VAN DAG TOT DAG
Verjaring
afschaffen
Infiltraties
in Saigon
Westduitse haviken
willen kernpact
tekenen
niet
Ni
Onze levensverzekering is
straks bijna f4.000,- hoger...
en dat kost geen cent méér!
PREMIE
SPAARPLAN
Roemenië's „Oosteuropees gaullisme"
commentaar op actuele zaken
Nixon zegt nee
tegen Humphrey
Na crisis in Tsjecho-Slowakije
Noord-Vietnam wil
actieve rol voor
Vietcong
Veiligheidsraad
morgen bijeen
voor Israel
Zoeken naar slachtoffers in Iran
mU&MmÊHÊÈÊÊr "w s
f
telegrammen
DINSDAG 3 SEPTEMBER 1968
3
Duitse wet op komst
Belgische straaljager
verongelukt
Reden
Basis voor persoonlijk bezit
Moordenaars
Oriëntatie
Ceauscecu
V riendschapsverdrag
President van Congo
zou gevangene zijn
van het leger
Drie jongens gestikt
in ijskast
Ir de aangekondigde Verkeersnota van
minister Bakker worden enkele drastische
vernieuwingen voorgesteld, die de ern
stige wil tot een desnoods schoksgewijze
beteugeling der verkeersonveiligheid ver
raden.
De minister heeft zóveel argumenten
om met harde hand in te grijpen, dat er
nauwelijks iets tegen in te brengen valt.
Zijn voorstellen komen voornamelijk
neer op pogingen om een einde te maken
aan enkele hoofdoorzaken van verkeers
ongelukken, waarbij de alcohol wel als
vijand nummer één kan worden genoemd.
De ontwikkeling van de verkeerswet-
geving loopt onherroepelijk uit op een
volkomen „alcoholvrij maken" van het
snelverkeer. Velen zullen dat zien als een
ongemak, een verlies van de vrijheid om
de normale maatschappelijke genoegens
te combineren met hun deelneming aan
het verkeer. In zeker opzicht is het ook
wel zo. Maar er zijn meer gebieden van
maatschappelijk doen en laten waar mo
derne, technische „verbeteringen" een
verlies van bewegingsvrijheid en levens
vreugde doen ontstaan. Wie wil profite
ren van de verkeerstechniek in optima
forma dat wil zeggen, met tenminste
honderdtien km. per uur in een eigen
auto reizen over comfortabele wegen
moet aan de andere kant iets opgeven
van wat hij als een onderdeel van zijn
vrijheid of zijn plezier beschouwt. Hij
moet eenvoudig afzien van alcoholge
bruik. En niet alleen „zo weinig moge
lijk drinken", want dat is een vrijheid die
al niet meer met de veiligheid te com
bineren valt.
Daarom heeft de minister het plan om
het promillage voor de verplicht te si el
len bloedproef uiterst laag te stellen, zó
laag dat men beter maar geheelonthouder
^/vwwwwwwwwwwwwrwuvwwwwwvwt/w
MUVVVVWWVVVUVVVVVVVVVVUVVVVVUWVVVWUVWVVWU
HAMBURG (AP) De Westduit.se
socialistische minister van Justitie,
Gustav Heinemann heeft gezegd dat hij
een wetsontwerp heeft opgesteld, waar
door de wet op verjaring van moord, on
geacht of die begaan is in vredes- of oor
logstijd, wordt afgeschaft.
De Westduitse minister verwachtte dat
het ontwerp bij behandeling op tegen
stand zal stuiten, maar hij hoopte dat de
„grote coalitie" het zou aannemen en dat
het niet een breuk in de regering zou ver
oorzaken.
SAIGON (Reuter) Amerikaanse troe
pen rond Saigon krijgen steeds nieer te
maken met Vietcong-strijders die de
hoofdstad binnen proberen te komen.
Bijna elke nacht wordt er strijd geleverd
met groepen van tien tot dertig man.
Mogelijk vormt deze infiltratie de inlei
ding tot de derde grootscheepse actie tegen
Saigon. Zondagavond vielen bij een dorp
ten noorden van de hoofdstad naar schat
ting 60 guerrillastrijders in een hinder
laag van Zuidvietnamese regeringstroe
pen, die in het daaropvolgende gevecht
door Amerikaanse artillerie werden ge
steund. Vier Vietcong-strijders sneuvel
den.
Het afgelopen weekeinde zijn in Saigon
speciale voorzorgsmaatregelen genomen
omdat men er rekening mee hield dat
de Vietcong gisteren waarop de commu
nisten hun onafhankelijkheidsdag vierden
in de aanval zou gaan. Er werden huis
zoekingen verricht waarbij meer dan ne
gentig mensen zijn aangehouden. Niet Sai
gon, maar Zuid-Vietnams tweede stad Da
Nang vormde echter het doelwit van de
Vietcong, die 31 zware raketten op de stad
afvuurde waardoor 27 doden en 46 gewon
den bijna allemaal burgers vielen.
De Vietcong heeft gisteren ook het mili
taire kamp Long Thanh bij Saigon bescho
ten en vervolgens bestormd.
NEW YORK (Reuter) De republi
keinse kandidaat voor het Amerikaanse
presidentschap, Richard Nixon. heeft een
voorstel van zijn democratische tegen
stander, vice-president Humphrey, van
de hand gewezen om een gezamenlijke
verklaring uit te geven waarin „steun
wordt betuigd aan de pogingen van onze
onderhandelaars" bij het inleidend vre
desoverleg in Parijs.
In een verklaring zegt oud vice-presi
dent Nixon „het de natie en de wereld
duidelijk te hebben gemaakt tijdens de
campagne niets te zullen doen of zeggen
dat de onderhandelingspositie van de
Amerikanen in Parijs zou kunnen dwars
bomen".
BRUSSEL (ANP) Op de Belgische
vliegbasis Bevekom is gistermiddag een
straaljager van de Belgische luchtmacht,
een F-104, verongelukt. De 34-jarige vlie
ger kwam om het leven.
kan worden. Dat laatste is ook kennelijk
de opzet van de minister. Het verkeer
legt de burger op deze wijze een bepaalde
soort persoonlijke dwang op, die op den
duur als volkomen natuurlijk en verant
woord zal moeten worden aanvaard.
De samenleving wordt er op die manier
niet prettiger, maar misschien wel veili
ger op. In de Verenigde Staten is een
volkomen begrijpelijke boosheid gerezen
tegen het plan van de regering om parti
culier wapenbezit te verbieden. Begrijpe
lijk, omdat de Amerikaan dat wapenbe
zit als een persoonlijk privilege be
schouwt, een individuele vrijheid waar
mee geen regering zich heeft te be
moeien. In ons land is die „vrijheid" al
niet eens meer als zodanig herkenbaar.
Niemand voelt het wapenverbod als een
beperking van zijn persoonlijke vrijheid.
Zo zal het in de toekomst ook met het
alcoholgebruik door verkeersdeelnemers
gaan. Terecht, want er is alle reden voor
om verkeer en alcohol onverenigbaar te
noemen. En de doorgewinterde drinke-
broeren die dan maar liever het verkeer
zouden afschaffen, zijn toch ook nu al in
de minderheid.
Het is altijd het een of het ander: die
keus stelt het moderne samenleven her
haaldelijk en altijd moeten de pleziertjes
het afleggen tegen de eisen der efficiency,
de veiligheid en de techniek.
(Van onze correspondent)
BONN Hoewel Russische tanks op
het ogenblik langs zowat de hele oost
grens van de Bondsrepubliek staan, is
er zo goed als niemand die aan een
inval van de Russen in West-Duitsland
gelooft. Ondanks het feit, dat de Rus
sische propaganda op het ogenblik al
les doet om de indruk te wekken alsof
de regering in Bonn verantwoordelijk zou
zijn voor de gebeurtenissen in Tsjecho-
Slowakije.
De president van de Bondsdag, Eugen
Gertenmaier verklaarde het afgelopen
weekeinde in een vraaggesprek voor de
radio, dat de Duitsers „rustig konden
gaan slapen".
Kanselier Kiesinger ontving gisteren
anderhalf uur lang de Russische ambas
sadeur Tzarapkin, in welk gesprek de
Rus ook alweer begon over de Duitse
schuld in Praag.
De Westduitse ambassadeur in Mos
kou, Allardt, had juist dezer dagen bij
de Russische regering geprotesteerd te
gen een verdraaiing van een televisie
vraaggesprek dat de kanselier gegeven
had en waarin hij volgens de Russen niet
Hulpploegen zieken in de puinho- naar slachtoffers van de aardbe-
pen van een stad in Noordoost-Iran vingsramp.
meer of minder dan een oorlogsverkla
ring tegen de Sovjet-Unie zou hebben
gedaan.
Als men de tekst van dit vraaggesprek
leest, lijkt het er echter meer op of
de Russen gebruik hebben gemaakt van
een meer openhartige dan verstandige op
merking van Kiesinger.
In de gewraakte passage zegt de kan
selier namelijk: We moeten proberen
de status quo te veranderen, want alleen
dan bereiken we de hereniging van ons
land". Kiesinger gaat voort met te ver
klaren dat de Sovjet-Unie probeert alle
landen binnen haar invloedssfeer in het
zelfde verzet te betrekken tegen iedere
vorm van opklaring van het politieke kli
maat als een voorwaarde voor betere
tijden.
De kanselier zegt dan verder nog iets
dat hij misschien beter had kunnen ver
zwijgen, omdat hij van een veronderstel
ling uitgaat, die in het buitenland nu
juist niet gedeeld wordt: „Het is een gro
teske situatie zo zegt hij dat deze
grote macht (de Sovjet-Unie) ons wil
verhinderen te doen wat de hele wereld
met ons eens is, waarvoor de hele we
reld ons dankbaar is, namelijk nu al dat
uit de weg te ruimen wat zich vooral
door de tweede wereldoorlog en de
Hitler-tijd heeft opgehoopt".
In de politiek van het ogenblik tekenen
zich net als in de Verenigde Staten
steeds meer de kampen van de duiven
en haviken af. Er moet overigens bij
worden gezegd, dat de duiven verreweg
de overhand hebben. De voornaamste ha
vik is de bondsdagpresident Gertenmaier.
Het was Gerstenmaier die na de Rus
sische inval in Praag als eerste West
duitse politicus het woord nam. Hij staat
er om bekend in vele gevallen welis
waar de eerste te zijn. maar zijn zoge
naamde rondborstigheid heeft althans tot
gevolg gehad, dat Gerstenmaier in de
grote politiek geen enkele kans meer
heeft.
De strijd gaat de laatste dagen voor
namelijk om de vraag of de Bondsrepu
bliek het non-proliferatieverdrag al dan
niet zal ondertekenen.
Deze kwestie speelt in Bonn nu een
rol, omdat in Genève de landen die als
kandidaat-ondertekenaars bekend staan
en zelf niet over kernwapens beschik
ken, het non-proliferatieverdrag met el
kaar onder de loep nemen.
De Westduitse haviken zien na de
Tsjechische crisis des te meer reden het
non-proliferatie-akkoord niet te onderte
kenen: de Russen houden zich toch niet
aan hun afspraken en daarbij beweren
ze nog het formele recht te hebben de
bondsrepubliek binnen te vallen.
De duiven denken er echter anders
over, al zien ze in dat van een West
duitse ondertekening inderdaad voorlopig
niets kan komen. Hun woordvoerder is
minister van Buitenlandse Zaken Willy
Brandt, de voorzitter van de Sociaal-De
mocratische Partij.
„De bescherming van de NAVO bestaat
voor ons ook, als een andere macht rech
ten op interventie meent te zien en die
valselijk op ons van toepassing zou wil
len verklaren", zo zei Brandt.
ADVERTENTIE
Alles wat wij doen is deelnemen aan het Premie Spaarplan. We
betalen nu samen jaarlijks zo'n 500 gulden levensverzekeringpremie
en daarom krijgen we straks elk jaar 100 gulden terug van dit natio
nale plan. Belastingvrij! Wij gaan het geld gebruiken om onze levens
verzekering te verhogen. Dat scheelt maar liefst zo'n 4.000 gulden
Misschien is het Premie Spaarplan ook iets voor ii. Even een briefkaartje aan
Premie Spaarplan. Postbus 51, Den Haag en u ontvangt vrijblijvend een brochure
over alle mogelijkheden (levensverzekeringen, spaar- en effectenbewijzen, hypo
theekaflossingen, spaarkasinschrijvingen, garantiekredietaflossingen).
Wilt u persoonlijk advies? Spaarbanken, Boerenleenbanken, Raiffeisenbanken,
Postkantoren, Banken, Borgsteliingsfondsen, Hypotheekbanken, Bouwfondsen,
Spaarkassen, Levensverzekeringmaatschappijen, assurantie-tussenpersonen en
de Sociale Verzekeringsbank zullen u graag alles over het Premie Spaarplan
vertellen.
HONGKONG (AP) De eerste minister
van Noord-Vietnam, Pham Van Dong,
heeft er op aangedrongen dat de Vietcong
een actieve rol krijgt bij de onderhande
lingen voor een beëindiging van de oor
log in Vietnam.
Premier Pham Van Dong zei op een
massabijeenkomst in Hanoi ter gelegen
heid van de tweede september, de natio
nale dag van Noord-Vietnam, dat de Ver
enigde Staten „moeten spreken met het
Nationale Bevrijdingsfront over alle pro
blemen, die voor beide partijen in Zuid-
Vietnam van belang zijn".
(Van een speciale medewerker)
Toen Roosevelt, Stalin en Churchill in 1945 tijdens hun conferentie in
Jalta Europa verdeelden, bepaalden zij dat ook Hitiers voormalige part
ners assistentie moest worden verleend. Die landen zouden, aldus hun
protocol, met democratische middelen de dringendste politieke en eco
nomische problemen moeten kunnen oplossen. De inkt van het protocol
kan nauwelijks droog zijn geweest, toen in Roemenië de communisten
(al enkele jaren de sterkste politieke macht) besloten tot een staats
greep. Koning Michael wees bezwerend op de garanties van Jalta. De
communist Wisjinski zou hem hebben toegesnauwd: „Jalta? Wie neelt
het hier over Jalta? Jalta, dat ben ik".
Het jarenlang fascistisch geregeerde
Roemenië had zijn troepen naast de
Duitse naar Stalingrad laten opruk
ken, maar had nog geen jaar voor
Hitiers nederlaag de reuzenzwaai ge
maakt en kon dus met de geallieerden
de triomf van de overwinning vieren.
Vooral onder druk uit Londen zijn er
na de oorlog zelfs verkiezingen gehou
den. De communisten en hun meelo
pers hadden echter het land toen al zo
stevig in hun greep dat die verkiezin
gen hun een goede kans gaven de
macht min of meer te legaliseren.
In 1949 kwam er een eind aan het
regime van koning Michael. Roemenië
verdween uit het wereldnieuws als een
van de donkerste Oosteuropese satel
lietstaten. Het gezicht van zijn regime
werd bepaald door de beruchte minis
ter van Buitenlandse Zaken Ana
Pauker.
Toch was al in 1945 Gheorghe
Gheorghiu-Dej, die zodra er een kansje
gaan varen, secretaris-generaal van
was een onafhankelijke koers zou
het centrale partijcomité. Hij maakte
de indruk een stalinist in hart en nie
ren te zijn. In 1949 schreef hij voor
de kominform een rapport over de
„ketter" Tito, nu een bevriend staats
hoofd voor de Roemenen. Het onder
werp luidde: „Het Joegoslavische com
munisme in de macht van moorde
naars en dieven".
Stalin zelf bevorderde overigens in
afwijking van het leninisme de ont
wikkeling naar een nationaal com
munisme, dat in Roemenië met zijn
Latijnse cultuurpatroon aansprak. Het
langzaam en systematisch losweken
van zijn land uit de Russische in
vloedssfeer durfde Gheorghiu-Dej ech
ter pas aan toen Stalin was overleden.
De secretaris-generaal, die al gauw
ook staatshoofd werd, heeft doelbe
wust gestreefd naar een onafhankelij
ke en vooral nationale politiek. In
1952 verraste hij de wereld door Ana
Pauker en de andere „kosmopolieten"
die in Praag nog meepraatten uit de
partijtop te verwijderen. In de Come
con, min of meer de Oosteuropese te
genhanger van de EEG, verzette Roe
menië zich tegen supranationale (op
Moskou georiënteerde) constructies.
Het bleef bovendien een buitenbeen
tje in het Pact van Warschau, de te
genhanger van de NAVO.
In vele opzichten gedroegen de Roe
meense leiders zich dus als de gaullis
ten van Oost-Europa.
Kroesjtsjev vooral heeft Gheorghiu-
Dej royaal de gelegenheid gegeven
zijn eigen beleid te bepalen. De „vreed
zame coëxistentie", die Kroesjtsjev op
het 22ste Russische partijcongres in
1961 voorschreef, paste in de Roemeen
se politiek, die zich steeds meer op het
Westen was gaan richten. Dat bleef
niet beperkt tot de politiek en de zich
snel ontwikkelende economie. Rus
sisch werd afgeschaft als een verplicht
leervak voor de scholen. Er kwamen
weer Westerse films en boeken het
land binnen. En toen Louis Armstrong
door Moskou buiten de grens werd ge
houden, wachtte hem een overweldi
gend welkom in Boekarest.
Inmiddels is het steven naar een
onafhankelijk beleid niet gepaard ge
gaan met een grote vrijheid, zoals nu
in Tsjecho-Slowakije is gebeurd. Pers
en radio zijn klein gehouden door het
partijapparaat, waarin weliswaar meer
intellectuelen een plaats kregen dan in
andere Oosteuropese landen het geval
was, maar het bleef de partij die de
koers uitstippelde.
Toen Gheorgiu-Dej overleed, werd
zijn politiek (rechtlijniger nog) voort
gezet door een man die jarenlang zijn
luitenant was geweest: Nicolae Ceau-
sescu, een nu vijftigjarige man over
wiens naam het Westen zich sinds
1965 de tong breekt.
Pas vorig jaar werd Ceausescu (na
het aftreden van Stoica) ook presi
dent. Hij was toen echter al lang de
centrale figuur, als wiens reizende
ambassadeurs premier Maurer en mi
nister van Buitenlandse Zaken Manes-
cu de wereld doortrokken, al heel
gauw natuurlijk naar Parijs. In mei
van dit jaar was generaal De Gaulle
het eerste Westelijke staatshoofd dat
het communistische Roemenië met een
officieel bezoek vereerde.
Op dat moment waren de nu sterk
vertroebelde betrekkingen tussen Boe
karest en de andere landen van het
Warschau-pact al niet zo hartelijk
meer. Bleef het een ketterij dat vol
gens Ceausescu de natie de enige basis
is waarop het socialisme zich kan ont
wikkelen, veel ernstiger was twee jaar
geleden de Roemeense critiek op het
Russische veiligheidssysteem, waarbij
de indruk werd gewekt dat men in
Boekarest het Pact van Warschau wel
eens zou kunnen gaan verlaten.
In maart van dit jaar werd Ceau
sescu niet uitgenodigd voor een com
munistische topconferentie in Dresden.
Op de veelbesproken consultatieve
vergadering in Boedapest verschenen
de Roemenen even later wel, maar hun
delegatie nam al gauw de trein naar
huis toen de gang van zaken haar niet
beviel.
Nu Russische troepen zich dreigend
samentrekken bij de Roemeense gren
zen en de zorgvuldig opgebouwde on
afhankelijke positie (die Hongarije,
Polen en Tsjecho-Slowakije niet ge
gund was) gevaar loopt, schijnen de
Roemeense leiders Moskou te hebben
aangeboden het twintig jaar oude
vriendschapsverdrag te vernieuwen.
De kans bestaat dat Ceausescu nu,
om Roemeniës onafhankelijke positie
niet al te veel te schaden, op bepaalde
punten gaat toegeven. Vorig jaar is
er een kleine Roemeens-Bulgaarse mi
litaire oefenipg geweest, maar overi
gens heeft het Roemeense leger sinds
1964 niet meer aan Warschau-pact-
manoeuvres deelgenomen. Boekarest
zou nu bereid zijn meer in de gelede
ren mee te marcheren. Ook op een ac
tieve deelneming aan het werk van de
Comecon zou kunnen worden gere
kend.
Doel van dit alles zou dan echter
zijn zoveel mogelijk van „het moderne
communisme" en de onafhankelijke
positie te bewaren. Ceausescu heeft
onlangs gezegd: „Lodewijk XIV zei:
L'état c'est moi. Nu zijn er mensen
die durven te zeggen: le marxisme
c'est moi. Niemand kan echter bewe
ren dat hij het marxisme is. Het
marxisme-leninisme is niemands eigen
dom. Het is een wetenschappelijk
principe".
NEW YORK (Reuter) - De veiligheids
raad zal naar verwacht wordt morgen
de Israëlische klacht tegen Egypte in be
handeling nemen.
Zoals gemeld heeft Israel om een spoed-
bijeenkomst verzocht. Egypte wordt be
schuldigd van een opzettelijke aanval op
Israëlische troepen ten oosten van het
Suez-kanaal vorige week maandag. Twee
Israëlische militairen werden daarbij ge
dood en een gevangen genomen.
Israel heeft de Raad schriftelijk laten
weten dat de Egyptenaren deze gevangen
genomen militair niet willen terug sturen.
Zij weigerden tevens „doelmatige stappen
tegen de verantwoordelijken te onder
nemen" en willen niet de verzekering ge
ven dat een dergelijke aanval niet zal
worden herhaald.
KINSJASA (Reuter en AFP) In Con
go-Brazzaville, het voormalige Franse
Congo waar zich in het weekeinde bloe
dige gevechten hebben voorgedaan tussen
eenheden van het leger en linkse jongeren,
zijn de politieke verhoudingen nog ondui
delijk. Volgens berichten uit Kinsjasa ig
president Massemba-Debat de gevangene
van het leger. Hij zou zich in zijn paleis
bevinden, dat zwaar wordt bewaakt.
In de hoofdstad Brazzaville zijn veel po
litici, onder wie een voormalige minister,
gearresteerd. Volgens het hoofd van de
strijdkrachten, Ngoeabi, zijn er geen po
litieke veranderingen opgetreden en is
Massemba-Debat nog steeds president.
MEDFORD (AP) Drie jongens zijn
in de Amerikaanse plaats Medford dood
aangetroffen in een ijskast die niet meer
werd gebruikt, in een garage. De jongens,
5, 7 en 13 jaar oud zijn vermoedelijk in
de ijskast geklommen, waarna de deur
achter hen dicht viel. Daarna zijn zij ge
stikt.
1
Uitstel. Het Russisch-Indisch topoverleg
dat morgen in New Delhi zou beginnen,
is op verzoek van Rusland uitgesteld tot
12-14 september.
Algerijnse vrijheidstrijder. Ahmed Fran
cis, één van de oprichters van de Al
gerijnse onafhankelijkheidsbeweging, is
op 58-jarige leeftijd in Genève gestor
ven.
Vrij. De Griekse regering heeft de jour
nalist George Drossos vrijgelaten, een
voormalig lid van de Centrum Unie
Partij, die een week geleden verbannen
werd naar een afgelegen dorp.
Demonstraties. Radicale „Zengakuren"
studenten hebben felle demonstraties ge
houden voor de Russische en Franse am
bassades in Tokio, om te protesteren te
gen de Russische invasie van Tsjecho-
Slowakije en de Franse kernbomproe-
ven in de Stille Oceaan.
