VAN DAG TOT DAG
Raketten op
Saigon
Tsjechen moeten als vazallen
de toekomst tegemoetzien
Partijsecretaris Dubcek gaf
snikkend onmacht toe
jp^' jp
if
W
Twee uur in handen van
de Russen
RUSSEN WORDEN OMRINGD DOOR HAAT
MET DE VRIJHEID IS HET NU AFGELOPEN
3
commentaar op actuele zaken
Onverstoorbaar
WOENSDAG 28 AUGUSTUS 1968
Afkeer
Eindeloze weg
begint de
Kaarten bij de V.V.V.'s te Delft,
Den Haag, Rotterdam, Schiedam,
Utrecht en via de V.V.V.-theater
bespreekbureaus. Prijzen v.a.f 2.-.
Enige kans
Onduidelijk
Controle
Er is teveel gebeurd
Militaire bedrijigheid
Provocateurs
STELLA REGINA" KOMT
„Kosmossen" gelanceerd
Na het in Moskou afgedwongen
akkoord bevindt de Tsjechische regering
zich in de uiterst kwetsbare positie van
halve collaboratie, waarin zij gevaar loopt
het vertrouwen van het volk te verliezen
óf op geruisloze manier door de Russi
sche verkrachters te worden geliquideerd.
Vooral de blijkbaar onverzoenlijke
eisen der Russen op het gebied van de
openbare communicatie pers, radio en
televisie verraden het voornemen om
al of niet met medewerking van de
Tsjechische regeringsapparatuur de
Tsjechen een massale hersenspoeling toe
te dienen. Elke poging tot verzet van de
Tsjechische leiders zal daarbij leiden tot
infiltratie van Russisch-gezinde elemen
ten in de sleutelposities en geleidelijke
verwijdering van liberale avant-gardis-
ten, terwijl in de communicatiemiddelen
zelf een „zuivering" naar Russische trant
ongetwijfeld zal worden doorgevoerd.
Het is voor de Tsjechen een uit
zichtloze, wanhopige situatie, die in vele
opzichten treffende overeenkomst ver
toont met de toestand in Nederland in
mei 1940. De absolute verlatenheid en
hulpeloosheid van een klein volk in de
greep van een militair overmachtige be
zetter hebben wij destijds nationaal en
persoonlijk aan den lijve ondervonden
en beleefd.
Ook toen kwamen uit Berlijn beloften,
die bedoeld waren als lokmiddelen doch
in feite op de grofste bedriegerij neer
kwamen. Vele Nederlanders werden in
die eerste maanden na de bezetting mis
leid door woorden en gebaren van de
Duitse overweldigers, die een zekere ga
rantie voor het zelfstandig voortbestaan
van ons volk en het behoud van onze
eigen aard schenen in te houden. Wat
echter van de eerste dag af heel duidelijk
werd, was de onbarmhartige onderdruk
king van de vrije communicatie.
Op de redactiebureaus van de Neder
landse dagbladen begonnen de telexen al
heel spoedig Duitse „oekases" uit te
braken. Verplichte publikaties van mis
leidende en tendentieuze berichten volg
den elkander in steeds sneller tempo op.
Terwijl de buitenwereld nog hoop bleef
houden op enige tolerantie en beschaving
bij de bezetter, maakten de journalisten
binnenskamers al op ontstellende wijze
kennis met de politieke strategie van be
drog en verleiding, die gericht was op het
Stichten van verwarring, het bederven
van de verzetsgeest en het diskwalifice
ren van allen die het volk nog enig hou
vast zouden kunnen geven.
De bezetting van Tsjecho-Slowakije is
door het in Moskou gesloten akkoord niet
ongedaan gemaakt, doch consequent ver
volgd. Het onderdrukken van de vrije
publikaties, het strafbaar stellen van cri-
tiek in kranten, radio of televisie op de
Sovjet-Unie of de Warschaupact-landen,
het zogenaamde toelaten van de liberali
satie onder toezicht met sterke beknot
ting van de politieke bewegingsvrijheid
zullen ongetwijfeld gevolgd worden door
een toenemende reeks verplichte publi
katies, arrestaties van weigerachtige jour
nalisten, vervanging van hoofdredacteu
ren, opheffing van bladen en bevorde
ring van de collaboratie door alle lokmid
delen waarmee zwakke menselijke natu
ren kunnen worden overgehaald hun ge-
Weten te smoren.
Zolang als sanctie op de achtergrond
van dit proces de monsterachtige tank
colonnes aanwezig zijn, blijft de Tsjechen
niets anders over dan dat langzame wur
gingsproces gelaten te ondergaan. Men
kan ervan opaan dat, zodra de tanks zul
len wegtrekken, het proces van infiltratie
en organieke onderdrukking voltooid zal
zijn. De Tsjechen zullen zich dan bevin
den in een dwangbuis van gevestigde po
litieke „orde", waarvan verraders en ge
heime politie de knooppunten bewaken.
Wij Nederlanders van 1940 behielden
onze hoop op redding door het oog gericht
te houden op de ontwikkeling van de
oorlog, die rondom ons heen voortging.
Die hoop werd vervuld. Wat hebben de
Tsjechen echter te hopen? Hun lot is be
schreven in „Het Proces" van Kafka.
Voor hen is de buitenwereld één grimmi
ge duisternis.
De enige mogelijkheid voor het Tsjechi
sche volk om in die duisternis toch nog
een lichtpuntje te ontdekken, ligt onge
twijfeld in de houding, die in het Westen
ten opzichte van het Tsjechische volk zal
worden aangenomen. Klaagliederen, ver
vloekingen en demonstraties duren niet
langer dan het eerste uur. Er wordt ge
sproken over boycot, verbreking van con
tacten, opzegging van culturele akkoor
den, stopzetting van uitwisselingen op het
gebied van de sport heel begrijpelijk,
doch niets van dat alles zal de Tsjechen
enige hoop kunnen geven op betere tij
den.
Dat geldt in het algemeen trouwens ook
voor andere Oosteuropese volken, die toe
vallig niét in opspraak zijn gekomen en
niét op zo'n hardhandige manier tot de
Russische orde zijn geroepen. Men moet
onderscheid maken tussen mensen en po
litiek.
Het opzeggen van akkoorden die al
thans op sommige gebieden nog een inter
menselijk contact mogelijk maken over
de grenzen van het afgegrendelde Oost
europese blok heen, zou uit het oogpunt
van demonstratie wellicht enig nut kun
nen hebben, maar het zou tegelijkertijd
de mensen in die landen beroven van hun
verbindingen met dat deel van de wereld,
waar de vrijheid heerst die zij moeten
missen.
Contacten kunnen gevangenen niet be
vrijden, maar wel bemoedigen, inspireren
en sterk maken. Het behoud van de be
wonderenswaardige geest van solidariteit,
die de vrijheidslievende Tsjechen in staat
heeft gesteld de bezetters een morele ne
derlaag toe te dienen, is belangrijker en
op den duur effectiever dan alle weste
lijke demonstraties van afkeuring, die
gepaard gaan met een soort „doodverkla
ring" van heel Oost-Europa.
Wat politieke terroristen in dat deel
van Europa bewerkstelligen met behulp
van tanks, betekent nog geenszins een
stabiele en duurzame ordening. Die stabi
liteit en duurzaamheid zullen wel wor
den nagestreefd, maar het zal afhangen
van de mensen en niet van de kanonnen,
of de overweldigers ook daarin zullen sla
gen. En die mensen kunnen uit voortdu
rende contacten met het Westen mis
schien de moed putten om vol te houden.
Zij kunnen door die contacten misschien
worden behoed voor vertroebeling van
hun blik en hun oordeel. Een verdubbelde
westelijke inspanning om met die wereld
in contact te blijven, op welk gebied dan
ook, lijkt voor de Oosteuropese volken
nuttiger en heilzamer dan dat het Westen
zich boos en ontgoocheld zou afkeren.
En als hier gesproken wordt van „Oost
europese volken" dan valt het Sovjetrus-
sische daar eveneens onder. Want nie
mand zal toch blind zijn voor het feit dat
dezelfde tanks, die in Praag de vrijheid
op de korrel nemen, ook in Moskou en
elders in de Sovjet-Unie de waakhonden
van de Breznjef-orde zijn.
SAIGON. (Reuter) De Vietcong
heeft vannacht Saigon en gebieden in het
noorden van Zuid-Vietnam met raketten
bestookt. Ook een kamp voor vluchtelin
gen bij Da Nang kwam onder Noordviet-
namees mortiervuur te liggen.
Bij de beschietingen zijn acht burgers
om het leven gekomen.
(Van onze reisredacteur, Henk Kolb)
PRAAG Met de vrijheid is het in
Tsjecho-Slowakije gedaan. Dubcek,
Svoboda en de andere politieke lei
ders hebben in Moskou diep moeten
buigen voor het geweld van de Rus
sische legers. De Russische bezetting
blijft dan ook en er zal geen persvrij
heid meer bestaan. De Tsjechen
wacht zodoende een toekomst als on
derworpen vazallen, die slechts dan
perspectief biedt wanneer wellicht
ooit in Moskou liberaler leiders gezag
krijgen.
Partijsecretaris Dubcek bekende
gistermiddag voor de radio en via de
geluidskanalen van de televisie snik
kend zijn onmacht: het leven in Ts je
cho-Slowakije kan slechts dan wor
den genormaliseerd wanneer de de
mocratisering voor enige tijd wordt
beperkt. Weliswaar heeft zowel
Dubcek als Svoboda in een eerdere
toespraak vastgesteld dat onverander
lijk wordt gestreefd naar politieke
vernieuwing, doch in het licht van de
omstandigheden zijn dat slechts holle
frasen.
Hartverscheurende tonelen hebben zich
tijdens Dubceks rede afgespeeld. Huilend
riepen zijn landgenoten om genade voor
hun verloren idealen, terwijl de man die
meer dan wie ook de nieuwe vrijheids
gedachten belichaamde soms langer dan
een minuut moest zwijgen een stilte
slechts zo nu en dan onderbroken door
een snik.
De reactie van het volk liet niet lang
op zich wachten. Op de stenen voet van
het Wenzelmonument werden leuzen ge
plakt met de kreet: „Dubcek verrader".
In de straten dwarrelden weer de vlug
schriften rond, waarin werd vastgesteld
dat de Tsjechische leiders hun land in
Moskou hadden verkocht. Maar Dubcek
had het voor de televisie duidelijk ge
zegd: „Als wij ons bij dit resultaat niet
hadden neergelegd dan zou dat nog meer
bloed hebben gekost dan er tot nu toe al
is vergoten."
De vrijheidszenders hebben vrijwel
unaniem hun afkeer uitgesproken over de
wijze waarop Moskou nu zijn verhouding
tot het broederland Tsjecho-Slowakije
heeft geregeld. De opgeblazen bewoor
dingen die de Russen hebben gebruikt
voor hun beschrijving van de gebeurte
nissen in dit bijna uitzinnige land beho
ren tot de onsmakelijkste cynismen die
ooit aan papier werden toevertrouwd.
Toppunt: zij zullen zich niet met de inter
ne aangelegenheden van de Tsjechische
partij en regering bemoeien.
Niet voor niets heeft Dubcek de bevol
king ernstig gwaarschuwd haar zelfbe
heersing te bewaren, want niemand be
hoeft te twijfelen: zodra het nodig is,
zullen de Russen opnieuw en vaker schie
ten dan zij in de afgelopen dagen al heb
ben gedaan. Honend echter werd aange
hoord hoe de verslagen, vernederde en
gebroken partijchef opriep tot vertrou
wen in de partij en het volk. „Wat voor
partij en wat voor volk", krijste een ra
zende man, ,,dit land heeft geen partij
meer en als het zo doorgaat straks ook
geen volk."
Hoe zal het doorgaanongelofelijk
genoeg is er een mogelijkheid dat de
communisten van de reformatorische rich
ting in dit door communisten geregeerde
land via illegale organisaties elkaar en
het volk zullen vinden. Uit vele delen
van het land komen per telefoon berich
ten over partijafdelingen die het resul
taat van de besprekingen in Moskou zon
der meer van de hand wijzen. Daarbij
zijn onder andere Pilzen en ook de klei
nere stad Tachov. Oost-Slowakije daar
entegen zou zich achter Dubcek hebben
gesteld. Er wordt verwacht dat het parle
ment zich ook tegen het akkoord zal ver
klaren.
De geheime zenders zetten inmiddels
hun werk voort. De mannen en vrouwen,
die vrijwel onafgebroken per microfoon
het passieve, doch vergeefse verzet op
gang hebben gehouden, zijn niet terugge
keerd naar hun normale bestaan bij de
legale en dus onbetrouwbare omroep, zo
als was verzocht.
Dubcek zei: „De weg naar ons doel zal
langer zijn dan wij ons hadden voorge
steld." Dat is een eufemisme, want voor
alsnog lijkt die weg eindeloos. Hij zal
steeds langer gaan schijnen wanneer in
derdaad, zoals gisteren werd overlegd,
grote fabrieksstakingen losbreken en als
het volk zelf de collaborateurs zal gaan
berechten in een situatie die buitenge
woon gevaarlijk is. Hoe over degenen
wordt gedacht die zich voor het Russi
sch ingrijpen hebben uitgesproken, weet
de radiospreekster Svitilova. Zij bleef
voor de officiële zender werken, maar
moest 's avonds onder begeleiding van
drie vrachtwagens vol soldaten en een
pantserwagen naar huis worden gebracht.
Sindsdien is haar verblijfplaats geheim.
De grenzen zijn naar men in Praag
ADVERTENTIE
Van
29 augustus
t/m 7 september
(behalve zondag 1 september)
Aanvang 21.00 uur.
(behalve
dinsdag 3 sept.20.30 uur.)
meent te weten opnieuw gesloten. Bui
tenlanders kunnen wel weg maar mogen
niet terugkomen. De Russen zouden nu
ook naar alle grensposten oprukken die
zij tot nu toe ongemoeid hebben gelaten.
Zulks past immers binnen het raam van
hun aantijging dat Tsjecho-Slowakije zijn
westelijke grenzen ontoereikend zou ver
dedigen. Welnu, geen Tsjech maakt zich
over die westelijke grens enige zorg. Tal
loos zijn degenen die westelijke bezoe
kers aanklampen met een verzoek om
hulp bij ontsnapping uit de val, die de
Russen hebben dichtgeslagen.
De Russen zijn er uiteraard niet voor
geweest om de liberale politici in hun
functies te handhaven. Zij hebben even
wel goed begrepen dat de Tsjechen geen
verraders in hun regering zouden dulden
zij hebben ook onderkend dat hun
enige kans om van de communistische
partij nog iets te redden, school in het
gebruik van Dubcek en de zijnen voor
hun doeleinden.
Zover is het in deze praktische dialec
tiek dan nu gekomen: Dubcek die in het
voorjaar nog beklemtoonde dat de com
munistische partij alleen een leidende rol
kon vervullen op basis van de volkswil,
is zijns ondanks een marionet van de
Russen geworden.
Een stroman, die zich kennelijk heeft
opgeofferd omdat hij zijn volk in geen
geval wilde laten vechten voor zijn vrij
heid. Hij kondigt nu aan dat de Russi
sche troepen straks geleidelijk aan zullen
worden teruggetrokken. Maar hij weet
hoe gering de inhoud van ook deze bewe
ring is. De Russen liggen in een ring om
Praag, dat nog steeds 's avonds om zes
uur hermetisch van de buitenwereld
wordt afgesloten. Ook gisteravond
(Van onze speciale verslaggever)
Er zijn in Praag ook onverstoorbare
lieden, vooral onder de schaars over
gebleven vakantiegangers. Zoals de
Rotterdamse expediteur T. van Koes-
veld, die met zijn vrouw op een hotel
kamer bij een kop thee een boek zat
te lezen.
„Wij zaten tot gisteren in een dorp
nabij Praag. Er waren zes Nederlandse
families. Toen de legers binnentrok
ken, brak er een soort paniek onder
hen uit. Zij handelden als een kip
zonder kop. Wij bleven fijn onze wan
delingetjes in het bos maken, want
het is er prachtig".
„Zondag zei mijn vrouw: „Ik heb
de Moldau nog niet gezien. Er werd
geschoten in Praag, zei men. Maar wij
lieten de auto staan, stapten in de
trein en zagen de Moldau en hebben
wat fijne plaatjes gemaakt. Nu blijven
we nog een weekje in Zuid-Bohemen
hangen. Het is er rustig. De Tsjechen
zijn prettige mensen en die Russische
tanks ontlopen we wel".
buitenwijken van de stad. De Russen zul
len zich overdag wat buiten het gezicht
houden, doch daarmee is het voorlopig
wel gezegd.
Het is nog volslagen onduidelijk hoe
Dubcek en zijn regering menen de intel
lectuelen en de studenten als meest voor
uitstrevende groepen in het gareel van de
censuur te kunnen dwingen. Dit kan
slechts door maatregelen waarvan Dubcek
dikwijls zelf met afschuw heeft gespro
ken.
Zijn politieke carrière lijkt dan ook niet
lang meer te duren, omdat deze in wezen
eerlijke man een dergelijke „vólte face"
zeker niet kan volhouden.
Dubcek was het, die in Bratislawa met
een triomfantelijk gebaar een bos rode
anjers van het balkon naar het volk
wierp. Hij heeft de schuld die hij met
dat gebaar op zich nam niet kunnen in
lossen. En wie gisterochtend de uitgeputte
Smrkowsky in een raam van het parle
mentsgebouw treurig heeft zien wuiven
naar een gedeprimeerde menigte weet dat
patrouilleerden de pantserwagens weer in over dit Tsjecho-Slowakije wederom de
opmerkelijke aantallen tot in de verre avond is gevallen.
Deze foto's van de eerste ontploffing van een Franse watersofbom op 24
augustus werden gisteren door het Franse leger vrijgegeven. De foto links
toont de bom achter een ballon op een hoogte van zeshonderd meter boven
de lagune. Daarnaast de dodelijke paddestoel na de explosie.
(Vervolg van pagina 1.)
De argwaan ontstond echter toen in de
bagage diverse blocnotes met aanteke
ningen en telefoonnummers, kranteknip
sels, landkaarten en Tsjechische pamflet
ten uit Praag werden ondekt. Een poging
om tot een gesprek te komen bleek vruch
teloos. De twee soldaten spraken evenals
de man met de karabijn slechts Russisch.
Met armbewegingen werd duidelijk ge
maakt dat wij de auto enkele tientallen
meters een bosweg in moesten rijden.
Hier werden wij onder schot gehouden
(Van onze speciale verslaggever)
PRAAG/GMÜND Negen uur 's morgens in Praag. De klokken luiden,
trams, bussen en auto's staan stil. Het claxonconcert begint, zwelt aan, ver
spreid zich over de stad, overstemt tenslotte het gebeier van de klokken.
Iedere dag op hetzelfde tijdstip, nu al een week lang, wordt het werk enige
tijd neergelegd, in Praag maar ook in de andere steden en zelfs in de dor
pen, waar de fabrieken sluiten, de locomotieven gillen en de mensen stil
op straat staan. Zo begint de dag in Tsjecho-Slowakije, zo wapent het volk
zich moreel in het geweldloze verzet tegen de bezettingsmacht van de
hier zo fel gehate Russen.
Het oorverdovend lawaai op het Wen-
zelplein in Praag, de aanwezigheid van
de duizenden mensen, de verbetenheid
op de gezichten, zij doen de rillingen
over de rug lopen van iedere buitenlan
der die hier wordt geconfronteerd met
de ijzeren wil, het doorzettingsvermogen
en de kracht van de eensgezinde Tsjechen.
Gistermorgen, tegelijk met de terug
keer van de Tsjechische leiders uit Mos
kou, waren de tanks van het Wenzelplein
verdwenen. Met nationale vlaggen en met
leuzen getooide vrachtwagens brachten
de vrije kranten, die gratis werden uitge
deeld en meestal in stukken gescheurd
werden gelezen. Men had het nieuws van
het Moskouse akkoord gehoord, maar men
was weinig hoopvol gestemd. De tanks
waren weliswaar van het Wenzelplein
verdwenen, maar de op etalageruiten en
op muren geplakte wandkranten waar
schuwden voor de aanwezigheid van Rus
sische soldaten in een aantal omringende
gebouwen, die van hieruit dit centrum
van het Tsjechische protest onder schot
zouden houden. Trouwens, de nacht van
maandag op dinsdag hebben wij in ons
hotel enkele tientallen meters van de
brede boulevard, vrijwel geen oog dicht
gedaan vanwege het tot in de vroege
ochtend telkens opklinkende geroffel van
mitrailleurvuur, het gejoel van soms door
alcohol overmoedig geworden jongelui en
het knalle van geweerschoten.
Een taxirit door de stad leerde ons dat
alle belangrijke punten gistermiddag nog
steeds onder schot werden gehouden door
strategisch opgestelde tanks, dat het cen
traal station nog steeds door tientallen
soldaten wordt gecontroleerd op de in
voer van wapens door reizigers en dat de
gevechts- en verkenningswagens (waarop
mitrailleurs schietbereid) in hoge fre
quentie door de straten patrouilleren,
overal mensen ontmoetend die roepen,
fluiten of de gebalde vuist opheffen.
Het moet een hel zijn voor de Russische
soldaten in Praag, waar niemand bereid
is hun een slok water of een hap eten
aan te bieden. Dagenlang leven zij in en
op hun tanks en gevechtswagens, levend
van noodrantsoenen, soms zelfs van rau
we aardappelen, soldaten die af en toe
hangend in de wagens een uurtje slaap
proberen te vinden, zich niet kunnen
wassen of scheren en nergens een plaats
kunnen vinden om hun menselijke be
hoeften te doen.
In deze verkommerde situatie zien zij
onafgebroken tegenover zich de onbe
schrijflijke haat op de gezichten van de
voorbijgangers. Geen mens, maar dan ook
geen mens zal een woord met hen wisse
len, anders dan scheldwoorden of verwij
ten. Geen meisje en Praag puilt uit
van uitdagend mooie meisjes dat ook
maar een oog heeft voor de militairen
van het socialistische broedervolk. Nooit
is een bezettingsleger op zoveel onverzet
telijkheid en zoveel weerzin gestuit.
Die houding is niet veranderd na de
terugkeer van de Tsjechische leiders en
de verklaring van president Svoboda. Er
is te veel gepasseerd, het heeft te lang
geduurd. Het wantrouwen jegens alle toe
zeggingen en beloften van Russische zijde
is te groot geworden. Ze zullen nooit
meer weggaan, de Russen dat is de
overtuiging van alle Tsjechen die wij
hebben gesproken.
Die overtuiging wordt gesterkt door de
feiten. Bij ons vertrek uit Praag naar de
Oostenrijkse grens zagen wij dat Russi
sche eenheden zich in een krans rond de
Tsjechische hoofdstad installeerden. Op
vallend is de primitieve wijze waarop dit
gebeurt: er werd op grote schaal hout
gekapt, waarvan geraamten voor hutten
en tenten werden gebouwd.
Op tien kilometer ten noorden van
Benesov troffen wij een mobiele radar
installatie met radiostation, beschermd
door een zeer moderne pantsereenheid
van circa tweeduizend wagens.
Dezelfde route volgend als zondag,
bleek ons dat de militaire bedrijvigheid
in Bohemen verveelvoudigd is. Èr trok
ken lange transportcolonnes over de we
gen en op vele plaatsen waren kampe
menten van pantsereenheden. In een bos
nabij Plana stond een tankdivisie opge
steld. In Suchdol, bij de Oostenrijkse
grens, passeerden ons 34 stukken zwaar
geschut. De controle op de wegen was
verscherpt en de Zuidtsjechische grens
posten, die zondag nog niet met Russische
troepen waren versterkt, waren gister
middag alle bezet door Russsiche solda
ten, die toezien op de door de Tsjechen
uitgeoefende grenscontrole.
Alle belangrijke kruispunten in het
Boheemse land staan onder controle van
tankeenheden, niettegenstaande de dui
zenden verkeersborden met een tank in
rode cirkel, die de Tsjechen langs de
wegen hebben geplaatst
door drie soldaten met geweren in de
aanslag. Een officier, die evenmin Duits
of Engels sprak of wilde spreken, onder
zocht de bagage opnieuw. Lange tijd
bleef hij met de bandrecorder in de hand
staan, probeerde het ding te bedienen,
hetgeen niet lukte. Op het bandje stond
de laatste nieuwsuitzending van een vrije
Tsjechische zender, dat nog met behulp
van een bereidwillige Tsjech vertaald
moest worden. Hij legde het apparaat
tenslotte hoofdschuddend terug.
De landkaarten, waaronder enige de
tailkaarten, werden langdurig bestudeerd.
De aantekeningen, maar vooral de her
en der verspreide namen met telefoon
nummers gaven hem kennelijk de in
druk met buitenlandse provocateurs te
doen te hebben. Bij het zien van de naam
van de door de Tsjechen als verzetsheld
vereerde, doch thans ondergedoken Zato-
pek. trok hij een boekje tevoorschijn en
maakte aantekeningen. Daarop verdween
hij in een staf tent, kennelijk met de be
doeling via een mobilofoon te overleg
gen.
Eindeloos lang duurde het wachten tus
sen de drie grimmige soldaten, die ons
wel toestonden onderling te praten en
een sigaretje te roken, maar ons verbo
den onze plaats te verlaten.
Tenslotte keerde de officier terug. Hij
had kennelijk ontdekt dat de namen en
de telefoonnummers ook in het Praagse
telefoonboek zijn te vinden en het huis
van Zatopek wordt al dagen door mili
tairen bewaakt. Met enkele onverstaan
bare snauwen werd ons duidelijk ge
maakt dat we snel moesten ophoepelen.
De koffers moesten we zelf inpakken.
Er ontbrak niets. Zelfs niet de in Praag
uitgedeelde pamfletten. En vlug naar de
grens, maakte de man nog duidelijk.
Jawel, en graag!
ADVERTENTIE
MOSKOU. (Tass) De Sovjet-Unie
heeft twee kunstmanen van het type
„Kosmos" gelanceerd. Het zijn de num
mers 236 en 237. Hun doel is het onder
zoek van de ruimte.
