VAN DAG TOT DAG
Verschanste boer James
na 16 dagen overmeesterd
Wilson laat
zich niets
gezeggen
Vijftien doden
bij mijnramp
Von Thadden vond geen onderdak
ilHMtt
-
commentaar op actuele zaken
Zijn zuster wierp geweer uit raam
Gratieverzoeken
door Soeharto
afgewezen
de "new style" afdeling
Nixon en Humphrey
doen aanvallen
op Lemay
„Geen genocide
in Nigeriaanse
burgeroorlog"
Soares wellicht
spoedig terug
Nederlandse pater
aangehouden in
Brazilië
ontdek de nieuwe woonstijlen bij:
t«L«grammen
ZATERDAG 5 OKTOBER 1968
3
U staat in de wondere wereld van de "New Style". Daar
is de romantiek van kleurig gebeitste houten meubelen,
de verrassende effekten van glad-strak kunststof plaat
naast Oriëntaalse bekledingsstoffen, daar ziet u de
'swinging lines' van de Frans-ingenieuze "Airborne"
meubelen. U komt ogen tekort, u kijkt uw ogen uit,
u kunt uw ogen niet geloven, kortom kom
Beverwijk, Breestraat 76. Tel. 02510-25141. Volop parkeerruimte.
De gehele zaterdag geopend; de gehele maandag gesloten.
Vraagt onze nieuwe speciale Stenart kleurenbrochure aan
Internationale commissie
Raadsel
K ie singer
Van paard gevallen
Nieuwe methode van
isotopenscheiding
lïlï 9 9
Guardini zijn uitgangspunt in ere hield.
Dat uitgangspunt beschouwde en om
schreef hij niet als een redding voor de
mens in benarde tijden, maar als een on
vergankelijk element van het menszijn
in elke tijd: de menselijke persoonlijk
heid, het goddelijke „ik", bezig met de
wereld en daardoor alleen al godsdien
stig actief. Deze grondstelling van alle
diepzinnige en verfijnde gedachten die
Guardini in woord en geschrift prijsgaf,
kenmerkte hem als een onvoorstelbare
progressief, die geen enkel taboe of ver
ouderde leerstelling aanviel maar er een
voudig aan ontvluchtte alsof hij zich in
een tijdmachine bevond.
De menselijke persoonlijkheid, wier
godsdienst bestaat in het bezig zijn met
de wereld en wier „ik" het besef van god
delijkheid vertegenwoordigt het is een
humanisme dat zelfs humanisten te gortig
zou kunnen zijn, maar het is een geestelijke
ontdekking die vele christenen de zin van
hun christen zijn heeft geleerd en nieuwe
moed heeft geschonken aan wanhopigen
in een heksenketel van staal, beton en
electronica. De wereld te vervolmaken
door staal te gieten, beton te storten, elec
tronica te beheersen door in die hek
senketel een bewust werkende, onafhan
kelijk denkende persoonlijkheid te zijn
die milieu en tijd als goddelijke geschen
ken aanvaardt en gebruikt dat is een
theologie zonder mystiek en zonder ge
bed, waaraan de religies en vele theolo
gen nog niet toe zijn.Ofschoon zij vaak
toch, in momenten van visionaire ver
lichting, met Erasmus beseffen „dat er
slechts één zondeval is, de ontrouw aan
eigen persoonlijkheid en eigen geweten,
in welke wereld en in welk ongeluk ook."
Het meest briljante werk van Guardi
ni, „De Heer", is wel eens het „evange
lie van de twintigste eeuw" genoemd.
Het zou echter tekort doen aan deze gro
te, gelovige wijsgeer indien men hem
zou beschouwen als een visionair ver
tolker van geloofswaarheden alleen. Hij
was vóór alles een pragmatisch chris
ten van zijn eigen tijd, die de moed had
dat christendom te projecteren op het
heden en de toekomst die zich aandiende.
Zijn conclusie was niet een vrees voor
ondergang, maar een stellige verwachting
van menselijke glorie in de wereld van
morgen: een glorie die niet uit de wolken,
maar uit de aarde zal opstralen omdat
„de duisternis eindelijk het Woord, dat
Vlees geworden is, zou hebben herkend
als wonend onder ons."
De dood van Guardini zal misschien op
nieuw velen naar zijn geschriften doen grij
pen. Velen ook zullen hem nooit kennen
of lezen maar zij zullen stellig een uit
komst van zijn gedachten bespeuren er
gens in het leven van de komende jaren,
omdat zijn theologie is opgeslurpt door
de aardse grond, waar zij voedsel zal
zijn voor nieuwe wasdom, voor nieuwe
praktijken van nieuwe mensen.
In de afgelopen week is in München
op drieëntachtig jarige leeftijd de r.k.
theoloog Romano Guardini overleden.
Zijn grote verdiensten voor de mens van
deze tijd zijn wellicht in de roerselen van
de laatste jaren enigszins op de achter
grond geraakt, doordat de strijdbaar
heid van vele jongere theologen en hun
publikaties misschien de belangstelling
voor het oeuvre van Guardini min of meer
hebben verdrongen. Toch is het niet te
veel gezegd wanneer men stelt dat niet
alleen de christelijke maar ook de huma
nistische ideaalverwerkelijking in een
technocratische wereld haar grootste,
meest begenadigde voorvechter heeft
verloren.
Wat bij vele jongere theologen en fi
losofen van diverse confessionele rich
tingen op de huidige dag ontbreekt
namelijk een aanvaarding van de gege
vens van deze tijd als onmisbare werke
lijkheden bij de bepaling van het mense
lijk geloofsgedrag was bij Guardini
de basis van waaruit hij zijn uiterst scherp
zinnige ontdekkingsreizen in de scheme
ring tussen realiteit en mystiek onder
nam. Hij ontving in 1962 de Erasmus
prijs en zelden heeft een gelovig huma
nist deze prijs zó terecht ontvangen: hij
was niet een navolger of aanhanger van
Erasmus, hij was een nieuwe, moderne
eigentijdse Erasmus wiens geloofszeker
heid even hecht verankerd lag in de mens
en de wereld als dat met Erasmus van
Rotterdam het geval was. Sterker nog,
Guardini is méér dan Erasmus, de ver
kondiger van een menselijk evangelie
geweest, die de mystiek had overwonnen
zoals ruimtevaarders heden ten dage de
science fiction overwinnen, namelijk door
deze rationeel en technisch te bevesti
gen. Guardini is de schepper van het
mensbeeld anno 2000 geweest: hij is de
mens voorgegaan naar decennia die hem
wachten en heeft de verten verkend, waar
heen de mens met zijn technocratische
materialisme en zijn ethica op weg is.
Guardini heeft in talrijke geschriften en
colleges het christendom verzoend met
de wereld en de wereld als een christe-
lijk-humanistisch gegeven gesignaleerd,
waarmee hij onder woorden bracht wat
Erasmus moeilijk heeft kunnen uiten: dat
er tussen God en de mensen niet een
duizelingwekkende hoogte maar een dui
zendvoudige band ligt, die gesponnen is
uit alles wat de wereld aan goed of slecht
kan voortbrengen.
Romano Guardini heeft méér bijge
dragen tot vernieuwing en verandering
in het denken dan een ganse generatie
van politici of betogers, in een zuiverheid
van eenvoudig menselijk waardeoordeel
die als het ware uit al zijn woorden en
boéken straalt.
Men zou hem een heilige anarchist kun
nen noemen, voor zover men de werke
lijke betekenis van dat gecompromitteer
de begrip even zuiver blijft stellen als
(Van onze correspondent)
LONDEN Het beleg van de boerderij
in Shropshire, dat zestien dagen heeft ge
duurd, is voorbij. Daar had zich al die
tijd de 28-jarige boer John James, gewa
pend met een dubbelloops geweer, ver
schanst om de politie, die hem oorspron
kelijk had willen ondervragen over een
verkeersongeval, op een afstand te hou
den.
Gistermiddag om kwart over twee za
gen de belegeraars, die bijna hun geduld
hadden verloren en van plan waren van
daag tot geweld over te gaan, dat James'
vuurwapen uit een raam werd geworpen.
Later bleek dat James' getrouwde zuster,
die hierover een afspraak met de poli
tie had gemaakt, dit had gedaan.
Onmiddellijk kwam de politie in actie.
De deur werd opengebroken. De Kinde
ren en James' echtgenote, die huilend
rondliepen, werden snel uit het huis weg
gewerkt en in de gereedstaande zieken
wagens in veiligheid gebracht. Politie
mannen en militairen renden de trap
op en trokken James bij het raam weg.
Hij zag er bleek en geschokt uit.
Tegen hem zal later op de dag een aan
klacht worden ingediend.
Toen James op 18 september door een
motoragent o,p straat werd aangehouden
DJAKARTA (ANP) President Soehar
to van Indonesië heeft meegedeeld dat hij
de gratieverzoeken van vjjf ter dood ver
oordeelde leiders van de communistische
staatsgreep van 1965 heeft afgewezen.
Deze vijf zijn het hoofd van het speciale
communistische partijbureau, Djam, oud
brigade-generaal Soepardjo, het politburo-
lid Njono, het hoofd van het partijsecreta
riaat, Soeddsman, en de partijsecretaris
van de afdeling Djokjakarta, Wiriomratono.
Ook de gratieverzoeken van vier tot le
venslang veroordeelde coupleiders zijn af
gewezen.
John James (midden) wordt wegge
leid door de politie.
bedreigde hij de ongewapende politieman
met zijn geweer. Toen de motoragent as
sistentie haalde ging James er vandoor.
De politie volgde het spoor en omsingel
de een uur later James' afgelegen woning
in het dorpje Weston, van waaruit hij en
kele schoten loste.
De politie werd, nadat alle beroepen op
James tevergeefs waren geweest, van re
volvers en traangas voorzien, waarna een
hardnekkig beleg begon, waarvan ook Ja
mes' 26-jarige vrouw Joyce en zijn vier
jonge kinderen het slachtoffer waren.
BLACKPOOL (AFP-Reuter) Op de
slotbijeenkomst van het congres van de
Britse Labour-partij heeft premier Wil
son gezegd de resolutie waarin zijn be
leid wordt aangevallen te accepteren als
waarschuwingen, niet als instructies. Het
congres nam daarna bij handopsteken
een motie aan, waarin het zijn steun aan
de regering betuigde maar „met de re
serves die zijn geuit in de beleidsbeslis
singen van het Trade Union Congres",
waarmee de verwerping van de loonbe-
heersing op het vorige maand gehouden
congres van het Britse Vakverbond is be
doeld.
Een amendement, waarin om weglating
van de verwijzing naar het standpunt van
het TUC werd gevraagd, werd met
3.287.000 tegen 2.722.000 mandaatstemmen
verworpen. Een andere motie, waarin be
zorgdheid werd uitgesproken over de
groeiende kloof tussen regering en partij,
werd van de agenda geschrapt.
Het Labourcongres heeft in zijn resolu
ties niet alleen critiek geleverd op de
loonbeheersing, maar ook op de rege-
ringspolitiek ten aanzien van Rhodesië en
Nigeria. Vrijdag leed de regering op
nieuw een nederlaag, toen met algemene
stemmen een motie werd aangenomen
waarin onmiddellijke afschaffing van de
toeslag op door de dokter voorgeschre
ven medicijnen werd gevraagd. Het par
tijbestuur had verzocht de motie niet in
stemming te brengen.
ADVERTENTIE'
nieuw
WASHINGTON, (AFP/Reuter)
De twee grootste kanshebbers bij de
Amerikaanse presidentsverkiezingen,
de republikein Nixon en de democraat
Humphrey, hebben fel gereageerd op de
benoeming door de onafhankelijke kan
didaat Wallace van generaal B. D. Cur
tis Lemay tot diens kandidaat voor het
vice-presidentschap. Humphrey zei dat
het .rampzalig" zou zijn als een man
vice-president zou worden, die kernwa
pens beschouwt als andere wapens en
ze in Vietnam wil gebruiken.
De republikeinse kandidaat Nixon sprak
in dezelfde geest. „Ik geloof niet dat
kernwapens in Vietnam zouden moeten
worden gebruikt. Zij zijn niet nodig. Zij
dienen te worden bewaard voor dat waar
van ik hoop dat nooit zal gebeuren: een
confrontatie met een kernmogendheid."
LAGOS. (Reuter) Een internationale
waarnemersploeg heeft vandaag in Lagos
gemeld dat het geen bewijzen heeft kun
nen vinden dat Nigeriaanse federale troe
pen opzettelijk trachten de Ibo-stam in
de burgeroorlog uit te roeien.
„De term „genocide" is in geen enkel
opzicht gerechtvaardigd", zo melden de
waarnemers in een verslag. De leden van
het waarnemersteam zijn de Britse gene-
raal-majoor Henry Alexander, de Cana
dese generaal-majoor William Milroy, de
Zweedse generaal-majoor Arthur Raab en
zijn landgenoot Nils Gussing, speciale
vertegenwoordiger van secretaris-gene
raal Oe Thant van de Verenigde Naties.
Zij hebben een bezoek gebracht aan
het front in Oost-Nigerië. Het rapport
werd door alle vier de waarnemers on
dertekend.
LüNEN (Reuter) Bij de ontploffing,
die zich op achthonderd meter diepte in
een kolenmijn te Lünen in het Ruhrge-
bied heeft voorgedaan, hebben waar
schijnlijk vijftien mensen het leven ver
loren. Er zijn acht overschotten gebor
gen en zeven mensen worden nog ver
mist. Men heeft echter de hoop opgege
ven hen nog levend aan te treffen. De
mijngang waarin zij zich moeten bevin
den, staat vol gas. De redders kunnen hen
niet bereiken zolang de beschadigde
luchtzuiveringsinstallatie niet is gerepa
reerd.
LISSABON (AP) Premier Marcello
Caetano is voornemens de verbanning van
Mario Soares, een van Portugals meest
vooraanstaande en welbespraakte oppo
sitieleiders, ongedaan te maken, aldus
berichten welingelichte kringen in Lissa
bon.
(Van onze correspondent)
BONN Het besluit van het hoofdbestuur van de ultra rechtse West-
duitse partij NPD om alle bijeenkomsten op grote schaal voor de nabije
toekomst af te zeggen, is voortgekomen uit het brein van een man die
dagelijks in de Bondsrepubliek door het slijk wordt gehaald, maar naar
wie men toch soms met een glimlach van instemming luistert. Adolf
bijgenaamd Bubbi von Thadden, de uit het oosten gevluchte land
jonker die uitstekend Engels spreekt en Latijnse citaten invlecht zonder
de bedoeling zijn toehoorders in de verlegenheid van het niet begrijpen
te brengen, heeft verklaard dat er geen bijeenkomsten meer zullen zijn
„omdat de politie niet in staat is om de orde te handhaven", dan wel
„omdat de politie het niet wil" en Von Thadden wil niet dat in het
buitenland de indruk ontstaat dat het in de Bondsrepubliek een ratjetoe
zou zijn.
Von Thadden speelt hier de edel
man, die zijn zwaard in de schede
steekt als het plebs zich op de voor
grond dringt en de spelregels in de
war stuurt. Hij hoopt op de instem
ming van de goegemeente, van de
eenvoudige burgerij en de boeren
stand, waaruit de NPD-kiezers worden
gerecruteerd. Hier zou men Von Thad
den nu wel een nette man vinden, die
probeert te verhinderen dat „het eigen
nest wordt bevuild". (Een uitdrukking
die hier tot in het ondraaglijke door
de „nette" burgerij wordt gebezigd
wanneer men critiek op eigen toestan
den oefent.)
HOE VON THADDEN het overigens
zonder zijn bijeenkomsten wil rooien,
blijft een raadsel. Dinsdagavond in
Bonn, na afloop van de onvoorstelbare
chaotische avond in de Beethovenhal-
le (die voor Von Thadden het laatste
signaal was om zijn besluit door te
drijven) sprak hij ervan de strijd door
middel van het gedrukte woord te wil
len voortzetten. Maar binnen de ko
mende weken staan gemeenteraads
verkiezingen in de deelstaten Hessen,
Baden-Wiirttemberg en Saariand op het
programma.
Langzamerhand komt er enige teke
ning in de strijd bij de komende
Bondsdagverkiezingen. Daarbij moet
eraan worden herinnerd dat de NPD
vorige week in Neder-Saksen bij der
gelijke gemeenteraadsverkiezingen iets
achteruit ging, een verschijnsel waar
aan wellicht iets te veel waarde werd
gehecht.
Twee observaties drongen zich bij
de toeschouwer op, toen Von Thadden
deze week na de mislukte avond in
Bonn voor een klein gezelschap bui
tenlandse correspondenten nog wat na
praatte. In de eerste plaats was er het
bijna bevrijdende gevoel bij het luiste
ren naar Von Thadden, dat hij over
de zogenoemde „Vergangenheit"
spreekt zonder remmen. Niemand in
de Bondsrepubliek spreekt openlijk
over de „Vergangenheit". Von Thad
den was geen lid van de NSDAP, maar
hij heeft heel wat medewerkers die
het wel waren, en erger.
HIJ HERINNERT aan het geval-
Schweimert, één van zijn „Kreisvor-
sitzenden". Toen de huidige kanselier
Kiesinger voor de ministeries van
Göbbels en Von Ribbentrop werkte (de
ministeries van Propaganda en Bui
tenlandse Zaken in het Hitler-rijk)
Adolf von Thadden
werd hij slachtoffer van de rivaliteit
tussen de beide heren. Göbbels wist
Kiesinger uit het gebouw van de Duit
se staats-radio in Berlijn te smijten.
Von Ribbentrop gaf Schweimert op
dracht ervoor te zorgen dat Kiesinger
zijn kamer weer zou terugkrijgen. Met
behulp van speciaal opgetrommelde
S.S.-ers, zes in getal. Het ver
haal kan niet worden geverifieerd.
Waar is echter dat Schweimert het
vertelt en Von Thadden vertelt het
weer als een aardige mop verder, met
bijbedoelingen weliswaar.
Dat Schweimert toen fout was en nu
een functie in zijn partij bekleedt,
deert hem niet. Hij is net als de direc
teur van het gekkenhuis, die heeft ge
accepteerd dat iedereen onder zijn
hoede nu eenmaal niet bij is, maar die
er langsheen kijkt. Maar daarbij is
Von Thadden ook als de directeur van
het gekkenhuis in het verhaal van Ed
gar Alan Poe, de dubieuze monsieur
Maillard, die zich tegen het eind van
het verhaal ontpopt als de gevaarlijk
ste gek van allen.
Zo is het bij Von Thadden. Lange
tijd achtereen zegt hij in intieme
kring zeer zinnige dingen die nie
mand openlijk in de Bondsrepublek
durft te zeggen. Maar dan komt er
weer iets dat van een dermate be
nauwende geborneerdheid getuigt, dat
dat een spanning ontstaat, die voort
vloeit uit de onzekerheid over 's mans
verstand.
IN DE TWEEDE plaats moet over
verstand gesproken worden vermeld
dat Von Thadden een heel bepaald en
op zijn manier opvallende intelligentie
bezit. Maar hij is de eens en voor al
tijd van het paard gevallen jonker,
die niemand uit zijn vaders kringen
meer de voet in de stijgbeugel heeft
willen steken.
Bij de Christen-Democraten en de
Liberalen zou Von Thadden zeker de
briljantste, de geestigste en origineel
ste spreker zijn geweest. Maar hier
vond hij geen onderdak.
Hij vond de weg naar het succes op
de ruggen van een bepaald soort slecht
ingelicht stemvee, dat door Von Thad
den hoogst waarschijnlijk in de ma
ling wordt genomen, dat de grote lei
der niet begrijpt in dat deel van zijn
brein dat hem zijn waarde geeft en
dat begint te brullen van enthousias
me als hij op doeltreffende manier een
zwakke plek bekietelt.
Hoe gevaarlijk voor de „staatsvei
ligheid" een man als Von Thadden,
naar buiten toe altijd de humoristische
gentleman, nu wel is, daarover breken
zich al jaren ambtenaren van het mi
nisterie van Binnenlandse Zaken het
hoofd. Ze zullen er waarschijnlijk niet
achter komen voor het te laat is.
KARLSRUHE (DPA) Een groep
Westduitse geleerden heeft grote vorde
ringen gemaakt met een methode voor het
scheiden van uranium-isotopen en daar
mee met het winnen van verrijkt uranium
voor gebruik in kernreactors.
Dat is vrijdag op de 33ste vergadering
van natuurkundigen in Karlsruhe meege
deeld door prof. dr. Erwin Willi Becker,
directeur van het instituut voor atoom-
behandelingstechniek bij het centrum voor
atoomonderzoek in Karlsruhe.
In de herfst van 1967 is daar een proef
opstelling van tien trappen volgens het
zogenaamde straalscheidingsproces ge
bouwd. De resultaten, die ermee zijn be
reikt, voldoen bijna volledig aan de ver
wachtingen. Intussen is begonnen met
het ontwikkelen van een „technische in
stallatie" waarin moet worden vastge
steld in hoeverre het proces economisch
is.
Becker neemt met zijn proces een in
teressante variateat gevonden te hebben op
het in verscheidene landen, onder meer
West Duitsland en Nederland, in ontwik
keling zijnde ultracentrifugeproces.
RIO DE JANEIRO (AFP) In een
kerk in de Braziliaanse stad Belo Hori-
zonte is de Nederlandse pater P. M.
Lochs gearresteerd samen met 23 sta
kende metaalarbeiders De geestelijke
wordt ervan beschuldigd dat hij voorgaf
een kerkdienst te houden, maar met de
arbeiders over voortzetting van de sta
king sprak. In Belo Horizonte hebben zes
duizend metaalarbeiders het werk neerge
legd.
Vietnam. Generaal Doeong van Minh, lei
der van de staatsgreep in 1963 tegen het
regiem-Diem, is uit Bangkok in de
Zuidvietnamese hoofdstad teruggekeerd.
Van Minh heeft vier jaar in balling
schap geleefd. Kort geleden kreeg hij
toestemming naar zijn land terug te
keren.
Democratische kerk. Dertig priesters heb
ben te Bochum in het Ruhrgebied een
groepering gesticht, die zal streven naar
democratisering van de r.k. kerk. Hier
mee hebben deze priesters zich open
lijk tegenstanders verklaard van het
naar hun mening verouderde hierachi-
sche principe van de r.k. kerk, dat een
„beletsel vormt voor de verkondiging
van de boodschap van Jezus Christus".
Onrust. In Santiago, Chili, hebben zich
vechtpartijen voorgedaan tussen de po
litie en ongeveer tweeduizend jongelui,
die voor het Amerikaanse consulaat een
demonstratie hielden tegen de staats
greep in Peru en „de onderdrukking
van de studenten in Mexico". De politie
arresteerden ruim dertig jongelui.
Zesling. Mevrouw Sheila Thorns, die
woensdag het leven heeft geschonken
aan een zesling. mag vandaag de vijf
dverlevende babies voor het eerst zien.
t
