Metaalbedrijfsbonden streven
naar ideale sociale garanties
Geen economische groei
tegen elke
Blauzve fiets
van ANWB
WAGEN MET AUTOMATISCHE PILOOT
1
Nederlandse zeepfabrikanten
boos op Consumentenbond
NORTON FILTER KING SIZE
BIJ STRUCTUURVERANDERINGEN
Paraatheid marine
in Joegoslavië
vergroot
Tegemoetkoming
in studiekosten
Kerk wijkt voor
de Forsytes
Kwart miljoen
schade door brand
Norton Filter King Size - rijpvitaal, echt.
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1968
11
Twee troepen
Sociale hinder
WEGENS ONDERZOEK AFWASMIDDELEN
Verschillend
gewaardeerd
Onverantwoord
Ook voor m.a.v.o en l.b.o.
ÜORTO
U rookte nog geen filter?
Doe het nu!
Steeds meer mensen roken een filtersigaret.
Want Norton Filter King Size
is volle echte tabak, tabak die er is!
Norton Filter King Size met het direct® filter
geeft een zachte en toch verrassend-echte smaak.
Koop nu Norton Filter King Size
25 voor f 1,50
99
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM „Wij willen voor
komen dat het bedrijfsleven slechts
de economische kosten van zijn tech
nische vooruitgang betaalt en niet de
sociale. Die zouden dan namelijk door
de gemeenschap moeten worden opge
bracht, via de algemene middelen.
Maar dat is niet juist. De bedrijven
moeten zelf voelen dat hun streven
naar economische groei voor anderen,
de werknemers, hoge offers kan be
tekenen".
Nu heeft de vakbeweging helemaal niet
de pretentie dat zij dit vraagstuk van de
„sociale kosten" zelf kan uitzoeken. „Wij
willen daarover met alle belanghebben
den vrijuit van gedachten wisselen, hoe
wel dat nu wat moeilijk ligt. De onder
handelingen over een nieuwe CAO zijn al
begonnen, zij moeten op X november zijn
afgerond. In die onderhandelingen komt
het natuurlijk niet meer zo gemakkelijk
tot vrijblijvende gedachten, wisselingen
zegt de heer Vos.
Deze sociale kosten zijn een heel vat
ruimer begrip dan we verstaan onder de
normale afvloeiingsregelingen. Sociale
kosten zijn bijvoorbeeld ook de kosten
van her- en bijscholing van de ontslagen
werknemers of van werknemers die an
ders ontslagen zouden worden. Ook valt
daaronder loon-doorbetaling tijdens deze
studie en tegemoetkoming in verhuiskos
ten als gevolg van noodzakelijke struc
tuurwijzigingen.
Hoe denkt men in ondernemerskring
over deze opvatting van sociale kosten?
„De ondernemers zien zeker het belang
van deze opvatting wel in, maar helaas
handelen ze er niet steeds naar. Nu zijn
er in sommige bedrijfstakken al wel enke
le resultaten in de goede richting. In de
bouw is een omscholingsfonds opgericht,
de grafische industrie heeft een fonds op
gericht, waaruit de sociale gevolgen van
fusies en concentraties worden betaald,
en ook de journalisten-CAO kent een der
gelijke bepaling. Maar in een grote be
drijfstak als de metaal, waar de techni
sche en economische vooruitgang kijk
maar naar de fusies en de mechanise
ring sneller gaat dan elders, bestaat
zoiets niet.
In ondcrnemerskringen staan globaal
twee groepen tegenover elkaar. Bedrij
ven, die veel met dit probleem te maken
hebben, vinden dat de overheid of een al
gemeen fonds hier moet bijspringen, het
geen natuurlijk toch neerkomt op betaling
uit een fonds, dat door het hele bedrijfs
leven wordt gevuld. En daarom zeggen
de bedrijven, die daar minder mee te ma
ken hebben, dat de veroorzakers van nie
kosten die dan ook zelf moeten dragen en
niet op hen moeten verhalen.
Het ligt hier hetzelfde als bij de water
en luchtverontreiniging. Nu is het daar
een afgedane zaak: wie de rommel maakt,
moet die ook maar opruimen. Zover zijn
we met de sociale rommel nog niet. Nu
geloof ik dat dat meningsverschil over
de betaling wal is op te lossen. Het gaat
principieel om de erkenning van die so
ciale kosten en de vraag wat je daar wel
en wat je daar niet toe rekent".
Wordt de economische groei niet afge
remd, als de bedrijven ook de sociale ver-
zerekingen krijgen gepresenteerd van hun
technische en economische plannen?
„Het is heel goed mogelijk, dat automa
tisering op een gegeven moment niet
meer interessant is, als blijkt dat het
duurder is aan sociale en economische
kosten samen dan het >plevert aan bespa
ring van lonen. Maar dat is ook juist onze
bedoeling. Ons standpunt is: we juichen
economische groei toe .maar niet tegen
elke prijs. En dat is: de sociale kosten
mogen de economische groei niet over
treffen, want dan is er helemaal geen
sprake van groei. Maar om dat te kun
nen zien moeten die sociale kosten samen
bij de economische worden opgeteld voor
diegenen die de beslissing nemen. Dat
zijn de ondernemers".
Op die manier moeten de kosten die ge
maakt moeten worden voor overtollige
werknemers dus bij de investeringen
worden opgeteld?
„Daar komt het wel op neer. Dat brengt
je op het vraagstuk hoe ïoog het tempo
van de automatisering en technische voor
uitgang in het algemeen kan zijn, zuiver
financieel gezien. We hebben de indruk,
dat het tempo sterk wordt overschat.
Want juist in een tijd van opeenvolgende
technische veranderingen, zoals nu, moe-
BELGRADO (Reuter). De paraatheid
van de Joegoslavische marine is ver
groot opdat zij „alle noodzakelijke op
drachten" kan volbrengen.
Dit heeft vice-admiraai Bogdan Peco-
tic bevelhebber van het militaire gebied
van Split, volgens het Joegoslavische pers
bureau Tanjoeg verklaard in een rede tij
dens de viering van de „dag van de
Joegoslavische marine".
Kennelijk is dit een waarschuwing aan
de Russen dat Joegoslavië vastbesloten
is de Adriatische kust te verdedigen.
ten de bedrijven zeer snel apparatuur
vernieuwen om bij te blijven. Dat vergt
meer kapitaal dan beschikbaar is, met
als gevolg een hoge 'entestand. Dat remt
de vooruitgang meteen al af. Althans, ze
gaat langzamer, dan technisch wel moge
lijk zou zijn. Die situatie maken we nu
mee. Wij van de vakbeweging menen dan
ook, dat de druk die op de ondernemers
ligt en waar zij ook zo over klagen ,niet
de druk van de loonopdrijving is, maar
de druk van het investeringstempo en
het kapitaal tekort".
Welke gronden voert u aan om de werk
nemers, die door de technische en econo
mische vooruitgang worden uitgeran
geerd, zulke uitgebreide tegemoetkomin
gen te geven? Is de wachtgeld- en werk
loosheidswet niet voldoende?
„In een politiek van volledige werkge
legenheid moet iedereen zo goed moge
lijk in staat worden gesteld mee te wer
ken aan de economische groei .Wordt hij
uitgerangeerd buiten zijn schuld, maar
door economische en technische vooruit
gang, dan is het in het belang van onze
economie zelf dat de man zo snel moge
lijk weer aan de slag komt. Daartoe moet
hij wellicht worden omgeschoold, en dat
hoort dan bij zijn arbeidsprestatie. Daar
voor moet hij dus volledig worden door
betaald.
Daar komt bij, dat het stelsel van scha
deloosstellingen en loondoorbetalingen
bij de mensen het gevoel kan wegnemen,
dat de technische vooruitgang iets heel
gevaarlijks is die hun bestaan bedreigt.
Het kan er aan meehelpen de arbeidende
bevolking te wennert aan het idee dat ze
zo nu en dan wel eens van beroep of be
zigheid of woonplaats moeten verande
ren om aan de slag te kunnen blijven.
Als daarvoor uitstekende tegemoetkomin
gen bestaan, dan heeft dat dus twee voor
delen: het bedrijfsleven bedenkt zich wel
twee keer voor ze zo maar de mensen
ontslaat en machines koopt, en gebeurt
99
99
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. Na de witte fiets nu
de blauwe. De blauwe fiets wordt gepre
senteerd door de ANWB. Hij is bestemd
voor automobilisten, die hun auto in het
Haagse technostation van de ANWB laten
keuren en daardoor hun vervoermiddel
voor korte tijd moeten missen. Op de
blauwe fiets kunnen zij dan naar hun
werk gaan of boodschappen doen.
Als het blauwe fietsenplan bij het pu
bliek succes heeft, zullen ook andere tech-
no-stations met deze tweewielers worden
uitgerust. Dezer dagen bestaat de ANWB
techno-dienst twintig jaar. In 1948 werden
600 autokeuringen verricht, vorig jaar wa
ren het er ruim 53.400. Er is thans een
landelijk net van veertien technostations.
Onlangs zei de voorzitter van NVV-
metaalbedrijfsbond, Maarten Zonder
van: „In 1965 dachten we nog dat we
de werkloosheid als gevolg van fusies,
rationalisatie en automatisering in het
bedrijfsleven door goede afvloeiings
regelingen een noodverband zou
den kunnen opvangen. Thans menen
wij, dat dat niet meer het geval is. Wij
kiezen wél voor economische groei,
maar niet tegen elke prijs".
Deze woorden hebben actuele bete
kenis gekregen met de reuzenfusie van
Rijn-Schelde en VMF-Werkspoor met
gedeelten van het concern Wilton-
Fijenoord Bronswerk. De vakbonden
eisen een „sociaal plan" van deze on
dernemingen met garanties tegen so
ciale gevolgen als gevolg van deze
overwogen ondernemersbeslissingen.
We hadden een gesprek met de heer
P. J. Vos, hoofd van de sociaal-eco
nomische afdeling van de NVV-me-
taalbedrijfsbond, over „de ideale so
ciale garantie".
dat toch, dan hoeven de ontslagenen daar
geen grote rancunes over te koesteren".
Deze ideeën zou men een „sociale hin
derwet" kunnen noemen
„Dat is een hele goede term. Trouwens,
wij vinden dat deze zaak niet uitsluitend
voor onze bedrijfstak kan worden gere
geld. Dat zou in het hele bedrijfsleven
moeten komen vast te liggen, en op den
duur zelfs wettelijk moeten worden gere
geld".
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. De Nederlandse vereni
ging van zeepfabrikanten is boos op de
consumentenbond. In het septembernum
mer van de Consumentengids publiceert
de bond een vergelijkend kwaliteitsonder
zoek van afwasmiddelen en komt daarin
tot de conclusie, dat de afwasmiddelen
onderling nauwelijks in werking verschil
len. De prijsverschillen zijn echter wel
groot. Zij adviseert de consument daarom
het eens met een goedkoop middel te pro
beren.
De zeepfabrikanten zijn fel in verzet
gekomen tegen de stelling als zou er nau
welijks verschil in vaatwasvermogen zijn
tussen de onderzochte merken. In een
communiqué bestrijden zij met name de
door de consumentenbond toegepaste on
derzoek plaatsvond heeft de Nederlandse
vereniging van zeepfabrikanten de consu
mentenbond erop gewezen dat de te vol
gen onderzoekmethode bij alle terzake
kundigen onbekend is" aldus het commu
niqué. De consumentenbond zou dit ad
vies echter in de wind hebben geslagen.
De zeepfabrikanten stellen verder dat
een aantal produkten uit de door de con
sumentenbond gepubliceerde lijst precies
dezelfde samenstelling en hetzelfde afwas-
vermogen heeft. Toch worden zij in het
NCB-onderzoek verschillend gewaardeerd
„Het afwasvermogen kan misschien een
fractie verschillen, maar toch niet zoveel
dat het ene merk als redelijk en het an
dere als goed wordt bestempeld", zei een
woordvoerder van de NVZ. „We vragen
ons af welke normen voor de waardering
goed of redelijk zijn aangelegd".
Voorts staat in het communiqué dat de
Consumentenbond twee afwasmiddelen
met hetzelfde actieve type stof, waarvan
de concentratie en het afwasvermogen
van het ene ruim twee keer zo hoog
ligt als van het andere in dezelfde rubriek
heeft gerangschikt.
De Nederlandse vereniging van zeepfa
brikanten stelt uitdrukkelijk dat zij zon
der meer het bestaansrecht en de taak
van consumentenorganisaties erkent. Zij
meent echter wel te mogen eisen dat ver
gelijkend warenonderzoek op verantwoor
de wijze geschiedt. „In het onderhavige
geval is daarvan bepaald geen sprake".
Benoeming hoogleraar. Tot gewoon hoog
leraar in de klinische psychologie aan
de universiteit van Groningen is be
noemd dr. P. E. Boeke, thans lector met
dezelfde leeropdracht aan deze univer
siteit.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. De thans in werking ge
treden Mammoetwet heeft ook consequen
ties voor de vergoeding van studie- en
reiskosten van leerlingen van het m.a.v.o.
en l.b.o. Deze categorie viel vóór 1 augus
tus onder de regeling van het voortgezet
gewoon lager onderwijs. Voor het school
jaar 1968-'69 is een voorlopige regeling
voor tegemoetkoming in bovengenoemde
kosten vastgesteld. Hieronder valt ook het
l.a.v.o. Zij brengt een lichte verbetering
in de regeling die al bestond voor scholen
van het lager beroepsonderwijs.
In 1969 zal er voor m.a.v.o., l.a.v.o. en
l.b.o. een definitieve regeling komen. Voor
leerlingen van het v.w.o., h.a.v.o. en mid
delbaar en hoger beroepsonderwijs geldt
de toelagenregeling, die begin van dit
jaar is bekend gemaakt
De regeling voorziet in een tegemoet
koming in studiekosten in strikte zin zo
als boeken en leermiddelen tot maxi
maal 42.50 per jaar en reiskosten als de
afstand van huis naar school langer is
dan 5 km. De toekenning is afhankelijk
van bepaalde voorwaarden. Alle aanvra
gen moeten op aanvraagformulieren, die
binnenkort op de scholen zijn te krijgen,
bij de school worden ingediend.
De druk-op-de-knop auto van de
toekomst die onlangs in Washington
is getoond. De wagen zal zich zelf
kunnen besturen terwijl de inzitten
den naar de televisie zitten te kijken.
In de stoelen zitten massage-appa
raten gebouwd voor vermoeide rug
gen. Het wagentje kost 75.000 dol
lar.
(Van onze redacteur geestelijk leven)
HAARLEM De Forsyte Saga heeft
in Nederland lang de avonden van vele
gezinnen beheerst. Maar ook in Engeland
heeft het tv-seriespel grote invloed. De
Daily Mail meldt dat in het plaatsje Ci
rencester, Gloucestershire, de tijd van de
avonddienst van een kerk is veranderd in
verband met de Forsytes. De kerkgangers
kunnen niet op tijd uit de avonddienst
thuis zijn om het begin van de uitzen
ding vijf voor half acht te halen.
De kerkeraad debatteerde een uur. en be
sloot toen met grote meerderheid de
avonddienst, die al vijftien jaar om half
zeven pleegt te beginnen, een half uur te
vervroegen.
JOURE De zelfbedieningszaak van
de heer T. Ypma in de Midstraat in Joure
is gisteren geheel uitgebrand. De brand
weer wist met veel moeite de belende
percelen te behouden. De schade wordt
geschat op 250.000.-. De heer Ypma was
verzekerd.
ADVERTENTIE
tfit
iiiiïiiiiiiiiiiinirniiiifitB
World Registration Pending
