BESNIJDEN DUURT KORT, MAAR
GEFEEST WORDT ER 24 UUR
Eén dag draait alles om
de Turkse jongetjes
Grensbewoners zijn nu in
Duitsland goedkoper uit
Alkmaarse tandarts helpt
alleen nog fondspatiënten
Wie in Portugal niet kan zwijgen, gaat de cel in
Drukte over
de Pil is
ongewenst
Tankerhelften
dicht bij
elkaar
NS-machinisten
zijn bang voor
winterdienst
Voor particuliere
praktijk geen
gegadigden
Gruwelijke martelingen in
gevangenis van de PIDE
Petitie voor
Hugo Claus
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1968
Gezelliger
Rattenvanger
A l)f)laus
i
„BUTTERFAHRTEN" OP RETOUR
Hobbv
EX-COMMANDANT VAN BERGEN-BELSEN ADVISEERDE POLITIEKE POLITIE
Oudste bondgenoot
Gevaarlijk
„Salazar good
NKV over encycliek:
Garcia de León
MMMWWIMWIMWMMWMMAAi
(Van onze correspondent drs. Frans van Hasselt)
ISTANBOEL De beschaduwde theetuin, die uitziet op de Bosporus en Europa,
staat vol bedden. Allemaal lege bedden: je denkt eerst even aan een sanatorium.
Maar alle bedden zijn versierd met vlaggetjes en ballonnen en kleurige kussens,
en er tussen door spelen tientallen jongetjes in witte pakjes met rode sjerpen.
Over een paar uur zullen ze allemaal in die bedden liggen. Ze zullen dan besneden
zijn, en zo volbloed-mohammedanen zijn geworden. Naar het voorbeeld van de
profeet mohammed, die zelf besneden-en-wel ter wereld 'gekomen zou zijn.
Zoiner is besnijdenis-tijd in Turkije,
en bij bosjes zie je ze weer lopen, de ver
sierde jongetjes in hun speciale pakjes
die in de kledingmagazijnen worden ver
kocht, met een hoedje of kroontje waar
op staat geschreven: Massalah, God be
hoede ons. Meestal ziet zo'n knaapje er
vrolijk uit: het is zijn dag. De familie
trekt de hele dag met hem op, boot- of
autotochtjes staan op het programma en
hij krijgt alle ijsjes, limonades en andere
pleziertjes die hij maar kan bedenken.
Het moment van besnijding, laat in de
middag meestal, is natuurlijk wel even
heel naar, maar ook daarna, in bed, wordt
het ventje nog urenlang op zijn wenken
bediend. Voorzover hij nog wenken heeft
natuurlijk.
Als je een jongetje van goede familie
bent, organiseert die familie een heel
feest te jouwer ere. Ik ben wel eens op
een avond zo'n feestzaal binnengelopen.
Een orkestje speelde „Europese" muziek,
er werd wat gedanst, maar het was alle
maal nogal stijfjes en gedwongen. Pas
bij nadere aanschouwing zie je dan in een
hoek van de zaal een groot bed met daar
in een sip jongetje van een jaar of negen
op vele matrassen en te midden van tal
loze kussens: een prinsje op de erwt. Het
hele feest is voor hem. maar hij is zo te
zien niet voor het feest. Iedereen die het
lokaal binnenkomt, moet eerst naar het
erebed toe. Men onderhoudt zich even met
de geopereerde, een conversatie die nogal
eenzijdig verloopt, schikt zijn lakens wat
recht of klopt zijn kussens wat op en
geeft hem een cadeautje, meestal wat pa
piergeld dat onder een kussen of matras
wordt geschoven. Het jongetje reageert
op zijn best met een vermoeid glimlachje
Pas na deze ceremonie mag de bezoeker
zich in het feestgedruis storten.
Natuurlijk is het veel gezelliger col
lectief te worden besneden, zoals in
bovengenoemde theetuin in mijn buurt.
Dat valt idan de minder welgestelde
'jongetjes ten deel. Fabrieken, banken
en andere grote bedrijven organiseren
zulke besnijdenisfeesten voor hun per-
Komend, weekeinde zullen de twee
delen van de tanker „Melania", die
afzonderlijk zijn gebouwd, bij de
NDSM aan elkaar worden gelast.
Het tegen elkaar aan plaatsen van
de tankerhelften is een precies kar
wei. Het werk is al ver gevorderd.
soneel, bij wijze van „personeelsbin-
ding", maar het feest waar ik bij bin
nenloop werd betaald en verzorgd door
een politieke partij, de republikeinse
volkspartij, de grootste oppositiepartij.
Ongetwijfeld koestert zij de hoop de
jongetjes op deze manier niet alleen in
de islam maar ook in eigen politieke
gelederen in te wijden.
De knaapjes die tussen de bedden ra
votten. zijn tussen de vijf en twaalf jaar
oud. Ik heb me laten vertellen dat het
het beste is, wanneer je op oneven leef
tijd wordt besneden, maar ik zie hier
heel wat broertjes bij van hoogstens één
jaar verschil, dus het luistert blijkbaar
niet zo nauw met die leeftijden. Veel fa
milies laten namelijk al hun zonen in
één moeite door besnijden. Kort na mijn
eigen entree in de tuin doen enkele mu
sici hun intrede, één beroert de daoul,
een grote trom, en de ander bespeelt de
zourna, een zeer schelle schalmei.
Alle jongetjes worden opgeroepen ach
ter de musici aan te sluiten voor een
tochtje met een autobus. Er zijn er zowat
vijftig en ik zie nu dat er twee bij zijn,
de armsten waarschijnlijk, die geen wit
maar een gewoon pakje aan hebben met
daarover de sjerp. Ik ben blij voor elk
van beiden dat hij niet de enige is.
De eerste jongen die op het toneel ver
schijnt, is waarschijnlijk een vrijwilliger.
Zijn moreel is in ieder geval zeer hoog.
Wat er precies met hem gebeurt, is door
middel van een gordijn enigszins aan de
buitenwereld onttrokken, maar van de
hele procedure valt toch nog vrij veel te
onderscheiden. Twee helpers, van wie één
neger, houden het slachtoffer vast, ter
wijl een soort clown met een tamboerijn
zijn aandacht tracht af te leiden met
grappen en met grollen. De clown heeft
een lange puntmuts boven een Mephisto-
pheles-gezicht en ik moet zeggen dat ik
als jongetje alleen al van deze man waar
schijnlijk mateloos bang zou zijn gewor
den. Dan zijn er nog de musici, die naar
mate het moment suprème nadert, steeds
rder en doordringender spelen, onge
twijfeld om de eventuele kreten van de
besnedene te overstemmen met het oog
op het moreel van alle lotgenoten die in
de ruimte achter de coulissen nog op hun
executie wachten. Tenslotte staat er op
het dichtbezette toneeltje nog een foto
graaf die alle moments suprêmes voor de
nageslachten vereeuwigt.
In de verte zie ik de stoet verdwijnen
achter de man met de schalmei aan, en
onwillekeurig word ik herinnerd aan de
rattenvanger van Hameln. Want het on
heilsmoment nadert nu met rasse schre
den. Als de bus na een half uurtje terug
komt zijn de jongetjes iets minder fleurig
Ieder jongetje wordt nu even in de schoot
van zijn familie teruggenomen. Hoewel
Sünnet (besnijdenis) van oorsprong een
religieus feest is, is het voor alles een
familieaangelegenheid, en van ieder kind
de familie voltallig aanwezig. Deze
vormt nu een beschuttende muur, waar
binnen de moeder een tijdje met het kind
bezig is. Vijf minuten later hollen alle
jongetjes weer tussen de bedden rond
maar nu hebben ze allemaal hansopjes
aan, en ook de hoedjes en sjerpen zijn
verdwenen.
Aan de ene kant van de tuin is een
soort toneeltje en daarachter een gebouw
tje. Aan de achterkant daarvan moeten
ze zich nu andermaal allemaal opstellen
Ze krijgen een lang lint om hun middel
gebonden dat straks als verband zal moe
ten dienen. Ja, het wordt nu menens: de
geur van desinfecterende middelen begint
zich te verspreiden. Er zijn nog maar heel
weinig jongetjes vrolijk.
Op het toneel heeft zich intussen de
besnijder (sünnetci) geïnstalleerd met
zijn helpers. Boven hem prijkt een groot
bord, waarop staat dat hij eerste klas
gediplomeerd is. De sociale status van de
besnijder ligt ongeveer tussen die van
kapper en tandarts.
De eerste operatie verloopt opvallend
vlot. De jongen wordt door een derde
assistent verbonden en door een vierde
van het toneel gedragen en aan de vader
overhandigd, die daar beneden stond te
wachten. Omdat de jongen niet huilt en
zelfs iets ten beste geeft wat op een lach
moet lijken, krijgt hij een welverdiend
applaus van alle aanwezigen.
Met zijn zoon als een klein rampslacht
offertje in zijn armen baant de vader zich
nu een beetje paniekerig een weg door
de menigte en de bedden tot aan het bed
waaromheen zijn eigen familie zit. En
daar speelt zich een scène af. die in het
leven van elke Turk een hoogtepunt moet
betekenen. Murw van de napijn in bed
gelegd, ziet hij in één oogopslag alle
vrouwen uit zijn nog zo korte leven: zijn
moeder (in tranen), zijn grootmoeders,
zijn tantes, zijn zusjes en nichtjes. Alle
maal zijn ze met hem bezig, en de hele
verdere avond en nacht zullen zij zorgen
dat het hem aan niets ontbreekt behalve
aan het kleine stukje huid dat juist is
weggenomen. Het moet een ervaring van
dieptepsychologische proporties voor de
aanstaande man zijn.
De ene na de andere jongen wordt nu
afgewerkt. De kleineren, en een stuk of
wat van de groten, huilen hartverscheu
rend, sommigen al voor, sommigen pas
na de ingreep. De flinksten worden be
loond met applaus, hoewel daar langza
merhand wat slapte in komt omdat steeds
meer families met hun eigen patiëntjes
bezig zijn. Een enkele held. die zelf van
het toneel wil lopen wat verboden is
krijgt zelfs een ovatie. Maar er is ook
een probleemjongen met wie de besnijder
zeker drie minuten bezig is: ook verder
waarschijnlijk een moeilijk kind. Mede
lijdend kijkt men naar de vader, die zijn
hevig snikkende last in bezit neemt.
Na een klein uur is de voorstelling af
gelopen. Alle jongetjes liggen in hun bed-
Een pas besneden jongetje temidden
van opgetogen familieleden.
den. sommige broertjes naast elkaar in
één bed, en in één heel breed liggen er
drie. Alle families doen zich te goed aan
samovars met thee. De besnijder met zijn
equipage verlaat het toneel en spoedig
zal nu het feestprogramma beginnen, met
goochelaar, conferencier, vele zangers en
zangeressen. De ouderen zullen daar tot
vroeg in de volgende morgen van genie
ten. De jongetjes zullen langzamerhand
in slaap sukkelen, in de wetenschap dat.
ook al zijn ze er niet meer bewust bij,
het toch altijd nog hun feest is.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG De machinisten bij de
Nederlandse Spoorwegen zien met angst
uit naar de komende winterdienst, aldus
de federatieve spoorweg vakvereniging
(FSV), een categorale bond. Volgens de
FSV betekent de nieuwe winterdienst voor
de machinisten een aanzienlijke taakver
zwaring. De machinisten kennen volgens
de bond nu al werkdagen van negen en
soms van bijna tien uur, waarbij achter
elkaar een aantal werkdagen wordt ge
maakt met in totaal zestig tot zelfs tachtig
werkuren.
De laatste tijd is volgens de bond de
verontrusting eerder toe- dan afgenomen,
omdat de arbeidstijdverkorting van een
kwartier bij NS voor het rijdend perso
neel geen verlichting zal geven. Aange
zien de machinisten nog meer grieven
hebben heeft de FSV een eisenprogram
ma opgesteld. Dit programma komt in
discussie op een vergadering, die op 28
september in Utrecht wordt gehouden.
HEERLEN. De „Butterfahrten" van
Duitsers naar Nederland welke de laatste
jaren een enorme vlucht hadden geno
men, zijn sterk teruggelopen. Nederlandse
winkeliers in het Limburgse grensgebied,
die twee jaar geleden extra personeel
moesten aanstellen om de grote stroom
kooplustige Duitsers te kunnen bedienen,
zijn nu al blij wanneer op zaterdag nog
enkele Duitse klanten in de winkel komen.
Nederlandse grensbewoners gaan zaterdags
naar Duitsland om daar een gedeelte van
hun inkopen te doen. In verband met de
prijsstijgingen in Nederland kan dit voor
deel opleveren, ook voor autobezitters, daar
de benzineprijs in Duitsland lager is dan in
Nederland.
Veel bewoners van grensgebieden gaan
ook even naar Duitsland voor een bezoek
aan de kapper. Zij zijn daar een stuk
goedkoper uit dan bij hun Nederlandse
De rollen zijn nu omgekeerd. Steeds meer barbier.
(Van onze correspondent)
ALKMAAR. „Hierbij deel ik u mede,
dat ik heden mijn particuliere praktijk
heb neergelegd. Ik dank u voor het ver
trouwen dat u al die jaren in mij gesteld
heeft. Reeds gemaakte afspraken verval
len dus. Van nu af aan ga ik me geheel
wijden aan mijn ziekenfondspatiënten".
De tandarts die dit schrijft woont in
Alkmaar, maar wil niet met name ge
noemd worden. Liever had hij er helemaal
niets over in de krant. Maar omdat ook
hij inziet dat dit toch een bijzondere zaak
is. wil hij verklaren, waarom hij zich nu
alleen aan een ziekenfondspraktijk wijdt.
Meestal stoten tandartsen hun zieken
fondspraktijk af.
„Ik wil nog een jaar of tien mee en
met een particuliere én een ziekenfonds-
praktijk kan ik het niet meer aan. Ik
ben zelf zes jaar gesloten geweest voor
ziekenfondspatiënten. Maar deze mensen
kunnen nergens meer terecht. Daarom ga
ik weer open, maar alleen voor nieuwe
inwoners. Beslist geen overschrijvingen
van andere tandartsen.
De sociale tandheelkunde is altijd mijn
hobby geweest en dus maak ik nu van
mijn werk mijn hobby. Ik ben een jaar
lang bezig geweest een opvolger voor mijn
particuliere praktijk te vinden, maar nie
mand wilde haar overnemen. Ik heb de
praktijk zelf gratis aangeboden. Zonder
resultaat.
Louter ter bescherming van mezelf heb
ik de particuliere praktijk moeten afstoten.
Als we, vlak voordat we de buitenwijken van Lissabon binnenrijden,
langs Caxias komen, wijst mijn taxichauffeur naar een heuvel aan onze
linkerhand. „Prisao politico" zegt hij. Met duim en wijsvinger maakt hij
het internationale gebaar dat praten betekent terwijl hij eraan toevoegt:
„Voor mensen die hun mond niet kunnen houden". Meteen snel achter
omkijkend stelt hij nadrukkelijk vast: „Salazar good". Ziezo, hem ma
ken ze tenminste niks.
Ik moet denken aan een andere erva
ring met een politieke gevangenis, jaren
geleden in Peniche. Om me ervan te over
tuigen dat de vissersvrouwen daar inder
daad kant maken die met het befaamde
produkt van Valenciennes kan wedijve
ren, was ik erheen getrokken. Maar ik
kwam er juist in de siësta, de straten wa
ren leeg, geen kantklos was in bedrijf.
Om alvast wat foto's van het dorp te kun
nen maken, koerste ik tegen een heuvel
op en belandde voor een streng gebouw
met gracht en ophaalbrug. Er stond een
soldaat op wacht die. toen ik vlak bij de
brug was, eerst in de houding sprong en
daarna snel de toegangspoort opende. Hij
ging weer mooi staan, ik groette minzaam
en reed de binnenplaats op. In een hoek
stond een groepje mannen in overall. Met
mijn camera beklom ik een in de muur
uitgespaarde trap en zag het haventje aan
mijn voeten liggen. Nauwelijks echter
had ik het eerste plaatje geschoten of
twee figuren in militair uniform renden
geagiteerd naar de muur en beduidden me
naar beneden te komen. Ik toonde een
fraai bestempeld papier van de voorlich
tingsdienst, ze hoorden natuurlijk meteen
dat ik vreemdeling was en ik kon zonder
moeilijkheden vertrekken. „Let er in het
vervolg wel op dat u nooit zo maar een
politieke gevangenis binnenrijdt", zei een
van de geüniformeerden bezorgd. „Ze
zouden u er wel eens kunnen houden."
Nog iets dergelijks sluipt mijn herinne
ring binnen. Ongeveer in de tijd van mijn
Peniche-avontuur werd een secretaris van
de Engelse ambassade toegestaan een on
derzoek in te stellen naar de aanwezig
heid van politieke gevangenen in Portu
gal. Zijn bevindingen waren negatief, hij
was op de juiste manier rondgeleid.
De zorg voor de politieke rust heeft
Salazar opgedragen aan de Policia Inter -
nacional e de Defesa de Estado de af
korting PIDE heeft al jarenlang een
beruchte klank. Het korps heeft van
oudsher goede relaties met Nazi-Duits-
land onderhouden: Himmler stuurde er
een uitstekende adviseur heen, de latere
commandant van Bergen Belsen, Kramer.
Kort geleden werd de PIDE in de persoon
van zijn leider geëerd met een pauselijke
onderscheiding.
Het is verleidelijk over de werkwijze
van de PIDE pagina na pagina aan te
halen uit een Engels boek, enkele jaren
geleden verschenen, dat nog steeds in
Portugal onder de toonbank wordt ver
kocht. Peter Fryer en Patricia McGowan
Pinheiro zijn de auteurs van „Oldest ally'
(oudste bondgenoot) de titel verwijst
ernaar dat Portugal inderdaad Engelands
oudste bondgenoot is, want reeds in 1147
hielpen Britse troepen mee de Moren uit
hun laatste steunpunt, het kasteel S. Jorge
in Lissabon, te verdrijven.
Wanneer zij feiten noemen zijn deze
voor het allergrootste deel gemakkelijk
te controleren, al was het alleen maar
door er de Londense Times op na te slaan.
Zij wijzen erop dat de PIDE personen
voor lange tijd gevangen kan houden,
zonder dat zelfs maar voorbereidingen
worden getroffen om een rechtszaak te
beginnen. De ondervragingsmethoden zijn
onmenselijk: meermalen krijgt de familie
bericht dat de gevangene in zijn cel zelf
moord heeft gepleegd. Dan is hij of zij
mogelijk onderworpen geweest aan de
marteling die. vrij vertaald, standbeeldje
spelen wordt genoemd. Joaquiem Carrei-
ra bijvoorbeeld fungeerde als slachtoffer
hiervan doordat men hem tien dagen lang
alleen met zijn vingertoppen tegen een
muur liet leunen, terwijl hij herhaalde
lijk werd geslagen als hij tekenen van
uitputting vertoonde. De mijnwerker Ma
nuel da Egua onderging hetzelfde lot en
werd bovendien telkens en telkens weer
met zijn hoofd tegen de muur geslagen
tot hij krankzinnig werd. Joaquiem Lopes
de Oliveira hield het vijftien dagen op
het hoofdkwartier van de PIDE uit en
stierf toen Manuel da Silva, die over de
dood van Lopes de Oliveira pamfletten
verspreidde, werd zelf gearresteerd en
doodgeranseld.
Genoeg hierover. Al deze gevallen, ik
herhaal het. zijn controleerbaar. Ik heb
met opzet recente gruwelen, waarvan mij
details zijn verteld, verzwegen omdal het
noemen van namen voor familieleden ge
vaarlijk kan zijn. Ik mag echter niet na
laten aandacht te vragen voor een eurieu
ze wijze van uitvoering van een gevan
genisstraf. Wordt men wegens een politie
ke overtreding (dat kan zijn: kankeren of
erger: het aanzetten tot staking) veroor
deeld tot een bepaalde gevangenisstraf,
dan is het nog helemaal niet zeker dat
men na verloop van die tijd ook werkelijk
vrijkomt. Galvao, de kaper van de Santa
Maria, eerst gunsteling van Salazar, latei-
in ongenade omdat hij barbaarse praktij
ken van Portugese planters ten nadele van
de inheemse bevolking van Angola aan de
kaak stelde, is dit overkomen. Veroordeeld
tot gevangenisstraf die hij in Peniche en
Caxias uitzat, is hij enkele jaren na de
verstreken termijn ontvlucht toen hij in
het ziekenhuis was opgenomen.
Met deze en dergelijke middelen houdt
Salazar het land in schijnrust. Hij is haas
tig teruggekomen van het besluit de pre
sident door het volk zelf te laten kiezen,
nadat een in 1958 gehouden proef catastro
faal voor hem was verlopen. Bij die ver
kiezingen was generaal Humberto Delga-
do (in 1965 op Spaans grondgebied ver
moord door een „concurrerende verzets
groep", aldus de officiële lezing, maar wie
gelooft dat?) tegenkandidaat. Hij kwam
uit de bus met bijna een kwart van de
uitgebrachte stemmen, ondanks het in ve
le districten opgelegde verbod propagan
da te maken, sterker nog, ondanks de in
Portugal gevolgde methode van stemmen
In de stemlokalen staan twee bussen op
gesteld en men moet dus de moed kun
nen opbrengen onder het oog van de PIDE
naar de bus van de tegenkandidaat te lo
pen! Stel die situatie eens voor in de dor
pen waar de economische afhankelijkheid
van het merendeel der bewoners nog zeer
groot is. Het is niet te gewaagd te stellen
dat Delgado in normale omstandigheden
een meerderheid zou hebben behaald.
Ik maak nu geen enkele afspraak meer.
De mensen kunnen uitsluitend op mijn
spreekuur komen. Dat was al zo toen ik
nog particuliere afspraken had. Liep zo'n
spreekuur uit dan moesten de particuliere
patiënten wachten tot ik klaar was. Daar
door werd ik gedwongen me te haasten
met gevolg dat ik dus minder aandacht
kon besteden aan mijn fondspatiënten.
Dat wil ik niet".
Volgens de tandarts heeft het sluiten
van zijn particuliere praktijk voor hem
belangrijke financiële consequenties, maar
hij hoopt later van het ziekenfonds een
pensioen te krijgen, afhankelijk van het
werk dat hij voor het fonds heeft verricht.
Wanneer hij over tien jaar zijn praktijk
neerlegt, denkt hij dus de vruchten te
plukken van zijn hedendaags ziekenfonds-
werk.
UTRECHT. Het Nederlands Katho
liek Vakverbond vindt het niet nodig en
niet gewenst over de pil zoveel ongenuan
ceerde drukte te maken. „Men kan zich
beter druk maken over Populorum Pro-
gressio, daarmee is de mensheid meer
gediend", zo herinnert het NKV aan een
andere pauselijke encycliek, waarin het
vooral gaat over eigen belang en alge
meen belang.
Het is volgens het NKV duidelijk dat
miljoenen katholieken volkomen in strijd
leven met de inhoud van paus Paulus'
encycliek Populorum Progressio, maar
daar maakt de zielzorg zich blijkbaar
geen zorgen over. Voor het NKV is de
grote moeilijkheid, dat er in de nieuwste
encycliek geen nieuwe bewijsvoering
wordt opgezet voor het standpunt van de
paus. Hij schaart zich helemaal aan de
kant van de conservatieve minderheid en
uiteraard is dat voor de meer progres
sieve meerderheid een moeilijk te verte
ren zaak.
Het NKV vindt dat men moet leren le
ven tussen wrijvingen over persoonlijk
geweten en gehoorzaamheid aan God.
Gebod en geweten moeten elkaar veeleer
ondersteunen dan dat ze elkaar afbreuk
doen. Daarom hecht het NKV veel meer
waarde aan de encycliek Populorum Pro
gressio, waarover minder opwinding is
ontstaan dan over de pil. In deze ency
cliek gaat het volgens het NKV om veel
fundamenteler zaken dan christelijk le
ven: om de daadwerkelijke betuiging van
liefde in wereldwijde solidariteit. En wat
de encycliek Humanae Vitae betreft stelt
het NKV dat het de bedoeling van deze
encycliek niet kan zijn de door het twee
de vatikaans concilie op gang gekomen
dialoog bruut af te breken. Zelfs degene,
die zijn levenswijze als verloofde of ge
huwde in overeenstemming met deze en
cycliek in de praktijk brengt, zal dit al
leen kunnen verantwoorden als zijn ge
weten in volle ernst „ja" heeft gezegd.
God is geen dictator en de kerk kan dus
geen dictatuur zijn. aldus het NKV.
Portugal is een fijn vakantieland, be
woond door fijne, hartelijke mensen( die
vier jaar in militaire dienst mogen om er
Angola en Mozambique onder te houden)
Van politieke onrust merkt men als toe
rist nagenoeg niets, ontevredenheid wordt
niet geuit, de mensen zijn bang. Het re
gime, sinds 1928 bepaald door Salazar.
probeert de wereld wijs te maken dat
Portugal een taak heeft in zijn „overzeese
provincies". Kingsley Martin heeft in
de New Statesman eens een prachtige ty
pering van het bewind gegeven: fascism
in the name of Jesus Christ.
Nee. als men z'n mond maar houdt kan
men rustig op de rand van het bestaans
minimum leven en praat men die toch
haast voorbij, dan is er altijd het voor
beeld van mijn taxichauffeur „Salazar
good".
(Van onze correspondent)
BRUSSEL. Meer dan tweehonderd
Belgische en buitenlandse kunstenaars
hebben een petitie aan de Belgische mi
nister van Justitie gericht. Zij vragen
daarin nietigverklaring van het vonnis,
dat werd uitgesproken over Hugo Claus,
die schuldig werd bevonden aan „Aan
slag op de openbare zeden" bij een voor
stelling van zijn bewerking van het mid
deleeuwse spel „Mascheroen". Daarin
speelden drie blote mannen voor „Heilige
Drieëenheid".
Tot de buitenlanders die zich solidair
verklaarden met de veroordeelde behoren
de schrijvers Arrabal. Michel Leiris,
Andre Pieyres de Mandiargues. de schil
der Karei Appel, de regisseur Peter Brook
de cineast Alain Resnais en de filmactrice
Delphine Seyrig.