BUITENLANDERS DOOR HOOGOVENS BEGELEID
Geen moeilijkheden
met aanpassing
Arosa Sun" en „Casa Marina
bieden gerieflijk onderkomen
HP
i
t:
Voor Spaanse en Italiaanse gezinnen
Estupendo
Michel di Mattio
Goede papieren
Organisatie
Huisvesting
50 JAAR HOOGOVENS
V
99
♦♦♦VA
•V
IJMOND Omstreeks 1955 kwam men bij Hoogovens-IJmuiden en en
kele andere grote Nederlandse bedrijven tot de conclusie, dat het voor een
voldoende personeelsvoorziening inmiddels noodzakelijk was geworden
werkkrachten van elders te gaan aantrekken. Hierbij werd het oog toen
vooral gericht op Italië, welk land immers kampte met een structurele
werkloosheid. Door de Federatie van Werkgeversvakverenigingen werd
daarop een wervingsactie ondernomen, met als gevolg dat van februari
1956 tot maart 1958 in de IJmond voor Hoogovens de eerste tweehon
derdvijftig Italianen arriveerden, van wie ongeveer de helft was gehuwd.
Sindsdien is het aantal buitenlandse werknemers bij Hoogovens regelmatig
toegenomen. In 1961 werd ook Spanje door de vertegenwoordigers van
Hoogovens bezocht, waarna kort daarop de eerste groep Spanjaarden de
lange reis naar de IJmond kon ondernemen. De animo onder de Spanjaar
den voor deze werkgelegenheid was zo groot, dat bij Hoogovens thans on
geveer achthonderd Spanjaarden werkzaam zijn, tegen driehonderd Italia
nen. Weliswaar kan men nu bij Hoogovens ook enige honderden Duitsers
aantreffen, maar hun aanwezigheid houdt verband met de uitbreiding van
deze onderneming, zodat zij na de voltooiing van hun werkzaamheden
binnen afzienbare tijd weer naar Duitsland zullen terugkeren.
daardoor over een klein spaarbanksaldo
kon beschikken, bezat hij voldoende mid
delen om zijn Vicenta en Maria Amparo
uit Valencia naar de IJmond te laten over
komen. Hij verraste hen hier met de hui
dige gerieflijke woning aan de Elbestraat
in Heemskerk, waar de gelukkige gezins
hereniging kon worden gevierd.
Vicente en Vicenta geven eerlijk toe dat
de levensomstandigheden in Nederland
verre de voorkeur verdienen boven die in
Spanje, al zou het alleen maar zijn om
de studiemogelijkheden voor hun dochter.
Maria Amparo is dan ook vastbesloten
straks de hbs te gaan bezoeken. Ook de
verdiensten zijn hier „Estupendo" (voor
treffelijk) en deze wegen ruimschoots op
tegen het duurdere levensonderhoud. Voor
al omdat ook Vicenta haar regelmatige
bijdrage aan het gezinsinkomen levert,
doordat zij werkzaam is bij de schoon
maakdienst van Hoogovens.
Voorts kunnen zij allen „estupendo" met
hun omgeving opschieten, mede omdat zij
zich volledig bij de Nederlandse gewoon
ten hebben aangepast. Toch zijn zij in som
mige opzichten Spanje nog lang niet ver
geten, zoals bij de maaltijden, waarvoor
De pop ln Spaanse klederdracht en de
leikleurige affiches voor een stierenge
vecht kunnen thans immers in vele Neder
landse huiskamers worden aangetroffen,
waar zij de herinnering aan een vakantie
reisje moeten levendig houden. Alleen het
kleine vlaggetje met de Spaanse nationale
kleuren, dat op het bergmeubel de ere
plaats inneemt en verder de foto's van
kennelijk Spaanse familieleden wijzen op
de hechte banden, die er nog altijd tussen
Vicente Murria-Manos en zijn mooie va
derland bleven bestaan.
Vioente en Vicenta spreken nog maar
gebrekkig Nederlands, zodat uw verslag
gever voor dit onderhoud volkomen afhan
kelijk is geweest van de heer P. A. Peek,
de chef van de huishoudelijke dienst bij
Hoogovens en Maria Amparo, die beiden
de Spaanse en Nederlandse taal ruim vol
doende voor een gesprek beheersen.
Met hun assistentie kon Vicente ons dui
delijk maken dat hij zes jaar geleden op
advies van enige vrienden naar Neder
land kwam, om hier bij Verolme te gaan
werken. Kort daarop verwisselde hij van
standplaats om bij Hoogovens als machi
ne-brander in dienst te komen. Hij ging
hier financieel niet onbelangrijk op voor
uit, vooral omdat hij zich intussen ook het
elektrisch lassen wist eigen te maken. Na
twee jaar in het toch nog altijd enigszins
vreemd gebleven Nederland was Vicente
het alleen zijn echter meer dan beu en
omdat hij inmiddels zuinig had geleefd en
eenmaal per maand bij een speciale
Spaanse winkel in Rotterdam de ingre
diënten worden aangekocht. En dat heus
niet alleen, omdat deze aankopen het huis
houdbudget telkens met ongeveer vijfen
twintig gulden verlichten. Verder brengen
zij hun vakantie regelmatig bij familie in
Spanje door, waar hun enthousiaste verha
len over de uitstekende bevindingen in
Nederland vanzelfsprekend steeds gretig
en met de nodige interesse worden beluis
terd. Onze slotconclusie na dit bezoek aan
de familie Murria-Manos (waar wij overi
gens bijzonder hartelijk en met een gulle
gastvrijheid werden ontvangen) kan dan
ook luiden: Vicente, Vicenta en Maria Am
paro „rooien" het wel in de IJmond.
Onze volgende visite gold de Italiaanse
familie van Michel di Mattio, bankwerker
bij Hoogovens, bestaande uit zijn echtge
note Gina en hun kinderen Pio (11), Gra-
ziella (13), Mario (17), Gerardo (19) en
Antonio (20). Dit echtpaar heeft nog een
vijfde zoon Franco (27), maar deze heeft
met zijn Italiaanse vrouw inmiddels in
Heer Hugowaard een eigen gezin met drie
kinderen gesticht. Michel di Mattio en
zijn familie wonen eveneens in Heemskerk
en wel in een goede eengezinswoning aan
de Wezerstraat.
Overigens is het frappant welke overeen
komsten er bij deze Italiaanse en Spaan
se families kunnen worden aangetroffen,
omdat in de interieurs alleen de herinne
ringen aan het land van herkomst met
elkaar verschillen. Daarbij drukken ook
de heer en mevrouw di Mattio zich nog
maar gebrekkig in het Nederlands uit,
terwijl de jongste kinderen deze taal spre
ken, als waren zij hier geboren.
Toch kruipt het bloed waar het met
gaan kan, want als wij de elfjarige Pio
schertsend vragen welke voetbalclub er
bij een eventuele ontmoeting tussen Ajax
en F. C. Internazionale Italia zou moeten
winnen, antwoordt hij met overtuiging
„Wij natuurlijk". En men behoeft er dan
niet aan te twijfelen, dat Pio hiermee de
Italianen bedoelt.
De familie Murria-Manos in haar
woonkamer aan de Elbestraat in
Heemskerk.
ovens terecht, waar Michel zich zulke
goede papieren wist te verwerven, dat hij
de eerste Italiaan is geweest die door
Hoogovens in staat werd gesteld zijn ge
zin naar de IJmond te laten overkomen.
Hij was tevens de eerste bewoner van het
huis aan de Wezerstraat.
Sindsdien voelen zij zich hier allen best
op hun gemak. De drie oudste zoons heb
ben een behoorlijk betaalde werkkring ge
vonden als draaier, autospuiter en metaal
gieter en een hunner is inmiddels met een
Nederlands meisje verloofd. Pio en Gra-
ziella bezoeken respectievelijk de Sint
Franciscus- en de huishoudschool en ook
Pio heeft reeds besloten door te leren.
Mevrouw di Stefano-Mattio in Italië
Michel di Mattio werkt al sinds 1957 in
Nederland, ook al omdat hij zijn gezin in
Foggia als chauffeur niet van slechts
honderd lire per dag kon onderhouden.
Hij kwam uiteindelijk eveneens bij Hoog-
Woonark „Casa Manna" en hotel-
schip „Arosa Sun", verankerd in het
binnenspuikanaal van het Noordzee
kanaal.
(Van een onzer verslaggevers)
IJMOND „No es la misma clima
que en Espana" (Het klimaat is hier
niet zo goed als in Spanje), was ei
genlijk de enige critiek op Nederland
die wij konden beluisteren tijdens ons
bezoek aan Vicente Murria-Manos,
die met zijn echtgenote Vicenta Roco-
Marin en hun dertienjarige dochter
Maria Amparo al sedert vier jaar de
plezierige beschikking heeft over een
gezellige flatwoning aan de Elbestraat
in Heemskerk. Deze woning kon des
tijds door de bemiddeling van Hoog
ovens-IJmuiden door hen worden be
trokken. Het interieur getuigt van een
zekere welstand, waarbij het meubi
lair, compleet met een modern tele
visietoestel en een groot aquarium
zich vrijwel in niets onderscheidt van
dat bij een Nederlands gezin.
Het is logisch dat de huisvesting van
deze honderden Italianen en Spanjaard
den de directie van Hoogovens voor gro
te problemen plaatste, vooral omdat zij
steeds het standpunt heeft ingenomen
dat de vreemdeling, die uiteindelijk mee
werkt aan de uitbouw van de Nederland
se economie, hier stellig het recht op een
goede verzorging aan mag ontlenen. Van
daar dat Hoogovens deze moeilijkheden
op een destijds originele en toen nogal
ongebruikelijke manier heeft opgelost,
door in maart 1961 voornamelijk voor de
Spanjaarden het fraaie hotelschip „Arosa
Sun" met zijn zeshonderd bedden in ge
bruik te nemen. In september 1965 werd
hier voor de Italianen de woonark „Casa
Marina" met haar bijna tweehonderd-
vijftig bedden aan toegevoegd, waar in
april van hetzelfde jaar de opening van
het in Beverwijk aan de Spoorsingel ge
legen woonpark „Eurocasa reeds aan
was voorafgegaan. Ook hier zijn voorna
melijk Spanjaarden gehuisvest.
Jï* HOOGOVENS
IJMUIDEN J
f at A ti f
krijgt de gehuwde vrouw de naam van
haar echtgenoot als achternaam is hier
bijzonder gelukkig met haar gerieflijke
woning en zij onderhoudt met haar bliren
een prettig contact.
Aanpassingsmoeilijkheden hebben zij
nauwelijks gekend, wellicht omdat de Di
Mattio's heel verstandig een keuze hebben
gemaakt uit de Nederlandse en Italiaanse
levensgewoonten, waarbij zij het beste
voor zichzelf behielden. Aan de ene kant
weten wij dus niet of Grazielle erg geluk
kig is met het uitgaansverbod, dat haar
door papa Di Mattio des avonds wordt op
gelegd in Italië komt een net meisje
dan immers ook niet meer op straat
maar daar staan voor haar weer vele
prettige dingen tegenover, die in Italië vol
komen onbekend zijn.
Wanneer aldus de families Murria-Ma
nos en Di Mattio representatief kunnen
worden geacht voor de Spaanse en Itali
aanse gezinnen, die via Hoogovens in de
ze omgeving een nieuw bestaan hebben
gezocht, kan worden vastgesteld dat zij
hier met genoegen werken en leven, al
komen vooral de ouderen onder hen er
eerlijk voor uit, dat zij later toch gaarne
weer naar het vaderland willen terugke-
Voor deze gezellige Italiaanse fami
liefoto wenste Mario di Mattio zich
speciaal in kostuum te steken. Ver
der rond het echtpaar v.l.n.r. Gra-
ziélla, Tonio, Pio en Gerardo.
Casa Nostra" geschiedde geheel voor re
kening van Hoogovens.
Dit ontspanningscentrum voor buiten
landse werknemers bleek onmiddellijk
in een grote behoefte te voorzien, hetgeen
moge blijken uit het steeds stijgende aan
tal bezoekers: 1964- 37.000; 1965- 70.000;
1966- 80.000 en 1967 ruim 100.000. Vandaar
dat „Nuestra Casa Nostra" is uitgegroeid
tot hét ontmoetingspunt voor de buiten
landers uit de woonoorden en pensions
en van de gezinnen in het IJmondgebied.
Zonder de Peregrinusstichting en de
actieve functionarissen van de huishou
delijke diensten van Hoogovens, zouden
deze buitenlandse werknemers zich thans
in de IJmond ongetwijfeld belangrijk
minder op hun gemak gevoelen. Vooral
in het begin betekent de verre reis naar
het hun onbekende Nederland dat zij
waarschijnlijk alleen vaag in verband
kunnen brengen met „Regina Juliana
voor deze hoogst eenvoudige Spaanse
en Italiaanse vissers, herders of landar
beiders hgt grote avontuur van hun leven.
En dit is het stellig ook, want zij vinden
hier niet alleen een totaal ander klimaat,
maar zij moeten ook wennen aan een
nieuwe omgeving, waar het levenspa
troon en de opvattingen en gewoonten
volledig afwijken van hetgeen de zuider
ling in zijn warmere land vertrouwd was
geworden. En vraag bovendien niet wat
het voor hem betekent, met zijn steike
bindingen zover van familie en gezin te
zijn gescheiden.
Deze 3 woonoorden ressorteren onder
de huishoudelijke dienst van Hoogovens,
waarbij de huishoudelijke verzorging, zo
als het kantinebeheer en het bereiden
van de maaltijden is uitbesteed aan de
Volksbond tegen Drankmisbruik. Daar
naast functioneren nog speciale diensten
als brandwacht, medische en ordedienst,
administratie en recreatie.
Ook op het gebied van de maatschappe
lijke begeleiding laat Hoogovens zijn bui
tenlandse arbeidskrachten niet alleen, om
dat men er goed van doordrongen is dat
zij hier toch altijd onder enigszins moei
lijke omstandigheden moeten werken. Be
halve het grote verschil in taal en kli
maat, speelt hierbij ook het ontbreken
van de vooral in de zuidelijke landen zo
sterke familieband een belangrijke rol.
Vooral deze maatschappelijke begeleiding
zijn bij Hoogovens eveneens diverse af
delingen in het leven geroepen, waarvan
de functionarissen die in de meeste
gevallen de Spaanse en Italiaanse taal
beheersen ,het contact met de achter
gebleven families onderhouden en verder
het acclimatiseren van de buitenlanders
zoveel mogelijk trachten te bevorderen.
Bij dit laatste streven wordt een be
langrijke steun ondervonden van de in
Beverwijk gevestige Peregrinusstichting,
welke eveneens het opvangen en begelei
den van de vreemdelingen beoogt. Met
inbegrip van hun gezinsleden, die zich
hier inmiddels hebben gevestigd, strek
ten de over het algemeen bijzonder ge
waardeerde bemoeiingen van deze stich
ting zich per 31 december 1967 uit over
bijna vierduizend Zuideuropeanen, waar
van het grootste deel bij Hoogovens werk
zaam is.
De Peregrinusstichting, van oorsprong
een katholiek initiatief, wordt sinds mei
1957 door Hoogovens gesubsideerd, met
als gevolg dat reeds in 1958 het ontspan
ningsgebouw voor buitenlanders „Casa
Nostra" in Beverwijk zijn deuren voor
hen kon openen. Het vreemdelingenwerk
in de IJmond nam echter dermate toe,
dat deze sociëteit enige jaren later
om precies te zijn september 1964 door
een groter gebouw moest worden vervan
gen. Bouw en inrichting van dit „Nuestra
Hoewel vooral de eerste jaren onder
de buitenlandse werknemers sprake is
geweest van een groot verloop, met als
voornaamste oorzaken heimwee en aan
passingsmoeilijkheden, schijnt toch een
niet onbelangrijk deel hiervan zich al
thans voorlopig in de IJmond te willen
vestigen. Velen hunner hebben dit reeds
gedaan, hetgeen mogelijk werd omdat
Hoogovens voor huisvesting van hun gezin
nen kon zorgen.
De directie gaat hierbij namelijk van
het standpunt uit, dat de buitenlander in
dit opzicht gelijke kansen dient te worden
geboden als zijn Nederlandse collega.
Vandaar dat er naar wordt gestreefd de
buitenlander een zo goed mogelijk onder
dak te verschaffen, al zal het creëren
van hun woonruimte nimmer ten koste
mogen gaan van de Nederlandse werkne
mer.
Hierbij geldt voor de directie de over
weging, dat deze buitenlanders in feite
door hun arbeid de expansie van het be
drijf mede hebben bevorderd, welke uit
breidingen het mogelijk maakten ten aan
zien van de woonruimte meer faciliteiten
te kunnen verlenen. Welke voordelen uit
eindelijk ook de Nederlanders ten goede
komen. Vandaar dat men bij Hoogovens
de buitenlandse werknemers bij het ver
krijgen van woonruimte gelijke kansen
biedt, zodat de gehuwden onder hen, een
jaar nadat zij bij deze onderneming in
in dienst zijn getreden, voor een eigen
woning in aanmerking kunnen komen.
Met als gevolg dat reeds vele Italianen
en Spanjaarden hun vrouwen en kinde
ren naar de IJmond lieten overkomen,
waar de gelukkige hereniging in een ge
riefelijke eigen woning kon worden ge
vierd.
Van deze gezinnen hebben vooral de
kinderen zich verrassend snel bij hun
nieuwe omgeving aangepast. Zij volgen
het normale onderwijs gelijk met hun
Nederlandse vriendjes en vriendinnetjes
en velen van hen spreken de Nederland
se taal reeds zo onberispelijk, dat er nog
maar nauwelijks een vreemd accent bij
hen kan worden beluisterd. Een niet onbe
langrijk deel van deze kinderen blijkt
zich er terdege bewust van te zijn, dat
hun ouders in het eigen land nimmer in
staat zouden zijn geweest hen het onder
wijs te laten volgen, dat zij thans in Ne
derland genieten. Vandaar dat velen on
der hen zich nu reeds hebben voorgeno
men bij het verlaten van de lagere school
de mulo of de hbs te gaan bezoeken.
Teneinde te kunnen vaststellen hoe deze
Italiaanse en Spaanse families thans in
de IJmond reilen en zeilen, hebben wij
twee van deze gezinnen een bezoek ge
bracht, waarover de lezers elders op deze
pagina worden geïnformeerd.
