatti, het zogenoemde „Pro memoria van Yalta" dat de grote Italiaanse leider der communistische partij heeft geschre ven in zijn laatste levensdagen om de regering van de Sovjet-Unie erop te wijzen dat het niet aanging China te veroordelen wegens een andere uitleg van de com munistische leer. In dat geschrift heeft Togliatti op glas heldere wijze uiteengezet dat, wanneer men uitgaat van het principe dat socia lisme in ieder land gebaseerd moet en kan zijn op de nationale overleveringen en op het volkskarakter, een overkappen de internationale der communistische par tijen mogelijk is, maar dat de gedachte aan één partij of één socialistisch land die leiding zou nemen over alle andere, onvermijdelijk tot inwendige strijd binnen de communistische internationale moet voeren. Togliatti verwerpt in dit zeer belang rijke geschrift, dat indertijd met moeite uit Rusland naar Italië is gebracht, het idee dat er een leidende eerste staat in de wereld van de communisten zou moeten zijn en dat de Sovjet-Unie meer betekenis zou moeten hebben dan enig ander socialis tisch land of dat de Sovjet-communistisch BOGOTA (Reuter) Paus Paulus VI heeft vrijdag buiten Bogota tot driehon derdduizend boeren een toespraak gehou den waarin hij zich afkeurend uitliet over de sociale onrechtvaardigheid en ongelijk heid in Latijns Amerika en zich uitsprak voor spoedige hervormingen van de kant van regeringen en werkgevers. Hij deed een beroep op de boeren „niet te vertrouwen op geweld en revolutie". „Dat is in strijd met de christelijke geest en het kan ook de sociale verbeteringen, die u terecht nastreeft, vertragen in plaats van bevorderen". De paus, die inging op de vaak „ellendi ge levensomstandigheden" van de volks massa iin Latijns Amerika, werd door de menigte geestdriftig toegejuicht. „Wij zul len uw zaak blijven verdedigen", aldus de kerkvorst, die eerder op de dag een bezoek aan president Carlos Lleras had gebracht. DJAKARTA (Reuter) Vijfhonderd mensen worden vermist, nadat vloedgol ven het eilandje Toegoean voor de noordwestkust van Celebes hadden ge teisterd. Deze vloedgolven waren een gevolg van krachtige aardschokken, die sinds 10 augustus het gebied hebben ge troffen. Tot dusver zijn, aldus meldt An- tara, 56 lijken gevonden. Honderden mensen worden nog vermist. partij meer te betekenen zou hebben dan de communistische partij in andere lan den. Het communistische week blad wijst erop dat nooit beter dan bij deze gelegenheid gebleken is hoe juist het inzicht was van Togliatti. Onzerzijds merken wij op dat Togliatti door communisten uit alle moge lijke landen wordt beschouwd als de be langrijkste theoreticus van het communis me na de dood van Lenin. Aan het einde van de tekst schrijft de redactie van het blad: „Wij publiceren deze tekst welbewust, omdat wij daarmee een politiek gebaar maken. Een daad waarover al diegenen kunnen nadenken die het lot van het socialisme in de wereld aan het hart gaat. In dit geschrift vindt men de wortels van onze houding van dit ogenblik". „De wortels van het verschil van in zicht dat ons, de Italiaanse communistische partij en de communistische partijen van talrijke andere landen, op dit ogenblik zo smartelijk laat bevinden tegenover de hou ding die de Sovjet-Unie en enkele andere communistische landen hebben aange nomen". BRATISLAVA (AP), Een vrije zen der in Tsjecho-Slowakije meldde gister avond dat alle leden van het Slowaakse partijpresidium, die in Bratislava in voort durende vergadering waren, door bezet tingstroepen zijn weggevoerd. Radio-Do- nau meldde vrijdagavond dat de nationa le raad (het parlement) van Slowakije Gustav Husak volledige bevoegdheden heeft verleend. Husak maakt deel uit van Svoboda's delegatie in Moskou. De natio nale raad heeft voorts de standpunten van de nationale vergadering van Tsjecho-Slo wakije goedgekeurd en zal slechts de con stitutionele instellingen erkennen. Volgens radio-Bratislava zal het bui tengewone congres van de Slowaakse com munistische partij in ieder geval maandag doorgaan. De „verrader" Bilak hoort dan uit het centrale comité te worden ge stemd, zo wordt gesteld. De spanning in Bratislava is toegeno men door plannen voor een begrafenis stoet ter ere van een zeventienjarige stu dente, die gisteravond alleen als „Wan ka" werd geïdentificeerd. Zij is woens dag door Russische soldaten doodgescho ten op de trappen van een universiteits gebouw. „Zij is een nationale helding ge worden", aldus de radio-omroeper, „maar wij smeken u, vermijd elke provocatie en blijf uit de buurt van de bezettingstroe pen, die tot de tanden zijn gewapend". De Russische ambassadeur in Parijs, Zorin, heeft vrijdag gezegd dat het heel normaal is „binnen een gezin menings verschillen te hebben". Op de vraag waarom de Sovjet-Unie Tsjecho-Slowakije was binnengetrokken, antwoordde Zorin dat partijleider Alexan der Dubcek „de weg vrijmaakte voor een contra-revolutie of een legale staatsgreep De Sovjet-Unie intervenieerde om het maatschappelijke stelsel van Tsjecho-Slo wakije te verdedigen en de veiligheid van het socialistische kamp te beschermen". De Cubaanse premier Fidel Castro heeft zich gisteravond voorstander verklaard van de Russische bezetting van Tsjecho- Slowakije. „Het bewind was er op weg naar kapitalisme", verklaarde hij, „de po litieke toestand verslechterde snel, het land dreigde in handen van het imperia lisme te vallen". President Tito van Joego-Slavië heeft op een vergadering van het centrale partij- comité in Belgrado gezegd dat hij de Rus sen tegen interventie in Tsjecho-Slowakije had gewaarschuwd, maar dat zij hebben gehandeld zonder aan de gevolgen te den ken. Joego-Slavië zal zijn vrije ontwikke ling weten te verdedigen, ongeacht van waar het gevaar zou komen", aldus Tito. Het centrale comité nam een resolutie aan waarin het de „gewapende agressie van de Sovjet-Uniet tegen Tsjecho-Slowakije vtroordeelt. Als een vooral tegen de Sovjet-Unie ge richt gebaar heeft de Roemeense regering de Britse minister van Buitenlandse Za ken, Michael Stewart, verzocht volgens zijn oorspronkelijke plan van 8 tot 11 septem ber een officieel bezoek aan Roemenië te brengen. Stewart heeft zijn bezoeken aan Hongarije en Bulgarije afgezegd. De Russische gedelegeerde Jacob Malik steekt zijn hand op als een veto over de Veiligheidsraad resoTi- tie, die de Russische invasie in Tsjecho-Slowakije veroordeelt. Mid den lord Caradon, rechts de Ameri kaan George Ball. (Van onze correspondent) ROME. Het bestuur van de bond van Europese journalisten, of althans de Ro meinse zetel van dat bestuur, heeft er in een uitvoerig communiqué opgewezen, dat in Tsjecho-Slowakije ten volle bewijs is geleverd hoe groot de betekenis is van de pers voor het vrije democratische leven der naties. Eén van de belangrijkste hervormingen in Tsjecho-Slowakije was het herstel, tot op zekere hoogte, van de persvrijheid en dank zij die persvrijheid is de bevolking zich bewust geworden van haar nationale waardigheid. Het is veelzeggend dat de barrikaden niet werden opgericht voor de banken of voor de ministeries in Praag, maar voor de zetels van de dagbladen, van de radio en tv en van de persagentschappen. Verder blijkt eruit, dat de bevolking BELGRADO (AFP). De Tsjechoslo- waakse vice-premier, Ota Sik, is vrijdag uit Belgrado in de Roemeense hoofdstad Boekarest aangekomen, zo meldt radio Belgrado. Hij zal daar besprekingen voe ren met de Roemeense leiders. Hij deed in Belgrado uit naam van de Tsjechoslo- waakse communistische partij een beroep op alle leiders van communistische en arbeiderspartijen ter wereld om de moge lijkheden te bestuderen voor een bijeen komst van Europese communistische par tijen. zoals is voorgesteld door de Franse communisten. voelde dat men deze instellingen voor al les diende te verdedigen en te bewaren, De pers is ook in dit geval de laatste loopgraaf gebleken waarin de vrijheid van een volk kan worden verdedigd. De bond van Europese journalisten heeft woorden van grote bewondering voor de Tsjechische journalisten, voor de radio, en voor de sprekers van de tv. Zij hebben de waarheid gezegd over de gebeurtenis sen in hun land tot op het ogenblik waar op zij werden gevangengenomen. De bond spreekt de verwachting uit dat overal in de wereld de journalisten en hun verenigingen en vakbonden pressie zullen uitoefenen, opdat deze Tsjechische colle ga's hun vrijheid zullen herkrijgen en de garantie dat zij lichamelijk noch stoffe lijk nadeel zullen ondervinden van hun moedig gedrag. HAMBURG (AFP). De NAVO zal op korte termijn het systeem van voor alarmering herzien als gevolg van de ge beurtenissen in Tsjechoslowakije. Dit heeft de Westduitse minister van Buiten landse Zaken, Brandt, verklaard in een vrijdag gepubliceerd vraaggesprek met „Die Welt". Brandt zei dat een eenzijdige vermindering van de NAVO-strijdkrach- ten op dit moment niet aan te bevelen is ADVERTENTIE danVdng 21.00 uur. (behalve dinsdag 3 sept.: 20.30 uur.) MfWlfWIMMfWOT Het buitengewone veertiende congres van de communistische partij van Tsjecho-Slowakije, dat gisteren in Praag is gehouden, heeft een verklaring goedgekeurd, die gericht is tot alle communistische en arbeiderspartijen in de wereld. De tekst ervan luidt: „Wij richten ons tot de communis tische en arbeiderspartijen in de gehe le wereld, in het bijzonder tot de par tijen en volkeren van de Sovjet-Unie, Polen, Hongarije, Bulgarije en de Duit se Democratische Republiek (Oost- Duitsland), wier militaire strijdkrach ten ons land bezet hebben. Onze partij begon in januari op eigen wijze met de vernieuwing van het so cialisme. De partij is begonnen krach tiger haar democratische en humanis tische beginselen te ontwikkelen, in overeenstemming met de omstandig heden van onze ontwikkelingsfase. De partij meende, dat de waarbor gen voor de soevereiniteit geëerbiedigd zouden worden en dat al onze geschil len door onderhandelingen opgelost zouden worden. Dit was de grondslag van alle bilaterale en multilaterale onderhandelingen na januari. De politiek was vervat in het actie program van het centrale comité van de partij en haar geleidelijke verwer kelijking bezorgde onze partij een on gekend gezag en steun, bescherming en versterking van deze koers zou het onderwerp uitmaken van besprekingen op het buitengewone veertiende con gres van de partij, waarvan de voor bereiding in het eindstadium verkeer de. Aan de vooravond van dit congres hebben militaire strijdkrachten van <e Sovjet-Unie, de Duitse Democratische Republiek, Hongarije, Bulgarije en Polen ons gebied met geweld bezet, zonder enige toestemming van de zij- SCHIPHOL (ANP) Gistermiddag is bij de telexafdeling van de KLM op het oude Schiphol over het zoge noemde SITA-telexnet ongestoord uit Praag in het Engels de volledige tekst ontvangen, die opgesteld is op het congres van de communistische partij van Tsjecho-Slowakije, en die we hier bij publiceren. Het SITA-net is een wereldomvattend net van vaste telex- lijnen, dat uitsluitend door daarop aangesloten luchtvaartmaatschappijen kan worden gebruikt. De centrale van het SITA-net in Praag had zich op Schiphol twee dagen lang niet laten horen. de van de wettige regering en partij functionarissen en tegen de wil van de bewoners van ons land. Door deze wandaad maakten zij het onmogelijk, dat de eenmaal ingesla gen koers kon worden vervolgd. Wij moeten het ernstige feit onder ogen zien, dat militaire strijdkrachten van de bovengenoemde landen, die wij als vrienden plachten te verwelkomen, thans bezettende strijdkrachten zijn ge worden. De wettige, constitutionele autoritei ten van ons land en de partij-autori teiten kunnen hun werk niet voorzet ten. Zij zijn niet in de gelegenheid te onderhandelen over de huidige situa tie via normale constitutionele kana len. Er zijn geen mogelijkheden, dat zij worden toegelaten tot normale midde len van communicatie. De voornaam ste autoriteiten zijn geïnterneerd. Het lijdt geen twijfel, dat dit feit van moedwillige misdraging slechts on gunstige gevolgen kan hebben voor de gehele internationele communistische en arbeidersbeweging. Wij verklaren, dat ons gehele volk en onze communistische partij nimmer zullen instemmen met deze daad. Wij weigeren ons neer te leggen bij een dergelijk despotisme en wij zullen al les doen wat wij kunnen om de nor male levensomstandigheden in ons land te herstellen. Hiertoe is een meer dan de vereiste meerderheid van wet tig gekozen afgevaardigden naar het veertiende partijcongres bijeengeko men. Zij richten zich tot u met een dringend beroep en verzoek om onmid dellijke hulp. Teneinde ons in staat te stellen vrijelijk onze socialistische weg naar /erdere ontwikkeling te vervolgen, moe ten de volgende vereisten beslist ver vuld worden: Alle gearresteerde en geïnterneer de autoriteiten van de partij, re gering, nationale vergadering, Tsjechisch nationaal comité en na tionaal front, moeten onmiddellijk vrijgelaten worden en zij, evenals de president van de republiek, moeten in staat gesteld worden tot onbelemmerde uitoefening van hun functies en taken. Alle openbare vrijheden en rechten moeten onmiddellijk hersteld wor den. Een versneld vertrek van alle mi litaire bezettende troepen moet on middellijk beginnen. Het buitengewone veertiende congres verklaart, dat het geen enkele andere vertegenwoordiger van de partij en le regering erkent dan degenen die op de gebruikelijke democratische wijze gekozen zijn. Wat de tragische gevolgen aangaat van de bezetting van ons land voor de zaak van het socialisme over de gehe le wereld, zouden wij u vriendelijk willen verzoeken, politiek onze correc te, rechtvaardige en eerlijke zaak te steunen en uw mening mede te delen aan vertegenwoordigers van de par tijen, die verantwoordelijk zijn voor de ongelukkige stap tegen ons land. Wij verzoeken u voorts vriendelijk, de mogelijkheid en wenselijkheid te overwegen van het bijeenroepen van een bijeenkomst van communistische en arbeiderspartijen waaraan ook onze delegatie zal deelnemen. Wij verzoeken u vriendelijk u slechts te richten tot de vertegenwoor digers van onze partij, die door haar veertiende buitengewone congres wor den gekozen. Laten wij het menselijke aanzien van het socialisme verdedigen. Dit is onze ware internationale plicht". PEKING (AFP). Premier Tsjoe en Lai van China heeft vrijdag tijdens een receptie op de Roemeense ambassade ter gelegenheid van de Roemeense nationale dag het optreden van de Sovjet-Unie tegen Tsjecho-Slowakije een „afgrijselijke mis daad" genoemd. Hij zei dat de politiek van „de kliek der Russische revisionis tische afvalligen allang ontaard is in een sociaal-imperialisme en sociaal-fascisme". Het Chinese volk steunt het volk van Tsjecho-Slowakije in zijn heldhaftig® strijd tegen de Russische bezetting, aldu« Tsjoe en Lai. Uit protest tegen de aanval van de Chi nese premier verlieten daarop de ambas sadeur van Oost-Duitsland en de zaakge lastigden van de Sovjet-Unie, Polen, Hon garije en Bulgarije de receptie. (Van onze correspondent) PARIJS. De secretarissen van de Franse en Italiaanse Communistische Par tij, Waldeck Rochet en Luigi Longo, heb ben elkaar gisteren in Parijs ontmoet. Longo kwam met zijn vrouw uit Moskou, waar hij zijn vakantie heeft doorgebracht. Hij had, naar hij bij aankomst op het vliegveld van Parijs zei, de bezetting van Tsjecho-Slowakije in zijn hotel in Moskou van Russische vrienden gehoord. Daarop had hij contact opgenomen met leden van het Russische partijbestuur en zijn ontstemming over het gebeurde naar voren gebracht. Longo wilde er zich niet over uitlaten of de gezamenlijke communistische par tijen van West-Europa contact zouden op nemen met Moskou. Gistermiddag keerde Longo die zich vanaf het begin achter de nieuwe leiders in Praag heeft gesteld, naar Rome terug. Hij zei vandaag met de leiding van de Italiaanse Partij te zullen beslissen of het Centraal Comité bijeen moet komen om de situatie in Tsjecho-Slowakije te bespre ken. WASHINGTON (AFP) De Verenigde Staten hebben nooit, onverschillig met wie of waarover, een akkoord of een en tente gesloten betreffende invloedssferen, zo heeft de woordvoerder van het ministe rie van Buitenlandse Zaken vrijdagavond meegedeeld naar aanleiding van verschei dene persartikelen, waarin melding was gemaakt van een Amerikaans-Russische heimelijke verstandhouding. Elke veronderstelling, dat de VS bij de Sovjet-Unie hebben laten doorschemeren dat zij onverschillig zouden blijven tegen over de actie van de Sovjet-Unie en ande re landen van het pact van Warschau in Tsjecho-Slowakije is van elke grond ont bloot en kwaadwillig. De woordvoerder voegde eraan toe dat de overeenkomst van Jalta geheel is gepubliceerd. Er is in de overeenkomsten van Jalta slechts sprake van militaire be zettingszones in Duitsland en Oostenrijk. ALGIERS (AP) Het Israëlischs El Al-vliegtuig, dat op 23 juli een gedwongen landing in Algiers maakte, zal op zeer korte termijn kunnen vertrekken nu Fran se boordwerktuigkundigen het vliegtuig donderdag van onder tot boven hebben nagekeken, zo is in Algiers vernomen. Naar is vernomen zullen de Israëlische passagiers en bemanningsleden eerst naar Rome of Parijs vertrekken en zal het vliegtuig later naar Rome worden ge vlogen. SAIGON, (AP). Er zijn aanwijzingen voor een derde groot communistische offensief. In de vijf noordelijke provin cies van het land zijn vandaag dertig gecoördineerde aanvallen met mortieren en raketten uitgevoerd. In de buitenwijken van Da Nang. de tweede stad van Zuid-Vietnam, woeden straatgevechten. PORT HARCOURT (AFP) Aba, de belangrijkste stad in Biafra, is verlaten door alle inwoners en het bestuursappa raat van Biafra. Ook de militairen zijn eruit weggetrokken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1968 | | pagina 3