Gerben Hellinga debuteerde
als toneelschrijver
L
„Fabeltjeskrant" kwam
na drie jaar uit het stof
4-
I
m
Franse en Westduitse BB
J J4:
LEKKER BLIJVEN LIGGEN MAFFEN99
Amusant mengsel
van droom en
werkelijkheid
„Regisseur" belooft
medewerkenden
gouden bergen
Aj ax, Mailer
en Bredero
Binnen 15 tellen
Ik,* wê
klaar:
TY-vanavond
Radio-donderdag
TV woensdag
TV donderdag
WOENSDAG 2 OKTOBER 1968
15
loverkastje
Steun
Naaktfoto's van
„filmsterren"
En nog door de melkman thuisbezorgd ook!
immm
DAGWERK VOOR THIJS CHANOFSKY
Pr oef film
Overwerk
Houterig
Willem Wagter en Niek Pancras in
„Lekker blijven liggen maffen''.
(Van onze toneelcriticus)
SCHEVENINGEN. De jonge Neder
landse schrijver Gerben Hellinga (geb.
1937) heeft „een blij toneelstuk" geschre
ven en dat is voor ons allen op zichzelf
al iets om blij mee te zijn. Want blijheid
is op het toneel de laatste jaren uiterst
schaars geworden en nog veel schaar
ser zijn de Nederlandse auteurs die iets
laat staan iets blijs voor het toneel
produceren. Hellinga kon bij zijn start
als toneelschrijver dus al dadelijk een
paar punten in zijn voordeel boeken. Die
start heeft maandagavond, ten overstaan
van een grotendeels jong en geanimeerd
publiek, plaats gehad bij de Nieuwe Ko
medie in het Scheveningse Paviljoen
Theater.
HET BLIJE toneelstuk heet .Lekker
blijven liggen maffen" en is niet, zoals
die titel zou kunnen vermoeden, een ode
aan de luiheid, maar een nieuwe variant
ip de oude gedachte dat het leven een
droom is. Goed, zegt Hellinga, als het
leven een droom is. moet de droom dus
het echte leven zijn en bovendien een
veel plezieriger soort van leven (hij heeft
blijkbaar nooit last van nachtmerries).
Laten we dus maar „Lekker blijven lig
gen maffen" om ons een leven te dro
men zonder al die narigheden van de
nuchtere werkelijkheid.
DEZE SPEELSE fantasie heeft de
schrijver op een onbezorgde, onpreten
tieuze en vermakelijke manier in toneel
termen omgezet. Een verhaaltje heeft
hij daarbij niet of nauwelijks nodig ge
had. „Het toneel is een toverkastje en
daar moet mee getoverd worden", ver
klaart hij in het programma onge
twijfeld tot grote verontwaardiging van
alle zwaartillende experimentelen die
het toneel juist zo nodig van dat magische
element willen ontdoen. Hellinga tovert
„Lekker blijven liggen maffen", een
blij toneelstuk van Gerben Hellinga.
Première bij Arena/De Nieuwe Ko
medie op 30 september in het Paviljoen
Theater te Scheveningen. Regie: Erilt
Plooyer. Decor en belicnting: Wim
Vesseur. Hoofdrollen: Willem Wagter
en Cor Stedelinck.
met heel simpele middelen, maar toch
wel geraffineerd: als een goochelaar die
het publiek vooraf laat zien dat zijn kist
je ,geen dubbele bodem" heeft, laat
hij de electriciën, die voor zon- en maan
licht moet zorgen, en de „weerman"
met zijn donder- en wind-apparatuur
doodgemoedereerd hun werk doen voor
de ogen van de toeschouwers. Zijn ver
dienste, dat de truc niettemin slaagt in
die zin dat er een zekere „betovering"
van uitgaat, is daar des te groter door.
HET KORTE spelletje (twee bedrij
ven, elk van een half uur) draait om een
Brigitte Bardot heeft ter gelegen
heid van haar nieuwe film, de wes
tern „Shalako" een bezoek gebracht
aan München. Hier is zij in gezel
schap van de Duitse actrice Birgit
Bergen.
jong echtpaar dat genoeg heeft van het
inwonen bij een lastige oude dame en
zich daarom maar in een park „ves
tigt", met een fauteuil een trapleer en
een grote kist als enig huisraad. Ze krij
gen bezoek van een toevallige voorbij
ganger, een zeer materialistische bur
ger, die aanvankelijk in deze requisieten
geen „droomhuis" vermag te zien maar
die geleidelijk toch zo door het fantasie-
bestaan bekoord wordt dat hij er zich
met de grootste moeite weer van kan
losmaken. Verder gebeurt er niets, be
halve dat zon en maan, weer en wind,
af en toe problemen oproepen, die tel
kens op een komische manier worden
opgelost. Maar het gaat Hellinga dan ook
niet om „het gebeuren"; hij wil alleen
een dartel spel spelen met droom en wer
kelijkheid, met nuchterheid en fantasie.
En het is hem gelukt, die ingrediënten
dooreen te mengen tot een herhaaldelijk
verrassende en bijna voortdurend amu
sante cocktail die, ondanks de misleiden
de titel, allerminst slaapverwekkend is.
In het tweede bedrijf, als de oorspronke
lijke frappe een beetje uitgewerkt raakt,
komen een paar korte inzinkingen voor,
maar dat neemt niet weg dat Hellinga
met dit sympathieke debuut een duide
lijk bewijs van talent als toneelschrijver
heeft geleverd.
DAARBIJ heeft hij een niet te onder
schatten steun gehad van de frisse, le
vendige regie van Erik Plooyer en van
Wim Vesseurs geslaagde decor- en be
lichtingsgrapjes. Ook de vijf spelers
vooral Willem Wagter als de dromende
heer des niet-bestaanden-huizes en Cor
Stedelinck als de burgerlijke voorbijgan
ger, en voorts Niek Pancras, Ineke Roo-
sen en Ed Bollmann vertolkten hun
rollen precies in de voor deze blije ver
toning vereiste stijl.
DEN HAAG De politie heeft een
man aangehouden die zich drie weken
lang heeft uitgegeven voor regisseur van
een grote filmmaatschappij. Bij een plaat
selijk uitzendbureau had hij al gezegd
zeshonderd acteurs en figuranten nodig
te hebben. Het uitzendbureau plaatste
enkele advertenties waarop gretig werd
gereflecteerd door ruim zestig mensen.
De acteurs zouden 2000.- per week
verdienen, de figuranten 10.- per uur.
Het tekenen van de contracten geschied
de in aanwezigheid van drie getuigen en
dat nam iedere twijfel weg. Voor de top-
rollen zouden uiteraard vakmensen wor
den gekozen: Ko van Dijk, Wim Sonne-
veld, Adèle Bloemendaal, Ria Valk, Ma
rijke Merckens, Gerard Cox en Bobbe-
jaan Schoepen. Het scenario betrof het
turbulente leven van een graaf en een
gravin, die het met de moraal niet zo
nauw namen, reden waarom vele scenes
betrekking zouden hebben op erotisch sa
menzijn en de presentatie van veel bloot.
In een door hem gehuurde hotelkamer
nam hij ook enkele naaktfoto's van jonge
vrouwelijke aspiranten. De camera had
hij „gekocht" met een ongedekt girobiljet.
Daar de toekomstige filmsterren allen
volwassen waren en vrijwillig op de foto
waren gegaan, ziet de politie weinig aan
knopingspunten voor een vervolging in
deze richting.
De man blijkt al eerder wegens ver
duistering in aanraking te zijn geweest
met de politie.
ADVERTENTIE
yoghurt
limonade
siroop
vla-flip
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Michael Mathijs
Chanowski heeft het gelijk aan zijn
zijde gekregen, sinds hij in 1960 uit de
schaduw van de Hilversume zuilen
trad. „M. M. Chanowski Productions
N.V.", ondergebracht in een huis aan
de Amsterdamse Prinsengracht, heeft
nu bijna veertig werknemers. „De fa
beltjeskrant", die sedert zondagavond
Barend de Beer vervangt, is een van
de activiteiten van die studio.
De 38-jarige voormalige televisie
regisseur heeft zich voorlopig verplicht
92 afleveringen te vervaardigen. Dat
betekent een produktie van tien stuks
HILVERSUM. Het programma
op het eerste net is drastisch gewij
zigd ten gevolge van de voetbalwed
strijd Ajax-Neurenberg, die om acht
uur gegint. De hoofdfilm „Sweet smell
of succes" vervalt, na het balspel een
Charley Chanfilm (de mister Moto
serie, waarop men vorig seizoen zijn
opgekropte sportemoties kwijt kon, is
uitgeput). Een voetbal-nabeschouwing
door Bob Spaak, Hans Kraay, Piet
Kruyver, Jef Dorpmans en Herman
Kuiphof volgt weer op de detective
serie. Een spannende avond, die door
niet-Amsterdammers kan worden ont
vlucht op het tweede net, waar de
Amerikaanse schrijver en actieve pa
cifist Norman Mailer beslist geen spel
letje speelt. Iets speelser wordt hij op
gevolgd door het Bredero-programma
van Fons Eyckholt, dat wij onlangs in
een verslag hebben geprezen.
Nederland 1. Tussen zeven en acht
Scala, met sport, het gewestelijk jour
naal, het overzicht van de weekbladen,
een korte reportage en het parlemen
tair verslag. Daarna probeert Ajax
het gelijke spel van de uitwedstrijd
te overtreffen. Charley Chan bevindt
zich, ook al sportief, op de renbaan,
na het kwartier napraten over Ajax
is Socutera hekkesluiter.
Nederland 2. De NCRV lijkt besmet
door de KRO: zij zendt een circus-se
rie uit. Maar liefst zestig minuten
„The greatest show on earth". Het
circus is Barnum and Bailey. Er zit
ten wel verhaaltjes in deze serie. Na
het nieuws Norman Mailer, schrijver
van onder meer „The naked and the
dead". Dr. Okke Jager geeft commen
taar bij de beelden. We zien hoe de
schrijver zich liet arresteren bij de
anti-Vietnam mars naar het Pentagon.
Het is een grote tegenslag voor Fons
Eyckholt dat hij met zijn geestige en
boertige Brederodo-programma moet
opboksen tegen een voetbalmatch. Na
hem heeft de NCR V-actualiteitenru
briek „Hier en Nu" het niet m inder
zwaar. De actie van het Nederlands
bijbelgenootschap om meer bijbels te
verspreiden krijgt tien minuten zend
tijd. De reden voor die actie is volgens
het programmablad „Omdat de hon
ger naar dat boek, in Afrika, Azië,
Latijs-Amerika en Oost-Europa on
voorstelbaar groot is".
per week. Ook televisiemaatschappijen
in verscheidene andere Europese lan
den hebben interesse getoond in de
serie, bijvoorbeeld de Franse ORTF en
de Britse ATV. Thijs Chanowski:
„Commercieel gezien begint voor mij
deze serie pas interessant te worden
als hij wordt doorverkocht. Het geld
uit de NTS-kas dekt net de kosten".
„De fabeltjeskrant" is 'n kinderserie
met dierenpoppen. Elke avond om vijf
voor zeven kondigt een uil het ver
haal aan. Hij doet dat aan de hand
van „berichten uit de fabeltjeskrant".
Chanowski: „De verhalen zijn ge
schreven door Leen Valkenier, die ik
aantrok na pogingen van enige auteurs
met elkaar te hebben vergeleken. Voor
een deel zijn de afleveringen geba
seerd op bestaande fabels, zoals die
van La Fontaine, voor een deel heeft
Leen ze zelf bedacht. Een moraal heb
ben echter alle delen".
Het concept heeft drie jaar vergeten
in de kast gelegen. Chanowski stelde
destijds een serie proefedities samen,
die werden vertoond op de interna
tionale televisiebeurs in Cannes. „Drie
maanden geleden kwamen er mensen
van de NTS neuzen of wij niets op
ons „repertoire" hadden, dat bruik
baar kon zijn als vervanging voor
„Barend de Beer". Ik herinnerde me
de proeffilm en de zaak rolde".
„Wij moesten aan twee eisen vol
doen. Ten eerste: de dieren uit de
serie moesten „nieuw" zijn. Dat pro
beerde Geesink destijds ook met zijn
„Rik de kikker", maar zonder veel
succes. Ten tweede: Chanowski Pro
ductions moest één aflevering per dag
op zijn minst kunnen maken".
DE DRUK van die laatste eis is voel
baar geworden in de studio. Cocky
Goudsmit, free-lance regisseuse, zegt:
„we moeten doordouwen. Tien afleve
ringen per week betekent overwerk.
Bovendien was er een buffervoorraad
van tien stuks nodig. Een van de groot
ste moeilijkheden was mensen te vin
den die de poppen konden maken. Met
Paul Heineman en mevrouw Aletrino
hebben wij dacht ik een goede keus
gemaakt. In totaal komen er vijfen
dertig dierfiguren in „De fabeltjes
krant".
Thijs Chanowski: „wij zijn er van
uit gegaan, dat naast de kinderen ook
de ouderen plezier aan een dergelijk
programma moeten beleven. Daarom
heeft Valkenier in zijn tekst woordspe
lingen en uitdrukkingen verwerkt, die
niet voor kinderen zijn bedoeld".
DE SPRAAK van de dieren loopt
niet synchroon met de beweging van
de poppebekken. „Dat is met opzet ge
daan", aldus de regisseur, „het wat
houterige schept ruimte voor de fan
tasie.
Fred Sterneberg speelt de rol van
Lamberto Laudisi in het toneelstuk
„Wat is waarheid" van Pirandello, dat
donderdagavond door de KRO op
Nederland I wordt uitgezonden.
„..„s/rfStito
HILVERSUM L
7.00 Nws. 7.10 Het levende woord.
7.15 Klassieke en moderne muz. (7.30
Nws.; 7.32 Actualiteiten. 7.50 Overwe
ging. 8.00 Nws.). 8.30 Nws. 8.32 Voor
de huisvrouw. 10.00 Lezing. 10.20 Ba
rokmuziek. 11.00 Nws. 11.02 Voor zie
ken. 11.55 Meded. 12.00 Lichte muz.
12.26 Meded. voor land- en tuinbouw.
12.30 Nws. 12.41 Actualiteiten. 12.50
Gevar. progr. 13.30 Licht instrument,
kwintet. 13.45 Fragm. My fair Lady.
14.30 Moderne muz. 14.55 Lichte muz.
15.00 Middagdienst. 15.30 Hobby's en
liefhebberijen. 15.50 Lezing. 16.00 Nws.
16.02 Kamermuziek. 16.50 Spelen met
taal. 17.00 Oude jazzmuz. 17.45 Sport-
actualiteiten. 18.00 Muz. in vrije tijd.
18.30 Nws. en weerpraatje. 18.46 Ac
tualiteiten. 19.00 Nws. prot. chr. org.
19.15 Leger des Heils. 19.30 Grazer
A.K.-ADO. 19.45 Moderne muz. 20.00
Intern, oriëntatie in kerk. 20.15 Amu-
sementsprogr. 21.55 Kerkorgelconcert.
12.25 Boekbespreking. 22.50 Nws. 22.40
Overdenking. 22.50 Lichte muz. 23.00
Europa. 23.55 Nws.
HILVERSUM II.
7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymnastiek.
7.20 Lichte muz. 7.54 Deze dag. 8.00
Nws. 8.11 Journaal. 8.20 Lichte muz.
(8.30 de groenteman). 8.50 Morgenwij
ding. 9.00 Muz. uit de 18e eeuw. 9.40
Schoolradio. 10.00 Voor de kleuters.
10.10 Arbeidsvitaminen. (11.00 nws).
.11.55 Beursberichten. 12.00 Kapel der
Koninklijke Luchtmacht 12.26 Mededel.
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.29 Modern
platteland. 12.34 Toppers van toen.
13.00 Nws. 13.11 Journaal. 13.30 't Mu
zikantenuur. 14.30 Over geschiedenis
en archeologie. 15.00 Voor zieken. 16.00
Nws. 16.02 Hoorspel. 16.50 Dansmuz.
17.30 Voor de jeugd. 17.55 Mededel.
18.00 Nws. 18.16 Journaal. 18.20 Uitzen
ding A.R.P. 18.30 Amateurs musice
ren. 19.00 Gesproken brief. 19.05 Jazz
Spectrum. 19.30 Nws. 19.35 Kerk ver
af en dichtbij. 19.40 Mens en Bijbel.
20.05 Concertgebouworkest. 20.55 Voor
dracht. 21.10 Opera. 22.30 Nws. 22.40
lournaal. 22.55 Kamermuz. 23.55 Nws.
HILVERSUM HL
9.00 Nws. 9.02 Voor zieken. 9.30 Lich
te muz. 10.00 Nws. 10.03 Muziek bij de
koffie. (11.00 Nws.). 12.00 Nws. 12.03
Praten tussen platen. 13.00 Nws. 13.03
Actualiteiten. 13.08 Knalmuz. 14.00 Nws
14.03 Pop-in. 15.00 Nws. 15.03 Lichte
platen. 16.00 Nws. 16.03 lORRRrrr
17.00 Nws. 17.02 Actualiteiten. 17.07
Verzoekplaten.
BRUSSEL 324 m,
12.00 Nws. 12.03 Lichte muz. 12.40
Weerbericht, en SOS-berichten voor
schippers. 12.48 Lichte muz. 12.55Bui-
tenl. persoverzicht. 13.00 Nws. 13.20
Tafelmuz. 14.00 Nws. 14.03 Schoolradio
(15.00 Nws.). 15.30 Lichte muz. 16.00
Nws 16.03 Beursberichten 16.09 Hand
in hand met Nederland. 17.00 Nws
17.15 Lichte muz. 18.00 Nws. 18.03 Voor
de soldaten 18.28 paardesportuitslagen
18.30 Franse les. 18.32 Gramm. muz,
18.35 Verkeerswenken. 18.40 Gevar
muz. 18.52 Taalwenken 18.55 gram.
muz. 19.00 Nws. 19.40 Lichte muz.
19.45 Politieke uitzending. 19.55 Gram
muz. 20.00 Casinomuz. 20.30 Hoorspel
21.17 Lichte muz. 21.30 Israëlische uit
zending. 22.00 Nws. 22.15 Kunstprogr.
22.30 Jazzmuz. 23.00 Nws. 23.10 Or
kestmuz. 23.40 Nws.
Nederland 1
11.00 NTS/NOT: Schooltelevisie.
17.00 NCRV: Voor kinderen.
18.50 NTS: In kleur: De Fabeltjeskrant.
18.56 STER: Reclame.
19.00 NTS: Journaal.
19.03 STER: Reclame.
19.06 NTS: Scala.
19.56 STER: Reclame.
20.00 NTS: Journaal.
20.13 AjaxNeurenberg (in de pauze
Uitzending P.S.P.).
22.00 Charlie Chan op de renbaan.
23.00 Nabeschouwing voetbalmatch.
23.15 Socutera.
23.30 Journaal.
Nederland 2
18.50 NTS: In kleur: De Fabeltjeskrant.
18.56 STER: Reclame.
19.00 NTS: Journaal.
19.03 NCRV: In kleur: Circus-film.
20.00 NTS: Journaal.
20.16 STER: Reclame.
20.20 NCRV: In kleur: Progr. rond
auteur Norman Mailer.
21.10 In kleur: Lit. en muz. programma
Gerbrand Adriaensz Bredero.
21.40 Actualiteitenrubriek.
22.05 Neem een Bijbel voor uw
rekening.
22.15 NTS: Journaal.
Nederland 1
11.00 NTS/NOT: Schooltelevisie.
14.00 Schooltelevisie.
18.00-19.45 Graz AK—ADO.
20.00 NTS: Journaal.
20.16 STER: Reclame.
20.20 KRO: Brandpunt.
20.35 Toneelspel.
22.35 Journaal van wetenschap en
techniek.
22.55 NTS: Journaal.
23.00 Teleac.
Nederland 2
18.50 NTS: In kleur: De Fabeltjeskrant,
18.56 STER: Reclame.
19.00 NTS: Journaal.
19.03 Scala.
20.00 Journaal.
20.16 STER: Reclame.
20.20 VARA: Coronation Street.
21.10 HaarHem.
21.45 Achter bet Nieuws.
22.10 IKOR/CVK: Film.
22.40 NTS: Journaal.
