VAN DAG TOT DAG
V
Beslissend weekeinde voor
de kwestie-Rhodesië
Ster van Edgar Faure in
Frankrijk hoog gestegen
Op verkiezingstournee met Humphrey
c
Dubcek: „Geen
terugkeer
mogelijk"
hoofd-
elektro-
monteurs
Vliegtuigongeluk
nu bij Praag
Topgesprek Wilsoti-Smith lókt vastgelopen
Wijde kloof kan
mogelijk worden
overbrugd
Bloemen voor advocaten in Moskou
Na aanvaarding van onderwijswet
HOOGOVENS
IJMUIDEN
telegrammen
ZATERDAG 12 OKTOBER 1968
commentaar op actuele zaken
Acht mensen gedood
Funest
kaas
uit het
vuistje
de e van
effe
een stuk
afsnijden
Proefvaart van Duits
kernschip „Otto Hahn"
Kosmos-247 gelanceerd
Harde slagen
Trage derde
„Niets"
Fazantenjacht
Rivaal
De finaneieel-economische samenwer
king van twee krantenbedrijven, op onze
voorpagina aangekondigd, betekent een
nieuwe, krachtige waarborg voor de zelf
standigheid van de kranten die erbij be
trokken zijn.
De ontwikkeling in de Nederlandse
perswereld heeft de laatste jaren een
tendens te zien gegeven die onrustbarend
kan worden genoemd voor kleinere on
afhankelijke bladen. Zij gingen steeds
meer gevaar lopen, op een kwade dag te
worden opgeslokt doordat zij tekort scho
ten op het gebied van de technische fi
nanciering. Die technische grondslag kan
niet sterk genoeg zijn, wil men de reus
achtige ontwikkeling op het gebied van
de grafische produktie en transmissie
kunnen opvangen.
Het behoud van zelfstandige regionale
en plaatselijke bladen is een voorwaarde
voor de zuiverheid van de dagbladjour
nalistiek als spreekbuis voor en van hun
lezerskringen. Iedere gelijkschakeling in
al te grote eenheden schept het gevaar,
dat de differentiatie en de genuanceerd
heid van de journalistieke voorlichting in
gevaar komen. Als kleinere, gezonde be
drijven de zelfstandigheid van hun blad
tn de toekomst willen handhaven, moeten
zij op financieel gebied hun krachten
efficiënt gebruiken en zoveel mogelijk
versterken.
Deze overweging heeft ten grondslag
gelegen aan de peslissing tot samenwer
king, die de dagbladbedrijven in Haarlem
en Zaandam hebben genomen. Het Dag
blad voor de Zaanstreek „De Typhoon
en zijn neven-uitgaven bestrijken te
zamen met Haarlems Dagblad, de IJmui-
der Courant en de Beverwijkse Courant
een stuk Noord-Holland dat een bijzonder
belangrijke plaats inneemt in de Rand
stad. Rondom Groot-Amsterdam ontwik
kelt zich een industrie- en forensengebied
dat een grote toekomst tegemoet gaat. De
snelle industriële evolutie van de IJmond
en de Zaanstreek schept steeds sterker de
behoefte aan regionaal gerichte, onafhan
kelijke en zelfstandige communicatie, ver
zorgd door publiciteitsorganen die niet
achter mogen blijven in hun technische
voorzieningen.
De thans tot samenwerking komende
dagbladbedrijven zullen samen de vereis
te investeringen in de grafische techniek
kunnen doen, die een modern dagblad in
staat stelt zich met succes te meten met
de concurrentie en zijn lezers naar de
eisen des tijds te bedienen. Het zal de
lezers van ons blad evenzeer verheugen
als de medewerkers in ons bedrijf, dat
een nieuwe, sterke waarborg geschapen is
tot behoud van de positie, die ons blad
ztch in de loop van de tijd heeft weten te
verwerven.
De Zaandamse „Typhoon" is een jonge
krant, die geboren is uit het verzet in de
jaren 1940-1945. Het blad is een verwor
venheid van de nieuwe generatie, doch
is eveneens geworteld in de beste waar
den die de Nederlandse journalistiek van
oudsher heeft weten te bewaren. Een zelf
standig, onafhankelijk en fris blad, dat
een onmisbare schakel vormt in het brui
sende leven van een zich snel ontwikke
lend, bedrijvig gebied. Het behoud van
eigen karakter en volledige journalistieke
onafhankelijkheid vormt ook voor „De
Typhoon" een voorwaarde om in de Zaan
streek de taak te blijven vervullen, die
het tot dusver zo succesvol heeft verricht.
^uulAnnnnnjVvvv>#vvvv%AA»vvvvvwvvvvwvvvwvwvvwvvvvvvv^vwvvvwwi»v%»wwvywwwfy%rwwMwy'
umnnnnnn rwvMVWvrm
PRAAG (AFP) „Wij kunnen het
zoeken naar nieuwe oplossingen niet als
anti-socialistisch bestempelen, maar wel
moeten zekere normen in acht worden
genomen". Dit zei de Tsjechoslowaakse
partijleider, Alexander Dubcek, gisteren
tegen een gehoor van fabrieksarbeiders
in Praag.
Hij herhaalde dat een terugkeer naar
de situatie van voor januari van dit jaar
onmogelijk is en dat daarvan dan ook
geen sprake is. Dit was ook weer op de
jongste besprekingen in Moskou gezegd.
Men had daar de Tsjechoslowaakse lei
ders te verstaan gegeven, dat de Russi
sche Communistische Partij de resoluties
steunt die in januari en mei in Praag zijn
aanvaard over de nieuwe koers.
Dubcek voegde hieraan toe, dat „het
leninistische beginsel van het democra
tisch centralisme" strikt in acht moet
worden genomen en dat de discipline,
evenals de eenheid op alle niveaus bin
nen de partij moet worden versterkt op
basis van de marxistisch-leninistische be
ginselen.
PRAAG (CETEKA) Een Tsjechoslo-
waaks passagiersvliegtuig is gisteren
neergestort kort na het vertrek van het
vliegveld van Praag. Acht mensen werden
gedood.
Het toestel, van de geregelde dienst
van Praag naar Piestany in Slowakije,
steeg op met 36 passagiesre en drie be
manningsleden aan boord. Het stortte
korte tijd later neer. Wat de oorzaak is
van het ongeluk, is nog niet bekend.
Premier Cernik van Tsjecho-Slowakije
heeft onmiddellijk opdracht gegeven tot
een onderzoek door een speciale commis
sie. De Tsjechoslowaakse minister van
Vervoer, Frantisek Rehak, begaf zich na
het bekendworden van het ongeluk, met
een naar de plaats van het onheil
ADVERTENTIE
Hoogovens IJmuiden
vraagt
om zelfstandig onderhouds-
en reparatiewerkzaamheden
aan de elektrische
apparatuur uit te voeren
en storingen aan installaties
van zeer uiteenlopende
aard op te sporen en te
verhelpen.
Diploma V.E.V.-
sterkstroommonteur
Kennis en ervaring op
het gebied van hoog- en
laagspanningsinstallaties.
Leeftijd 27 tot 45 jaar.
Men kan in dagdienst of in
ploegendienst worden
geplaatst.
Het basis aanvangssalaris
is f 11.002,per jaar,
overeenkomend met ca.
210,bruto per week
in dagdienst en ca. 250,
bruto per week in
ploegendienst
Schriftelijke sollicitaties onder
nr. HF 289 te richten aan
Personeelsvoorziening,
Hoofdkantoor 2, Hoogovens
Dmuiden.
(Van onze correspondent)
LONDEN Dit weekeinde zal
waarschijnlijk beslissend zijn voor de
kans op succes van het al meteen
vastgelopen topgesprek tussen de
Britse premier Wilson en de leider
van het Rhodesische rebellenregime
Ian Smith De besprekingen van de
tweede dag werden nog taaier en
stroever genoemd dan die van de
openingsbijeenkomst. Volgens een
Britse functionaris aan boord van de
„Fearless", zal het een wonder zijn
als de conferentie werkelijk iets op
levert.
Maar men vraagt zich in Gibraltar be
zorgd af of er met de onverzettelijke
Smith ooit zaken te doen valt. Al heeft
hij zich van enkele ultra's in zijn kabinet
en partij ontdagn, toch is het volgens
sommigen verkeerd hem als leider van
een extreme partij als een werkelijk ge
matigd man te beschouwen.
In elk geval moet Smith rekening hou
den met de politieke krachten in Rhode-
sië die hem van uiterst rechts blijven be
dreigen. Smith heeft al met zoveel woor
den gezegd dat het de Britten zijn die
de meeste concessies zullen moeten doen,
gezien het feit dat de openbare meningen
in Groot-Brittannië Rhodesië weinig meer
kunnen schelen.
Smith daarentegen zal zijn eigen pu
blieke opinie voor honderd percent moe
ten bevredigen. Maar als hij denkt dat
Wilson hem gemakkelijk tegemoet kan
komen, vergeet hij dat de Britse premier
hoewel deze, als het in zijn kraam te pas
komt, de Labourpartij aan zijn laars lapt,
verantwoording schuldig is tegenover het
gekleurde deel van het Gemenebest en
het Afro-Aziatische blok in de Verenigde
Naties.
Smith houdt harnekkig vast aan zijn
stelling dat er gedurende zijn leven geen
Afrikaanse meerderheid zal mogen ko
men. Als men dit letterlijk neemt, zou
hier misschien toch een mogelijkheid voor
een vergelijk liggen. Smith is 49 jaar.
Maar Wilson heeft in november 1965,
juist voor de afkondiging van Rhodesië's
eenzijdige onafhankelijkheid, in Salisbury
verklaard, dat hij de eerstkomende vijf
tien jaar geen Afrikaans meerderheids
regime verwachtte.
Volgens Smith zijn de niet-blanke Rho-
desiërs te achterlijk om bij de regering
van hun land te worden betrokken. Hij
is alleen maar bereid om de Afrikaanse
De advocaten Kaminskaja en Olga
Kalistratova kregen gisteren geluk
wensen en bloemen na afloop van
het proces in Moskou tegen Pavol
Litvinov, mevrouw Daniel en an
deren. De rechtbank veroordeelde
Litvinov tot vijf jaar verbanning,
Larissa Daniel tot vier jaar ver
banning en Constantin Babitsky tot
drie jaar verbanning. Alle beklaag
den gaan in beroep. Zij zijn be
schuldigd van verstoring van de
openbare orde. Op 25 augustus heb
ben zij op het Rode Plein in Moskou
geprotesteerd tegen de bezetting van
Tsjecho-Slowakije.
stamhoofden in te schakelen die het con
servatieve element onder de inheemse
bevolking vertegenwoordigen en blanke
leiding aanvaarden.
Smith zwichtte twee jaar geleden voor
de Britse eis, dat hij de stamhoofden zou
laten vallen. Maar voor de binnenlandse
veiligheid kan Smith, zoals hij in een ex
clusief vraaggesprek verklaarde, politiek
de stamhoofden op het ogenblik niet mis
sen.
Gezien de delicate situatie in Gibraltar
waar de dingen op de scherpe kant van
het mes balanceren, heeft het congres
van de Brits Conservatieve Partij in
Blackpool gisteren afgezien van het aan
gekondigde debat over Rhodesië-
In plaats daarvan hield de conserva
tieve oud-premier Sir Alec Douglas Home
een korte rede, waarin hij zei dat hij
het geweest is die Smith heeft aange
spoord opnieuw met Wilson te gaan pra
ten.
De enige reden voor optimisme schijnt
nu te zijn dat Wilson en Smith hebben
besloten de besprekingen gedurende het
weekeinde voort te zetten. Gisteren hield
men zich voornamelijk bezig met de pun
ten waarover twee jaar geleden, aan
boord van de „Tiger", overeenstemming
was bereikt, maar die door het Rhode
sische kabinet werden verworpen.
Dee bedoeling is kennelijk om uit te
vinden of Smith's tegenwoordige kabinet
wèl bereid is deze voorstellen te aanvaar
den. Als het waar is dat niet alleen voor
Wilson maar ook voor Smith een misluk
king van Gibraltar funest zal zijn. bestaat
er nog een kansje dat de wijde kloof tus
sen beiden zal kunnen worden overbrugd.
ADVERTENTIE
IS
KIEL (DPA) Het eerste door kern
energie aangedreven vrachtschip van Eu
ropa, de 16.870 ton metende „Otto
Hahn", is gisteren uit Kiel vertrokken
voor een proefvaart op de Oostzee. Aan
boord waren onder meer de Westduitse
minister voor Wetenschappelijk Onder
zoek, dr. Gehard Stoltenberg, en de pre
mier van Sleeswijk-Holstein, dr. Helmut
Lemke.
Het schip zal worden gebruikt als erts
boot tussen Scandinavië en Emden.
MOSKOU (TASS) In de Sovjet-Unie
is de kunstmaan Kosmos-247 in een baan
om de aarde gebracht. De uitrusting aan
boord van deze Kosmos „functioneert nor
maal".
(Van onze correspondent)
PARIJS Nu de kaderwet voor de
hervorming van de Franse universiteiten
door de Nationale Vergadering met een
overweldigende meerderheid van 441
stemmen is aangenomen, is gelijktijdig
de politieke ster van de minister van
Onderwijs Edgar Faure zeer hoog ge
stegen. Het is inderdaad geen geringe
prestatie geweest die deze 59-jarige en
van huis-uit radicale minister heeft ge
leverd.
Een maand geleden zag het er nog naar
uit dat zijn wetsontwerp, waarmee hij
een revolutie in het Franse universiteits-
«VWWWWWVWWWl
IIWVWWWVWWIlWWWWVWWVWWWWV'irfWWWMWWWWWWWIHW
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Het verkiezen van een president in de Verenigde
Staten heeft iets folkloristisch. De kandidaten trekken stad en land af
met een moderne karavaan van drie of meer straalvliegtuigen. Ze wor
den begroet door plaatselijke politici, rijden in een open auto naar een
podium. Ze worden met veel ophef geïntroduceerd, en nemen tenslotte
zelf het woord voor een goed uitgekiende donderrede. Na het applaus
en na de hoempapa-muziek van een band, speelt alles zich weer in om
gekeerde volgorde af, terug naar het vliegveld, op weg naar het volgen
de podium. Dit patroon is zo Amerikaans als de nationale vlag.
De campagne van vice-president Hu-
bert Humphrey begon deze week op
het militaire deel van National Air-
port in Washington. Drie straalvlieg
tuigen, gecharterd van drie ver
schillende luchtvaartmaatschappijen,
wachtten op het al bij voorbaat ver
moeide gezelschap van ruim 150 jour
nalisten, van wie velen de vice-presi
dent nu al wekenlang, dag in, dag uit,
op de hielen volgen.
Om de beurt reizen zij in het vlieg
tuig van de vice-president, dat voor
zien is van zijn ambtszegel op de bin
nenkant van de deur. Ook de piloot
is bij de campagne betrokken: hij
draagt een onafscheidelijke witte
Humphrey-strohoed.
OP HET programma staan bezoeken
aan Erie en Scranton in de staat Penn
sylvania, die in 1960 ondanks een over
wegend republikeinse gezindheid door
John Kennedy werd veroverd.
Heit is één uur vliegen. Erie is Penn
sylvania's enige havenstadje, dat via
het Lawrence-zeekanaal toegang geeft
tot de Atlantische Oceaan. Tien per
cent van de bevolking van 150.000 is
in dienst van een General Electric
fabriek. Er wordt ook staal en alumi
nium gemaakt. Erie heeft weinig last
van demonstranten, getto-problemen
of het zwarte ationalisme van de mi
litante negers.
Op het kleine vliegveld staan een
150 mannen en vrouwen op de vice-
president te wachten. De meesten hou
den gedrukte affiches van het vakver
bond van boeren op.
Humphrey is kleiner dan men ver
wacht, wanneer hij op de vliegtuig
trap verschijnt, gevolgd door acht over
elkaar tuimelende fotografen en tele
visiecameramannen. Zijn begroetingen
zijn altijd dezelfde: „Hello there
„Prettig u te zien", „Hoe gaat het er
mee?" Zijn manier van doen is wars
van opsmuk. Hij schijnt zich thuis te
voelen in een ongedwongen sfeer van
kennissen onder elkaar.
Tegen een aantrekkelijke vrouw, die
hij met beide handen begroet, zegt
hij: „Als het geen schandaal zou ver
oorzaken, dan zou ik u een zoen ge
ven". Tegen een journaliste. die
net als zijn vrouw Muriel heet: „U
bent een goede verslaggeefster, zoals
u weet ben ik partijdig waar het Mu
riels betreft".
LANGS KLEINE motels, een groen-
tenmarkt, haveloze restaurantjes, een
plasticfabriek, een houtopslagplaats
en een in een villa gevestigde begra
fenisonderneming, rijdt de stoet van
zes personenauto's, drie grote bussen,
en ronkende politiemotorfietsen naar
het plein, voor het moderne, pas ge
bouwde stadhuis. Er zijn zo goed als
geen toeschouwers langs de route. On
derweg kondigt de busradio aan dat
het laatste publieke opinie-onderzoek
Nixon ver vooruit aan de verkiezings-
spits plaatst, George Wallace is een
goede tweede, Humphrey eindigt als
een trage derde.
De ondercommissaris van politie
schat het aantal mensen op het plein
op tienduizend. Het belooft een wat
rumoerige bijeenkomst te worden. Er
zijn borden met „Humphrey voor bur
gemeester van Minneapolis", „Kies
Nixon", enkele Wallace-affiches, maar
ook „het is beter een kaars aan te
steken, dan de duisternis te vervoeken.
„Kies Humphrey" en „We love H.H.H."
van zijn medewerkers blijft volhar
den), mikt de vice-president-op plaat
selijke problemen. Hij legt de nadruk
op wat de democraten hebben gedaan
voor de fabrieksarbeiders, voor de
ouden van dagen, en de jongeren, en
vraagt: „Wat hebben de republikeinen
ooit voor jullie gedaan? Niets!"
Hij komt goed op dreef wanneer hij
Nixon aanvalt met bijtende opmerkin
gen, die door het publiek met gelach
en vaak met boe-geroep ontvangen
worden: „Meneer Nixon, u bent tegen
alles waar wij vóór zijn. Wij zijn te
gen u en u zult geen president worden
dit jaar".
„Nixon speelt het koel. Hij heeft
zeker te lang in de diepvries gele
gen".
„Nixon heeft in deze campagne nu
al zo lang gedaan alsof hij al presi
dent is, dat het tijd wordt een ander
te kiezen".
Hubert Horatio Humphrey
Voor het met rood-wit-blauwe doe
ken en vlaggen versierde podium flad
deren twee oranje vlinders in de zon.
De pers staat op elkaar gepakt in een
kleine ruimte, samen met een tiental
in burger gestoken agenten van de
geheime dienst, kenbaar aan een
walkie-talkie en de heupbuit. waar
hun revolver hangt. Vanaf het dak
van een tegenover het podium liggend
gebouw wordt de menigte gefilmd door
een politieagent.
Twee blaasorkesten van plaatselijke
middelbare scholen schetteren tegen
elkaar in van verschillende hoeken
van het plein, wanneer Humphrey op
het podium verschijnt. De filmactrice
Shelley Winters en een filmcomponist
hebben hun korte praatje ter aanbeve
ling van de kandidaat al afgestoken.
De vice-president begint met intro
ducties van de regionale en plaatse
lijke functionarissen, die straks, in no
vember, ook herkozen hopen te wor
den: een rechter uit Pittsburg, een
senator, een paar Congres-leden, de
burgemeester. Ieder wordt met applaus
begroet-
IN ZIJN toespraak, waarbij hij
vaak afwijkt van zijn tekst (een kwaal
waarin Humphrey ondanks het advies
HUMPHREY doorspekt zijn toe
spraak met typisch Amerikaanse
beeldspraak. Hij trekt vergelijkingen
met baseball, met de fazantenjacht,
met rugby, waarvan het seizoen voor
de deur staat. Hij raakt zelfs ont
roerd door zijn eigen woorden en tra
nen kunnen dan in zijn ogen glinste
ren. Als er kreten opgaan in het pu
bliek is zijn eerste reactie, dat het
demonstranten zijn, die hem in deze
campagne al vaak het spreken hebben
belet, en zijn gezicht vertoont zicht
bare opluchting, wanneer het mensen
blijken te zijn, die hem toejuichen.
Wanner vice-president Humphrey op
weg gaat naar het plaatselijke te
levisiestation voor een speciale uitzen
ding, wordt buiten het sprekerspodium
al weer afgebroken. Op het vliegveld
staat een kort na Humphrey aangeko
men toestel, waarop met grote rode
letters: „Waarheidsesquadron", en bo
ven de deur „Kies Nixon en Agnew".
Het esquadron bestaat uit een
door Nixon afgevaardigde delegatie re
publikeinen, die Humphrey overal
heen volgt, meeluistert en verslag uit
brengt van de onjuistheden die hij zou
hebben geopperd. Een half uur na de
„waarheidspartouille", vertrekt ook
Humphrey, op weg naar het volgende
podium. In Scranton.
wezen op het oog had, zowel de regering
als de gaullistische meerderheid blijvend
in twee onverzoenlijke kampen zou ver
delen.
De conservatieve elementen onder oe
gaullisten met de minister van Buiten
landse Zaken Michel Debré aan het hoofd,
verweten Faure dat hij zich door de revo
lutionaire studenten als gijzelaar op sleep
touw had laten nemen.
Gedurende ongeveer een week heeft
Edgar Faure in het parlement een guer
rillastrijd op leven en dood moeten le
veren tegen een groot aantal onverzoen
lijke tegenstanders uit de gaullistische
rijen die ruim honderd amendementen
hadden voorgesteld om de revolutionaire
aspecten van zijn kaderwet te kunnen
neutraliseren.
Maar als een grootmeester in de parle
mentaire strategie heeft Faure met con
cessies op ondergeschikte punten de grote
lijnen van zijn project nimmer uit het
oog verloren om tenslotte zowel de gaul
listische meerderheid als de oppositie van
het Centrum en van de Linkse Federatie
achter zich te kunnen verenigen. Slechts
de communisten en enkele gaullisten
hebben zich zonder te durven tegenstem
men bij de stemming afzijdig gehouden.
Door deze unieke overwinning kan Ed
gar Faure nu poseren als de man die niet
alleen de consequenties uit de meirevo
lutie heeft getrokken om de studenten te
ontwapenen, maar die het bovendien ge
lukt is de kloof tussen het gaullistische
kamp en de oppositie te overbruggen.
Die dubbele victorie heeft van de mi
nister van Onderwijs die voortdurend op
de discrete maar besliste steun van het
staatshoofd mocht rekenen nu plotseling
een geduchte rivaal gemaakt voor oe
officiële of officieuze kandidaten voor het
Elysée.
juinnnonnonmmrii-r—
Geroyeerd. De Franse Communistische
Partij heeft Bernard Herzberg, alge
meen secretaris van de bond van leer
krachten bij het hoger onderwijs, gero
yeerd.
Smokkel. Achtentachtig kilo hasjisch zijn
aangetroffen in de auto van drie Libane-
zen, nadat zij de Italiaans-Joegoslavi-
sche grens wilden passeren.
Debré. De Franse minister van Buiten
landse Zaken, Michel Debré, heeft in
Washington een onderhoud gehad met
president Johnson.
Tsjechoslowaken. Sedert de troepen van
het Warschau-pact Tsejcho-Slowakije
binnenvielen hebben 1050 Tsjechoslo
waken politiek asiel in Zwitserland ge
vraagd, zo is officieel meegedeeld in
Bern.
Uitstel. Het proces tegen drie Griekse
journalisten die ervan worden beschul
digd de nagedachtenis van beroemde
Grieken uit de oudheid te hebben ont-
eerd door hen „prominente homosek
suelen" te noemen, is voor onbepaalde
tijd uitgesteld, omdat een van de be
klaagden, directeur van het blad „Ei-
kones" niet was verschenen.
Klachten. Tweehonderd wetenschappelij
ke medewerkers en lectoren van de po
litieke en economische faculteit van de
universiteit in Madrid hebben besloten
geen college te geven als de Spaanse
autoriteiten niet ingaan op hun klach
ten.
