AMERIKANEN ZETTEN REUZENSTAP IN DE
Eerste vlucht met bemand
Apollo-maanvaa rtu ig
RUIMTE
CONRAD-STORK
Zekerheid voor astronauten
Cunningham, Schirra en
Eisele zou te duur zijn
altijd safe!
Rijkspostspaarbank
De veilige
manier
van sparen
Aanklacht tegen
Hanns Porst
Koning ziet af
van zwetnuurtjes
Arrestaties van
Arabieren in
Gaza
VRIJDAG 4 OKTOBER 1968
9
SPAARBANK
TESTPILOOT
KOMT U MORGEN OOK?
Tentoonstelling en
Fabrieksbezichtiging
DOUANEBEAMBTEN
SMOKKELDEN
PARADEPAARDJE
„LEM"
Spencer
pakken
3-delig
59.75
Stella
Regina
KOLOSSALE SOM
NEUSKEGEL
Geen toestemming voor
ha rttransplantatie
in Chili
„RUIMTE-EEUW"
S-fcAfE- fcN YOLGi
fev* :*p<WBTrfci»wng ck bdcwd fcjj|
-ientS: V*>lgf>KrtW»d*_ V'ecrtttttt
:-Ax»K«}jcrcK VOW p
:$M»K0(:-*?Urc U a.<rt <tf brttrk
life Rt>ks{xcst4po.«tat»HV k«xtt;
Dx XTAA T atr^rp'K-^l ■it' Cvffeo
/KW /h' HilK$fU»npit'»iMtlik ;:-:
..:- V<<qtvk httOf itoirnff.titwkUW: Jf. y'i,
Art. >i row trv
IN DE EERSTE JAREN van de
„ruimte-eeuw" beperkten zich al onze po
gingen om het aardoppervlak te ver
laten tot een betrekkelijk dunne laag van
enkele honderden kilometers om de aar
de. De tweede Apollovlucht moet deze
fysieke en psychologische barrière door
breken. Voor het eerst zullen mensen zo
ver in de ruimte doordringen dat zij de
aarde als een bol in het heelal zullen zien
hangen. Wie zal zeggen wat voor indruk
dit op hen zal maken, hoe groot die schok
misschien zal zijn?
Optimisten zeggen datmen hierdoor
het besef zal krijgen, hoe nietig en on-
betekend onze landsgrenzen zijn, in ver
houding tot de afstanden in de kosmos.
Pessimisten werpen misschien tegen, dat
het het tegengestelde effect zal hebben
dat op macht beluste politici niet meer
tevreden zullen zijn met de rechten en
privileges die zij op aarde bezitten.
De drang om het onbekende te verken
nen is onweerstaanbaar, daarom zal de
mens eens de maan bereiken. Wij zullen
daar waarschijnlijk niet veel meer vinden
dan kennis van onschatbare waarde over
het ontstaan van ons zonnestelsel. Het be
treden van de maan zal echter op zichzelf
al een mijlpaal zijn.
De verkenning van ons zonnestelsel zal
volgen misschien als een gezamenlijke
wereldonderneming evenals vestiging
van wetenschappelijke nederzettingen op
maan, Mars, de satellieten van Jupiter en,
wellicht op langere termijn, Mercuiius,
Venus en andere planeten.
En niemand kan met zekerheid zeggen,
dat wij, niet eens, een volgende grote
stap, buiten ons eigen zonnestelsel, zullen
zetten. De astronauten Schirra, Eisele en
Cunningham zullen op 12 oktober de eer
ste aarzelende stappen zetten op die lange
weg.
COMMANDANT van het Apollo-ruimte-
schip zal kapitein-ter-zee Walter Schirra
van de Amerikaanse marine zijn. Hoewel
hij al een kwarteeuw marine-officier is,
heeft „Wally" Schirra het luchtruim toch
tot zijn meest vertrouwde omgeving ge
maakt. In de laatste zes jaar heeft hij
ruimtevaart aan zijn lijst van onder
nemingen toegevoegd, met name twee
spectaculaire vluchten in het Mercury-
en het Gemini-programma. Als testpiloot
met ruim vierduizend vlieguren op zijn
naam is Schirra een man die beslissingen
op de juiste wijze kan nemen.
Zijl koelbloedigheid en zekerheid in
eens genomen beslissingen kwamen dui
delijk aan het licht toen hij commandant
was van de Gemini-6-vlucht. Toen het
aftellen „nul" bereikte en de raket de
ADVERTENTIE
b«
WAARDERWEG 80 - HAARLEM
GEOPEND van 10-13 UUR
EN VAN 14-17 UUR
ROTTERDAM. De officier van justi
tie bij de Rotterdamse rechtbank heeft
gevangenisstraffen van respectievelijk
drie en twee maanden geëist tegen drie
ex-douanebeambten. Door het gebruik
van valse transito-paspoorten had het
drietal drank en sigaretten gesmokkeld.
De rechtbank doet uitspraak over veer
tien dagen.
een der mijlpalen van de ruimtevaart.
Een vriend in Houston, waar Schirra
woont, zegt van hem: „Als men een toto
zou moeten maken van de perfecte offi
cier, is Wally de man die men logischer
wijze zou moeten uitkiezen. Wel is hij erg
stijfkoppig, en al heeft zijn houding hem
dan niet meteen vijanden bezorgd, toch
wel een aantal mensen die hem niet mo
gen. Als er iets is waarvan hij denkt dat
het moet gebeuren, houdt hij door dik en
dun vol. Toen er een datum moest wor
den bepaald voor de eerste Apollovlucht,
heeft Wally herhaaldelijk gezegd dat hij
niet zou meegaan voordat hij zelf ervan
overtuigd was dat alles werkelijk klaar en
veilig was".
MAAR HET paradepaardje van mili
taire deugden heeft ook zijn menselijke
kanten. Het was Wally die het grondper
soneel in het ruimtevaartcentrum ver
raste door tijdens de vlucht met de Ge-
mini-6 „jingle bells" te spelen op een
kleine mondharmonica die hij had meege
smokkeld in het ruimteschip.
Als beginnend astronaut bezorgde hij
de autoriteiten van het ruimtevaartpro-
gramma maagzweren door in een Ferrari
met een snelheid van tweehonderd kilo
meter per uur over de wegen van Florida
te rijden. De ruimtevaartmensen maken
zich nu niet meer zo ongerust, want
Schirra heeft nu een langzamer auto, zo
dat het Bureau voor de Ruimtevaart niet
zo bevreesd hoeft te zijn de miljoenen te
verliezen die men in de opleiding van
Schirra heeft gestoken.
Maar het meest verrassende van
Schirra is zijn leeftijd. Op 44-jarige leef
tijd, wanneer de meeste mannen al de
eerste kwaaltjes krijgen, is hij begonnen
aan een nieuw, groot avontuur. De twee
andere astronauten voor de Apollo zijn
minder bekend. Ondercommandant is ma
joor Donn Eisele van de Amerikaanse
luchtmacht. Als 38-jarige maakt hij een
goede kans om nog verschillende ruimte-
vluchten te maken, vooral als het Apollo-
project wordt uitgebreid.
Het derde bemanningslid is de 36-jarige
Walter Cunningham, de eerste Ameri
kaan die geen testpiloot is geweest voor
dat hij de ruimte inging. Hij heeft car
rière gemaakt als marinepiloot, maar hij
dichter wordende lucht kan weerstaan.
Boven de neuskegel zit bij de start nog
de ontsnappingstoren, een raketmotor die
de cabine met de drie ruimtevaarders
moet losrukken en in veiligheid brengen
als er bij de start iets misgaat. Deze ont
snappingsraket wordt na de start afge
stoten als het ruimteschip op omstreeks
zestig kilomter hoogte is.
Onder de kegelvormige cabine (die in
het Engels de „Command Module" heet)
bestaat het Apollo-ruimtevaartuig uit een
cilindervormige instrumentenruimte in
twee verdiepingen met aan de onderkant
een raketmotor. Deze „Service Module"
weegt tegen de 23 ton en bevat veel van
de apparatuur die de astronauten in leven
houdt, plus de brandstofcel die hen van
elektrische energie voorziet.
TENSLOTTE volgt dan het maan
landingsvaartuig (in het Engels aange
duid met „lem", afkorting van Lunar Ex
cursion Module). Dat is het laatste stuk
van het Apollo-maanvaartuig. Daaronder
bevindt -zich de drietraps Satumusraket
waarvan de trappen successievelijk afge
worpen worden als de Apollo eenmaal
goed op de weg naar de maan is.
Twee man van de drie kruipen bij na
dering van de maan uit de cabine via de
instrumentenruimten naar de „Lem",
waarmee zij een landing op de maan moe
ten maken. De „Lem" heeft twee raket
motoren, een voor de landing en een voor
het vertrek. Als er met die landing op de
maan of met die start iets misgaat, zijn
de twee astronauten verloren. Zij zouden
dan op het maanoppervlak moeten blijven,
waar een zekere dood hun wacht, of een
zelfde lot tegemoet gaan in een eindeloze
ADVERTENTIE
Happening
Gierstraat
77
Twee van de drie astronauten heb-
ommegang om de maan in een baan waar
de rondcirkelende Apollo hen niet kan
bereiken.
ER IS dikwijls tegen het Apollo-pro-
gramma aangevoerd dat het hele project
uitgesteld moet worden tot het mogelijk
is om reddingsmiddelen naar de astro
nauten te zenden. Maar, zeggen anderen,
de wedloop met de Russen staat een zo
lang uitstel niet toe. Het programma kost
al de kolossale som van tegen de 70 mil
jard gulden, dat is ruim tweeëneenhalf
maal de totale Nederlandse rijksuitgaven
volgens de begroting 1969. En daar zouden
nog vele miljarden bijkomen als er bij
elke maanreis tegelijk een ruimtered-
dingsschip gelanceerd moest worden.
In termen van geld alleen is, zeker op
korte termijn, het Apollo-programma
moeilijk te rechtvaardigen. Voor al die
miljarden kunnen de Amerikanen of
voor hun miljarden de Russen, op wier
totale begroting dat nog veel zwaarder
drukt het eerst op de maan zijn en
misschien een kilo of twintig maange-
steente mee terugbrengen voor onder
zoek.
Maar ook Columbus heeft met zijn ont
dekkingsreizen niet gewacht tot hij zeker
wist dat hij behouden zou terugkomen
van een bezoek aan het land dat nu, vijf
eeuwen later, klaar staat voor de sprong
naar de maan.
ben zich door een nauwe tunnel van
de cabine naar het maanlandings
vaartuig gewerkt. Geleid door com
puters op aarde en aan boord, en
geholpen door de derde man die in
de Apollo-cabine blijft, maakt deze
„Lem" zich los en remt af tot hij in
een lagere „verkenningsbaan" komt
op slechts 15.000 meter boven het
maanoppervlak. Daarna volgt de
landing, waarvan deze tekening drie
fasen weergeeft: de „Lem" komt
rechts aanvliegen, landt op het
„kussen" van zijn raket-gassen, en
komt tot rust op zijn vier verende
poten. Op aarde weegt hij zestien
ton. maar dat is op de maan, door
de kleinere zwaartekracht, nog geen
drie ton.
(Van een speciale verslaggever)
is ook een eerste-klas wetenschapsman en
is in het korps van astronauten opge
nomen als burger, niet-militair.
Cunningham heeft ook de technische
voorbereidingen gemaakt en een baan
uitgerekend voor een onbemande satel
liet die in 1964 is gelanceerd, een geo
fysische waarnemingssatelliet, die nog
steeds rond draait en nog steeds gegevens
naar beneden zendt die onder andere
worden gebruikt om na te gaan wat de
gunstigste tijd zal zijn voor de lancermg
van het A polio-ruimteschip. Cunningham
is dan ook de eerste van een waarschijn
lijk lange rij wetenschappelijke astro
nauten.
De Westduitse procureur-generaal heeft
de 45-jarige groothandelaar in foto-arti
kelen Hanns Heinz Porst uit Neurenberg
officieel in staat van beschuldiging ge
steld wegens landverraderlijke betrekkin
gen.
Porst stond sinds vorig jaar onder ver
denking betrekkingen met het Oostduitse
ministerie voor Staatsveiligheid te heb
ben onderhouden.
Samen met Porst is zijn voormalige
medewerker Alfred Pilny aangeklaagd.
Beiden worden ervan beschuldigd ruim
tien jaar lang voor Oost-Duitsland te heb
ben gewerkt.
SANTIAGO (AP) De vader van een
jongen wiens hart gisteren is gebruikt bij
een transplantatie, heeft gezegd dat dit
zonder zijn toestemming is gebeurd.
„Niemand heeft mij om toestemming ge
vraagd bij de overplanting van het hart
van mijn zoon", aldus de vader van de 17-
jarige jongen die twee dagen geleden over
leed aan ernstige verwondingen die hij tij
dens een vechtpartij had opgelopen.
KOPENHAGEN. (AFP) De Deense
minister van Onderwijs, Helge Larsen,
heeft in het parlement in Kopenhagen
meegedeeld dat koning Frederik van
Denemarken geen gebruik meer zal ma
ken van het zwembad van de academie
voor lichamelijke opvoeding in verband
met de protesten van de studenten.
De studenten hadden er tegen gepro
testeerd dat zij twee keer per week ver
scheidene uren lang niet in het bad kon
den zwemmen omdat de koning daar op
die uren vertoefde.
AMMAN (AP) Ongeveer honderd
Arabieren zijn volgens Jordaanse kranten
in het dorp Khan Yunis, ten zuiden van
Gaza, gearresteerd door de Israëliërs op
beschuldiging van hulp aan Arabische
guerrilla's.
De Israëliërs zouden ook zeven huizen
hebben opgeblazen die gebruikt zouden
zijn door de guerrilla's.
KAAP KENNEDY In de vroege morgen van zaterdag 12 oktober
gaan drie mannen de volgende reuzenstap zetten op de weg van verovering
van de ruimte. De Amerikaanse astronauten Schirra, Eisele en Cunning
ham zullen dan de eerste bemande proefvlucht maken met het Apollo-
maanschip. Hun vlucht gaat nog niet in de richting van de maan zij
zullen tien dagen lang rond de aarde cirkelen maar is niettemin van het
grootste belang. Als deze proefvlucht slaagt, zal een volgende Apollo-
cabine wellicht achter de maan om vliegen. Dat zou in december kunnen
zijn. Als ook dit goed verloopt, vermeldt het Apolloprogramma een landing
van twee man op de maan volgend jaar.
De reis van Walter Schirra, Donn Eisele
en Walter Cunningham zal beginnen bij
de zanderige kust van de Atlantische
Oceaan, op het lanceerplatform van
Kaap Kennedy, waar de mannen bun
plaats zullen innemen in de neus van ren
zestig meter hoge, 650 tons Saturnus-1B-
raket
Het is eenzelfde raket als waarin de as
tronauten Grissom, White en Chaffee in
januari 1967 verbrandden Net als deze
mannen hebben Schirra, Eisele en Cun
ningham een opleiding en studie van
jaren achter de rug. Voor Schirra, met 44
jaar de oudste astronaut, wordt het de
derde ruimtereis.
lucht in moest gaan, ontbrandden de mo
toren slechts een paar seconden om daar
na weer te zwijgen. Schirra en mede
astronaut Tom Stafford zaten op dat mo
ment op de top van honderd ton uiterst
explosieve stoffen die elk moment in een
fantastische vuurbal konden uiteen
spatten. In een ongelooflijke reactie, waar
in bleek dat de mens de computer toch
overtreft, besloot hij in een onderdeel van
een seconde dat er een elektrische ver
binding aan de voet van de raket was
verbroken, een conclusie die de computer
een paar minuten kostte.
Schirra redde daarmee miljoenen dol
lars en was een paar dagen later in staat
zijn raket te koppelen aan de Gemitii-7,
HET APOLLO-ruimteschip is een acht
ste wereldwonder, een hoogtepunt van
Amerikaanse techniek, maar tevens een
hoogtepunt van de technische vorderingen
in de wereld. Want vele landen hebben
uitvindingen en ontwikkelingen bijge
dragen aan dit wonder van vernuft. De
vijftons neuskegel bovenaan de raket,
waarin de drie astronauten hun retour-
reis naar en van de maan maken, is het
ingewikkeldste voertuig dat er ooit ge
bouwd is. Het gaat dan ook de langste
reis maken die er ooit gemaakt is.
Amerikanen nemen geen halve maat
regelen. Zij nemen bij dit project dubbele
en zelfs drievoudige maatregelen, om de
expeditie zo veilig mogelijk te maken.
In de kleine kegelvormige cabine van
3.60 meter hoogte en 3.85 meter middel
lijn, zitten dan ook ruim 200.000 onder
delen opeengepakt. De dubbelwandige
kegel heeft aan de onderzijde een hitte
schild dat bij de terugkeer in de aardse
dampkring met een snelheid van
40.000 kilometer per uur de hoge temDera-
turen van de wrijving met de geleide1 ijk
Er zijn 2200 vestigingen. Op de postkantoren kunt B de hele dag terecht.
Een aantal daarvan is zelfs ook op vrijdagavond of de plaatselijke koopavond
geopend. Voor de postagentschappen geiden aparte openingstijden.
Nadat op de heenreis naar de maan,
bij een volgende Apolio-lancering,
de eerste en de tweede Saturnns-
rakettrap zijn afgeworpen en de
derde weer ontstoken is om de
Apollo te versnellen en hem uit
een „parkeerbaan" om de aarde in
de richting van de maan te zenden,
maakt de Apollo zich los van het
maanlandingsvaartuig aan zijn
onderzijde. De Apollo draait zich om
en koppelt zich, nu met zijn raket
motor naar voren, weer aan het
maanlandingsvaartuig. Op ongeveer
150 kilometer boven de maan ge
komen, remt de raketmotor van de
Apollo de Apollo-„Lem"-combinatie
zoveel af dat het ruimtevaartuig in
een baan om de maan-evenaar komt.
ADVERTENTIE
