Televisie en
Gesprek met de leiding van het N.Ph.O.
Henri Arends: „In het concertgebouw
moet tegelijk van alles gebeuren"
Aiphenaar
1^1ONTDEK
ba ha
san
balm HANDCREMÈ
Twien, Joop
Wat is er loos
met de C-serie?
Prijzen voor
kinderboeken
en Harlem
11
TV-vanavond
WIJ ONTVINGEN
Radio-zaterdag
TV vrijdag
TV zaterdag
VRIJDAG 4 OKTOBER 1968
KRUISWEG 47-49 TEL.11532
W. J. Lukkenaer
uw handen vrag—i
desinfecterende crême-zc
voor de HALVE PRIJS, bi
grote tube SANBALM
handcreme A
6. Hitrltm, Tal. 02500 -10616
(Van onze kunstredacteur)
HAARLEM. Heeft Noord-Holland
belangstelling voor moderne muziek?
De ervaring van het Noordhollands Phil-
harmonisch Orkest, dat op eenderde van
zijn serieconcerten in Haarlem werken
uit het min of meer geavanceerde reper
toire speelt, zijn niet onverdeeld guns
tig. De A-serie (klassieke muziek, gro
te solisten) trekt dit jaar honderd mensen
meer als vaste bezoekers dan het vorige.
Dat betekent, met de verkoop van losse
plaatsen mee, een vrijwel volle zaal. De
populaire B-serie heeft weer elfhonderd
abonnementen, op twaalfhonderd beschik
bare plaatsen. De moderne C-serie, die
eind deze maand begint, ligt met onge
veer vierhonderd abonnementen nu nog
vijftig achter op de stand van vorig sei
zoen. Ik sprak hierover met de dirigent
van het orkest, Henri Arends, en met de
heer R. Mulder, orkestdirecteur.
Arends: Mensen uit artiestenkringen
zie je er niet. We hebben de kunstenaars
sociëteit Teisterbant benaderd, we heb
ben Jeugd en Muziek en de Ateliers 63
vijftig procent reductie toegezegd, er is
niemand gekomen.
Mulder: Je zou toch verwachten dat
het potentiële bezoekers waren.
Arends: Misschien komt het omdat
niemand de solisten kent.
Mulder: Ik vraag me af of we ons moe
ten gaan richten op wat de solist speelt,
of een werk kiezen en daarbij solisten
zoeken. De sterren die hier komen heb
ben een uiterst klein repertoire en dat is
niet modern. Uit het geringe aantal C-
abonnementen blijkt, dat veel minder
mensen modern georiënteerd zijn dan je
zou denken, als je al de ruimte ziet. die
de pers aan de hedendaagse muziek be
steedt.
Arends: Of zijn we niet modern genoeg?
We spelen geen avantgardistische wer
ken.
Mulder: Dan krijg je misschien een
belangstelling als voor de kamermuziek
serie. Wij hebben ons met de series ge
richt op de smaak van het publiek. Het
blijkt wel: hoe populairder, des te meer
belangstelling. Er is bij de B-serie een
volkomen nieuw publiek gekomen dat
zelfs bij een gemixte serie niet eens kwa
Arends: Toch vind ik vierhonderd men-
zelf bij een gemixte serie niet eens kwam.
«en in deze agglomeratie die naar moder-
Dirigent Henri Arends
Arends: Ze juichen omdat er iets nieuws
opgebracht wordt, iets gedurfd. Kan een
gemiddelde orkestmusicus een klassiek
werk begrijpen? Nee.
Mulder: Maar het zijn er minder dan
vorig jaar.
Arends: De belangstelling hier is niet
minder dan gemiddeld in heel Neder
land.
Mulder: Misschien is dat in de hele we
reld zo. Toch krijgt die muziek veel aan
dacht. Ik denk dat dit is omdat de jour
nalisten. zeker de jongere, modern ge
richt zijn. Vaak zijn het zelf moderne
componisten.
Arends: Gelukkig maar. Ik vind het
heel gezond dat het zo is.
Mulder: In Amsterdam was een avant-
garde-serie, die is weer opgedoekt. Ik
geloof dat de mensen er in het begin naar
toe gaan uit snobisme. Zijn ze een paar
keer geweest dan hoeven ze niet meer.
Een dirigent studeert weken op een mo
derne partituur om haar technisch te be
heersen. Die kost ook het orkest veel
meer tijd dan klassieke muziek. Veel mu
sici kunnen zo'n werk dan nog niet meer
dan technisch bevatten. Op de uitvoering
komen een paar duizend jongeren in de
zaal schreeuwen dat het een meesterwerk
is. Ze kunnen het volgens mij niet beoor
delen.
Mulder: Wel waarderen.
Arends en Mlder samen: Meer het feit
dan de inhoud.
Arends en Mulder samen: Meer het feit
schien in de sfeer van de jongeren, ook
al begrijpen ze haar niet. Het is net zo
goed een feest der herkenning als bij de
klassieke muziek: ze herkennen iets dat
bij deze tijd past. (volgt een discussie
over een harpiste, die in een werk van
Bruno Maderna mocht meespelen zonder
dat ze het stuk kende of een partituur
voor zich had).
Mulder: Waar blijft de compositie, als
iedereen kan doen wat hij wil.
Arends: Vergelijk het met schilderen.
Een schilder gaat samen met anderen een
ding maken. Hij zet een paar lijnen neer.
De anderen moeten het afmaken. Er
komt toch eenheid in. Maderna wilde wel
degelijk dat het harpspel, al was het ge
ïmproviseerd, in het verband zou passen.
Of dat lukt is dan een kwestie van
inspiratie.
Mulder: Ik ben vóór zoeken, maar te
gen excessen. Ik sta niet negatief tegen
over experimenten, maar ze gaan te ver.
Mulder: Ze verwijten ons dat we te
weinig doen.
Trio Track grammofoon met versterker en
luidspreker in koffer. Stereo element Con
certo 68 van 445.- voor 329.-
Trio Star van 345.- voor 239.-
Arends: Je vindt dat de lengte van de
besprekingen van moderne muziek niet
in verhouding staat tot de kwaliteit van
die muziek? Dat ligt dacht ik aan het
nieuwe, het onbekende ervan, aan dat het
geïntroduceerd moet worden.
Mulder: Peter Schat is vier jaar bezig
geweest iedereen met pressure-groups te
bewerken om zijn Labyrint uitgevoerd te
krijgen. Hij heeft uiteindelijk vier ton
aan subsidies losgebrand. Is het dat
waard?
AMSTERDAM (ANP) Met de prijs
„Kinderboek van het jaar - tot tien jaar"
is bekroond de auteur Hans Werner voor
het boek „Mattijs Mooimuziek". Met de
prijs „Kinderboek van het jaar - tien jaar
en ouder" is bekroond de schrijfster Sini
van Iterson voor het boek „De adjudant
van de vrachtwagen". De prijzen zijn be
schikbaar gesteld door de Collective Pro
paganda van het Nederlandse Boek. De
prijsuitreiking zal geschieden tijdens de
opening van de Kinderboekenweek op
woensdag 30 oktober. De jury bestond uit
de dames mej. A. M. Eisen, mevrouw M.
Heyermans en Marijke van Raephorst en
4s heren Guido van Deth en Hans Everts.
Arends: Zijn aandeel, het muzikale deel
stond ver boven dat van de anderen. De
integratie is niet gelukt, is would-be,
hangt als los zand aan elkaar, maar het
had iets kunnen zijn. Kun je niet beter
vier ton uitgeven aan zo'n werk dan
aan de tienduizendste uitvoering van
„Carmen", hoe mooi die ook is?
Mulder: Ik heb inderdaad een frag
ment van Schat op vier bandsporen ge
hoord dat ontzettend goed was. Zo zijn
er veel. Je bent blij als je een fragment
vindt dat je pakt.
Arends: Als je ziet hoeveel Haydn en
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Arends: Ik ben het met je eens dat er
soms excessief wordt gewerkt. Maar het
ligt aan de uitvoerders of ze zo'n werk
dan brengen. Ik zou geen show-effectmu-
ziek kiezen.
SPECIALE AANBIEDING
Arends: Ik begrijp dat wel. Bijvoor
beeld aan de twaalftoonsmuziek wennen
de mensen nooit, als ze als maar volge
goten worden met tonale muziek. Vanaf
huin geboorte worden ze tonaal geïndoc
trineerd. Op die manier wennen ze nooit
aan atonale muziek. Als je nu overtuigd
bent dat ze er wel aan moeten wennen,
vind je het natuurlijk te weinig wat we
doen.
Mulder: De klassieken worden niet zo
gepropageerd. Niet dat dat moet
Ik: Welke andere kunstvormen bedoelt
u?
ADVERTENTIE
böëkênböêfcënboëkënböëikënl
boekenboekenboeket) boeken!
boe kenboe ken boe k en boe* etJ
boekenboekenboekenboeken!
boekenboeken
bo«fcent>oe Ken
boe ken boefeen boe u. en oo^Kenl
boekenboekenboekenboekenJ
boekenboeken boekenboeken 1
boekenboekenboekenboe kenl
Bij de uitgeverij Bekking in Amster
dam is als politieke pocket nr. 5 versche
nen NPDneo-nazistische partijvor
ming in de bondsrepubliek" van Werner
Smoydzin. Martin van Amerongen
schreef een inleiding; dr. C. G. L. Apel
doorn verzorgde de vertaling. In de se
rie Kruseman's detective-omnibus is on
der redactie van Ab Visser een nieuwe
en vijfde omnibus verschenen, waarin
zijn opgenomen: „De rode doos" van
Rex Stout; „Het raadsel van de Ango
rakat" van Stuart Palmer, en „De zaak
van de blinde muizen" van Martin Free
man. Het zijn detectiveromans uit de
dertiger jaren, de „gouden eeuw" van
de Angelsaksische detectivelitteratuur.
Het feit dat de fiets in Nederland zijn
eeuwfeest viert is voor dr. J. M. Fuchs
en W. J. Simons aanleiding geweest een
boek samen te stellen dat onder de ti
tel „Voort, in 't zadel, kameraden" bij
J. H. de Bussy n.v. in Amsterdam is ver
schenen. „Kermis der ijdelheid" van
W. M. Thackeray is verschenen bij Wol-
ters-Noordhoff n.v. in Groningen in een
uitgave waarin de volledige Engelse
tekst van de t.v.-serie is opgenomen. In
het boek is een aantal foto's afgedrukt.
- „Uw sterrenbeeld, uw type" van de
Zwitserse psycholoog dr. V. M. von Win
ter is een uitgave van Elsevier. Gerang
schikt naar de twaalf tekens van de die
renriem geeft de schrijver bepaalde be
schrijvingen van bepaalde mensentypen.
bij de modernen. Ook als je kritisch bent
kun je natuurlijk fouten maken. Maar ik
vind dat ook een hedendaags werk aan
hoge normen moet voldoen. Bij de klas
sieken weten we langzamerhand wel wat
goed is.
Mulder: Daar kun je je geen buil aan
vallen.
Arends: Voor moderne orkestwerken is
vaak een bezetting nodig die wij niet heb
ben. Dat en de tijd die het kost om ze
in te studeren beperkt de keuze. Ik per
soonlijk zou het liefst gemengde program
ma's uitvoeren, al is het vaak moeilijk
oud en nieuw te combineren. Ik vind het
nuttig dat de concertbezoekers met de
muziek van nu worden geconfronteerd.
Mulder: Maar de instelling van het pu
bliek is anders. Ze willen niet gedwongen
worden een sandwichprogramma met een
modern werk aan te horen. We lieten de
keuze aan het publiek. En wat blijkt: de
series A en B hebben de voorkeur.
Arends: Dat weet je van te voren. Mis
schien moeten we in de toekomst toe
naar meer kunstvormen in de concertzaal.
En dan heel goede solisten en een uiterst
lage prijs, een gulden per concert bijvoor
beeld.
HILVERSUM. Op het eerste net
de tienerrubriek van de NCRV
„Twien", de eerste van een serie Joop
Doderer-shows, Farce majeure en een
documentaire over sociale hulp in
East Harlem. Op het tweede net de
serie „Run for your life" en een jazz
programma.
Nederland 1. Twien wil wat actueler
worden, meer informatie geven maar
ook popmuziek blijven serveren. On
derwerpen vanavond onder meer seks
en communicatie. Pop van Sandy
Shaw, the Frogs, Annette Hesterman,
Frans Krassenburg en The Herd. Na
het journaal actualiteiten in „Hier en
nu". Joop Doderer (geen Swiebertje
maar toch altijd een beetje) om kwart
voor negen met zijn eigen show. Gast
is de uitstekende cabaretière Sheila
Bernette, die we onlangs zagen in de
Engelse groep „Backin' Holland". Ook
de tekstschrijver en de choreograaf
van Doderer zijn trouwens Engelsen.
Leitmotiv ditmaal de spionage.
Sheila Bernette. (Nederland I, kwart
voor negen).
Glazen stad, een serie die bij een
aantal kijkers meer instemming ont
moet dan bij veel critici, brengt weer
nieuws uit de kassenwereld van het
Westland. Er vindt ditmaal een sterf
geval plaats. Farce majeure is er om
de tranen te doen vergeten, maar de
reële ellende van East Harlem ver
drijft op zijn beurt de lach van de
kijkersgezichten. „Niet kletsen maar
doen", noemt Van Hillo zijn werkstuk.
Nederland 2. Na de fabelkrant weer
Arends: Film, litteratuur. Jazz ook, dat
heb ik gedaan, maar daarbij krijg je geen
volkomen integratie, de oorsprong is te
anders. Met geluidsbanden kan wel, maar
het bindt je als dirigent. Het liefst zag
ik een huis waar tegelijk van alles gebeurt.
Ik wil zo iets eens proberen om te zien
of het echt aanspreekt.
Mulder: Als je eens iets probeert, slaat
het zo verdomd weinig aan. Dat zie je
met de C-serie.
Arends: In verhouding is het niet zo
weinig. De zaal is alleen te groot. Je zou
het orkest niet op het podium maar in
de zaal moeten zetten. Het publiek komt
niet alleen om te horen, ook om te zien.
Eén ding is zeker, om belangstelling te
krijgen moet je hem wekken. En dat kost
enorm veel geld.
Ik: Hebt u de mening van het publiek
gevraagd over wat voor muziek het wil
horen?
Mulder: Dat hebben we gedaan. Waar je
ook enquêteert, overal is het: één Beet
hoven, twee Tsjaikofsky, drie Mozart.
Dan nog wat Franck, Bartok en Strawin-
sky. Minder dan één percent wil moder
nere werken. Dat wil zeggen, de belang
stelling voor de C-serie in Haarlem is ver
houdingsgewijs niet zo klein, maar ik
vind het toch teleurstellend. Ik zou graag
eens willen horen: Wat is er fout aan die
serie?
R. Mulder, orkestdirecteur.
Beethoven gemaakt hebben dat beneden
de middelmaat is, hoeveel maakwerk.
Ik: Bent u uitgekeken op het klassieke
repertoire?
Arends: Ik speel met groter genoegen
dan vroeger romantische en klassieke
werken. Ik kom terug van: alles spelen
dat zich aandient, ik ga kritisch te werk
„Scala", de informatierubriek van de
NTS. Sport in het weekeinde, gewes
telijk nieuws, wegeninformatie, de
filmagenda en hee parlementair over
zicht. De AVRO schotelt hierna zijn
vrouwelijke kijkers weer een dubbele
portie Peyton Place voor. Veertig mi
nuten actualiteiten van Televizier, dan
de serie „Run for your life" over de
man, die nog maar beperkt te leven
denkt te hebben en daarom het onder
ste uit de kan zoekt. Ditmaal belandt
hij in een racewagen, gevaar zal hem
een zorg zijn. Jazzgitaar-opnamen uit
de Rotterdamse Doelen tijdens het
Newport Festival besluiten het pro
gramma.
HILVERSUM I
7.00 Nws. 7.10 Het levende woord.
7.15 Klassieke muz. 7.30 Nws. 7.32 Ac
tualiteiten. 7.45 Instrumentaal trio. 8.00
Nws. 8.11 Gewijde muz. 8.30 Nws. 8.32
Voor de huisvrouw. 9.35 Waterstanden.
9.40 Klass. en moderne muz. 10.30 Mod.
muz. 10.55 Kunstkroniek. 11.00 Nws.
11.02 Lezing. 11.15 Klass. muz. 11.55
Meded. 12.00 Trompetmuz. 12.14 Markt
berichten. 12.16 Overheidsvoorlichting.
12.26 Meded. land- en tuinbouw. 12.30
Nws. 12.41 Actualiteiten. 12.50 Missie
en zending. 13.00 Vliegende schijven.
14.00 Plaatjes. 16.00 Nws. 16.30 Etnische
muz. 17.00 Soefi-Beweging. 17.30 Voor
ieners. 18.19 Uitzending P.P.R. 18.30
Nws. 18.46 Actualiteiten. 19.05 Jonge
artiesten. 19.30 Sjook. 20.00 Verzoekpla
ten. 21.30 Bel Canto. 22.30 Nws. 22.40
Meded. 22.42 Overweging. 22.45 Goal.
23.55 Nws.
HILVERSUM II
7.00 Nws en ochtendgymnastiek. 7.20
Socialistisch strijdlied. 7.23 Lichte muz.
7.54 Deze dag. 8.00 Nws en Van de
voorpagina. 8.15 Gevar. progr. 10.30 Le
zing. 10.45 Gouden-plaat-melodieën.
11.00 Nws. 11.02 Amusementsmuz. 11.20
Oosteuropese kroniek. 11.45 Wereld van
de kleinkunst. 12.15 Accordeonmuz.
12.26 Meded. t.b.v. land- en tuinbouw.
12.29 Actueel sportnws. 13.00 Nws. 13.11
Varia. 13.15 Tijd voor teenagers. 14.00
Voor twintigers. 14.40 Jazz Magazine.
15.00 Muziekluisteren. 15.20 Lezing.
15.40 Muziekluisteren. 16.00 Nws. 16.02
Vivjsectie-discussie. 16.30 Opera aria's.
17.25 Weekjournaal 17.55 Meded. 18.00
Nws. 18.16 Commentaar op het nws.
18.22 Instrument, trio. 18.45 Klass. Ver
zoekplaten. 19.30 Nws. 19.35 Artistieke
Staalkaart. 20.15 Metropole orkest.
20.45 Hoorspel. 21.40 Lichte muz. 22.00
■Oude muz. 22.30 Nws. 22.40 Meded.
22.45 Sprookje met muz. 23.15 Lui luis
teren. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
9.00 Nws. 9.02 Djinn. 10.00 en 11.00
Nws. 12.00 Nws. 12.03 Nieuwe platen.
13.00 Nws. 13.03 Instrument, sextet.
13.30 Zuidzee-serenade. 14.00 T'(w)iene-
rama. 15.00 Nws. 15.03 Licht orkest.
15.30 Country and Western music. 16.00
Nws. 16.03 Actualiteiten. 16.07 Lichte
platen. 17.00 Nws. 17.02 Hier en nu.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nws. 12.03 Amusementsmuz.
12.40 Weerbericht. SOS-berichten voor
schippers. 12.45 Gitaarmuz. 12.55 Bui-
tenl. persoverzicht. 13.00 Nws. 13.15
Gevar. muz. 14.00 Nws. 15.00 Nws 15.03
Gramm. muz. 16.30 Gevar. muz. 17.00
I Nws. 17.10 Noord en Zuid. 17.35 Jazz-
muz. 18.00 Nws. 18.03 Amusementspro.
I 18.30 Franse les. 18.32 Lichte muz.
I 18.52 Taalwenken 18.55 Lichte zang.
19.00 Nws. 19.40 Hebt u ze al? 20.00
Amusementspro. 22.00 Nws en berieh-
ten. 22.15 Jazzmuz. 23.00 Nws. 23.10
Liedjesprogr. 23.40 Nws.
11.00 NTS/NOT: Schooltelevisie.
18.50 NTS: In kleur: De Fabeltjeskrant
18.56 STER: Reclame.
19.00 NTS: Journaal.
19.03 STER: Reclame.
19.06 NCRV: Twien.
1 19.56 STER: Reclame.
20.00 NTS: Journaal.
I 20.16 STER: Reclame.
20.20 NCRV: Actualiteitenrubriek.
20.45 Joop Doderer Show.
21.25 De glazen stad.
22.10 Farce Majeure.
I 22.30 In kleur: Filmreportage.
22.45 NTS: Journaal.
Nederland 2
18.50 NTS: In kleur: De Fabeltjeskrant
18.56 STER: Reclame,
j 19.00 NTS: Journaal,
j 19.03 Scala,
j 20.00 Journaal.
'20.16 STER: Reclame.
20.20 AVRO: Peyton Place.
21.05 In kleur: Televizier.
21.45 In kleur: Feuilleton.
22.35 Jazzprogramma,
j 22.55 NTS: Journaal.
Nederland 1
i 9.30 NTS: Teleac.
1 16.00 Journaal
16.02 VARA: Voor oudere kijkers.
17.00 Voor kinderen.
18.50 NTS: In kleur: De Fabeltjeskrant.
18.56 STER: Reclame.
19.00 NTS Journaal.
19.03 STER: Reclame.
j 19.06 VARA: Rawhide.
j 19.56 STER: Reclame.
20.00 NTS: Journaal.
20.16 STER: Reclames.
20.20 VARA: Cabaretprogramma.
21.00 Per seconde wijzer.
21.50 Feuilleton.
22.40 Achter het Nieuws.
j 23.05 NTS: Journaal.
Nederland 2
18.50 NTS: In kleur: De Fabeltjeskrant.
18.56 STER: Reclame.
19.00 NTS: Journaal.
I 19.03 TROS: Progr.-overzicht oktober.
19.08 In kleur: Feuilleton.
20.00 NTS: Journaal.
I 20.16 STER: Reclame.
20.20 TROS: Feuilleton.
21.10 Filmreportage.
22.00 Quiz.
j 22.30 NTS: Journaal.
