VAN DAG TOT DAG
McCarthy niet
kandidaat
Sovjet-Unie oefent
druk uit
Tsarapkin
op Bonn
bracht eisen
over aan Kurt Kiesinger
Mijnramp in
Japan
Kinderen werden mishandeld
in Braziliaans weeshuis
't zit in SANOVITE
ARMEN VOORAL GETROFFEN IN IRAN
s
l^olrocrft)
commentaar op actuele zaken
Onderzoek naar
corruptie in
West-Duitsland
in een
„Pillen-priesters
krijgen steun
Mortiervuur van
Vietcong op
Nha Trang
Vitaliteit! Levenskracht!
Dodental moeilijk
te schatten
Dodental
Transplantatie
in Sao Paulo
Arabische liga is
bang voor Duitse
hulp aan Israel
amm
Vijftien doden in
Turkije na
aardbeving
„SILLVAGNEN"
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1968
3
Annulering „München
Tekenen kernverdrag
Aanval op Hajek
Besprekingen
A siel
Eet dagelijks enkele Sanovietjes.
Heerlijk met alle beleg-
Dodental
Busreis
Svenska
Restaurangen
Geen geld
De gesprekken op verschillend niveau
over de loonontwikkelingen en de daar
mee verband houdende regeringsmaatre
gelen beloven interessante aspecten,
waarbij de voornaamste zekerheden zul
len moeten worden geleverd door de we
tenschappelijk geschoolde analisten, de
economen en sociologen. Voor niet-weten-
schappelijke betrokkenen is het al heel
moeilijk zich een definitief oordeel te vor
men over het probleem van economische
welvaart en loonpolitiek, zodat zowel Ka
merleden als vakbondsbestuurders en
werkgeversgedelegeerden elkander zullen
moeten proberen te vinden op het gebied
van de wetenschappelijke iheorie, om iets
zinnigs te kunnen inbrengen bij de on
derhandelingen met de minister.
Deze laatste heeft intussen zowel de
berichten over een verheugende groei
van de economische resultaten gedurende
het afgelopen half jaar voor'kennisgeving
aangenomen, evenals de optimistische
commentaren van de kant der vakbonden
over de mogelijkheden van verdere loon
stijgingen. De aanmaning tot voorzichtig
heid van de kant der werkgevers was
voor dit kabinet en deze minister van
Sociale Zaken enigszins overbodig, want
in de thans lopende regeringsperiode
heeft zich van die zijde nooit een onstui
migheid gedemonstreerd op het gebied
van de loonsverhogingen, integendeel.
De economie staat erom bekend dat zij
een golfslag vertoont, die goede en min
der goede perioden elkander regelmatig
doet afwisselen. Als het goed gaat, kan
het mettertijd ook wel weer eens slecht
gaan dat is een soort plattelandswijs
heid die geen wetenschappelijk onderzoek
nodig heeft. Dit axioma moeten vakbonds
bestuurders evengoed kennen als minis
ters. Het is daarom ook niet te verwach
ten dat de werknemersorganisaties uit
gunstige halfjaarscijfers voor de binnen-
en buitenlandse handel zullen conclude
ren dat de lonen meteen fiks omhoog
moeten. Wel kan men met hen meegaan
als zij pleiten voor een „welvaartsstij
ging", die gebaseerd is op de overweging
dat de minst betaalden in een gunstige
conjunctuur moeten profiteren van een
verbetering der inkomensverhouding.
Een optrekking der minimumlonen op
basis van de loonindex zou de laagstbe
taalden onmiddellijk doen profiteren van
een reële stijging van de welvaart, die
vertaald moet worden als een gunstiger
verhouding tussen lonen en prijzen. Een
prijsindex of een gemengde index (zoals
minister Roolvink wil invoeren) zou voor
de trekkers van minimumlonen betekenen
dat niet de reële welvaart, maar vooral
de duurtefactor bepalend zou zijn voor
een eventuele optrekking van het mini
mumloon.
De verhouding tussen het gemiddelde
loon en het minimumloon aanmerkelijk
verbeteren is als uitkomst van het Ka
merdebat van gisteren de wens van de
meerderheid der parlementsleden, zodat
de minister opnieuw aan de bestudering
van een hanteerbare methode daartoe
zal moeten, terwijl hij zal moeten afstap
pen van zijn uitgangspunt dat de laagst
betaalden tevreden moeten zijn met een
soort van duurtetoeslag, zonder deel te
hebben aan een verruiming van de af
stand tussen inkomens en prijsniveau
een verruiming die de werkelijke maat
staf is van het begrip „welvaart", dat
door alle produktie- en handelscijfers bij
elkaar nooit volledig kan worden aange
duid
EWWWWWWWWWVWWVWWWWWW*n»WWVWVt
Wvwwvwvvwwwvwwifwvwwvwwwwwwwvwwwwww
WASHINGTON (AP). Senator Euge
ne McCarthy heeft in Washington op
nieuw gezegd dat hij geen kandidaat wil
worden van een vierde partij om tot
president te worden gekozen.
McCarthy verklaarde dit een week na
dat hij op de democratische conventie in
de strijd om de nominatie door vice-pre
sident Hubert Humphrey werd verslagen.
McCarthy zei tevens niet te zullen deel
nemen aan pogingen om een vierde partij
te organiseren.
BONN (DPA) De openbare aanklager
in Koblenz is een onderzoek begonnen naar
een geval van corruptie bij de bouw van
een tegen kernaanvallen beveiligde bun
ker voor de Westduitse regering in het
Eifelgebergte. De 45-jarige ir. Erwin
Fischer, die als hoofdingenieur bij de
spoorwegen bij de bouw betrokken was,
zou in totaal driehonderdduizend mark aan
steekpenningen van aannemers hebben
aangenomen.
Een van de belangrijkste overwegingen
in het samengestelde rapport van de lan
delijke werkgroep „staatsrecht" van D'66
is ongetwijfeld, dat het parlement tegen
over de regering een onafhankelijke hou
ding moet kunnen aannemen. Of de me
thode van een gekozen minister-president
daartoe de enig juiste is, valt te betwij
felen, maar deze methode zou wél een
eind kunnen maken aan de ongewenste
toestand dat ministers-president en mi
nisters partijgangers blijven, die ieder
r zich in het kabinet de wil van hun
partijen zitten te vertolken en daardoor
niet aan een homogeen, handzaam en
werkbaar regeringsbeleid toekomen.
De homogeniteit van een programma,
dat uitgevoerd wordt door een team van
ministers die elk voor zich als voorstan
ders van dat programma zijn toegetre
den tot het kabinet, is een waarborg voor
een doeltreffend beleid waarmee snel tot
zaken kan worden gekomen. De controle
van het parlement op dit beleid zou veel
minder een formaliteit worden, maar
werkelijk en onafhankelijk worden uitge
oefend in overeenstemming met de keuze
van de stembus. De kiezers zouden daar
door een beslissender invloed kunnen krij
gen op de grote lijnen van het beleid
iets wat bij de huidige methode een
voudig uitgesloten is.
Aan de andere kant staan de nade
len: de kiezer geeft een vierjarig man
daat en een groter zelfstandigheid van
uitvoering aan één man, die in die pe
riode zowel slachtoffer van eigen falen
als van een invloedrijk parlement kan
worden zonder dat de kiezer daaraan
iets kan veranderen. Want het door D'66
voorgestelde stelsel gaat gepaard met
i sterke vermindering van het aan
tal fracties in de Kamer, zodat alleen
de grootste partijen iets te zeggen heb
ben.
D'66 mikt met deze staatkundige wij
ziging duidelijk op het ontstaan van grote
concentraties, waarin zij zelf als ver
nieuwingsgroepering behouden blijft. En
aangezien de voorgestelde veranderingen
het stelsel alleen tot stand kunnen
komen met medewerking van de be
staande partijen, is voor haar de vraag
van belang hoe zij uit 'deze vicieuze en
kel zal kunnen loskomen. Vooralsnog is
die vraag niet te beantwoorden. Misschien
dat het grote congres aan het einde van
dit jaar dat antwoord opbrengt, maar
vooralsnog is ook in de kring van de
partij zelf niets te bespeuren dat die
verwachting rechtvaardigt.
LONDEN (DPA). Een pas opgerich
te zich onafhankelijk noemende organisa
tie zal Britse rooms-katholieke geestelij
ken, die vanwege het pauselijk verbod
van „de pil" hun ambt willen neerleggen
steun verlenen bij omscholing voor an
dere taken.
De organisatie staat onder auspiciën
van de protestantse Lady Asquith en drie
rooms-katholieken. onder wie een arts en
een lid van het Lagerhuis.
In een verklaring zeggen zij dat hun
minstens elf priesters bekend zijn die op
een of andere wijze zijn geschorst in ver
band met hun verzet tegen de pauselij
ke uitspraak, terwijl tachtig andere rooms
katholieke geestelijken hebben laten we
ten dat zij het niet met de jongste ency
cliek eens zijn.
Velen van hen twijfelen nog of zl]
priester wensen te blijven, aldus de ini
tiatiefnemers.
BONN, (AP) De Sovjet-Unie
heeft zware druk op West-Duitsland
uitgeoefend af te zien van pogingen
om vrienden te winnen onder de
Oost-europese landen, zo is in welin
gelichte kringen in Bonn vernomen.
De eis zou zijn overgebracht door
de Russische ambassadeur in Bonn
Semjon Tsarapkin, die maandag ne
gentig minuten heeft gesproken met
kanselier Kiesinger.
Tsarapkin zou Kiesinger hebben ge
zegd zijn Oosteuropese politiek radi
caal te herzien en de pogingen te sta
ken om een wig te drijven tussen de
landen van het Warschau-pact.
Tsarapkin zou Kiesinger een aide me
moirs hebben gegeven, waarin Moskou de
volgende eisen zou stellen:
Erkenning van de bestaande grenzen in
Europa.
Erkenning van het Oostduitse regime
van Walter Ulbricht.
Aanvaarding van West-Berlijn als „spe-
oiale politieke eenheid", die niet tot West-
Duitsland behoort.
De onmiddellijke toetreding van Bonn
tot het internationale non-proliferatiever
drag.
Volledige nietigverklaring door Bonn
van het verdrag van München van 1938
krachtens welk het Tsjechoslowaakse Su-
detenland bij Duitsland is gekomen.
Moskou zou er tevens bij Bonn op heb
ben aangedrongen de „revanchistische en
neo-nazistische" elementen in de Bonds
republiek weg te werken.
Officiële zegslieden hebben geweigerd
commentaar te geven op het overleg tussen
Tsarapkin en Kiesinger.
Het Russische regeringsorgaan Izvestia
heeft een felle aanval gedaan op de Tsje
choslowaakse minister van Buitenlandse
Zaken, Jiri Hajek, die er van wordt be
schuldigd gepoogd te hebben de buiten
landse politiek van zijn land te wijzigen
door toenadering te zoeken tot het westen
en in het bijzonder tot de Bondsrepubliek.
Voorts wordt hem verweten gestreefd te
hebben naar hervatting van de diplomatie
ke betrekkingen met Israel. Izvestia
schrijft dat Hajek onder de nazi-bezetting
„onderdanige brieven aan de Gestapo
heeft gestuurd om zijn huid t.e redden".
hun visa afliepen. Drie van hen waren
verbonden aan het instituut voor biologie
en experimentele genetica in Praag.
De Tsjechoslowaakse minister van Open
bare Werken, Jozef Trokan, die zich met
twee oollega's in Belgrado bevond toen zijn
land werd overrompeld, is naar Praag te
ruggekeerd.
Vrije Tsjechoslowaakse radiozenders
meldden dinsdagavond dat een Tsjecho
slowaakse delegatie in de komende dagen
naar Moskou zal reizen voor economische
besprekingen. Naar verwachting zal wor
den gesproken over een lening voor mo
dernisering van de Tsjechoslowaakse in
dustrie en over compensatie voor de scha
de die als gevolg van de inval van de troe
pen van het Pact van Warschau is geleden
TOKIO (AP) Bij een instorting in
een kolenmijn in Yubari zijn drie mijn
werkers om het leven gekomen. Vijf ande
ren worden nog vermist. Yubari ligt op
Hokkaido, het grootste eiland van Japan
Een groep kinderen uit het weeshuis
in Rio de Janeiro wacht op transport
naar het ziekenhuis. Hun lichamen
zijn geteisterd door mishandelingen
en verzwakt door ondervoeding.
Vijf Tsjechoslowaakse geleerden, die in
Tokio aan wetenschappelijke congressen
hebben deelgenomen, hebben in de Ver
enigde Staten politiek asiel gekregen, zo
heeft de politie in de Japanse hoofdstad
dinsdag meegedeeld. Allen zijn eind vorige
maand naar de VS vertrokken, voordat
SAIGON (Reuter). De Vietcong heeft
vandaag de kustplaats Nha Trang, die
tot nu toe als een van de veiligste steden
van Zuid-Vietnam werd beschouwd, met
mortieren bestookt. Onder de burgers vie
len één dode en 20 gewonden. Dertien
militairen werden gewond.
Gisteravond werden negentien burgers
gewond bij een granaatontploffing in een
koffiehuis in het centrum van Saigon. De
zelfde avond is door een man op een mo
torfiets een granaat geworpen naar het
Amerikaanse bureau voor Internationale
Ontwikkeling in Saigon, daarbij werden
twee mensen gedood en vier gewond.
Bij een aanval op een Amerikaans kon
vooi in de omgeving van de stad Tay
Ninh, 90 kilometer ten noordwesten van
Saigon, sneuvelde één Amerikaan.
RIO DE JANEIRO (Reuter). Drie
duizend mensen hebben gedreigd de eige
naar van een particulier weeshuis bij Rio
de Janeiro te zullen lynchen omdat hij en pAUL0 Brazi]iê (AP) Een
zijn vrouw kinderen hebben mishandeld. chirurgisch team heeft het hart, de pan-
ADVERTENTIE
TOKIO (AP De politie heeft een in
val gedaan in het gebouwencomplex van
de Nihon-universiteit in het centrum van
Tokio, waar 132 linkse studenten werden
gearresteerd, die zich daar drie maanden
geleden hadden verschanst.
De studenten verweerden zich tegen de
inval met stenen, flessen en stoelen. In
het gevecht werden 23 personen (waarbij
twintig agenten) gewond.
(Van onze speciale verslaggever)
MASHAD Na de twee zware
aardbevingen van het afgelopen
weekeinde zijn in het rampgebied van
Noordoost Iran tot nu toe nog vijftig
lichtere schokken gevoeld. Slechts
enkele uren na onze aankomst in het
dorre, verlaten rampgebied, voelden
wij de aarde al twee keer onder onze
voeten beven. Omdat er niet veel
meer te verwoesten viel bleef de scha
de beperkt. Een enkele nog overeind
staande muur stortte in onder een
rook van stof in de blakerende zon.
De bevolking is angstig. Niemand weet
wanneer de aarde tot rust zal komen.
Zijn de schokken van gisteren in Rus
sisch Armenië en in Noord-west-Turkije
de voorboden van heftiger bevingen of
vormen zij het einde van een reeks die
in Iran begon?
Over het aantal doden in Iran lopen
de schattingen nog steeds sterk uiteen
Volgens de „Rode Leeuw" het Rode
Kruis in Iran ligt het aantal nog steeds
in de buurt van de dertien- a vijftiendui
zend en de hulporganisatie, die alleen af
gaat op de gevonden lijken, acht de schat
tingen van twintigduizend, welke door de
internationale persbureaus worden gege
ven, nog te hoog. Pas als de vermisten
worden meegeteld kan blijken of het do
dencijfer inderdaad in de buurt van de
twintigduizend komt.
Om het uitbreken van besmettelijke
ziekten te voorkomen, is de berging van
lijken vrijwel stopgezet en heeft men het
zoeken opgegeven. Gezien de slechte sani
taire omstandigheden acht men het te ge
vaarlijk om nu nog, bij een temperatuur
van veertig graden, de lijken te voor
schijn te halen die een zoete penetrante
geur verspreiden en die het verblijf in de
getroffen plaatsen voor bewoners en bezoe
ker tot een hel maakt.
De ruim duizend kilometer, die Teheran
scheiden van het centrum van het ramp
gebied. moesten wij per bus afleggen, om
dat de militaire luchtbrug tussen de
Iraanse hoofdstad en het gebied nog niet
functioneerde. Zevenentwintig uur lang
reed de volgeladen bus in een grote hit
te langs de rand van de „Dasht Kavir"-
woestijn.
In de bus zaten voornamelijk onzekere
familieleden van de bewoners van het ge
troffen gebied. De huilende vrouwen in
de traditionele doeken, die hen geheel be
dekken en alleen de ogen vrijlaten, huil
den onophoudelijk uit angst voor het lot
dat hun naasten kon zijn overkomen. De
mannen staarden voor zich uit, de ellebo
gen op de knieën, terwijl zij hun handen
knisperend langs hun stoppelbaarden wre-
ven.
Naarmate wij dichter bij ons doel kwa
men, manifesteerden de gevolgen van de
aardbeving zich steeds duidelijker. Eerst
enkele ingestorte muren, later huizen in
puin en uiteindelijk de dorpen die eens op
die plaats moesten hebben gestaan. Veel
geld bezitten de bewoners van deze streek
niet. Zij leven voornamelijk van een wei
nig landbouw, houden een paar magere
koeien en ezels, verbouwen wat graan,
De meest getroffen plaatsen in Iran
zijn:
Ferdows: 10.000 inwoners, 1500 doden
500 gewonden, zwaar beschadigd,
Kakhk: 6500 inwoners, 400 doden en
600 gewonden, plaats geheel ver-
dlJÜ 6W671
Khezri: 2500 inwoners. 400 doden,
geen gewonden, zwaarbeschadigd,
Beinabad: 1300 inwoners, 1000 doden.
200 gewonden, dorp verdwenen,
Galskh: 1000 inwoners, 700 doden,
100 gewonden, zwaar beschadigd en
Dasht Biyaz: 3500 inwoners, 3000
doden, geen gewonden, zwaar bescha
digd.
De vrouw van de eigenaar is aangehou
den, naar de man wordt gezocht.
Er zijn 47 kinderen in het tehuis, allen
onder de twaalf jaar. Volgens de politie
heeft een medisch onderzoek de verkla
ringen van kinderen bevestigd, dat zij
zijn blootgesteld aan uithongering, mis
handeling en aanranding. De politie deed
vorige week vrijdag een inval na een me
dedeling van buren dat de radio hard
speelde het was 's avonds laat en
de kinderen carnavalsliederen zongen.
Het bleek dat dit gebeurde om het gegil
te overstemmen van een kind dat mishan
deld werd. De politie vond een jongen
van tien jaar die geketend op de vloer
lag. Hij vertelde te zijn geslagen met een
ketting en een bos sleutels.
Vijf van de kinderen in de inrichting
kregen een voorkeursbehandeling. Met
hen werd reclame gemaakt om geld in te
zamelen. De politie is begonnen in de tuin
te zoeken naar de lijken van kinderen,
die daar zouden zijn begraven.
CAIRO (AP) De ministers van Bui
tenlandse Zaken van de Arabische liga,
die in Cairo 'n conferentie gehouden heb
toestemming verleend aan de Arabische
landen, die diplomatieke banden hebben
met West-Duitsland, de aandacht van de
regering in Bonn te vestigen op de „ernst
van de Westduitse hulp aan Israel.
De conferentie had daarvoor geluisterd
naar een Syrisch memorandum over de
Westduitse hulp aan Israel, die verleden
jaar ongeveer veertig miljoen dollar zou
hebben bedragen en dit jaar ongeveer 24
miljoen dollar.
De conferentie droeg verscheidene Ara
bische landen op „met Bonn in kontakt
te treden en daarna de politieke commissie
van de Arabische Liga op de hoogte te
stellen'
De Arabische landen zullen meer doen
om de defensie van Jordanië te verster
ken.
De ministers hadden de keus tussen een
Syrisch plan om Jordanië gemeenschappe
lijk te steunen of de vrijheid voor elk Ara-
Disch land dit individueel te doen. Na
langdurige discussies is tot het laatste be-
creas-klier en twee nieren in Sao Paulo
overgeplant van één man op vier andere
mensen, aldus zegslieden in het zieken
huis Das Clinicas. Eén van de ontvangers
van een nier is later gestorven.
De andere nierpatiënt en de hartpatiënt
maken het goed, maar de lijder aan de
pancreasklier vertoont complicaties.
ADVERTENTIE
Weer iets nieuws uit Zweden
Onze ijs-gekoelde trolley met
zijn groot assortiment Zweedse
haring rijdt voor U, tijdens
lunch en diner.
In ons café Plate-service.
KENNEMERPLEIN 5
TELEFOON 16840
HAARLEM
Eigen parkeerterrein.
Neergeschoten. Het Chinese persbureau
„Nieuw China" heeft gemeld dat twee
Amerikaanse vliegtuigen zijn neerge
schoten boven Laos tijdens luchtaanval
len op het gebied Sam Neua, dat onder
beheer van de communistische Pathet
Lao staat.
Verschijningsverbod. Aan de Zuidvietna-
mese dagbladen „Saigon Moi" en ,Dong
Nai' is een tijdelijk verschijningsver
bod opgelegd.
shitenr Koning Hoessein zal een lijst van I Oproep. Het Amerikaanse ministerie van
de behoeften van zijn land opstellen en de *-—**■ J
katoen en fruit. In de avonduren verdient
het gehele gezin er wat bij door kleine ta
pijtjes te weven en matten te vlechten.
ZOALS altijd zijn het ook hier de armen
die het zwaarst zijn getroffen, de mensen
die geen geld hebben om een stevig huis
te bouwen. Slechts het gebouw waaraan
zij gezamenlijk hebben betaald, de mos
kee, bleef in vele gevallen gespaard,
omdat zij voor dit gebouw alles opzij had
den gelegd om het zo stevig te bouwen
dat het niet bij de eerste aardschokken
net als de huizen zou instorten.
De buitenwereld mag zich dan dagelijks
afvragen of er een nieuw „record" voor
Iran zal worden gevestigd met betrekking
tot het aantal doden bij aardbevingsram
pen in het land. voor ieder slachtoffer
geldt slechts het persoonlijke leed dat niet
in cijfers kan worden vastgelegd.
leden van de Liga zullen hem zover hun
mogelijkheden dit toelaten steunen.
ISTANBOEL (AP) Ondanks aanvan
kelijk somuere berichten van veel slacht
offers en grote schade, blijken de gevol
gen van een aardbeving gisteren in Tur
kije minder ernstig te zijn dan werd aan
genomen. Vijftien mensen zijn omgekomen
en tweehonderd gewond.
In de stad Bartin zijn negen doden geteld.
3 in nabijgelegen dorpjes en 3 in Amas-
ra. Gevreesd wordt dat het dodencijfer
zal stijgen.
De „Rode Halve Maan" (Het Turkse
Rode Kruis) heeft tweeduizend tenten
naar het getroffen gebied gestuurd, alsme
de voedsel, dekens en een veldkeuken. Het
ministerie van Volksgezondheid heeft me
dische voorraden, gezonden.
Defensie heeft voor maand november
tienduizend .jongens onder de wapens ge
roepen het laagste aantal in ruim
drie jaar.
Actie-comité. Het Europese parlement
heeft de oprichting bekendgemaakt van
een actie-comité voor hulp aan de Tsje-
cho-Slowaken. Het doel van het comité
is de hulp op Europees niveau te coör
dineren.
Gevangenen vrij. Israel heeft het interna
tionale Rode Kruis meegedeeld zestien
„Arabische infiltranten" vrij te laten
als gebaar van dank aan de Italiaanse
regering voor haar inspanning voor de
vrijlating van het gekaapte passagiers
vliegtuig van de „El Al" en zijn be
manning en passagiers.
Bus in ravijn gestort. Tenminste zeven
mensen zijn om het leven gekomen en
31 gewond, toen een passagiersbus over
de kop sloeg en in een ravijn stortte
bij het dorp Topilejo in Mexico.
Met pijl en boog. In Dhanbad (India) heb
ben tot twee rivaliserende vakbonden be
horende mijnwerkers elkaar met speren
en pijl en boog bestreden. Minstens
twintig mensen werden gewond.
