VAN DAG TOT DAG
Sovjet-Unie legt nadruk op
geleidelijke oorlogvoering"
Amerika geeft
spionagetaak
Pueblo toe
Albert Schnez
bevelhebber
Duits leger
Franse minister Faure
moet concessies doen
Erlander - 22 jaar Zweeds premier
of "n bank
NA VEERTIG JAAR
commentaar op actuele zaken
Volgens Britse militaire experts
Kernprogramma
van China
vertraagd
Sfeer in Parijs
blijft gespannen
Kandidaat voor
Witte Huis
amm
Bontmodehuis
DICK BARTELS
TOT ZATERDAG A.S.
nog 10% zomerkorting
VRIJDAG 13 SEPTEMBER 1968
3
BONTMANTELS
STOLA'S
CRAVATTES
HOEDEN
Aangesloten bij de Ned. Ver.
van Bontwerkerijen.
Onrust aan de Jordaan
Weer aardbeving in Iran
T roepenmacht
Midden-Oosten
Na „grondig onderzoek"
Niet tevreden
Twee talenten
Klad
Onrustbarend
interieurs
De Russische ingreep in Tsjechoslowa-
kije heeft niet alleen de aandacht van de
oorlog in Vietnam afgeleid, maar is ook
door sommige belanghebbenden gebruikt
om de gebeurtenissen in Vietnam te
rechtvaardigen. Dat is geen houdbare
tactiek.
De oorlog in Vietnam wordt en werd
immers niet gevoerd om de schaal te doen
overslaan ten gunste van een liberaal
regime tegenover een dictatuur, maar om
de invloedssfeer van de Verenigde Sta
ten in Azië niet te doen afbrokkelen. De
middelen die de Verenigde Staten en hun
bondgenoten in Vietnam toepassen om te
verhinderen dat het land zijn oorspron
kelijke eenheid terugvindt onder een
communistisch getinte constellatie zoals
die door de Noordvietnamese leider Ho
Tsji Min wordt nagestreefd, zijn bijzon
der grof en bloedig. De middelen die door
de Vietcong met medewerking van Ho
Tsji Min worden aangewend om te trach
ten, het zuidelijke regime ten val te bren
gen, zijn dat ook. De inzet van deze „sme
rige" oorlog echter door de geschied
schrijver Jean Lacouture betiteld als „de
lafste, de overbodigste oorlog in de ge
schiedenis" is geen andere dan die,
welke de Sovjet-Unie tot haar schande
lijke onderwerping van de Tsjechen
bracht.
Nu kan men uiteraard redetwisten over
de vraag of de doelstellingen van de
communist Dubcek niet veel edeler, men
selijker en toleranter waren dan die van
Ho Tsji Min, maar het blijft toch een
feit dat zowel Dubcek als Ho Tsji Min
streefden en streven naar een nationale
onafhankelijkheid in een sociaal-commu
nistische samenleving.
Die kwestie van onafhankelijkheid des
lands heeft van de Noordvietnamese lei
der Ho Tsji Min al heel wat meer in
spanningen gevergd dan van Dubcek.
Terwijl de gematigde communisten in
Praag pas aan het begin van hun libera
lisatieproces stonden en niemand nog met
zekerheid kon voorzien of daar een re
gime uit zou voortkomen dat een aan
vaardbare synthese tussen communisme
en democratie mocht heten, had Ho Tsji
Min al twee bloedige, uitputtende vrij
heidsoorlogen tegen vreemde overheer
sers achter de rug: tegen de Japanners
•n de Fransen, en was hij bezig aan de
derde grote strijd voor het ene, onver
deelde en onafhankelijke Vietnam tegen
de zuidelijke marionetten en hun helpers
de Amerikanen.
Niemand zal willen ontkennen dat
Dubcek een communist is. Ho Tsji Min
wordt gemakshalve ook als zodanig ge
brandmerkt, waarmee echter met even
groot gemak wordt voorbijgegaan aan
het feit dat hij zijn politieke leven heeft
besteed aan een worsteling om los te ko
men van zowel China als de Sovjet-Unie.
De meest betreurenswaardige uitkomst
van de Amerikaanse oorlog in Vietnam
is dan ook zeker de onvermijdelijkheid
waarmee Noord-Vietnam wordt gedreven
in de armen van hen, die het als vijan
den maar in feite dat wereldcommunisme
schouwt.
Er zijn weinig voorbeelden van een zo
moeilijke, subtiele positiekeuze van een
klein land temidden der groten als de
keus die Ho Tsji Min voortdurend op
nieuw moet doen: zich verdedigen tegen
Amerika, maar dan met de wapens, en
tegelijk zich verdedigen tegen China en
de Sovjet-Unie, maar dan met een ge
slepen, oosterse diplomatie.
ADVERTENTIE
SPECIAALZAAK IN
PELTERIJEN
Wagenweg '26 rood - Haarlem
Telefoon 14360
GESLOTEN HUIS OP 1e ETAGE
Ruime parkeergelegenheid.
Een spoedige vrede in Vietnam zou een
einde maken aan de vreselijke vergis
sing der Amerikanen, die menen in dit
land het wereldcommunisme te bestrij
den maar in feite dat wereldcommunisme
aan de macht helpen. Het is duidelijk
dat China begerige blikken naar Vietnam
werpt, maar even duidelijk is het dat de
Sovjet-Unie deze buit aan Peking niet
gunt. Ho Tsji Min echter wil zijn land
niet opnieuw een prooi van wie dan ook
laten worden, maar heeft zich nu te con
centreren op een uitputtende, afschuwe
lijke strijd die dagelijks met vele tonnen
bommen aan zijn deur komt kloppen.
Hij heeft nooit de hulp van Peking-China
ingeroepen, behalve dan dat hij om ma
teriële steun voor de uitrusting van zijn
leger heeft verzocht. Hetzelfde geldt voor
zijn houding tegenóver de Sovjet-Unie.
De controverse tussen de twee grote com
munistische machten is in Vietnam door
de Amerikanen wel op een allerongeluk
kigste manier ongebruikt gelaten. Een on
afhankelijk Vietnam, onder een natio-
naal-communistisch regime desnoods, is
altijd nog te prefereren boven een Viet
nam dat voor de helft basis van Rusland
of China zou zijn, en voor de andere helft
met Amerikaans kunst- en vliegwerk tot
een soort schijn-democratie is gemaakt.
Het is niet duidelijk waarom een com
munist als Dubcek aanspraak mag ma
ken op de overweldigende sympathie van
het Westen in zijn streven naar nationale
onafhankelijkheid, terwijl de communist
Ho Tsji Min als wereldvijand no één
wordt uitgekreten. Daarbij komt nog, dat
Ho Tsji Min in het verleden wél de steun
van de Amerikanen heeft gehad bij zijn
met succes bekroonde pogingen om de
Fransen kwijt te raken.
Kenners van de mysterieuze Ho Tsji
Min, die als een legendarische vrijheids
held op de handen wordt gedragen, beto
gen dat Noord-Vietnam bereid zou zijn
de Amerikanen alles te vergeven, zodra
zij de oorlog zouden doen ophouden en
zouden meewerken aan de Vietnamese
eenheid.
In Washington overheerst echter blijk
baar de koppige overtuiging, dat ge-
zichtsbehoud zwaarder weegt dan een
realistische beslissing, en dat de perma
nente verdeling van Vietnam een betere
dam tegen China en de Sovjet-Unie
vormt dan een onafhankelijk en verenigd
Vietnam onder een liberaal communisme
Zou men deze stelling ook willen toepas
sen op Tsjechoslowakije, dan zouden de
verering en bewondering voor Dubcek
boter aan de galg zijn. Maar voor de
Europese waarnemer is Praag dichterbij
dan Hanoi. De inslag van de dagelijkse
bommenregen is hier helaas niet te
horen
TEL AVIV (Reuter) Arabische ter
roristen hebben tweemaal het vuur ge
opend op twee Israëlische patrouillewa
gens aan de andere kant van de Jordaan.
De incidenten speelden zich in enkele
ogenblikken af. Aan Israëlische zijde werd
niemand gewond.
TEHERAN (AP). Gisteren hebben
zich in het gebied in Iran, dat 31 augus
tus door een zware aardbeving werd ver
woest, opnieuw twee aardschokken voor
gedaan.
Het Iraanse Rode Kruis, de „Rode
Leeuw en Zon", heeft geen melding ge
maakt van slachtoffers.
(Van onze correspondent)
LONDEN De Sovjet-Unie legt
meer nadruk op een „geleidelijke
oorlogsvoering". Evenals de NAV'O-
landen besteedt zij meer aandacht
aan conventionele troepen. Het zal
hierdoor mogelijk zijn eventueel een
direct kern-conflict tussen oost en
west te voorkomen.
Dit is één van de conclusies, die mili
taire experts in Londen hebben getrok
ken uit een rapport, „The Military Ba
lance", dat gisteren door het Britse Insti
tuut voor Strategische Studies werd ge
publiceerd.
•Volgens dit rapport was het Russische
leger op het ogenblik beter dan ooit uit
gerust voor het gebruik van infanterie-
troepen. De inval in Tsjecho-Slowakije
heeft dit bewezen, evenals een aantal
oefeningen van de legers van het War-
schau-verdrag, waarbij troepentransport-
vliegtuigen wérden gebruikt. De Russi
sche marine bezit voorts voor de eerse
maal schepen, die tanks aan wal kunnen
brengen.
Het onderzoek van het instituut
heeft trouwens uitgewezen, dat de NAVO
wat betreft vliegtuigen en tanks door 1 et
Warschau-pact wordt overschaduwd. Ter
wijl het Westelijke blok 6400 tanks en
4750 vliegtuigen bezit, is het Oostelijk
blok 15.800 tanks en 8.130 vliegtuigen
rijk.
Daartegenover staat, dat het Westen
een betere tankverdediging heeft en dat
zijn vliegtuigen beter geschikt zijn voor
de aanval dan die van het Warschau-pact.
De troepenmacht van beide blok
ken zijn vrijwel gelijk. De Warschau-le-
gers hebben 990.000 man onder de wape
nen; de NAVO-legers 875.000. Daarbij
komen nog de Franse soldaten, ongeveer
280.000 in getal. Frankrijk doet echter
niet mee aan de geïntegreerde militaire
planning van de NAVO.
De Sovjet-Unie blijft niet langer achter
bij de V S. wat betreft de intercontinen
tale raketten. Het laatste land telt op het
ogenblik 1054 raketten en de Russen heb
ben niet veel minder. De Amerikanen
hebben nog het voordeel, dat hun nieuwe
„Minute"-raketten voor de lange afstnd
met vaste brandstof zijn uitgerust, terwijl
de Russen nog steeds vloeibare brandstof
gebruiken. De Amerikaanse raketten kun
nen daardoor sneller in gebruik worden
gesteld.
Het rapport onthult verder, dat het
Chinese kernprogramma door de cultu
rele revolutie en de politieke spanningen
daaruit voortvloeiend ernstig is ver
traagd. In het jaar 1968 werden er geen
nieuwe Chinese kernproeven genomen en
die van december 1967 is vermoedelijk
mislukt. De voorspelling, dat China in
1968 zijn eerste raket voor de middel-
WASHINGTON (Reuter) De Verenig
de Staten hebben toegegeven dat het ver
kenningsschip „Pueblo" opdracht had
Russische vlooteenheden te bespioneren
en voor de Noordkoreaanse kust elektro
nische afluistering te bedrijven.
Met goedvinden van het Pentagon pu
bliceerde het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken een kopie van de ge
heime instructies, die op 5 januari aan de
„Pueblo" waren verstrekt bijna drie
weken voordat Noordkoreaanse kanon
neerboten het schip opbrachten.
De publikatie van het document heeft
voornamelijk tot doel de Noordkoreaanse
beschuldigingen te ontzenuwen als zou de
„Pueblo" opdracht hebben gehad vreem
de kusten tot op drie mijl te naderen.
De Noordkoreanen houden vol dat het
schip hun territoriale twaalf-mijlstrook
heeft geschonden. Volgens de nu bekend
gemaakte instructies moest de „Pueblo"
een minimumafstand van dertien zee
mijlen tot de kust bewaren.
Een eenmotorige Stinson, waarmee
de Amerikaanse piloten Parker en
Cramer in 1928 via Ontario en Enge
land naar Stockholm wilden vliegen,
maar bij Groenland een noodlan
ding moesten maken, is gisteren, na
veertig jaar in een natuurlijke ijs
kast van het barre Groenland te
hebben doorgebracht, geborgen. Op
de foto bij het vliegtuig William
Cramer, broer van de navigator en
Victor Hossel.
bare afstand in gebruik zal kunnen ne
men, zou zeker niet uitkomen.
Over het Midden-Oosten vertelt het
rapport tenslotte, dat de Sovjet-Unie de
Arabische landen weer genoeg vliegtui
gen, tanks en kanonnen heeft geleverd
om hun legers op het oude peil te bren
gen. Het zou echter volgens de experts
nog zeker twee jaar duren voor deze
legers weer kunnen opereren. Deze ver
traging is te wijten aan een gebrek aan
geschoolde militairen.
BONN (AP) Majoor-generaal Albert
Schnez, die werd gepasseerd voor de be
noeming van een belangrijke post bij de
NAVO in verband met zijn nazi-verleden,
is benoemd tot de nieuwe bevelhebber
van het 278.000 man sterke leger van West
Duitsland.
Door de bekendmaking van de benoe
ming die ingaat op 1 oktober, heeft het
ministerie van Defensie nieuwe beschuldi
gingen yerworpen dat de 57-jarige gene
raal „voor 150 percent een nazi is ge
weest en eens een hogere officier heeft
aangegeven omdat hij anti-nazi uitlatin
gen had gedaan." Een „grondig onder
zoek" zou hebben uitgewezen dat de be
schuldigingen tegen Schnez ongegrond
zijn.
(Van onze correspondent)
PARIJS. Zonder al te grote inciden
ten zijn de twee grote universiteiten van
de Sorbonne en Nanterre gisteren weer
open gegaan. De eerste bezoekers waren
de buitenlandse toeristen,die niet wisten
wat zij zagen, zo schoon was het overal.
Op de muren geen enkel aanplakbiljet
en krijttekening meer. Pas later in de
morgenuren kwamen de studenten. Ook
Nanterre zag er op z'n paasbest uit. Daar
kon men op de zwarte borden lezen dat
Cohn Bendit's dossier was nagekeken
door de professoren en dat zij hem een
hoog intellectueel gemiddelde gaven.
Wat er volgende week met de examens
zal gebeuren valt niet te voorspellen. Een
commissie van professoren en studenten
heeft aangekondigd dat die dag een sta-
VIENTIANE. (AFP) Er heeft zich
een nieuive kandidaat aangemeld voor
het Witte Huis. Het is een psychiater
de 44-jarige Sheldom Cholst die
vreest dat de wereld te veel afhanke
lijk wordt van mensen met te weinig
intelligentie, maar met te machtige
wapens. De Republikeinse kandidaat
voor het presidentschap, Richard
Nixon, acht hij bijzonder gevaarlijk.
Cholst maakte zijn kandidatuur be
kend in de Laotiaanse stad Vientiane,
waar hij zich trouwens in het begin
van dit jaar al had uitgeroepen tot
staatshoofd van de V.S. in balling
schap. Inmiddels heeft hij een „scha-
iuw-regering" gevormd waarin zes
mannen zitting hebben uit verschillen
de landen. Hij zoekt nu een staatsse
cretaris van Voorlichting voor het
contact met de wereldpers.
Enkele programmapunten van de
psychiater zijn: Hereniging van Noord
en Zuid-Vietnam onder de oud-Keizer
van Annam Bao Dai, volksvoorlichting
voor een goed gebruik van Isd. Af
schaffing van alle seksuele taboes en
een onverwijld overgaan naar de
maatschappij van het jaar 2.000.
Hij zei eerst erover gedacht te heb
ben, of de procureur-generaal in New
Orleans, Jim Garrison misschien een
geschikte kandidaat voor het presi
dentschap zou zijn.
Cholst sluit de mogelijkheid niet uit,
dat hij met zijn kandidatuur een roe-
oende in de woestijn zal blijken te
zijn.
MMMMMRRA l
(Van een medewerker)
Stage Erlander, wiens regering in de weegschaal zit bij de Zweedse
algemene verkiezingen van zondag aanstaande, is de onbetwiste houder
van het westelijke democratische premierschap duurrecord Geen col
lega staatsman in een westelijke democratie heeft, zoals hij, 22 jaar aan
één stuk aan het hoofd gestaan van alle kabinetten. Een andere bijzon
derheid is, dat het allemaal sociaal-democratische regeringen waren van
een eigen stempel.
AAN HET open haardvuur van zijn
landhuis „Harpsund" pleegt Erlander
in ,goede verstandhouding te praten
met leiders van de industrie en van
de zakenwereld. Als een van zijn ver
diensten geldt, dat hij niet alleen voor
een gesmeerd contact heeft gezorgd
tussen zijn regering en de Socialisti
sche Partij en vakbonden, maar dat
hij bij die beraadslagingen in zijn bui
tenhuis ook overeenstemming met het
bedrijfsleven bereikte voor de uit
bouw van de welvaartsstaat die Zwe
den in de afgelopen decennia gewor
den is.
Het valt dan ook te verwachten dat
zijn regeerperiode met die eigen prag
matische vorm van socialisme de ge
schiedenis in zal gaan als die van de
„Harpsund-democratie". Het is overi
gens duidelijk, dat Erlander voor zich
zelf nog niet tevreden is met een
plaats in de geschiedenis, maar dat hij
hoopt dat de schaal, al is het maar
met het traditioneel geworden kleine
overwicht, bij de aanstaande stemming
voor de Tweede Kamer van het par
lement wéér zal doorslaan ten gunste
van zijn team.
Dat zal hem immers perspectief bie
den voor een nieuwe toekomst voor
zijn beleid. Een toekomst, die de „his
torie" van de „Harpsund-democratie"
van zijn persoonlijke duurrecord nog
interessanter zou kunnen maken.
Geschiedenis was één van de terrei
nen, waarop Tage Erlander zich in zijn
studietijd heeft bewogen. Aan de uni
versiteit van Lund waar ook veel
andere Zweedse politici zijn opgeleid
studeerde hij bovendien rechten en
economie. Hij deed er doctoraal exa
men in de filosofie. Zijn talenten gaven
hem de kans, zich in althans twee
richtingen te onderscheiden: de we
tenschap én de politiek.
Zwedens premier Erlander
Beide gebieden van activiteit zijn
aan bod gekomen. Na zijn studie heeft
hij tien jaar lang (van 1929 tot 1939)
de wetenschap kunnen beoefenen als
redacteur van de grote Zweedse ency
clopedie „Svensk Upplagsbok". Weldra
(in 1933) begon ook de politieke prak
tijk beslag te leggen op een deel van
zijn tijd. Hij werd toen voor het eerst
in de Tweede Kamer gekozen.
Erlander onderscheidde zich als par
lementariër zodanig, dat hij in 1939
de encyclopedie de encyclopedie moest
laten, misschien nog zonder het besef
dat hij op het punt stond zelf stof te
gaan opleveren voor enkele kolommen
onder de letter E.
In 1939 werd hij benoemd tot secre
taris-generaal van het ministerie van
Sociale Zaken. In 1944 werd hij mi
nister van Sociale Zaken, in 1945 mi
nister van Onderwijs en in oktober
1946 bereikte hij de top die voor hem
een hoogvlakte werd: de functie van
premier.
Zijn vrouw, Aine Erlander-Ander
son. had tijdens zijn ministerschap van
Onderwijs „onder hem geressorteerd"
omdat zij was blijven werken als lera
res wis- en scheikunde op een Stock-
holms meisjeslyceum. Later moest zij
inmiddels moeder van twee jonge
Erlanders die baan opgeven om zich
geheel te wijden aan de positie van
eerste vrouw van het land.
Premier Tage Fritjof Erlander werd
op 13 juni 1901 geboren als zoon van
een liberaal gezinde dorpsonderwijzer
en organist in het dorpje Ramsaehr,
in het Zuidzweedse district Vaermland.
De (verdeelde) oppositie van libera
len, centristen en conservatieven heeft
hem in de felle verkiezingsstrijd van
de afgelopen weken verweten, dat in
Zwedens welvaartsstaat de klad ge
komen zou zijn.
Zijn aanhangers hebben dat ten
scherpste ontkend, waarbij zij onder
meer wezen op de gestegen exportcij
fers van de industrie, die door de so
cialistische regering nog nooit met na
tionalisatie is bedreigd en die naar hun
zeggen het volle pond krijgt in de nu
22-jarige „Harpsund"-democratie.
king zal beginnen als de parapolitie niet
uit de faculteiten wordt verwijderd. Het
is deze verkapte politie extra aange
nomen surveillanten die het extremis
me bij de studenten in de kaart speelt
In „Le Monde" van gisteren staat dat
één extremist op de tien studenten vol
doende is om het werk van de universi
teiten te verlammen. Dat gevaar van ver
lamming dreigt volgens het blad inder
daad: „óf het komt door de boycot van
de examens, óf het komt door de maat
regelen die de boycot willen verhinderen"
De parapolitie drijft de studenten naar
sabotage van de examens en werkt op
de studenten als de bekende bewegende
rode lap op de stier.
Het cónservatisme bij een deel van de
hoogleraren en niet te vergeten ook
binnen de gaullistische meerderheid
is volgens „Le Monde" bepaald onrustba
rend. De minister van Onderwijs, Edgar
Faure, heeft, toen hij kortgeleden zijn
nieuwe portefeuille kreeg vóór de al
gemene verkiezingen was hij minister van
Landbouw de moeilijkheden niet on
derschat. Hij moest opboksen tegen con
servatieve professoren, tegen extremisti
sche studenten en hij moest de openbare
mening gerust stellen, wie de barricaden
de keel uithingen.
Nu mag men de vraag stellen of Faure
de solidariteit in de regering niet over
schat heeft, want hij moet de ene con
cessie na de andere doen.
In feite komt het erop neer, dat Faure
door de gaullisten onder curatele is ge
zet. Sommige ministers in het kabinet
zouden maar wat graag willen dat Edgar
Faure zijn hals brak om hem door een
man met de harde hand te vervangen.
Op het gaullistische congres in La
Baule hebben zowel Pompidou als Couve
de Murville gesproken. Pompidou oud-
eerste minister liet weten dat de gaul
listische meerdeheid de regering niet
blindelings zal volgen, wat kennelijk te
gen Edgar Faure was bedoeld.
Couve de Murville de huidige mi
nister-president die Pompidou is opge
volgd zei onder daverend applaus, dat de
orde zal worden gehandhaafd, zowel op
straat als in de universiteiten.
Edgar Faure zat er bij. 'Ook hij stak
een redevoering af waarvan het slot luid
de, dat de openbare mening van de rege
ring méér verwacht dan het handhaven
van de orde alléén.
ADVERTENTIE
of uw gehele interieurBij Terstal
kunt u terecht. Bij Terstal ontvangt u ad
viezen, die afgestemd zijn op uw stijlgevoel
en budget. Bent u geïnteresseerd, kom dan
eens praten over uw 'eigen' interieur.
lid distribuantenvereniging goed wonen
Wagenweg 1 en 15\ Haarlem 023-12816
voor de deur parkeren.
Mislukking. Een delegatie van dertien
man uit West-Irian onder leiding van
Korowath heeft president Soeharto om
vervanging van gouverneur Frans Kai-
sieppo verzocht omdat deze volgens hen
een „mislukking" is die destijds door
oud-minister van Buitenlandse Zaken
Soebandrio is aangesteld.
Paddestoelen. Vier kinderen van een Sici-
liaans echtpaar dat in het Westduitse
Birkmannsweiler werkt zijn overleden
na het eten van vergiftigde paddestoe
len.
Gewonden Bij gevechten tussen demon
strerende studenten en politie in Tokio
zijn 59 mensen gewond geraakt. Meer
dan 154 studenten werden gearresteerd.
