In sector van de reparatie
RIJN-SCHELDE GROTE
CONCURRENT VAN HET
VEROLME-CONCERN
Nederland
op twaalfde
plaats
Orderportefeuilles
werven in gebied
Nieuwe Waterweg
§ÉË|gi
Beter met Boter
Tussen IMF en Zuid-Afrika
Akkoord verwacht
over goudprijs
DAALDEROP
Tass: „Terrorisme
heerst in
Tsjecho-Slowakije"
Huurbelasting
dinsdag in de
Tweede Kamer
Nacalculatie
ambtenaren loon
Dorothé
President van
Niger bezoekt
ons land
DONDERDAG 3 OKTOBER 1968
IIÉlfg
Da matras
waarop U
wérkelijk
uitrust!
Van
DRAKA.
Fabrikant beroofd
'rp
Echte boter'"'"
erop,
dat is het
•eenvoudige,
alledaagse 6? -
geheimvandef
allerlekkerste j boterham.
De
ROTTERDAM De uitbreiding
van de Rijn-Scheldegroep met het
„zeebeen" van Wilton-Fijenoord-
Bronswerk is van geen enkele invloed
op de positie van de Nederlandse
scheepsbouw, althans niet op dit
ogenblik en onder de huidige om
standigheden! De kaarten zijn ge
schud, de taken (min of meer) ver
deeld en niemand hoeft te verwach
ten, dat daarin op korte termijn ver
andering komt. Scheepsbouwer Cor
nells Verolme (68) blijft de „Keizer
van de stapelloop", de nieuwe combi
natie Rotterdamsche Droogdok Maat
schappij-Koninklijke Werf De Schel
de te Vlissingen-Wilton/Fijenoord zal
in de reparatiesector zonder twijfel
een sterkere plaats gaan innemen en
de middelgrote en kleine werven in
het Nieuwe-Waterweggebied zullen
zich gehandicapt door onvoldoen
de ruimte voor uitbreidingen en/of
door een tekort aan financieringsmid
delen voor nieuwe investeringen
krampachtig vasthouden aan het
werkterrein, waarop ze zich al sinds
hun oprichting bewegen.
MOSKOU (Reuter). In een door het
Russische persbureau Tass gepubliceerd
rapport over Tsjecho-Slowakije wordt ge
zegd dat daar terroristische groepen wor
den gevormd met medeweten van de ge
heime dienste van imperialistische landen.
Agenten van de verboden „Club 231"
van voormalige politieke gevangenen zijn
volgens Tass bezig over te schakelen van
morele terreur jegens Russische gezinde
Tsjecho-Slowaken op gewapende terreur.
Het werk aan Verolmes mammoethelling vordert snel. Onze fotograaf maakte
deze plaat uit de tachtig meter hoge portaalkraan, die over de helling is ge
bouwd. Op de achtergrond ligt de plaats van het mammoetdok, waarvoor
Verolme een kredietgarantie voor 75 miljoen gulden heeft gekregen van de
Nederlandse regering.
BEWERINGEN als zouden Rijn-Schel
de en Wilton een bedreiging vormen voor
de kleinere scheepsbouw en scheepsrepa-
ratiebedrijven, zijn uit de lucht gegrepen:
in elk geval zijn ze niet op reële feiten
gebaseerd.
Ook op het gebied van de scheepsrepa-
ratie is in de loop der jaren een zekere
specialisatie ontstaan, die hoofdzakelijk
wordt afgemeten naar de grootte van de
schepen. De uitrusting van werven als de
RDM, De Schelde en Wilton-Fijenoord is
berekend op de reparatie van grote sche
pen; kleinere zeeschepen, kustvaarders en
vissersboten zoeken het hoger op de ri
vier: ze repareren bij werven langs de
Nieuwe Maas, de Noord en de Merwede.
Zo is het altijd geweest en zo zal het
vermoedelijk ook wel blijven!
Anders komt de situatie te liggen, als
Rijn-Schelde zijn plan doorzet en op de
Maasvlakte een mammoetdok voor de re
paratie van schepen tot driehonderddui
zend ton gaat bouwen. In de reparatiesec
tor krijgt Verolme er dan een niet te on
derschatten concurrent bij. Op zijn Ro-
zenburgse werf is het werk voor zijn ge
combineerde nieuwbouw- en reparatiedok
voor schepen tot één miljoen ton in volle
gang en de inhoud van zijn orderporte
feuille is er garant voor, dat het dok de
komende jaren voortdurend bezet zal zijn
met nieuwbouwprojecten.
Kansen?
MAAR HOE liggen zijn kansen, als het
gaat om de reparatie van mammoetsche
pen? Mag men veronderstellen, dat de
autoriteiten keer op keer erin toestem
men, dat het scheepvaartverkeer op de
Nieuwe Waterweg wordt stilgelegd, als
een tanker van meer dan tweehonderd
duizend ton naar of van de Verolme-werf
in de Botlek moet? Verolme beweert, dat
de Rijkshavendienst daar geen bezwaar
tegen heeft, maar hij vergeet erbij te
zeggen, dat de nogal vage goedkeuring
betrekking heeft op nieuwe mammoet
schepen, die voor hun eerste reis naar zee
gaan en hooguit nog één keer terugko
men voor een garantiebeurt
Alle factoren op een rijtje gezet en op
geteld ligt de conclusie voor de hand, dat
het dokproject op de Maasvlakte (waar
aan volgens deskundigen „voorlopig" nog
geen behoefte bestaat) op een betere
plaats komt te liggen dan het Verolme-
dok. Gesitueerd in de buurt van de olie
plaatsen in Europoort en vlak bij de zee
zal een reparatie in het Rijn-Schelde-dok
in elk geval al minder tijd kosten dan
op de Verolme-werf te Rozenburg. Daar
bij komt, dat het scheepvaartverkeer geen
hinder zal ondervinden van op de Water
weg varende mammoettankers, hetgeen
tevens in het belang van de veiligheid is.
Concurrentie
RIJN-SCHELDE zegt, dat zijn dok niet
de inzet van een prestigestrijd wordt met
Verolme. Aan de bouw zullen uitsluitend
economische overwegingen ten grondslag
liggen.
Dat neemt allemaal echter niet weg, dat
bij een matig aanbod van werk (zeker
nog in de komende jaren) twee dokpro-
jeoten in zo'n klein gebied als dat
rond de Nieuwe Waterweg voor alleen de
reparatie van schepen nauwelijks renda
bel zullen blijken. Als beide concerns elk
aar op het laatste moment toch nog niet
vinden in een zekere vorm van gezamen
lijk gebruik van het Verolme-dok (dat is
overigens waarschijnlijk), zal de Rotter
damse haven het toneel worden van een
ongekend hevige concurrentiestrijd,
waarbij de werkgelegenheid ernstig ge
vaar kan lopen.
Scherpe concurrentie dus op het ge
bied van de scheepsreparatie. Dat is het
enige, mogelijk negatieve gevolg van de
vorming van een tweede mammoet-con
cern (14.000 werknemers) naast dat van
Verolme (9000 werknemers). In de sector
van de nieuwbouw is en blijft Verolme
nummer één en tellen Rijn-Schelde, Wil
ton-Fijenoord, de Industrieele Handels
combinatie (IHC) Holland en de kleinere
werven nauwelijks mee. Dat Nederland
als scheepsbouwnatie weer zij het fluis
terend van zich doet spreken, is uit
sluitend te danken aan Verolme, die in
de tijd van nog geen kwart eeuw een be
drijf van wereldformaat op poten zette en
wiens naam in de wereld van de inter
nationale scheepsbouw (dus ook die van
Japan) met bewondering wordt genoemd.
Nauwelijks een jaar geleden kondigde hij
op de van hem bekende wijze de bouw
van een helling voor schepen tot vierhon-
derdduizendton en van een dok van één
miljoen ton dw aan: op het ogenblik be
vat zijn orderportefeuille de opdrachten
voor tien mammoettankers en de kans
is groot, dat er binnen afzienbare tijd nóg
meer bijkomen. Inclusief de orders voor
kleinere schepen vertegenwoordigen alle
opdrachten een waarde van niet minder
dan één miljard gulden.
Uitgeput
DE VERDERE NIEUWBOUW op de va
derlandse werven (en we spreken dan
over die in het westen van het land) staat
er slecht voor. Met zestien bouwplaatsen
heeft de uitgebreide Rijn-Schelde groep
opdracht voor de bouw van in totaal twee
chemicaliën tanekrs, twee onderzeeboten
voor de Koninklijke Marine, een drijven
de olieopslagplaais voor Mobil Oil en vier
visfabriekschepen. Als tevoren geen nieu
we orders worden verworven, is de por
tefeuille volgend jaar of hooguit in 1970
uitgeput Hetzelfde geldt voor de mid
delgrote en kleine werven langs Nieuwe
Maas en Noord, die het alleen van de
scheepsreparatie zullen moeten hebben,
als er binnenkort geen nieuwbouworders
binnenkomen. Zelfs de orderpositie van
de solide IHC Holland, waarin vier wer
ven sinds 1965 zijn gefusioneerd, is be
denkelijk althans veel minder sterk dan
een paar jaar geleden.
De 38.000 ton metende Nieuw
Amsterdam van de Holland-
Amerika Lijn in dok bij Wilton-
Fijenoord.
ROTTERDAM Het volgende overzicht geeft een duidelijk beeld van de order
portefeuilles van de scheepsbouwbedrijven in het gebied van de Nieuwe Waterweg.
De tussen haakjes geplaatste getallen hebben betrekking op de oplevering.
VEROLME heeft verreweg de meeste opdrachten:
Rozenburg:
3 tankers van 225.000 ton voor Esso,
1 tanker van 225.000 ton voor Fina,
2 tankers van 265.000 ton voor de Noorse reder Bergesen,
1 vrachtschip voor de KJCPL.
Alblasserdam:
1 vrachtschip voor de KJCPL.
2 bevoorradingsschepen voor Tidewater Halcyon.
Heusden:
2 visfabriekschepen voor Korea,
4 bevoorradingsschepen, 2 voor Tidewater Halcyon en 2 voor Int. Offshore,
1 autoveerschip voor Down County,
1 sleephopperzuiger voor Adr. Volker.
NSDM-Amsterdam
3 tankers van 210.000 ton voor Shell,
1 tanker van 210.000 ton voor A. P. Moller (Denemarken).
Al deze schepen moeten vóór of omstreeks 1971 worden opgeleverd.
Eenmaal in vol bedrijf rekent Verolme op een produktie van zes mammoetschepen
per jaar. Ook de buitenlandse werven van Verolme zijn stuk voor stuk goed bezet.
WILTON-FIJENOORD
2 chemicaliëntankers van 2350 ton voor Engelse rekening (1969).
ROTTERDAMSCHE DROOGDOK MAATSCHAPPIJ:
2 onderzeeboten voor de Koninklijke Marine.
KON. WERF/DE SCHELDE:
4 visfabriekschepen voor Rusland (1969 en volgende jaren).
Wilton en RDM bouwen samen een drijvende olieopslagplaats voor Mobil (kos
ten: 30 miljoen).
IHC HOLLAND
Verschure, Amsterdam:
1 emmermolen voor Polen (sept. 1968).
Smit-Kinderdijk
1 snijkopzuiger voor Panamese rekening,
1 rotsbreker voor Rusland (1969),
1 bakkenzuiger voor Bos en Kalis (1969),
1 cutterzuiger voor Belgische rekening (1969),
1 sleephopperzuiger voor Engelse rekening (1970),
1 sleephopperzuiger voor Nederlandse rekening (1970),
1 sleepzuiger voor Irak (1968).
De Klop.Sliedrecht:
„aan de lopende band" standaard demonteerbare snijkopzuigers.
Gusto, Schiedam:
1 veerboot voor Engelse rekening (de Free Enterprise 4; 1969),
1 kraan van 500-800 ton voor Amerikaanse rekening (1969),
1 kraan van 500-800 ton voor Nederlandse rekening (1969).
Van der Giessen-de Noord, Krimpen aan de IJssel en Alblasserdam:
1 vrachtschip voor KPM (sept. 1968),
2 vrachtschepen voor KJCPL (dec. 1968 en sept. 1969),
1 kraaneiland voor Amerikaanse rekening (april 1969).
P. Smit, Rotterdam:
1 vrachtschip voor KHL (1969),
1 zuiger voor Volker (sept. 1968).
Boele, Bolnes:
1 dubbelrompschip (nov. 1968),
2 bauxietbakken (eind 1968),
1 ponton voor bergingsbedrijf v. d. Tak (febr. 1969).
Vuyk en Zn., Capelle aan de IJssel:
1 schip voor Norfolk Lijn (dec. 1968),
2 onderlossers voor Bos en Kalis
6 onderlossers voor Den Breejen en v. d. Bout.
IJsselwerf, Kralingseveer:
1 kraanponton,
1 bevoorradingsschip.
De Groot en Van Vliet, Slikkerveer:
2 tankers voor n.v. Tankvaart (nov. 1968 en begin 1969).
n 5 SSj&ï
Deze luchtfoto is van de werf te Alblasserdam, die Verolme in 1950 overnam
en ingrijpend verbouwde en moderniseerde. Stapellopen zijn hier in verband
met de breedte van de rivier de Noord altijd spectaculaire gebeurtenissen.
ADVERTENTIE
AMSTERDAM Een 58-jarige bami-
fabrikant is dinsdagavond in zijn bedrijf
in de Amsterdamse Cornelis van Alkema
destraat door een ongeveer 30-jarige man
overvallen en beroofd van 1.200. De
overvaller drong het bedrijf binnen en
sloot de fabrikant op in het toilet.
ADVERTENTIE
s"'x if1! i Cs'
v-"' t
i
v
J
WASHINGTON (Reuter) Hoogge
plaatste Europese financiële functionaris
sen hebben er in Washington hun vertrou
wen over uitgesproken dat deze week
overeenstemming zal worden bereikt over
een minimumprijs voor het goud. Als de
prijs op de vrije markt ooit daalt tot be
neden de officiële prijs van 35 dollar per
ounce, zal nieuw gewonnen goud naar de
monetaire reserves gaan, waar de cen
trale banken van de Europese landen met
overschotten op hun betalingsbalansen
het willen hebben. Indien de prijs boven
het officiële peil ligt, gaat het nieuw ge
wonnen goud naar de particuliere markt,
waar de Amerikaanse regering het wil
hebben.
Diepgaande privébesprekingen zijn ge
houden sedert de komst van de betrokken
functionarissen naar Washington voor de
jaarvergaderingen van het Internationaal
Monetair Fonds (IMF) en Wereldbank.
Genoemde Europese functionarissen ver
klaarden dat de overeenstemming ver
moedelijk niet per officieel communiqué
zal worden bekendgemaakt, maar merk
baar zal worden door afbreken van het
internationale debat dat gaande is sedert
het ontstaan van het tweeledige markt-
stelsel voor goud en in maart jl. na het
instorten van de „goudpool" van zeven
landen.
Opgemerkt werd dat de centrale ban
ken de minimumprijs ten eigen bate wen
sen en niet ten bate van Zuid-Afrika. Zij
bezitten ongeveer veertig miljard dollar
aan goud tegen de prijs van 35 dollar per
ounce; die hoeveelheid maakt het grootste
deel van hun reserves uit en vormt een
basis voor alle andere vormen van reser
ves met inbegrip van de nieuwe, bijzon
dere trekkingsrechten (sdrs). Zou de
vrije-marktprijs ooit tot beneden de
35 dollar dalen, dan zouden hun eigen
balansen voor bestrijding vatbaar kunnen
worden.
Op 24 september heeft de Amerikaanse
minister van Financiën, Henry H. Fowler,
verklaard dat een krachtige daling van
de goudprijs tot beneden 35 dollar op de
vrije markt zou leiden tot bezorgdheid
over de waarde van het goud in de tegen-
Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Tweede Kamer zal
op dinsdag 15 oktober het regeringsvoor
stel tot heffing van bijdragen van woning
wetbewoners met een inkomen boven de
15.000,- in behandeling nemen.
Het wetsontwerp, dat ten doel heeft de
doorstroming te bevorderen, heeft reeds
veel verzet opgeroepen, zodat het de
vraag is of de regeling ongewijzigd zal
worden aanvaard.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. Naar alle waarschijn
lijkheid zal vandaag in het georganiseerd
overleg de zogenoemde nacalculatie van
de ambtenarensalarissen aan de orde
worden gesteld. Volgens voorlopige be
rekeningen zijn de salarissen van het
overheidspersoneel bijna 1 percent bij de
gemiddelde loonstijging in het bedrijfs
leven ten achter gebleven. De verwach
ting bestaat dat de bonden een stijging
van 1.25 percent zullen vragen.
Begin dit jaar werd een salarisverho
ging van twee percent voor het over
heidspersoneel vastgesteld. Enkele maan
den later kwam daar nog eens anderhalf
percent bij. Met het overleg over de
hoogte van de nacalculatie in zicht ziet
het ernaar uit dat de totale loonstijging
in '68 van het overheidspersoneel bene
den de 5 percent zal blijven.
woordige monetaire reserves. Van de
Europese banken wordt gezegd dat zij
unaniem zijn in hun opvatting 'dat dit be
ginsel van toepassing moet zijn op elke
demonetisering van het goud, groot of
klein.
ADVERTENTIE
e Dorothé is de handigste
theepot die er bestaat. U hoeft
alleen maar kokend water op de
thee te schenken en verder niets.
Trekken en warmhouden doet de
Dorothé zelf omdat-ie dubbel
wandig is. Alleen de binnenkant
blijft heet, de buitenkant hoog
stens handwarm.
Een theemuts, theebeurs of thee
lichtje hebt u niet meer nodig.
Dat is handig theezetten met 'n
pot die een sieraad voor het oog
is en die u overal kunt neerzetten.
Dat mag ook wel, want als u 'm
koopt (ƒ33,50) of krijgt (f 0,00)
dan hebt u 'm voor jaren.
Breken kan hij niet en barsten
evenmin. Er is 'n Dorothé voor
10 en voor 5 kopjes.
U kunt kiezen: 'n glanzend of
mat verchroomde
DEN HAAG De president van de
en mevrouw Diori zullen van 6 tot 10 okto-
vens en grachten gemaakt, 's Middags
her een bezoek brengen aan ons land.
Zondagavond arriveren de president en
zijn echtgenote per trein uit Parijs in
Den Haag.
Maandag 7 oktober wordt 's morgens
een rondvaart door de Amsterdamse ha
vens en grachten gemaakt, s' Middags
worden besprekingen gehouden in Den
Haag, Mevrouw Diori brengt dan een be
zoek aan het costuummuseum in het
Mauritshuis te Den Haag.
Koningin Juliana zal op dinsdag 8 ok
tober 's morgens de president en zijn
echtgenote in paleis Soestdijk ontvangen,
's Middags staat een bespreking met ver
tegenwoordigers van het Nederlandse be
drijfsleven op het programma onder aus
piciën van het Afrika-Instituut.
Die middag brengt mevrouw Diori een
bezoek aan de miniatuurstad „Maduro-
dam".
Woensdag 9 oktober vertrekt het gezel
schap van Ypenburg per vliegtuig naar
Eindhoven, waarna de Vlisco Textiel-
drukkerijen in Helmond en het Evoluon
van Philips in Eindhoven worden be
zocht. In de namiddag vertrekken de
president en zijn gevolg per vliegtuig
naar Brussel.
