WETENSCHAP WIL
MEER WETEN
OVER VOSSEN
Russisch optreden ramp voor beweging
Internationale communisme
door de invasie geschokt
De
uitweg
STRIJD TEGEN DE HONDSDOLHEID
Nenni nam scherp
stelling
MINI OF MAXI?
Executie voor
de camera
Geheime brief ging
vooraf aan de
encycliek
Eda-leider houdt
Nederlandse DC-7
naar Biafra
vijf jaar
Almelose meisjes
tikken voor het
Haagse parket
Het heeft vier
wielen en het
rijdt
DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1968
15
Wig
Volgens de Times
Herziening der
ideologieën
Ramp
Inquisitie
School journalistiek
nu „op volle sterkte"
(Van onze correspondent) het meest gevaar, omdat het als een wig
I in de besmette streek België en Duits-
ARNHEM Reintje de Vos is ge- land) steekt
strikt. Sinds kort lopen heel wat van Direct nadat in 1962 in ons land de ge-
.I n I vreesde ziekte werd aangetroffen, wer-
deze slimme beesjes op de Hoge e- 1 rjen krachtige maatregelen genomen,
luwe rond met een halband om hun I Maar toch verloren nog vijf mensen het
nek, waaraan een zendertje is beves- leven, nadat zij gebeten waren,
tigd. Wetenschapsmensen willen na-1 Als iemand door een besmet dier is ge-
beten moet hu direct ingespoten worden.
meli]k nagaan hoe de vossen zien pre- Alg ,je sympt0^en van des2iekte zich open-
cies gedragen en om hier achter te baren is het al te laat.
komen is een groot wetenschappelijk Vossen zijn de overbrengers van de
ziekte. Derhalve worden ze of afgescho
ten of met klemmen gevangen. Om dat
te stimuleren kent ons land een premie
stelsel. Dr. Van Haaften vreest niet dat
de vossen volkomen worden uitgeroeid,
omdat het onmogelijk is alle dieren op
deze wijze te vangen.
Momenteel is men bezig de levenswij
ze van de vos te onderzoeken. Daaruit
zouden andere bestrijdingsmethoden kun
nen worden ontwikkeld. Rond de bron
van de hondsdolheid zij nog tal van raad-
onderzoek op touw gezet.
Het onderzoek kan straks ongetwijfeld
nuttige gegevens verstrekken, die ge
bruikt kunnen worden in de strijd tegen
de gevreesde scabies, in de volksmond
beter bekend als „hondsdolheid". De
laatste jaren is deze ziekte opgerukt naar
het westen en het noorden van Europa,
waardoor een concentratie van deze be
smettelijke ziekte rond ons land is ont
staan.
Men zal zich nog kunnen herinneren
dat slechts enkele jaren de hondsdolheid
in ons land werd gesignaleerd Volgens
deskundigen bestaat er thans evenwel
weinig gevaar dat de ziekte ook weer
binnen onze grenzen zal opdoemen, maar
voorkomen is nu eenmaal beter dan ge
nezen.
Dr. J. van Haaften van het Instituut
voor Biologisch Onderzoek in Arnhem
(ITBON) zegt:
„Het gevaar dat de ziekte de grens over
komt bestaat natuurlijk wel, maar vorig
jaar was dat gevaar groter. In Duitsland
worden nu veel meer maatregelen geno
men om de ziekte te bestrijden. Maar er
is weinig van te zeggen. Ze kan zowel
«f- als toenemen." Ietwat geruststellen
der is de mening van dr. C. Vermeulen,
die is verbonden aan het ministerie van
Volksgezondheid. Hij ziet voor ons land
geen direct gevaar.
(Van onze correspondent)
ROME Toen in de ochtend van 21
augustus de Russische ambassadeur aan
de Italiaanse minister van Buitenlandse
Zaken, Medici (geen gemakkelijk heer)
de „vreedzame hulpverlening door het
rode leger" kwam mededelen, heeft Me
dici in zeer sterke woorden van zijn af
schuw getuigd. Belangrijker is nog het
besluit van de hoogbejaarde Nenni om te
rug te komen op zijn voornemen niet
naar het internationaal socialistische con
gres in Kopenhagen te gaan. Hij begaf er
zich integendeel onmiddellijk heen om
daar, als één der meest invloedrijke so
cialistische leiders ter wereld, zijn me
ning te zeggen.
Het was ook Nenni, die bij de discus-
Door een zendertje aan de hals van
een ?;os te binden hopen biologen
meer te weten te komen over de
gedragingen van dit slimme dier.
seis. Zo zou het best kunnen zijn dat de
oorzaak van de ziekte bij bepaalde prooi
dieren van de vos zit.
Er was onlangs in Kaapstad een mo
deshow voor nodig om het dringende
probleem aan de kaak te stellen
waarvoor de mode de kleintjes heeft
gesteld. De maxi-rok (rechts) stelt
het jongetje nog in staat aan zijn
moeders rok te hangen maar de jon
geman rechts heeft het hiermee ver
re van gemakkelijk. Moeders mini
rok heeft hem zijn houvast ontno-
Het gevolg van het feit dat de honds
dolheid zich naar Noord, West en Zuid-
Europa verspreidde is dat zij thans in
grote delen van West-Duitsland, Tsjecho-
Slowakije, Frankrijk, België en Luxem
burg heerst. Alleen Nederland is op dit
punt ongeschonden. Zuid-Limburg loopt
PORT HARCOURT NIGERIA (AP)
Een Nigeriaans federaal vuurpeloton
heeft een Nigeriaanse luitenant doodge
schoten die was veroordeeld wegens het
neerschieten van een ongewapende jonge
Biafraan.
De luitenant was gearresteerd na
te zijn geïdentificeerd door camera-
mannen van de Britse TV. Deze hadden
het doodschieten van de Biafraan, wiens
handen op de rug gebonden waren, ge
filmd. De scène was later op de Britse
TV vertoond voor miljoenen verbijsterde
Britten.
Cameramannen en fotografen hebben
gisteren allerlei trucs uitgehaald om de
executie van de luitenant te filmen. Het
bevel tot vuren werd opgehouden totdat
een cameraman een nieuwe batterij voor
zijn camera had gekregen.
LONDEN Voordat de omstreden en
cycliek „Humanae Vitae" over de ge-
boortenregeling verscheen zou het Vati-
caan een geheime brief hebben verzon
den naar de rk leiders in de wereld, die
ten doel had de volledige gehoorzaamheid
ten aanzien van het pauselijke verbod te
verzekeren.
Volgens het Britse blad Times, dat dit
meldt, verwierp de brief al bij voorbaat
de onafhankelijke positie die sommige
kerkelijke leiders tegenover het vraagstuk
hebben ingenomen. De Times drukte
woensdag een vertaling af van de brief,
die afkomstig zou zijn van kardinaal Ci-
cognani.
sie in de commissie voor Buitenlandse
zaken van het parlement het duidelijkst
heeft gezegd hoe men deze zaak moet zien.
Weinigen kennen het communisme beter
dan juist Nenni. Hij zei onder andere:
,Wat Moskou niet aanvaardt, niet kan
aanvaarden, is de „ketterij" der vrijheid
van de mens. Dat werd twaalf jaar gele
den niet aanvaard in Hongarije de op
stand in Hongarije had in Italië de defi
nitieve breuk tussen socialististen en com
munisten ten gevolge) en het wordt nu
niet aanvaard in Praag, omdat het dan
morgen in Warschau en in Oost-Berlijn
zou moeten worden aanvaard en dan zou
leiden tot een totale ontwrichting van het
gehele systeem, niet wat de sociale leer
stellingen over de vorm van eigendom en
bezit betreft, maar wat de politieke en
menselijke inhoud van het systeem be
treft.
„We zullen moeten afwachten", aldus
Nenni, of die comunistische partijen, die
de invasie hebben veroordeeld, in hun
critiek bij machte zullen blijken van de
feiten door te dringen tot de oorzaken.
Hun houding bewijst, dat tien jaar van
internationale ontspanning en herziening
der ideologieën vrucht hebben gedragen
Dit brengt mee, dat trots alles de poli
tiek van tastende samenwerking tussen
staten, en blokken van staten, op voor
zichtige wijze moet worden voortgezet
De discussie over de herziening der ideo
logieën wordt heel belangrijk. Het ge
beurde in Tsjechoslowakije moet niet zo
zeer de betrekkingen tussen het Oosten
en het Westen beïnvloeden dan wel de
betrekkingen tussen enerzijds de regerin
gen anderzijds de verschillende commu
nistische partijen en verder de betrekkin
gen tussen de verschillende op het
marxisme gebaseerde partijen en gioe-
pen, op het nationale en op het inter
nationale vlak".
Dat de onbesuisde daad van Moskou
een ware ramp betekent voor het com
munisme, voor de communistische inter
nationale, voelt men waarschijnlijk ner
gens sterker dan juist in Italië, waar
ruim een vierde der bevolking commu
nist is. Hier immers is voor het eerst de
gedachte onder woorden gebracht, dat het
communisme „zich moest hoeden voor een
opgedrongen uiterlijke eenvormigheid en
diende te beseffen, dat de eenheid ge
vestigd moet worden op en gehandhaafd
in de verscheidenheid en de volle autono
mie der afzonderlijke landen".
Deze woorden schreef de grootste theo
reticus, die het communisme in de laat
ste dertig, veertig jaar heeft gekend, Pal-
miro Togliatti. Men kan ze lezen in zijn
laatste geschrift, het „Pro memorie inzake
vraagstukken der arbeidsbeweging en
over haar eenheid", door hem opgsteld
weinige dagen voor zijn dood in Jalta.
met het doel Moskou tot voorzichtigheid
te manen bij het samenroepen van een
internationaal congres van alle commu
nistische partijen om China te veroor
delen.
Italiaan terdege wist welk een ontstel
lende gevolgen voor het geestesleven van
zijn land de inquisitie heeft gehad, een
vrijer men mag gerust zeggen een pro
testants communisme ontstaan, waar
bij „de leer" dezelfde blijft maar de
uitleg zich aanpast aan geografische eco
nomische, historische omstandigheden, de
nationale weg tot het socialisme".
Togliatti was een te belangrijk man in
de communistische internationale, waar
van hij jarenlang in Moskou de algeme
ne secretaris is geweest, dan dat de Rus
sische leiders hem konden verloochenen.
Bovendien ontwikkelde hij die leer kort
het twintigste partijcongres, toen
Kroesjtjev de gruweldaden van Stalin en
daarmee het gevaar, verbonden aan per-
soonsvergoding, juist aan de kaak had ge
steld. De ideeën van Togliatti drongen ge
leidelijk ook in andere landen door, hoe
wel Moskou ze nooit heeft gebillijkt.
Het door ons aangehaalde „pro memorie'
is in Rusland niet gepubliceerd. Het heeft
zelfs moeite gekost de tekst ervan naar
Italië over te brengen, ook al waren de
daarin uitgezette ideeën voor de Italiaan
se communisten niet nieuw. Ongetwijfeld
zijn ook de Tsjechen beïnvloed door de
opvattingen van Togliatti. Wat Dubcek
voor ogen staat, is een „nationale weg
tot het socialisme".
(Van onze correspondent)
SCHIPHOL Vanaf het vliegveld van
Martin Air Charter is woensdag de DC-7
opgestegen, die zal worden ingezet in de
voedselluchtbrug naar Biafra.
De bemanning, zes vrijwilligers van
MAC, heeft zich voor enkele maanden be
schikbaar gesteld. De vrijwilligers wor
den aangevuld met grondwerktuigkundi-
Sen.
Het toestel heeft gisteren circa acht ton
aan voedsel en medicamenten meegeno
men. Het participeren in de luchtbrug
gaat het Nederlandsche Roode Kruis cir
ca 600.000 gulden kosten, ongeveer een
vierde gedeelte van het bedrag waarover
het door de landeljjke actie de beschik
king heeft gekregen. Een gedeelte van
het geld zit reeds geïnvesteerd in de
voedselzending van juli (500 ton melk
poeder) en in de installatie van medi
sche en chirurgische teams in federaal
Nigeria en Biafra.
Wanneer men goed begrijpt, dat ideolo
gieën voor onze tijd soms dezelfde bete
kenis hebben als de godsdienst in vroe
ger eeuwen dan wordt de hele zaak veel
duidelijker. In Moskou zweert men bij
een „katholiek" (wereldomvattend bete
kent dit woord) communisme met een
„paus" (Stalin, Breznjev of wie dan ook)
die ervoor moet waken, dat geen enkel
schaap van de „rechte weg" afwijkt en
zodra dit gebeurt zijn toevlucht neemt
tot de inquisitie en de boosdoener be
straft.
In Italië kon, juist omdat Togliatti als
ATHENE (Reuter). Het Griekse mi
litaire hooggerechtshof heeft de voor
malige pro-communistische afgevaar
digde Kyrkos wederom tot vijf jaar ge
vangenisstraf veroordeeld wegens samen
zwering om de sociale orde omver te wer
pen. In eerste aanleg was hij eind no
vember tot deze straf veroordeeld. Kyr
kos, een 42-jarige journalist en afgevaar
digde van de linkse Eda, werd direct bij
de militaire staatsgreep in april van vorig
jaar in hechtenis genomen.
Hij zag in een antiekwm-
keltje een porseleinen bordje,
waarin een tafereel van de
slag bij Waterloo was vastge
bakken en hij herkende het
onmiddellijk als één van de
reeks, die op de sierlijst van
de gemetselde schouw in het
huis van zijn grootmoeder
had gestaan: twaalf bordjes in
Mechels Mauve, die de
hoogtepunten van Napoleons
loopbaan uitbeeldden.
Op hetzelfde ogenblik kwa
men alle herinneringen aan
die periode van zijn leven
compleet terug, als een stuk
van een keten dat heel ge
bleven was. De schouw, don
ker en geheimzinnig in een
hoek van de grote woonkeu
ken de plattebuiskaehel
met het glimmend gewreven
onderstuk, waarop je heerlijk
je kousevoeten kon warmen
het mahoniehouten hoek
kastje, zwart van ouderdom,
waarvan een der laden altijd
gesloten bleef omdat daarin
de jachtpatronen van de over
leden grootvader werden be
waard. En grootmoeder, on
noemelijk oud, onnoemelijk
autoritair, gekleed in een on
noemelijk aantal rokken,
eeuwig voortlevend op een
stel heilige principes en re
gerend in een kleine burcht
vol onaantastbaarheden. Maar
zo eeuwig als ze leek was ze
toch niet, want op een be
paald moment was ze ge
storven.
Als kleine jongen was hij
altijd vervuld geweest van
gemengde gevoelens, als hij
het huis van zijn grootmoeder
betrad. Hij was nooit bang
voor haar, maar ook nooit
vrijpostig of blij in haar
tegenwoordigheid. Het huis
boezemde hem dezelfde soort
ontzag in als de oude vrouw,
zodat hij beschroomd en eer
biedig werd zodra hij over de
drempel kwam.
Soms bracht hij een paar
van zijn ontelbare zomer-
vakantieweken door m het
huis van zijn grootmoeder,
ondanks het feit dat hij er
zich bijna als een gevangene
voelde. Hij was er omringd
door Dingen Die Niet Moch
ten Worden Aangeraakt,
snuisterijen, terracotta beeld
jes, relikwieën van groot
vader, koperen miniaturen,
dode bloemen onder glazen
stolpen, de piano, de bordjes
op de schouw uit Napoleons
tijd. Hij leefde er onder een
streng regime van stiptheid en
orde. En toch dacht hij terug
aan die weken als aan perio
den van geluk.
Natuurlijk herinnerde hij
zich ook zeer stellig de muis.
In het tafereel van grootmoe
ders mystieke interieur vorm
de zij vrijwel het enige leven
de element dat hem dertig
jaren was bijgebleven. Al het
andere was roerloos, glanzend
gewreven, onraakbaar en on
vergankelijk dood, maar de
muis herinnerde hij zich bijna
nog beter dan de persoon van
zijn grootmoeder.
Zijn grootmoeder zat sla
pend op haar stoel bij de
schouw, met haar zwartbe-
kousde voeten op de glim
mende rotonde van de kachel
Haar kin was op haar borst
gezakt en haar bril rustte roe
keloos op het uiterste puntje
van haar neus. Zo sliep zij
iedere middag na het et,en en
zij eiste van hem dat hij roer
loos op een stoel tegenover
haar zou zitten, slapend of
niet slapend naar hij verkoos,
maar bewegingloos in rust.
Half onder de kachel ge
schoven stonden de pantoffels
van grootmoeder, met de neu
zen verscholen maar zelfs in
hun gedeeltelijke zichtbaar
heid volkomen afgietsels van
grootmoeders plompe, be-
knobbelde voeten.
Toen kwam de muis.
Plotseling zag hij naar op
het tapijtje voor de kast. Zij
bewoog zich* niet schichtig,
maar volkomen gerust en
kalm. Nu en dan verhief zij
zich op haar achterpootjes en
draaide haar kopje in alle
richtingen, alsof zij wilde roe
pen: „Is er niemand thuis?"
Zij trippelde doelloos wat
heen en weer, kennelijk over
tuigd van het feit dat er nie
mand in de kamer was die
haar zou kunnen bedreigen.
De jongen wist hoe groot
moeder over muizen dacht. Zij
verafschuwde alles wat niet
tot de glanzende inventaris
behoorde. Zij haatte een stof
je laat staan een muis. In
de familie ging het verhaal,
dat grootmoeder vaak een
muis tussen duim en wijsvin
ger had doodgeknepen. Er
werden méér staaltjes van
haar stoerheid en rotsachtig
heid verteld, maar dat van
die muizen had de jongen al
tijd met afgrijzen vervuld.
Terwijl de muis in spelende
trant de kachel naderde, zat
de jongen in toenemende
angst te hopen dat grootmoe
der zou blijven doorslapen.
Hij durfde zich niet te be
wegen om de muis te ver
jagen en hield zelfs zijn adem
in, tot hij bijna stikte.
De muis verkeerde in een
volkomen ontspannen, jolige
stemming. Zij snuffelde aan
de stoelpoten en het aanrecht
kastje, verhief zich voortdu
rend op haar achterste en
verkende haar wereldje met
het air van een toeriste.
Eén ogenblik bekroop de
jongen de afschuwelijke ver
wachting dat de muis zich
langs een stoelpoot omhoog
zou werken in de onbegrens
de landschappen van groot
moeders rokken. De gevolgen
daarvan zouden bi.ina onvoor
stelbaar zijn geweest. Maar
het schrandere diertje gaf dit
voornemen op en begaf zich
op onderzoek in de linker
pantoffel die halverwege on
der de kachel uitstak.
Op dat moment werd groot
moeder wakker.
Zij slaakte een luide zucht,
schoof haar bril op de juiste
plaats en nam haar voeten
van de kachelrotonde. De
jongen zag hoe de muis hevig
schrok en als de bliksem diep
in de pantoffel verdween.
Grootmoeder stond op,
greep tot steun de koperen
richel die langs de plattebuis
kaehel was aangebracht en
schoof met één voet de pan
toffels onder de kachel van
daan. De jongen had het
vreselijk benauwd. Het tafe
reel van de kleine muis, in de
donkere diepte vermorzeld
door een plompe voet, maak
te hem bijna misselijk van af
schuw. Roerloos keek hij toe,
hoe eerst de rechter en
daarna de linker voet van
grootmoeder met een resolute
beweging in de pluche pan
toffel werd gewrongen.
Er gebeurde echter niets,
want nu pas zag de jongen
dat in de linker pantoffel op
de plaats van de grote teen
een gat zat.
Zijn opluchting was er een
van de soort die een mens zijn
leven lang niet meer vergeet
(Van onze correspondent)
ALMELO. Maandag is in Almelo
zonder enige ophef een experiment van
start gegaan, dat landelijk als een novum
beschouwd mag worden. In een houten
gebouwtje naast het Paleis van Justitie
regonnen vijf typistes en een sectie-chef
met administratieve werkzaamheden voor
het parket van de officier van Justitie .n
Den Haag. De dienst ressorteert onder
de Almelose officier van Justitie. Hij
wordt deze maand uitgebreid met nog
vijf typistes. Dagelijks zullen administra
tieve bescheiden van Den Haag naar Al
melo gebracht worden.
Deze werkwijze is het gevolg van het
schrijnende tekort aan typistes voor vrij
eenvoudige administratieve werkzaamhe
den in Den Haag en omgeving.
Op de oproep voor typistes bij het Al
melose parket kwamen niet minder dan
140 sollicitaties binnen, vaak van ervaren
en geschoolde krachten.
WASHINGTON. (DPA) Het ziet
er uit als een auto, maar het heeft e en
twee ton zware bepantsering en een gla
zen dak dat sterker is dan dat van een
er uit als een auto. maar het heeft een
Phantom"-straa!bommenwerper.
Het is bestand tegen kogels van middel
zwaar kaliber en verscheidene tegelijker
tijd gegooide molotovcocktails en kost bij
na twee miljoen gulden. Dat is de nieuwe
auto van president Johnson, die bij de fa
briek gereed staat.
De auto moest in tweeën worden ge
zaagd om er een tussenstuk in te zetten,
zodat de president en zijn gasten een me
ter meer ruimte hebben voor hun benen.
Zelfs met lekke banden haalt het rijden
de fort nog een snelheid van 80 kilometer.
Bij de bouw van de presidentiële limou
sine is voorts rekening gehouden met
twee liefhebberijen van Johnson, telefo
neren en televisiekijken. Er zijn een ge
heime telefoon en drie televisietoestellen
in aangebracht in verband met Johnsons
voorliefde om meer dan één programma
tegelijkertijd te zien.
Tot nu toe rijdt de Amerikaanse presi
dent in de auto waarin President Kenne
dy werd doodgeschoten. Deze auto werd
na de moord gepantserd.
UTRECHT. In het nieuwe cursusjaar
1968-1969 draait de school voor de jouna-
.istiek in Utrecht voor het eerst op volle
sterkte. Het derde cursusjaar is dinsdag
begonnen. Dat betekende voor 98 „nieuw
komers" de eerste kennismaking met de
Utrechtse school. Volgend jaar hopen 68
derdejaars leerlingen als eerste afgestu
deerde journalisten in Nederland de school
te kunnen verlaten.
Voor de 56 tweedejaars ligt dat eind
doel in een verder verschiet. De capaci
teit van de school voor de journalistiek
was op rond 225 leerlingen berekend. Er
zijn er thans 222 geregisteerd.
