VAN DAG TOT DAG
Ziekenhuis in Italië
door politie belegerd
Geesteszieken zvillen niet
naar krankzinnigengesticht
(SQolfi
wrlft
Zuivering in Praag begonnen
LIBERALEN HOUDEN
VOET BIJ STUK
Weinig conservatieven in
partijtop gekozen
Humphrey verdedigt
optreden politie
„Keiharde agitators zvaren
van plan mij te doden"
Gekaapt vliegtuig van
EL AL terug in Israel
Hart, long en nieren van
één donor overgepland
Raketten op
Da Nang
tt
Fa. B. ENGELENBERG
commentaar op actuele zaken
Communistische
coup verwacht
Geen verkiezingen
in Griekenland
Humphrey doet
een beroep
op Nixon
m
„SILLV AGNEN"
telegrammen
MAANDAG 2 SEPTEMBER 1968
3
In Indonesië:
KENNEMERPLEIN 5
TELEFOON 16840
HAARLEM
(Vervolg van pagina 1)
Russen
krantenverkopers
Op zoek
naar overlevenden
Duitsers voor verbod
communistische partij
Nieuwe organen voor vier mannen in Houston
OFFICIëLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
CETA BEVER BUITENBIJTS
Uit de traag op gang komende reacties
van NAVO-landen op de Russische in
greep in Tsjechoslowakije zou kunnen
blijken, dat de NAVO-mogendheden
worstelen met een tamelijk hypotheti
sche vraag, namelijk: is het machtseven
wicht in Europa verstoord of niet?
Uit de beantwoording van die vraag
zou moeten worden geconcludeerd of de
NAVO-strijdkrachten in midden-Europa
moeten worden versterkt, óf dat men het
nog enige tijd zal aanzien.
Is het machtsevenwicht in Europa ver
stoord? Als men deze vraag aan de
Tsjechen zou stellen, zouden zij waar
schijnlijk sceptisch de schouders opha
len. Hun probleem is in die vraag im
mers niet aan de orde.
Afgezien van de moeilijkheid om pre
cies vast te stellen wat men onder een
machtsevenwicht moet verstaan, zou men
toch het lot van een brutaalweg over
vallen volk dat nu in opleiding is ge
nomen om aan de leiband te lopen, be
langrijker moeten achten dan de kwestie
van dat evenwicht. Wanneer men zo'n
uiterst belangrijk aspect van de Russi
sche actie eenvoudig zou verwaarlozen
onder het motief dat de vraag van het
evenwicht normatief is voor de houding
van de NAVO, zou het er inderdaad -op
gaan lijken dat er een stilzwijgende af
spraak over verdeling van invloedssferen
bestaat, en dat niet het welzijn van men
gen of volken maar „macht" gezamenlijk
uitgangspunt van Warschau-pact zowel
als NAVO is.
De reactie van het Westen op alles wat
in Tsjechoslowakije is gebeurd, was van
een fel bewogen karakter voor zover zij
van particuliere aard was. De politieke
reactie in het Westen was lauw, aarze
lend en verdeeld. Daaruit volgt dat in het
Westen een evenwicht is verstoord, over
evenwichten gesproken: het evenwicht
tussen de openbare mening en de poli
tieke leiding.
Weinig mensen begrijpen waarom de
reactie van de NAVO-landen volkomen
gespeend was van de geladenheid en di
rectheid, die het publiek hier heeft ge
toond. Nuchterheid is in alle omstandig
heden natuurlijk geboden, maar men kan
als NAVO-gemeenschap nuchterheid pa
ren aan geladenheid, indien er iets ge
beurt dat niet alleen militair-strategisch
van belang is, maar dat tegelijk een men
selijk drama in optima forma blijkt te
zijn.
Deze gebeurtenis heeft nog eens dui
delijk aangetoond, dat de NAVO niet re
presentatief voor Westelijke wilsvorming
en doelbewustheid is. Zij is opnieuw een
bloedarmoedig, technisch bouwsel geble
ken zonder inspiratie of enthousiasme.
De Westelijke levenswaarden en verwor
venheden, die door haar zogenaamd wor
den verdedigd en vertolkt, komen nooit
in haar acties tot uiting. De vrijheid, die
de Tsjechen zo kort hebben zien gloren,
leeft niet in de NAVO. Die leeft bij de
mensen in het Westen, zoals zij bij het
Griekse volk leefde. Ook daar heeft de
NAVO zwijgend de begrafenis van die
vrijheid bijgewoond, nadat zij wellicht
nog zelf had bijgedragen tot het over
lijden.
Als de Tsjechische gebeurtenissen een
evenwicht hebben verstoord, dan is dat
voornamelijk een evenwicht in de ge-
dachtenwereld van de mensen die aan
deze zijde van de Oosteuropese grenzen
wonen. Er is een brandende vraag gere
zen. die te maken heeft met vertrouwen
en idealisme. Zijn de vrijheid en veilig
heid van persoon, gezin en maatschappij
voldoende beschermd, als de grote mach
ten in de wereld met elkander in even
wicht zijn? In hoeverre heeft het Westen
al een begin gemaakt met de organisatie
van een op het ideaal van vrijheid geba
seerde samenleving, na twintig jaar lang
miljarden aan een militaire samenwer
king te hebben opgeofferd?
De reorganisatie van de NAVO, die al
enkele jaren in studie is, vereist een ont
wikkeling in de richting van een ge
meenschap die meer op de pijlers van
werkelijk vrij en veilig leven moet zijn
gebaseerd dan op de vage, nutteloze ba
lans tussen communistische en niet-com-
munistische invloedssferen. Buitenlandse
politiek en defensie van aangesloten lan
den moeten effectief werken in het belang
van de aangesloten volken, niet louter
in het belang van een verdeling in pacten.
Binnen deze pacten immers hebben de
grofste schendingen van mensenrechten
plaats, zonder dat blijkbaar één NAVO-
officier er vijf minuten van wakker ligt.
VAWWVWWMWWWWMWWWHWWWWWVWWMMWWWWWWftWWWWWWWWWWHWWWWMWWWWWWWWWWWMMWWWWW
VICIDALE DEL FRIULI, Italië
Geesteszieken en hun dokters hebben zon
dag de deuren en liften versperd en zich
verschanst in een ziekenhuis om zich te
verzetten tegen de politie, die probeerde
hen met geweld naar een krankzinnigen
gesticht over te brengen.
De politie belegerde vanmorgen het zie
kenhuis, terwijl de twaalf patiënten en
hun artsen zich bleven verzetten.
De directie van het ziekenhuis had in
juni besloten de psychiatrische afdeling
te sluiten en de patiënten over te bren
gen naar een nabijgelegen krankzinnigen
gesticht. De directie zei dat de exploita
tie te duur was en omdat het aantal zie
ken ver beneden de capiciteit van tachtig
bleef.
De chef van de Psychiatrische afdeling,
dr. Edelweiss Cotti, ging tegen de beslis
sing in beroep bij de plaatselijke autor-
teiten en het ministerie van Volksgezond
heid en slaagde er in de overplaatsing uit
gesteld te krijgen.
Maar de politie kwam zondag in actie en
beval de ziekenzaal te ontruimen. Zij von
den de deuren op slot en de lift gebarrica
deerd.
„Deze patiënten met geweld verwijde
ren en hen opsluiten in 'n ouderwets gek
kenhuis is zeer gevaarlijk voor hen," al
dus dr. Cotti. „Het is onmogelijk het werk
van de geneesheren te onderbreken zon
der de patiënten ernstige schade toe te
brengen. Dit is geen gekkenhuis maar een
modern centrum van menselijke betrek
kingen.
DJAKARTA. Generaal-majoor Amir
Machmoed, de regionale militaire com
mandant van Djakarta, heeft op een bij
eenkomst met leiders van politieke par
tijen in Djakarta verklaard dat de ver
boden communistische partij (PKI) waar
schijnlijk binnen twee jaar zal proberen
haar derde staatsgreep uit te voeren.
Deze zou worden voorafgegaan door een
„generale repetitie" aan het eind van dit
jaar. De communisten zouden dan ge
vechten met de strijdkrachten uitlokken
om later te pogen de macht over te ne
men. De gevechten tussen communisten
en eenheden van de strijdkrachten in
Zuid-Blitar (Oost-Javal vorige maand,
noemde hij een „voorspel" voor de „ge
nerale repetitie".
ADVERTENTIE
Svenska w Restaurangen
Weer iets nieuws uit Zweden
Onze ijs-gekoelde trolley met
zijn groot assortiment Zweedse
haring rijdt voor U, tijdens
lunch en diner.
In ons café Plate-service.
Eigen parkeerterrein
(Van onze reisredacteur Henk Kolb)
PRAAG De zuivering van de
Tsjechoslowaakse partijtop is begon
nen en het is zeer de vraag of dat is
geschied op een wijze die de Russen
aanstaat, want tijdens een vergade
ring van 24 uur heeft het centrale co
mité zijn presidium dit weekeinde
weliswaar van 11 tot 21 leden ver
groot, maar niettemin een aantal
vooraanstaande conservatieven uit
zijn gelederen verwijderd.
Het partijcongres dat op 9 september
zou worden gehouden, is inmiddels uit
gesteld, waarmee de Russen in ieder ge
val voorlopig voorkomen dat een nieuw
liberaal centraal comité wordt gekozen.
Hoewel de Tsjechen in de huidige omstan
digheden over het nieuwe echelon van
politieke aanvoerders niet ontevreden
zijn. lijdt het geer twijfel dat onder Rus
sische druk enkele verdere „zuiveringen"
zullen worden doorgevoerd.
Uit het oude partijpresidium zijn zes
leden overgebleven. Dubcek, Svoboda,
Cernik, Spacek, Piller en Bilak met
andere woorden vier liberalen tegenover
twee conservatieven. Dit kan erop wijzen
dat in het centrale comité nog steeds
een stemmenmeerderheid voor de pro
gressieve richting is overgebleven. Svo
boda is ere-lid geworden met stemrecht.
Van de vijf niet in het nieuwe presi
dium herkozenen blijft Barbirek als con
servatief nog wel kandidaat-lid, maar
Kolder, Rigo en Svestka, steeds als colla
boranten bestempeld, komen niet terug,
terwijl Frantisek Kriegel, die de val van
Novotny inleidde, uiteraard moest wij
ken. Hij heeft de Russen zeer op de tenen
getrapt omdat hij als enige van de Tsje
choslowaakse delegatie in Moskou niet
bereid was het capitulatiedocument te
ondertekenen.
De nieuwe partijsecretaris van de Slo
waakse communistische partij, Gustav
Husak, heeft in het nieuwe presidium
uiteraard een zetel verworven evenals
het vroegere kandidaat-lid Bohumil Si
mon, een duidelijke Dubcek-aanhanger.
Ook Lenart is kandidaat geworden.
Voor Drahomir Kolder zijn blijkens
mededelingen uit het centraal comité
enkele staatsfuncties weggelegd. Hij is
een van de mannen die bij de Russen het
meest in de gunst staan. De leider van
de vakbeweging, Polacek, een conserva
tief, is kandidaat-lid van het presidium
geworden.
Censtmir Cisar, van wie aanvankelijk
werd aangenomen dat hij was onderge
doken, heeft zijn functie als tweede par
tijsecretaris ter beschikking gesteld.
Minister Pavel van Binnenlandse Zaken
heeft, inmiddels zijn portefeuille terug
geven. Voor het centrale comité verklaar
de hij niet te willen samenwerken met
de Russische geheime dienst. Zijn plaats
vervanger zou zich volgens niet bevestig
de berichten hebben doodgeschoten aan
gezien hij geen geheime dossiers aan de
Russische veiligheidsdienst wenste te
overhandigen. Het zoeken naar een op
volger heeft niet lang geduurd. Jan Pil
ler, in betere dagen zo vaak als verrader
van de Tsjechische zaak gekenschetst,
heeft Pavels ministerie, dat ook de Tsje
chische geheime dienst beheert, overge
nomen.
In de nacht van zaterdag op zondag is
een bom ontploft bij het gebouw van het
slaatspersbureau CTK, op een meter of
vijftien afstand van de Russische wacht
posten. Er gingen vrij veel ruiten aan
splinters, doch werkelijke schade ont
stond niet. Het is niet onwaarschijnlijk
dat de bom de Russen heeft moeten hel
pen bij het construeren van een contra
revolutie.
Gistermiddag heeft radio-Praag de be
volking opnieuw gewaarschuwd niet in
de binnenstad samen te groepen opdat
de sovjets geen enkele reden tot een
nieuw gewelddadig ingrijpen zouden
hebben.
In Praag zijn de kranten weer en nu
onder censuur verschenen. Zo hier en
daar valt tussen de regels nog wel iets
van een anti-Russische stemming waar te
nemen, maar verder bevatten zij slechts
wat aangepast voer voor nieuwsgierigen.
SALONIKI (AFP) Priemier Papado-
poelos van Griekenland heeft zaterdag
avond in een rede in Saloniki verklaard,
dat er geen algemene verkiezingen ge
houden zullen worden na het referendum
op 29 september over de nieuwe grond
wet.
Russische soldaten zijn in Praag in
gezet als krantenbezorgers, opdat de
inwoners van deze stad kunnen ken
nisnemen van wat er in de Pravda
staat.
MINNEAPOLIS (Reuter- AFP) De
Amerikaanse vice-president Humphrey
heeft gezegd dat „keiharde, geoefende agi
tators", die erop uit waren de democra
tische conventie in de war te schoppen,
verantwoordelijk zijn geweest voor de ge
welddaden in Chcago vorige week.
De presidentskandidaat vertelde een ra
dioverslaggever dat hij ernstige redenen
had om aan te nemen dat er een komplot
op touw was gezet om verscheidene per
sonen, onder wie hemzelf, in Chicago te
vermoorden. De politie van Chicago was
volgens hem uitermate geprovoceerd. Hij
Redders doorzoeken de puinhopen
naar overlevenden in een dorp in
Noordoost-Iran nadat een aardbe
ving het gebied heeft verwoest.
(Van onze correspondent)
JERUZALEM Honderden mensen
hebben de nacht van zaterdag op zondag
doorgebracht op het vliegveld van Tel
Aviv om vroeg in de ochtend de beman
ning te kunnen toejuichen van het op 23
juli door 3 Arabieren gekaapte en naar
Algerije gedirigeerde El Al-vliegtuig.
Zaterdagavond had de Algerijnse rege-
TUBINGEN (AFP) Slechts elf per
cent van de kiezers in West-Duitsland
wenst opheffing van het verbod van de
communistische partij.
Dit blijkt uit een onderzoek van het in
stituut-Wickert in Tübingen. De enquête
werd gehouden na de communistische in
vasie in Tsjecho-Slowakije. Drie maanden
geleden was nog 56 percent van de kie
zers in de Bondsrepubliek voor toelating
van de communistische partij.
ring de zeven bemanningsleden, samen
met vijf Israëlische passagiers, vrijgela
ten. Via Rome waren zij naar Tel Aviv
gekomen. Ook hun toestel, een boeiing
707, is terug.
Over de manier, waarop dit interna
tionale incident is behandeld, lopen de
meningen in Israel nogal uiteen.'
De minister van Buitenlandse Zaken
een. Minister van Buitenlandse Zaken
Abba Eban heeft vooral de Italiaanse
regering geprezen voor haar bemiddelen
de activiteit en wat lager op zijn lijst
van de te bedanken personen prijkte ook
VN-secretaris-generaal Oe Thant.
Minister Eban heeft er zijn grote te
vredenheid over uitgesproken dat het in
cident kon worden opgelost langs diplo
matieke weg. Dat het op deze manier
moest gebeuren, vond de grote overgrote
meerderheid van het kabinet, maar er zijn
toch drie „activisten" geweest die een
directe actie tegen Algerije voorstonden,
namelijk minister van Defensie Mosje
Dayan, minister voor Transport Moshe
Carmel en minister zonder portefeuille
Menahem Begin.
HOUSTON (Texas) Chirurgen in
Houston Texas, hebben medische geschie
denis gemaakt door gelijktijdig het hart,
één long en twee nieren van een jonge
vrouw over te planten in vier mannen.
De hoornvliezen van de twintigjarige do
nor zijn ook verwijderd en in een ogen
bank geplaatst voor later gebruik.
Het was een belangrijke dag in de ge
schiedenis van de harttransplantaties,
want er werden drie dergelijke operaties
in de V.S. verricht één in Houston,
één in Pittsburgh en nog één in Stan
ford, Californië. De donor in Houston
MINNEAPOLIS. (AFP) Hubert
Humphrey, de democratische kandidaat
voor de Amerikaanse presidentsverkiezin
gen in november, heeft gisteravond een
beroep gedaan op zijn republikeinse ri
vaal Richard Nixon, samen een waar
schuwing tot Noord-Vietnam te richten,
dat zij beiden achter de Amerikaanse on
derhandelaars staan, die in Parijs met
Noordvietnamese afgevaardigen bespre
kingen voeren.
was mrs. Nelva Lou Hernandez, de echt
genote van een magazijnmeester in Hous
ton. William C. Carrol (vijftig jaar)
kreeg haar hart, William J. Whaley (39
jaar) een long, en William C. Kaiser (41
jaar) en Thomas A. Stevenston (22 jaar),
beiden een nier. De harttransplantatie
was de zesendertigste in de wereld en de
elfde in Houston.
SAIGON. (AFP, Reuter en AP) Voor
het eerst heeft de Vietcong vanmorgen
de stad Da Nang met raketten bestookt.
Tien burgers verloren het leven, vijftig
mensen, ook meest burgers, werden ge
wond.
De Vietcong zegt dat zij tussen 22 en
26 augustus in de stad Da Nang en de
provincie Qoeang Nam 3500 vijandelijke
soldaten gedood of buiten gevecht heeft
gesteld voor het merendeel Zuidviet-
namese soldaten.
Troepen van de nieuwste Amerikaan
se eenheid in Zuid-Vietnam hebben hun
eerste grote slag geleverd bij Con Thien.
Volgens een opgave zou de vijand hierbij
85 man hebben verloren.
had zelf gezien hoe een politieman zonder
enige aanleiding een stukgeslagen bierfles
in het gezicht kreeg geduwd.
Humphrey zei dat geheime dienst, poli
tie en FBI over inlichtingen beschikten
„over beraamde moordaanslagen en het
is zo, het spijt me dat te moeten zeggen,
dat ze het onder anderen op mij hadden
gemunt.
Burgemeester Daley moest onder die
omstandigheden wel voorzorgsmaatregelen
nemen. Hij wilde geen nieuwe moord in
Chicago. We hebben er al genoeg gehad,
en je kunt beter politiebescherming heb
ben dan geweld en oproer", aldus Hum
phrey.
Intussen hebben acht directeuren van
kranten, tijdschriften, en radio- en televi
siestations de burgemeester van Chicago
om een onderzoek gevraagd naar het har
de politie-optreden tegen een aantal jour
nalisten.
ADVERTENTIE
Ooelstraat J9 - Haarlem Tel. 1JIS2
J
Explosie. Een blok etagewoningen in
Gary (Indiana) is door een hevige ont
ploffing met de grond gelijk gemaakt.
Volgens de eerste gegevens zijn er ze
ven doden en dertien vermisten. Het is
nog de vraag of de ontploffing is ver
oorzaakt door een gaslek of door dyna
miet of een bom. De explosie gebeurde
in een café in het blok, waarvan de
vergunning zes weken geleden werd
ingetrokken nadat er ongeregeldheden
in het café waren voorgevallen.
Juwelen. De Indische politie heeft Inter
pol ingeschakeld bij het zoeken naar
antieke juwelen en zeldzame munten
die vorige week uit het nationale mu
seum van New Delhi zijn gestolen. Een
der munten, uit 1605, zou een waarde
van een miljoen dollar vertegenwoor
digen. Zeven munten uit de zeventien
de eeuw zouden elk ten minste 2000
dollar waard zijn en de juwelen in totaal
ongeveer 70.000 dollar.
Historicus. Dr. George Peabody Gooch,
één van de meest vooraanstaande Brit
se historici, is op 94-jarige leeftijd ge
storven. 49 jaar lang is hij hoofdredac
teur geweest van het tijdschrift Con
temporary Review. Eén van zijn be
kendste werken was „Britse documen
ten over de oorzaken van oorlog,
1898-1914".
Pil. De meeste Amerikaanse rooms-ka-
tholieken, in het bijzonder die van
even over de twintig, zijn gekant tegen
de recente encycliek van de paus waar
in voorbehoedsmiddelen verboden wor
den, aldus het resultaat van een pei
ling van Gallup. Van elke honderd ka
tholieken die kennis dragen van de
encycliek zijn er 54 tegen. 28 voor,
terwijl 18 geen mening hadden.
Black power. Een nationale conferentie
van „Black Power" in Philadelphia
heeft zich uitgesproken voor de oprich
ting van een eigen politieke partij, een
eigen leger en een eigen negerstaat
binnen de Verenigde Staten. Meer dan
drieduizend afgevaardigden uit het ge
hele land stemden voor een boycot van
de presidentsverkiezingen. Zij ver
klaarden geen belang te hebben bij de
tegenwoordige politieke structuur in de
V.S.
Zes doden. Zes personen uit één gezin
zijn gisteravond om het leven gekomen
bij een verkeersongeluk op de autoweg
Pompeji-Napels. De auto waarin zij za
ten slipte met een snelheid van 150
kilometers per uur, sloeg over de kop
en spietste zich aan de vangrail.
