VAN DAG TOT DAG
President De Gaulle kondigt
volksstemming aan
nieuwe
Franse steun
voor Biafra
Kennedy geeft
Humphrey
steun
Bomexplosie
in Gaza
Vele vermisten in Iran
na aardbeving gevonden
PRESSIE VAN DE V.S. OP NAVO-LANDEN
Na aandringen
van Kiesinger
Lübke zal
aftreden
Mariniers verlaten Vietnam
commentaar op actuele zaken
Inval in Tsjecho-Slowakije veroordeeld
Code-expert uit
Cuba vraagt in
Mexico asiel
V redesconferentie
in Addis Abeba
verdaagd
Spaanse priesters
beboet na critiek
op Franco
Salazar herstelt
59,95
89,95
Marokko belooft
bouw nieuw dorp
Mogelijk in maart
Internationale
pakjes mode
van eigen ateliers
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1968
3
Blokken
A narchie
Reacties
Topklasse in
kwaliteit
en afwerking
tot en met
lerlenka
Regenmantels
49,95
met "Borg
voering 59,954
Bontmantels
chic en uiterst voordelig.
DeMantelspecialist
Kettingbotsing nabij
München: 26 gewonden
Swaziland wenst lid te
worden van de VN
Franse kernproeven op
Moeroeroa beëindigd
Vijftien gewonden
Biafra
amm
In de thans op stapel staande Troonre
de, die dinsdag 17 september door ko
ningin Juliana zal worden voorgelezen,
Nu de phallus-opwinding in Haarlem
I en Nederland enigszins is geluwd en het
incident tussen de Haarlemse burgemees-
zal de regering-De Jong zich moeten uit- ter en de Toneelgroep Centrum is beslo-
ipreken over de invloed die de gunstige ten met een grapje van ongeïdentificeerde
conjunctuurverschijnselen op haar beleid jongelui, die het gewraakte symbool meer
hebben uitgeoefend. Dat het pessimisme
van minister Roolvink van mei 1968 vol
komen ten onrechte is geweest, behoeft
het kabinet niet letterlijk toe te geven,
maar wel zal de regering op een of ande
re manier een wijziging van haar loon-
beleid moeten annonceren, waardoor het
dan levensgroot voor het burgemeester
lijk huis deponeerden nu is er een
mogelijkheid om een eenvoudige balans
op te maken:
Er is in Haarlem en elders in Neder
land tevoren nooit zoveel gepraat en ge
dacht over de phallus als vorige week.
in overeenstemming komt met de zeer De grote vrijmoedigheid waarmee oud en
gunstige aspecten van de binnen- en bui- jong de doorbreking van deze taboe heb
tenlandse economische resultaten. ben aanvaard, toont aan dat een wettelijk
De strubbelingen in mei van dit jaar, verbod wel eens in regelrecht omgekeerde
die zelfs een massale demonstratie in richting kan werken dan die het bedoelde.
Utrecht van de drie vakcentrales tenge- Dat is een rijke troost voor hen die zich
volge hadden, blijken achteraf te wijten aan het ingrijpen van de burgemeester
te zijn geweest aan een tamelijk wille- hebben geërgerd en een reden tot bezin-
keurig gericht loonbeleid, dat door niets ning voor hen die het met dit verbod
ls gerechtvaardigd. Gelukkig heeft de
buitenparlementaire en parlementaire
oppositie de regering afgebracht van een
hardnekkige druk op de lonen, die niet
alleen door de werknemers maar ook
door de ondernemers ongemotiveerd
eens waren.
Voor kunstenaars en kunstproducenten
ligt in dit incident de waarschuwing op
gesloten dat zij zich niet alles kunnen
veroorloven, waarbij zij zich gebonden
dienen te voelen aan de goede smaak van
werd geacht. Nu blijkt duidelijk, dat het hun publiek, die hun echter alleen in ge-
sociale beleid van dit kabinet weinig j vallen van schijn-artistieke perversiteit in
subtiel en niet genuanceerd is gevoerd, de steek zal laten. En voor gezagsdragers
wat even gevaarlijk is voor de gezond- geldt dan tenslotte zeker het woord van
heid van de nationale economie als een mr. jj. van Riel, die een onverdachte
ongenuanceerde dwang tot loonsverho-1 staat van dienst heeft voor wat betreft
gingen van de vakverenigingen. Deze de verdediging van het gezag tegen wan
laatste hebben echter een goede zelfbe- orde en ondermijning: „Wie de sociaal-
heersing aan de dag gelegd, wat voor een revolutionaire kunstenaar muilkorft,
groot deel te danken is aan hun nauwe maakt kunstproduktie in Nederland deels
contact met de werkgeversorganisaties. onmogelijk". Deze V.V.D.-voorman in de
Niet alleen op het loonfront, maar ook Tweede Kamer doelde daarbij op het feit
in andere sectoren van het sociale samen- ^at politici vaak tekortschieten in hun
spel dienen werkgevers en werknemers 1 begrip voor de revolutionaire ontwikke-
via hun organisaties tot gelijkgerichte ]jng van de cultuur.
prognoses te komen om een gezonde ri- j
valiteit te kunnen beoefenen. Die gelijk
gerichtheid ontbreekt kennelijk nog op
het gebied van de bedrijfsfusies en struk-
tuurwijzigingen. De geschiedenis van Wil-
ton-Fijenoord heeft bij de vakbonden
kwaad bloed gezet en zal waarschijnlijk
leiden tot stringenter eisen tot vernieu
wing van de sociale planning, opdat de
belangen van de bij fusies en reorgani
saties betrokken werknemers tijdiger en
vollediger in bescherming kunnen wor
den genomen. De sociale planologie moet
rekening houden met twee belangrijke
voorwaarden als waarborgen bij industri
ele belangencombinaties: bedrijfsefficien
cy en werkgelegenheid. Tot dusver is
vaak alleen de eerste voorwaarde uit
gangspunt geweest bij bedrijfsreorgani
saties. De werkgelegenheid is echter uit
algemeen landsbelang tenminste even
belangrijk en bovendien uit menselijke
overwegingen ook een sociale factor van
de eerste rang. Het zou toe te juichen
zijn als de conflictstof zou kunnen wor
den weggenomen, die nu telkens weer
aanwezig blijkt waar grote bedrijven el
kander proberen te vinden zonder hun
werknemers op een of andere wijze als
een factor van betekenis in de calculaties
te betrekken.
ruwnnnnnnnnnnnnnffnr"',',"'l,1*J**JMMW<>i><>iWWWWflww>
MEXICO (Reuter) Een Cubaanse
code-expert, die zegt dat de Cubaanse
ambassade in Mexico-Stad geprobeerd
heeft hem te ontvoeren en naar Havanna
terug te brengen, is „ondergedoken" na
dat hij politiek asiel in Mexico heeft ge
kregen.
Een woordvoerder van het Mexicaanse
ministerie van Binnenlandse Zaken heeft
bevestigd, dat de man, de 24-jarige Juan
Ojeda Ferramola, politiek asiel heeft ge
tregen nadat hij op 31 augustus uit Dja
karta, waar hij werkzaam was bij de
Cubaanse ambassade, in Mexico was aan
gekomen.
ADDIS ABEDA (AFP) De Nige
riaans-Biafraanse vredesconferentie, die
5 augustus in Addis Abeba begon, is ver
daagd.
I Hoewel beide partijen overeenstemming
bereikten over het beginsel van invoering
van lucht- en landcorridors voor voed
selzendingen naar Biafra zijn er geen
definitieve regelingen getroffen. De de
legaties bereikten geen overeenstemming
I over de plaats van een vliegveld.
BILBAO. (Reuter) In de Spaanse pro-1 Het dossier daarover gaat nu naar Al
vincie Biscaje zijn in de afgelopen week £erswaar het ra adgevend comité van de
organisatie voor Afrikaanse eenheid zal
trachten dr partijen tot elkaar te bren
gen.
LISSABON (AFP Het herstel van
premier Salazar van Portugal die zater
dag geopereerd is aan een bloedstolsel ii
de hersenen, verloopt gunstig. Dit is gis
teravond in Lissabon bekend gemaakt
De patiënt heeft enige woorden met de
artsen gewisseld.
PARIJS, (Reuter, DP A en AFP)
President De Gaulle van Frankrijk
heeft op een persconferentie in Parijs
bekendgemaakt dat er in Frankrijk
een volksstemming gehouden zal wor
den over de hervorming van de Se
naat eerste kamer en wijziging
van de regionale bestuursinstellingen.
Het ligt in de bedoeling van de Fran
se regering, aldus De Gaulle, de Se
naat samen te smelten met de Econo
mische en Sociale raad tot een nieuw
raadgevend lichaam.
De regering wil daarmee bereiken dat
het economische leven, de bestuursorga
nen en de universiteiten op regionaal ni
veau in de Senaat vertegenwoordigd zijn.
De nieuwe Senaat zal dan bij uitstek in
staat zijn de regering op sociaal- en eco
nomisch gebied van advies te dienen.
Op het ogenblik, aldus de Franse pre
sident, beantwoordt de Senaat niet meer
de realiteit. De Gaulle sprak zich
ook uit voor de vorming van regionale as
semblees die op hun beurt ook een verte
genwoordiging moeten zijn van het plaat
selijke econmische, sociale en universi
taire leven en de plaatselijke bestuursorga
nen en gemeenschappen.
De Franse president heeft de Russische
interventie in Tsjecho-Slowakije veroor
deeld en onomwonden verklaard dat de
tijd, waarin buitenlandse overheersing
steun kon krijgen, voorgoed voorbij is.
Toch zal Frankrijk blijven streven naar
ontspanning in Europa. De Franse pre
sident meent dat de verdeling van de
wereld in twee blokken zoals bepaald op
de conferentie van Jalta de Russische in
val heeft veroorzaakt. De gebeurtenissen
in Tsjecho-Slowakije moesten veroordeeld
worden omdat zij „in samenhang met de
voruitzichten in Europa absurd zijn".
De gewapende inmenging onder het mom
van socialistische solidariteit, aldus het
Franse staatshoofd, betekent in feite de
handhaving van het oostelijk blok: „Tien
jaar heb ik gewerkt om een einde te ma
ken aan het bewind van de twee blok
ken en in dit verband dspi ook Frankrijk
geleidelijk losgemaakt uit de NAVO".
Het gevaar van „verdwijning" in de At-
De Franse president had gistermid
dag in de oververhitte zaal waar de
persconferentie werd gehouden nog
al te lijden van de warmte. Zijn
hoofd was purperrood aangelopen en
hij moest zijn monoloog verschillen
de malen onderbreken, omdat zijn
stem schor werd. Toen een glas wa
ter niet hielp tegen een hevige
hoestbui werd de persconferentie
een kwartier eerder opgebroken
dan het Elysee 's morgens had aan
gekondigd.
omdat het meent dat de staatkundige vor
ming van Afrika in de eerste plaats een
zaak van de Afrikanen zelf is.
In verband met de crisis van mei
waarschuwde De Gaulle dat elke bedrei
ging van de openbare orde onmiddellijk
de kop zal worden ingedrukt. Hij achtte
de studentenbewegingen die in de anar
chie geloven als doel op zichzelf en de
vakbonden die zich niet konden losmaken
van politieke motieven, verantwoordelijk
voor deze crisis en verweet de Franse
pers in dit verband dat zij een sfeer van
anarchie had geschapen.
Het Russische persbureau Tass heeft
in een eerste verslag van de persconfe
rentie van de Franse president De Gaulle
alleen diens verklaring over de Franse
binnenlandse problemen gepubliceerd. Er
werd niets gezegd van diens veroordeling
van de Russische invasie in Tsjecho-Slo
wakije.
Britse functionarissen hebben er hun
verbazing over uitgesproken dai De
Gaulle nu nog overweegt om het afge
scheiden Biafra te erkennen.
ADVERTENTIE
HearlemH
Amersfooc^nmurfl
Utrecht
Leiden
Oen Haag|
iBotterdam
Haarlem: Grote Houtstraat 180
lantische Gemeenschap bracht hem er
tot zijn spijt toe" de toetreding van En
geland tot de Europese Economische Ge
meenschap uit te stellen. Maar ondanks
alle zou Frankrijk blijven streven naar
ontspanning en samenwerking.
acht Baskische priesters *tot boeten varië
rend van 500 tot 1875 gulden veroordeeld,
omdat zij in hun preken critiek op de re
gering-Franco hadden laten horen.
Vele Baskische priesters sympathiseren
met de nationalisten die ijveren voor een
afzonderlijke staat Baskenland.
MUNCHEN (AFP) De verkeersweg
Neurenberg-München leek gisteren nabij
Freising wel een autokerkhof, nadat in
dichte mist twee vrachtwagens op elkaar
waren gereden. Er volgde een minuten
lange kettingbotsing waarbij 140 auto's
waren betrokken. Zesentwintig mensen
werden gewond.
NEW YORK (AFP) Swaziland, het
voormalige Britse protectoraat in het
zuiden van Afrika dat vorige week onaf
hankelijk is geworden, heeft het lidmaat
schap van de Verenigde Naties aange
vraagd. De Veiligheidsraad zal morgen
het verzoek in behandeling nemen. Als
Swaziland wordt toegelaten, zullen de
VN 125 leden tellen.
PARIJS. (AFP) De Franse regering I manier waarop de NAVO-landen hun
heeft besloten de huidige serie proefex- militaire verplichtingen nakomen
plosies van kernwapens in het zuiden van recente zittin* van
de Stille Oceaan op het eiland Moeroeroa werd geuit op een ecenie zuun van
te beëindigen. de Amerikaanse Veiligheidsraad die
zich in het Witte Huis beraadde over
Dit besluit is genomen na het bestude- j van de crisis in Tsjecho
ren van de gegevens die de tweede wa- e
terstofbomontploffing op zondag jl. heeft olowaklje.
opgeleverd. Deze gegevens hebben de re
sultaten van de eerste explosie op 24 De Raad besloot de NAVO-partners een
augustus bevestigd en aangevuld, aldus I driedelig plan ter versterking van de
de officiële bekendmaking. I defensiegemeenschap voor te leggen
SPRINGFIELD (AFP) De Ameri
kaanse senator Edward Kennedy is nogal
verrassend op het verkiezingstoneel ver
schenen om te verklaren dat Humphrey
en Muskie naar zijn mening het geschikt
ste koppel vormen om de problemen op
te lossen waarvoor de Verenigde Staten
staan.
Kennedy sprak in Chicopee, in Massa
chusetts. Hij zou zijn standpunt nader toe
lichten na zijn terugkeer in Washington.
TEL AVIV (AP). Vijftien Arabie
ren werden gisteren gewond toen een
bom ontplofte onder een vrachtwagen op
de centrale markt in Gaza. Het gebied
werd afgegrendeld en door Israëlische
veiligheidstroepen uitgekamd.
Het Israëlische leger heeft bekendge
maakt dat bij een botsing tussen Jor
daanse en Israëlische troepen drie grens
wachten werden gewond. Een woordvoer
der beschuldigde de Jordaniërs ervan het
vuren geopend te hebben bij de neder
zetting Neve Ur in het Beisan-dal.
De president sprak zich uit voor het
recht van Biafra, dat zich van de rest
van Nigerië heeft afgescheiden, om zelf
uit te maken of en hoe het in de toekomst
met de federatie-Nigeria verbonden zal
blijven. Frankrijk steunde Biafra maar
heeft de „republiek Biafra" niet erkend,
(Van onze speciale verslaggever)
TEHERAN. Tijdens een persconfe
rentie in Teheran heeft de secretaris
generaal van de Iraanse „Rode Leeuw en
zon" het aantal slachtoffers van de aard
beving in Iran op ongeveer tienduizend
geschat. Het is gebleken dat vele vermis
ten waren gevlucht naar andere dorpen.
Hij zei verder dat op het ogenblik vier
duizend gezinnen in tenten zijn onderge
bracht. Vóór de winter zijn intrede zal
doen, zullen voor deze gezinnen nieuwe
huizen moeten zijn gebouwd.
Het Iraanse leger heeft speciale een-
Vanmorgen zijn bijna vijfduizend
Amerikaanse mariniers begonnen
Vietnam per vliegtuig te verlaten om
terug te keren naar hun basis in Cali-
fornië. Dit betekent niet dat er een
begin is gemaakt met terugtrekking
van de troepen.
De mariniers waren in februari tij
dens het TET-offetisief door presi
dent Johnson naar Vietnam gestuurd
Ze zullen binnen drie dagen uit Da
Nang zijn vertrokken.
Bij een administratie-afdeling liggen
ingeleverde helmen en gevechtspak-
ken op een grote hoop.
(Van onze reisredacteur)
WASHINGTON Amerikaanse re
geringsfunctionarissen hebben door
laten schemeren, dat toenemende
druk zal worden uitgeoefend op de
Europese NAVO-partners om hun
aandeel in de defensiestructuur na te
komen en te vergroten. Critiek op de
De eerste stap van dit plan voorziet
in het opvoeren van de NAVO-divisies
tot hun volle sterkte. Volgens berichten
in Washington zijn een aantal van deze
divisies ver onder de normale sterkte.
Sommige divisies zouden volgens deze
bronnen een tekort vertonen van zeker
4000 man.
Stap twee betreft de uitvoering van
een plan waarover onlangs in principe
overeenstemming werd bereikt. Dit plan
streeft ernaar de Westduitse luchtmacht
uit te rusten met conventionele, niet-nu-
cleaire wapens. De Westduitse luchtmacht
is op het ogenblik alleen ingesteld op het
gebruik van kernwapens, maar alleen met
toestemming en onder toezicht van de
V.S. Beslissingen over het gebruik van
nucleaire wapens, waarvoor de lucht
macht ten koste van de Westduitse be
groting een aparte opleiding zou moeten
krijgen, komen dan vermoedelijk volle
dig in handen van de Westduitsers zelf,
e Tenslotte probeert Washington ver
anderingen aan te brengen in het mobili
satiesysteem voor reserve-eenheden die
op korte termijn moeten opkomen. Hier
bij wordt een uitzondering gemaakt voor
Nederland ,dat volgens een NAVO-expert
in Washington een adequate staat van
paraatheid onderhoudt.
De Amerikaanse regering probeert deze
hervormingsvoorstellen kracht bij te zet
ten door het verkapte dreigement dat de
NAVO-partners zonder deze herzieningen
niet mogen verwachten dat de V.S. zich
extra zal inspannen om, bijvoorbeeld,
troepen in versneld tempo naar Europa
over te brengen voor manoeuvres.
Het initiatief voor deze Amerikaanse
pressiemaatregelen schijnt genomen te
zijn onder aandrang van de Westduitse
kanselier Kiesinger. die Washington erop
gewezen heeft dat het NAVO-apparaat
niet snel genoeg heeft gereageerd op de
Russische inval in Tsjecho-Slowakije.
Nu de Amerikaanse regering in het bui
tenland steeds meer bekritiseerd wordt
voor zijn koele reactie op het gebeuren in
Tsjecho-Slowakije, zien waarnemers in de
druk op de NAVO-partners om de Euro
pese defensie op peil te brengen, een be
vestiging van hun vermoedens dal Wash
ington op het ogenblik inderdaad voor
rang verleent aan een tolerante houding
boven een duidelijke afwijzing en afkeu
ring van het Russische optreden in
Tsjecho-Slowakije.
Britse correspondenten in Washington
menen, dat er een stilzwijgende, maar dui
delijke verstandhouding tussen Ameri
kaanse en Russische regeringsleiders be
staat die ervan uitgaat dat ieder het recht
heeft om binnen zijn eigen invloedssfeer
te doen of niet te doen, wat hij wil, zon
der door de ander daarbij gestoord te
worden.
Deze theorie is minder waarschijnlijk
dan een andere opvatting, namelijk dat
president Johnson vastbesloten is. voor
namelijk om redenen van eigen gezag en
prestige en misschien ook ten behoeve
van de Democratische Partij in dit ver
kiezingsjaar, om de Russische leiders te
ontmoeten.
Zo'n ontmoeting zou de president niet
alleen opnieuw in eer herstellen als Ame
rika's staatshoofd wiens positie gedurende
de laatste maanden vooral door het op
treden van senator McCarthy en door de
gebeurtenissen in Chicago ernstig onder
graven was, maar een topconferentie met
Moskou zou ook aantonen dat de demo
craten hun greep geenszins op de inter
nationale politiek verloren hebben.
Dat is wat vooral Richard Nixon, niet
zonder bijval van zijn toehoorders, steeds
weer naar voren brengt.
heden, opgeleid in de Verenigde Staten,
de bergen van het getroffen gebied inge
stuurd om nog eventueel getroffen ge
huchten of huizen te ontdekken. De auto
riteiten zijn nog steeds niet zeker dat zij
inderdaad alle getroffen plaatsen hebben
gelokaliseerd in dit gebied dat in opper
vlakte bijna even groot is als West-Duits-
land. De troepen die zeker enige weken
lang het gebied zullen doorkruisen, zijn
uitgerust met radiozenders om het con
tact met de basis voor de reddingsopera
ties in Gonabad te onderhouden.
Het aardbevingsregistratiecentrum in
de provinciehoofdplaats Mashad heeft
meegedeeld dat ieder moment in het ge
troffen gebied weer bevingen verwacht
kunnen worden van waarschijnlijk de
zelfde kracht als de schokken die de dui
zenden doden hebben veroorzaakt.
Oost-Iran heeft vele grote en kleine
problemen op het ogenblik, maar de we
reld helpt. Evenals Nederland dat deed
in 1962, en nu weer probeert te doen,
vertelde de Marokkaanse ambassadeur in
Iran. die in Gonabad op oriëntatiebe-
zoek kwam, dat ook zijn land van plan
is een nieuw dorp te bouwen voor de
daklozen. Het zal niet lang meer duren
of Kakhk en de andere getroffen plaat
sen zijn weer uit het nieuws, hopelijk
echter niet vergeten door een wereld die
wil helpen.
(Van onze correspondent)
BONN Bondspresident Heinrich
Lübke van West-Duitsland heeft bekend
gemaakt dat hij zijn functie eerder zal
opgeven dan in september volgend jaar.
Dat is het officiële tijdstip voor de ver
kiezing van een opvolger.
De officiële reden die voor de stap
wordt opgegeven is, dat in september
óók de verkiezingen voor de Bondsdag
het Westduitse parlement plaatsvinden.
Een samenvallen van beide belangrijke
verkiezingen zou tot problemen kunnen
leiden. Hoeveel eerder president Lübke
nu zal aftreden en de weg vrij zal zijn
voor de verkiezing van een opvolger,
werd officieel niet bekend gemaakt. Vol
gens in Bonn lopende geruchten zal het
in maart van het komende jaar gebeu
ren.
De ware reden voor het vervroegde af
treden van Heinrich Lübke is niet in de
eerste plaats het samenvallen van de ver
kiezingen. De president is namelijk niet
alleen in opspraak gekomen door de uit
Oost-Duitsland gekomen beschuldigingen,
dat hij deel gehad zou hebben aan de
bouw van barakken voor dwangarbeiders
in concentratiekampen in het Derde Rijk.
Lübke heeft bijzonder ongelukkig gehan
deld bij het pareren van de aanvallen uit
Oost-Duitsland, waardoor hij aan geloof
waardigheid veel heeft ingeboet. Daar
komt nog bij dat de uitlatingen van de
president de laatste jaren steeds meer
waren belast door de 74 jaren van de
oude man.
Levenslang. Een krijgsraad heeft een
Amerikaanse marinier tot levenslange
gevangenisstraf veroordeeld voor zijn
deelneming aan de moord op vijf Viet-
namezen bij Hoeé.
EEG-gesprek. De Belgische minister van
Buitenlandse Zaken, Pierre Harmei en
zijn Westduitse collega, Willy Brandt,
hebben in Bonn besprekingen gehad
over het eventuele toetreden van Groot-
Brittannië tot de EEG.
Bezoek. Minister van Buitenlandse Zaken
Pierre Gregoire van Luxemburg is in
Belgrado voor een bezoek van twee da
gen op uitnodiging van zijn Joegoslavi
sche ambtgenoot Marko Nikezic.
