„Uitstervende" kolenhandel
gaat over op wasmachines
Biiim
CINZANO
jssgSr
MACHEVO START
OP 16 OKTOBER
COR 0LY
dagelijks 'n goede portie vlees
De
verdoolde
c
It
APPARATEN VAN 398 GULDEN PER STUK
Amsterdammer en Beverwijker
willen deel van onze markt
Voorstel afschaffen
controle aan de
Benelux-grenzen
,5T.».5
Velsen verlangt
aansluiting bij
commissie voor
milieuhygiëne
Nieuwe Amerikaanse apparaten
voor chemische industrie
VS nog steeds voor
protest tegen
inzetten Oostduitse
troepen
Uitbreiding van
PEN-garage
goedgekeurd
V aarplichtbeloning
voor ex-vissers
DONDERDAG 3 OKTOBER 1968
Geen reclame
Zorgelijk
Vuist
Knelpunten
wmm
IpNnÉi
Nog niet
Niet vreemd
bt'sti
Burgemeester
W ormerveer:
Ejecteurs
Graham
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Sinds enkele weken zijn er in Nederland automatische was
machines te koop voor 398 gulden. Vijfentwintigduizend van deze „Luxor"-appa-
raten zullen de komende maanden in de winkels verschijnen, een tiende deel van
het totale aantal, dat in 1967 in Nederland is verkocht. De man die met deze
prfjzen een duidelijke greep doet naar een aandeel in de Nederlandse markt is de
Amsterdamse kolenhandelaar Jan Kostense jr. „Door het toenemende gebruik
van aardgas is voor de kolenhandelaren een moeilijke tijd aangebroken", is de
mening van de 30-jarige zakenman. „Van het totale aantal van 6500 kolenhaude-
laren zijn er nu nog 4500 over. En het gaat steeds slechter".
„Ik vind, dat je je daar niet zomaar
bij moet neerleggen. Tenslotte heb ik ook
nog de zorg voor 25 man personeel. Daar
om besloot ik in, wat wij noemen, „wit
goed" te gaan handelen. Door een toeval
hoorde ik van die Italiaanse fabriek, die
een merk wasautomaten maakt, dat nog
niet in Nederland te koop was. Op een
zondag, eind juli, reed ik samen met mijn
collega Strijker uit Beverwijk naar Schip
hol. Wij stapten op het vliegtuig naar
Milaan en een week later waren wij terug.
Wij hadden toen 25.000 wasautomaten be
steld".
Jan Kostense houdt het allemaal een
voudig. Hij heeft geen vertegenwoordi
gers rijden en doet niet aan radio- of
televisiereclame. „Je zou mij kunnen, zien
als importeur en groothandelaar", zegt hij.
De heer Kostense, sinds juli dus impor
teur, geeft toe dat hij aanvankelijk wel
enige zorgen heeft gekoesterd over de
grote order, die hij in Italië heeft ge
plaatst. „De eerste wagon met 104 was
automaten arriveerde veertien dagen na
mijn bezoek aan Italië. Mijn bedoeling
was, dat kolenhandelaren, die hun handel
zagen verlopen, via mij deze wasmachines
aan hun klanden konden gaan leveren.
Dat gebeurde, maar de vakhandel ging
zich ook al spoedig interesseren. vVant.
hoewel de winst die een detaillist op mijn
machines maakt per stuk ongeveer
tachtig gulden niet zo groot is als die
op andere merken maakt de hoeveelheid
verkochte automaten de verkoop toch in
teressant. Daarom ook kan ik genoegen
nemen met een lagere winst. En nu gaan
ze met wagonladingen op bestelling het
gehele land door, zodat ik gelukkig wel
van een succes kan spreken".
Jan Kostense, die via zijn firma Kobra
ook nog vijftien wagens heeft lopen om
kolen aan zijn klanten te blijven leveren,
maakt een zelfverzekerde indruk. „Als je
voor een lage prijs goede produkten aan
biedt, heb je niet veel reclame nodig. Ik
zend de 8400 vakhandelaren en 4500
kolenhandelaren in Nederland elke veer
tien dagen een verkoopbrief. De reacties
daarop zijn gunstig" In het hoofdkwartier
van Kobra wordt inmiddels de volgende
stunt al voorbereid.
Kostense: „Over veertien dagen komt
de eerste wagonlading koelkasten uit Ita
lië aan. Van hetzelfde merk. Hoeveel ik
er in totaal ga bestellen weet ik nog niet.
Dat hangt ervan af, of ik de eerste hon
derd goed verkoop, of er belangstelling bij
de handel is. Ik ga de 140 liter ijskasten
leveren voor een winkelprijs van 178 gul
den. Dat is vele tientallen guldens goed
koper dan de catalogusprijs van andere
merken. Ik zeg met opzet catalogusprijs,
omdat de kasten natuurlijk wel eens voor
lagere prijzen „onder de toonbank" wor
den verkocht. Maar 178 gulden is altijd
nog twintig gulden onder de meest gun
stige prijs die ik ken. Net als met de was
automaten heb ik ook voor deze koel
kasten de alleenvertegenwoordiging voor
Nederland"
Toen u in juli naar Italië reisde had u
toen het plan om met 25.000 automaten
terug te komen?
Kostense lacht hartelijk. „Nee, ik wilde
het eerst eens met een paar honderd pro
beren. Maar bij die fabriek vonden ze dat
niet interessant, ik moest in het groot af
nemen. Dat heb ik dus maar gedaan".
Toen bekend werd tijdens een inter
nationaal congres van kolenhandelaren
in Rotterdam, waarop onder meer over
de zorgelijke situatie werd gesproken
dat hij wasautomaten tegen een scherp
concurrerende prijs op de markt ging
brengen, belde het Hoofdbedrijfschap De
tailhandel hem op om hem te vragen naar
de wijze waarop Kostense de service dacht
waar te maken. Kostense zei dat hij daar
voor veertig man in het land had.
„De regering is bereid, de in nood ver
kerende kolenhandelaren de helpende
hand toe te steken, bijvoorbeeld in de
vorm van soepele kredietverlening. Ook
mogen die handelaren, die gaan leren
voor een ander vakdiploma, gedurende het
eerste jaar, dat zij met hun lessen begin
nen, dat vak reeds gaan uitoefenen; En
daar moeten wij gebruik van maken".
„Wij kolenhandelaren moeten een vuist
maken. Wij kennen onze eigen kracht niet.
Door alles gezamenlijk in te kopen kun
nen wij een belangrijk deel van de Neder
landse witgoedmarkt, veroveren".
Het ziet er naar uit, dat Jan Kostense
weinig moeite zal hebben met het ver
overen van zijn deel van die markt.
De groothandel en de detaillisten zijn
niet bijster verheugd over het initiatief
dat Jan Kostense nam om een stroom
automatische wasmachines op de Neder
landse markt te gooien. „Maar in paniek
raken wij niet", zei een woordvoerder
van de groothandel Pot en Van Es in
Rotterdam, die AEG, Zanusi, Erres en
Rosch-artikelen voert. „Die man moet er
bijna niets aan verdienen, maar wij ma
ken zulke dingen bijna dagelijks mee".
De Haagse detaillisten Tomson en Mar-
ringa vinden ook de service het knelpunt.
Van de prijs schrokken zij allerminst. Een
automatische wasmachine leveren voor
die prijs kan. Wanneer je er maar dui
zenden tegelijk koopt, zouden wij het
zelfde kunnen doen, vooral wanneer je
Jan Kostense voor een deel van zijn
hoog opgestapelde automatische
wasmachines.
de apparaten zelf gaat halen, scheelt dat
heel veel in de prijs. Maar hoe zit het
met de onderdelen", zei de firma Mar-
ringa. „Zijn die vijf jaar later nog te
leveren. Want ook dan komen gebruikers
bij de verkoper terug, wanneer er iets
aan hun machine mankeert en terecht".
De heer Abbenhuis van Tomson had
nooit van het merk gehoord, maar zei er
varing genoeg met goedkope Italiaanse
machines te hebben, om er „een oeetje
huiverig" van zijn.
De Consumentenbond mevrouw
Fransen had nog niet van het merk
gehoord. Wij hebben pas geleden voor de
stichting vergelijkend warenonderzoek
een test met automatische wasmachines
afgesloten die in oktober wordt gepubli
ceerd.
„Dat een kolenhandelaar in „witgoed"
overstapt is niet vreemd", zegt de secre
taris van de Federatie van Nederlandse
Brandstoffenhandelaars de heer Wiertz in
zijn kantoor in Gouda. „Velen zijn na de
komst van het aardgas overgestapt naar
de verwarmingssector maar doordat de
gemeenten dit meest in handen namen,
werd ook hier de spoeling dun".
„Van de 6500 kolen„boeren" zijn er
reeds 500 gesaneerd, dat wil zeggen heb
ben hun zaak aan de kant gedaan. Ruim
honderd laten zich ontwikkelen, gaan
over naar een ander beroep. Veel kolen-
handelaren doen er reeds „witgoed" bij,
of doen iets in de benzine, omdat na öe
komst van het aardgas de situatie voor
hen ronduit beroerd werd".
DEN HAAG De raadgevende inter
parlementaire Beneluxraad heeft de rege
ringen van België, Nederland en Luxem
burg aanbevolen zo spoedig mogelijk, het
zij gezamenlijk, hetzij afzonderlijk, over
te gaan tot afschaffing van alle controles,
formaliteiten en belemmeringen aan Be-
nelux-binnengrenzen.
De raad heeft bij het doen van dit voor
stel overwogen dat het verdrag tot instel
ling van de Benelux-economische unie per
1 november 1967 volledig van toepassing
is, maar dat de drie regeringen dat „plech
tig aangegane" verdrag niet naleven en er
met name voor verantwoordelijk zijn, dat
het grensoverschrijdend vrachtverkeer in
hoge mate door douanecontroles wordt ge
hinderd.
De verwerkelijking van Benelux kan vol
gens de raad ook voor de Europese ge
meenschappen van doorslaggevend belang
zijn. Het wegvallen van de douanegrenzen
binnen de EEG kan echter alleen effect
sorteren indien vertragingsverschijnselen,
die thans Benelux illusoir maken, achter
wege blijven, aldus de Raadgevende Inter
parlementaire Beneluxraad, die de drie
nationale parlementen heeft verzocht zich
in overeenkomstige zin tegenover hun re
geringen uit te spreken.
ADVERTENTIE
ItlOtil/t
ha ml xlaah
-
(Van onze correspondent)
ZAANDAM. Volgens burgemeester
M. J. Hille van Wormerveer wil de ge
meente Velsen zich aansluiten bij de
Zaanse Commissie voor de hygiëne van
het milieu. Deze commissie verricht tech
nisch onderzoek naar oplossingen voor
milieuvraagstukken. Volgens de Wormer-
veerse burgemeester beschikt Velsen wèl
over de fondsen voor dit werk, maar niet
over de deskundige personen.
Burgemeester dr. I. Samkalden en wet
houder A. A. Verheij van Amsterdam
hebben het dagelijks bestuur van het
Zaanse ontwikkelingschap beloofd dat
deze Zaanse commissie volledig betrok
ken zal worden bij het onderzoek naar
de gevolgen van vestiging in het Noord-
zeekanaalgebied van de zwavelkoolstof-
fabriek van Progil en het opstellen van
hinderwetsvoorwaarden. Ook bij andere
vestigingen zal de Zaanse commissie wor
den betrokken.
UTRECHT Op de Machevo, die van
16 tot en met 23 oktober in Utrecht wordt
gehouden, zullen in de collectieve inzen
ding van de Verenigde Staten een aan
tal ondernemingen technische produkten
tonen, die nog niet eerder in Nederland
op de markt zijn gebracht. Tot de appa
raten die in Utrecht te zien zullen zijn,
behoren regelapparatuur voor de proces
industrie, researchinstrumenten voor po
lymerisatie- en verzepingsprocessen en
een vloeistof doseringsinstallatie.
Er wordt een doseringsinstallatie ge
toond die in staat is om twee tot 100 ver
schillende vloeistoffen te verwerken. De
vloeistoffen worden, indien men dit wenst,
gemengd en tenslotte via één of meer
kranen afgevoerd. Deze installatie werkt
met een hoge nauwkeurigheid. Men ga
randeert een foutenpercentage van nog
geen 1 percent. De installatie werkt zon
der speciale meetapparatuur of mem
braan en vindt toepassing in de chemi
sche, petrochemische en koolwaterstof
industrie.
Zowel in de chemische als in de voe
dingsmiddelenindustrie past men stoom-
straal-ejecteurs toe. In de chemische sec
tor heeft de ejecteur tot taak corrosieve
dampen van oppervlaktecondensors te
verwijderen. Bij het inblikken van „oran
ge juice" wordt een groot percentage van
de sappen door ejecteurs geconcen
treerd. Het vervaardigen van stroop-con-
centraties en het „coaten" en drogen
van chocolade zijn eveneens specifieke
toepassingsgebieden van deze apparaten.
Stoomstraal-ejecteurs behoren tot het le
veringsprogramma van een fabriek uit
New York. Ook voor raketaandrijving
maakt men van ejecteurs gebruik.
In Utrecht worden1 twee typen ejec
teurs getoond, waarvan de grootste een
zes-traps-installatie is, die acht jaar ge
leden werd ontworpen en sindsdien
voortdurend is geperfectioneerd. Deze
ejecteur roduceert een hoog vacuüm van
2 tot 25 micron. Dit type biedt een be-
froouwbare werking, gemakkelijk en on
derhoud en lage investeringskosten.
Het andere is een twee-traps ejecteur,
speciaal vervaardigd voor toepassing in
de chemische industrie. Vandaar dat men
hiervoor materialen heeft gebruikt, die
bestand zijn tegen sterke corrosieve in
werking.
De inzending van Graham omvat ver
der „heliflow" warmtewisselaars. Het
bedrijf startte met de produktie van de
ze apparaten tijdens de tweede wereld
oorlog. Zij vonden toepassing in techni
sche installaties in de civiele en militai
re sector. Momenteel vinden duizenden
warmtewisselaars hun weg naar olieraffi
naderijen, zeeschepen, chemische bedrij
ven, elektriciteitscentrales, enz. In nog
geen 20 jaar heeft Graham met dit pro-
dukt een enorme export gebouwd. Heli
flow warmtewisselaars vindt men ook in
atoomprojecten Een groot voordeel van
deze apparaten is onder andere hun com
pacte vorm. die verkregen is door de bui
zenconstructie als een dich opeengepakte
spiraal uit te voeren.
WASHINGTON (DPA) De Amerikaan
se regering ziet nog steeds nut in een wes
telijk protest bij de Sovjet-Unie tegen het
inzetten van Oostduitse troepen bij de in
vasie van Tsjecho-Slowakije. Dit is dins
dagavond in Amerikaanse regeringskrin
gen vernomen, nadat in een bericht uit
Londen was gezegd dat verwezenlijking
van de protestplannen, waarover al weken
lang beraad is gevoerd, hoogst onwaar
schijnlijk is.
Amerikaanse regeringsfunctionarissen
toonden zich hierover hoogst verbaasd en
beklemtoonden, dat een eventueel protest
bij het overleg tussen de westelijke mo
gendheden en West-Duitsland verder zal
worden besproken. De besprekingen zijn
volgens deze functionarissen zover gevor
derd, dat de protestnota's nog deze week
in Moskou zouden kunnen worden over
handigd.
(Van een onzer verslaggevers)
SANTPOORT. Op verzoek van Ge
deputeerde Staten van Noord-Holland
heeft de Kroon aan dit college vergun
ning verleend voor de uitbreiding van de
autogarage annex reparatie-inrichting
van het Provinciaal Electriciteitsbedrijf
van Noord-Holland met een bewaarplaats
met aftapinrichting aan de Kluyskenslaan
in Santpoort-Zuid, kadastraal onder Bloe-
mendaal.
De gemeenten Bloemendaal en Velsen
hebben hiertegen geen bezwaren inge
bracht. Wel heeft de Kroon aan de ver
gunning vijftig voorwaarden verbonden.
DEN HAAG. Het ministerie van
Landbouw en visserij bereidt een regeling
voor waarbij ex-vaarplichtige vissers die
bij het bereiken van de pensioengerech
tigde leeftijd op of na 1 februari 1954
de datum waarop de zogenoemde interim
regeling zeevarenden kwam te vervallen
niet in aanmerking kunnen komen voor
een vaarplichtbeloning, deze beloning toch
zal worden toegekend.
Dit hebben de staatssecretaris van
C.R.M., mr. Van de Poel, minister De
Block als minister van Financiën ad in
terim en de minister van Sociale Zaken
en Volksgezondheid, Roolvink, de Eerste
Kamercommissie voor maatschappelijk
werk meegedeeld.
ADVERTENTIE
voor een goed merkrijwiel,
compleet, X19Q 715
reeds voor IfcSl^lw
KOMT DIT ZIEN
Breestraat 108 - Beverwijk
ADVERTENTIE
De pastoor kwam op huis
bezoek en de deur werd ge
opend door een allerliefst
jongetje.
„Zo, kleine dikzak", zei
de zielebewaarder opgewekt,
„kan jij de deur al open
doen?"
„Jazeker, grote dikzak",
antwoordde het jongetje. „En
dichtdoen ook".
Het liep allemaal best af,
want de pastoor was een ge
moedelijk christen die snel te
vergeven wist. Maar bij zijn
vertrek zei hij hoofdschud
dend tegen de vader: „Daar
zult u nog wat mee te stellen
krijgen".
De vader nam het jongetje
daarna ernstig onder handen
en prentte hem in dat hij eer
bied moest hebben voor vol
wassenen, vooral wanneer
deze hoge ambten bekleden.
„Hij schold mij uit" zei het
jongetje. „Bovendien is hij
veel dikker dan ik".
„Maar hij is groot en jij
bent nog maar een peuter",
vermaande de vader.
„Daarom zei ik ook gróte
dikzak", hield het jongetje
vol. „Wat had ik moeten
zeggen?"
„Dag meneer pastoor, komt
u binnen".
,,Maar hij vroeg of ik de
deur al open kon doen, terwijl
hij zag dat ik dat al gedaan
had".
„Dat was vriendelijk be
doeld, bijwijze van compli
mentje".
„Volgens mij was het on
zin", zei het jongetje koppig.
De vader dacht: „Daar zal
ik nog wat mee te stellen
krijgen".
Hij kreeg er echter bijzon
der weinig mee te stellen,
want het jongetje werd een
gezeglijk, ijverig mens van
onbesproken gedrag, die eerst
met uitstekende schoolrappor
ten en later met goede betrek
kingen thuiskwam. Het enige
wat op hem viel aan te mer
ken was. dat hij buitenkerke
lijk werd.
Dat gebeurde niet in één
dag, maar zeer geleidelijk. Het
ging volgens een logische, on
vermijdelijke procedure van
discussies en gevolgtrek
kingen. Het begon eigenlijk al
toen hij voor het eerst ging
biechten.
,,Zo, ventje", zei de priester
achter het traliehekje, „kom
jij biechten?"
„Ik dacht dat dit een biecht
stoel was", zei het jongetje.
Er viel een ontstemd zwij
gen dat veel langer leek dan
het duurde.
„Nou?", zei de kapelaan,
een beetje kregelig.
„Nou wat?", vroeg het jon
getje.
Daarmee was de poging tot
belijdenis afgelopen, omdat de
drukbezette priester het roos
tertje dichtschoof.
Het jongetje dacht tien mi
nuten ernstig na en kroop
toen aan de andere kant in
de biechtstoel.
„Nou?" zei de biechtvader
na enige minuten ongeduldig.
„Nou wat?", informeerde
het jongetje.
De priester keek in het half
duister scherp toe en barstte
woedend los: „Verdulleme, je
bent dezelfde van daarnet!"
„U toch óók", zei het jon
getje deemoedig.
Wellicht werd toen al dui
delijk, dat de bestaande be-
middelingsmstituten tussen de
hemel en de mensen het jon
getje niet lagen. Hij vond het
echter, merkwaardig genoeg,
wel prettig om naar de kerk
te gaan. Alleen, hij vond het
prettig om te gaan als het niet
hóefde.
Zo werd hij al een beetje
buitenkerkelijk, ofschoon hij
er vaak heenging. Zijn af
wezigheid op tijdstippen die
voor kerkbezoek waren aan
gewezen, viel echter duidelijk
op terwijl zijn aanwezig
heid nooit werd opgemerkt.
Hij hield van het scheme
rige interieur van de kerk als
er niemand anders was. De
suizende stilte, de zwakke
geur van verstorven wierook,
de lange schaduwen over de
eikehouten banken, het flak
kerende olievlammetje in de
lamp voor het altaar en de ge
zeefde geluiden van buiten,
die in de kerk doordrongen
alsof zij van een andere pla
neet kwamen dat alles
boeide hem sterker dan welke
andere sfeer ook.
Op een middag zat hij in
volstrekte eenzaamheid op
een stoeltje tegen een pilaar
van het middenschip, toen
plotseling van het hoge koor
een ijle orgeltoon als een ang
stige stem de eerste noten van
het „Dies irae" zeng. De orga
nist kwam oefenen voor een
uitvaartdienst, die de volgen
de dag met enige praal zou
moeten plaatshebben.
Op dat moment besloot het
jongetje, dat dit lied zou moe
ten worden gespeeld bij zijn
begrafenis. Hij hield dat lied
vast als zijn enige band met
de kerk e* toen hij gestorven
was werd het inderdaad ge
speeld, door middel van een
geluidsband in de aula van
een crematorium. Het klonk
goed. want het was een uit
stekende opname. En som
migen die de crematie hadden
bijgewoond zeiden, dat het
bloed toch blijkt te kruipen
waar het niet gaan kan en dat
de dode geloviger scheen te
zijn geweest dan werd aange
nomen.
Maar dat was allemaal veel,
veel later, want eerst was het
jongetje groot geworden, oud
zelfs. Hij maakte een tijd door
waarin druk gediscussieerd
werd over geloofszaken. Hij
was zelfs lange tijd lid van
een gespreksgroep, die zich
bezon op methoden waarmee
de kerk kon worden gesecu
lariseerd. Hij verdiepte zich
bereidwillig in de vraag waar
om zoveel gelovigen de nei
ging voelden de kerkgemeente
te verlaten en op de formu
lieren van de volkstelling
„Géén" in te vullen achter:
Godsdienst?
Hij trad niet buiten de ge
meenschap van het kerkvöïlT\
voordat hij alle mogelijk
heden had onderzocht om er
in te blijven.
Maar bij iedere discussie, bij
welke gelegenheid ook, stoot
te hij op onlogische en onge
fundeerde gevolgtrekkingen,
die alleen maar houdbaar ble
ken omdat zovelen zich erbij
hadden neergelegd.
En omdat hij een onover
winlijke afkeer had van onbe
redeneerbare verplichtingen,
hield hij tenslotte alleen maar
dat lied „Dies Irae" over.
Hij ging er zijn hele, lange
leven mee door zonder het
gemis te voelen van alles wat
hij verloren had. Maar hij was
er diep van overtuigd dat hij
gelukkig leefde bij de gratie
van dat éne moment, in een
zaamheid beleefd, toen een
angstige stem trillend door de
leegte klonk en er verder nie
mand op de wereld leek te
zijn.
„O Heer, breng de afge
dwaalde schapen terug naar
Uw schaapstal", bad de oude,
brave pastoor tot het uur van
zijn dood.
Wie kan ook bevroeden dat
er schapen zijn die niet in
een kudde kunnen leven?
I
