VAN DAG TOT DAG
SUCCESSEN VAN WALLACE
MAKEN NIXON BEZORGD
Patakos' rede
gecensureerd
HALVE ZACHTE?
/Meubelen
maanden praten in Parijs
JONGi LEVERT
2000 m2 SHOW
Sloop vru in en uit bu
iHaranka
commentaar op actuele zaken
Aandacht van minister gevraagd
Republikeinen ontwierpen nieuwe strategie
Verschuivingen
in Britse regering
Vrees in VS voor
nationale
scheuring
Franse regering
verbiedt
Vietnam-comité
Hongarije trekt
troepen terug
Volksstemming
in Ierland
Australië voor
stopzetten van
bombardementen
Jf I i
VRIJDAG 18 OKTOBER 1968
3
Magisch getal
Scheuring
Onlusten op Jamaica
m§
pP-
'^S
Ja, natuurlijk
de énige
halfzachte
die toch
pittig is
jjjüMili
Betekenis
Scheidslijn
Niet schipperen
Het P.v.d.A.-Kamerlid J. Voogd heeft I van alle in de bevolking levende expres-
de aandacht van de minister gevraagd sie- en inspiratiefactoren. De overheid
voor de naar zijn mening ongewenste si- heeft ook ten aanzien van de cultuur en
tuatie, dat de huidige gemeentewet een haar manifestaties een dienende, bevor-
burgemeester de bevoegdheid geeft zijn derende taak en kan slechts gerechtigd
gemeentenaren cultureel onmondig te zijn in te grijpen waar duidelijk gevaren
verklaren. Hij doelde daarbij op het voor voor de openbare orde en zedelijkheid
Haarlem geldende verbod van „De Smoes-
haan", een toneelstuk van „Centrum", dat
overal elders in den lande mag worden
opgevoerd.
De heer Voogd zou de aandacht van de
optreden. De vaststelling van dit gevaar
is een zaak waaraan één man op volstrekt
eigen oordeel zich niet zou mogen wa
gen, wanneer het gaat om de vraag of op
één detailpunt van de zedelijkheid, na-
minister niet hebben gevraagd voor deze melijk de erotiek, iets ontoelaatbaars ge
situatie, als het verschijnsel zich beurt,
niet zou hebben voorgedaan. De ge- In eigentijdse opvattingen ligt de sleu-
meentewet staat bevoegdheden toe, -naar tel van de norm. Elke tijd kent de ver-
gebiedt met uitdrukkelijk dat een burge- vloeiende tegenstelling tussen oude en
meester daarvan gebruikmaakt. nieuwe opvattingen. Persoonlijke menta-
Het .verschijnsel dat van artikel 221 ge- liteit en opvattingen van gezagsdragers
bruik wordt gemaakt om een toneelstuk ten aanzien van cultuurmanifestaties
van de planken te vegen, dat overal elders vaak gevormd met te weinig confrontatie
in het land vrijelijk mag worden opge- mogen geen uitsluitende maatstaf zijn.
voerd, wijst erop dat het artikel te veel Door een te weinig doordacht verbod
ruimte biedt voor willekeurig gebruik. De worden de tegenstellingen verscherpt en
willekeur is gelegen in het feit dat een komt het oordeel over de cultuur te lig-
burgemeester op eigen gezag een alleen- gen in het vlak van de pro's en anti's. Elk
recht kan hanteren en zich daardoor kan conflict tussen verouderde en vernieu
verheffen tot autoritair zedenmeester, zon- wende stromingen in het culturele leven
der dat er enige waarborg bestaat ten doet twee kampen opstaan. Een gezags-
aanzien van een deskundig, verantwoord drager behoeft zich noch aan tegenstan
ders, noch aan huidebetogers te storen,
maar hij moet wel verantwoord zijn ten
opzichte van zijn taak en de bedoelingen
van de Wet.
De heer Voogd heeft nu, met andere
woorden, de aandacht van de minister
oordeel en een consequente toepassing
daarvan.
Het gebeurde met „De Smoeshaan'
Haarlem heeft niet alleen twijfel doen
rijzen aan de verdere bruikbaarheid van
het betreffende artikel van de Gemeen
tewet in zijn huidige formulering, maar I gevraagd voor het gebleken euvel dat een
bergt ook het gevaar in zich van een toe- wetsartikel een niet meer verantwoorde,
neming van het scepticisme ten aanzien willekeurige ruimte toestaat aan een ge-
van de algemene bevoegdheid van gezags- zagsdrager die te weinig rekening houdt
dragers ten aanzien van culturele manifes- met de snel voortgaande ontwikkeling
taties. De cultuur is niet een geschenk van van het incasseringsvermogen van het
gezagsdragers aan het volk, het is de som schouwburgpubliek. Als het betreffende
artikel de burgemeester in zo'n geval zou
verplichten zich te refereren aan het oor
deel van een raadscommissie of een meer
derheidsbeslissing van het college van B
en W., zou verder onheil misschien te
voorkomen zijn. De voornaamste factor
in deze hele zaak is de kwetsbaarheid
van de verhouding tussen burgerij en
gemeentelijk bestuur. „De Smoeshaan" is
meer een aanleiding dan een hoofdzaak
geworden. De minister zal ongetwijfeld
oog hebben voor het feit, dat dergelijke
voorvallen een gevaar betekenen voor het
aanzien van het gezag en dat er daarom
gedokterd moet worden aan de tekst van
het wetsartikel, dat uit een te ver verle
den dateert.
(Van onze correspondent)
LONDEN. In verband met de sa
mensmelting van een aantal Britse rege
ringsdepartementen heeft premier Wil
son een aantal verschuivingen in zjjn kabi
net aangebracht.
.Voor de eerste maal maken twee vrou
wen deel uit van het zogenaamde kern
kabinet. Doordat de 44-jarige mevrouw
Judith Hart die minister van Sociale
Zekerheid was benoemd is tot „alge
meen betaalmeester" (een van de titels
voor een minister zonder portefeuille).
Zij zal nauw samenwerken met lord
Shackleton die aan het hoofd is gekomen
van het nieuwe departement dat verant
woordelijk is voor het nieuwe rijksambte-
•narenbestel.
Verder heeft zij tot taak gekregen op
allerlei gebieden nieuwe „frisse" ideeën
uit te werken, met name betreffende de
jeugd, decentralisatie, en plannen om
Schotland en Wales meer zelfbestuur te
geven.
De andere vrouw in het kabinet, even
als Judith Hart een strijdbaar figuur, is
mevrouw Barbara Castle de ministei
voor Werkgelegenheid en Produktiviteit
die op dit moment dag en nacht in de
weer is om de dreigende nationale sta
king van de metaalarbeiders en arbeiders
in de technische industrieën te voorko
men.
(Van onze correspondent)
NEW YORK Richard Nixon en
zijn persoonlijke adviseurs zijn ern
stig bezorgd over de aanhang die
George Wallace, de presidentiële kan
didaat van de onafhankelijke partij,
zich in de afgelopen weken in de
Verenigde Staten heeft verworven.
Hun ongerustheid is zo groot dat
Nixon enkele dagen geleden een aan
tal prominente republikeinen naar
zijn verblijf in Key Biscayne onthood
om met hen overieg te plegen over
een nieuwe anti-Wallace-strategie.
Aan deze bijeenkomst is geen rucht
baarheid gegeven, maar een informant
die de besprekingen bijwoonde zei mij
dat de dreiging zo ernstig werd geacht
dat een beslissende overwinning van Ni
xon in november niet langer als zeker
kan worden beschouwd.
Op deze bijeenkomst werd er vanuit
gegaan dat de staten die tot het zoge
naamde „diepe zuiden" behoren (Mis
sissippi, Louisiana, Georgia, Tennessee
en Alabama) door George Wallace zul
len worden veroverd. Nixon's staf voor
ziet de mogelijkheid dat ook de randsta
ten, die als het ware een overgangszone
vormen tussen het zuiden en het noorden
(Kentucky, Arkansas, Florida. Zuid- en
Noord—Carolina, Virginia en Texas) in
handen kunnen vallen van Wallace.
Met de staten van het diepe zuiden ver
tegenwoordigt deze groep 137 stemmen in
het nationale kiescollege. Een aantal van
270 stemmen moet op een kandidaat wor
den uitgebracht om tot president te wor
den gekozen. De staf van Nixon vreest
dat met het aantal stemmen dat op vice-
president Hubert Humphrey zou worden
uitgebracht, Nixon niet aan het magische
getal van 270 zou kunnen toekomen, of
dat hij zo'n kleine meerderheid zou krij
gen dat hij ernstig belemmerd zal wor
den in de uitoefening van zijn president
schap, omdat er dan geen sprake meer
is van een werkelijk volksmandaat.
Op de stafbesprekingen in Key Biscay
ne werd besloten tot een nieuwe strate
gie in de verkiezingscampagne over te
gaan. Men wil Wallace niet negeren, zo
als tot nog toe het geval is geweest,
maar hem ook niet openlijk aanvallen
zodat kiezers die geneigd zijn op hem te
stemmen niet in het harnas worden ge
jaagd. De opzet is dat de kiezers op de
ze manier een keuze wordt geboden tus
sen Wallace en Nixon.
Op een persconferentie daags na deze
besprekingen zei Nixon dat opiniepeilin
gen uitwijzen dat Wallace zijn hoogte
punt heeft bereikt, maar hij hield duide
lijk een slag om de arm. Nixon dacht dat
Wallace ongeveer vijftien percent van al
le kiezersstemmen zou krijgen. Maar, zei
hij, „Wanneer dit aantal vijfentwintig of
dertig percent is, dan wordt onderhan
delen met de Wallace-fractie een absolu
te noodzakelijkheid".
De ernst van de opkomende Wallace-
vloed wordt ook door de democraten on
derkend, die naar algemeen wordt aan
genomen meer dan de republikeinen
betrokken zullen worden door het aantal
stemmen dat op Wallace wordt uitge
bracht. De redenering is, dat de mees
ten die hun stem op de gouverneur van
Alabama zullen uitbrengen, geregistreerd
staan als democraten.
Hoezeer beide partijen een nationale
scheuring vrezen, is gebleken uit het on
aangekondigde en voor de organisatoren
ook onverwachte bezoek dat president
Johnson aan het jaarlijkse Alfred Smith-
diner dat eergisteren in New York werd
gehouden, bracht Insiders verwachten
dat de president deze ongebruikelijke
stap had genomen om een belangrijke
mededeling te doen over Vietnam, en er
werd gespeculeerd over de langverwach
te aankondiging van de bomstaking op
Noord-Vietnam.
In plaats daarvan hield de president
een toespraak, die wanneer hij ontdaan
wordt van alle franje, alleen neer kwam
op een oproep om niet door de Wallace-
campagne misleid te worden. Zonder hem
bij naam te noemen, zei de president:
„Er zijn er in het uiterst linkse en het
uiterst rechtse vlak, die in deze verkie
zingstijd het rassenvraagstuk centraal
stellen. Maar ik hoop dat de Verenigde
Staten wijs genoeg zijn om de bevooroor
deeldheid en de geest van wantrouwen
van de hand te wijzen".
Ook vice-president Humphrey en Ri
chard Nixon die het diner bijwoonden,
deden een soortgelijk beroep op de kie
zers.
ATHENE (AF). Delen van een toe
spraak door de Griekse vice-premier
Stylianos Patakos, waarin hij de vroege
re Griekse Karamanlis prees zijn door
de censuur in Griekenland geschrapt.
Patakos, een vooraanstaand lid van het
militaire regime dat in april 1967 de
macht greep, hield een korte toespraak
tijdens een eerste steenlegging voor een
nieuwe middelbare school in het dorp
Proti. Het dorp ligt in Midden-Grieken-
land, dicht bij de stad Serres, waar de
voormalige rechtse premier Karamanlis
werd geboren.
De censor schrapte de passages waar
in Patakos Karamanlis prees „omdat hij
de basis gelegd had voor de huidige
Griekse economie".
Het is de eerste maal dat de censor de
len schrapte in een toespraak van een lid
van de junta.
Karamanlis, die premier was van 1956
tot 1963, ging in Parijs in ballingschap na
de verkiezingen van november 1963 te heb
ben verloren.
KINGSTON (AFP). In de hoofdstad
van Jamaica Kingston, zijn onlusten uit
gebroken. Daarbij werden twee politie
agenten en talrijke betogers gewond.
Jamaicaanse studenten protesteerden te
gen het feit, dat de Guyanese schrijver
Walter Rodney gisteren geen toestemming
heeft gekregen, zich in Kingston op te
houden.
De betogers hebben winkels en super
markten geplunderd.
ADVERTENTIE
PARIJS (REUTER). De Franse re
gering heeft het Amerikaanse comité in
Parijs tot het doen staken van de oor
log in Vietnam, Pacs, verboden. Een des
betreffende verordening, doe door de
Franse minister van Binnenlandse Za
ken, Marcellin, op 19 augustus was gete
kend, is pas nu door het comité ontvan
gen.
Een woordvoerder van het Franse mi
nisterie heeft gezegd dat terwijl de Viet-
nam-onderhandelingen in Parijs gaande
zijn, er rust en een neutrale sfeer be-
hor ente zijn.
Het honderd leden tellende Amerikaan
se comité heeft een maand de tijd gekre
gen om zich te ontbinden. Het comité
werd twee jaar geleden gesticht, heeft
nooit rechtspersoonlijkheid gehad, maar
werd slechts officieel geduld".
WENEN/BERLIJN (DPA/AFP) Hon
garije gaat zijn troepen uit Tsjecho-Slo-
wakije terugtrekken. Volgens radio-Boe-
dapest heeft premier Jenoe Fock het par
lement meegedeeld dat de minister van
Defensie opdracht heeft gekregen „de
terugtrekking van de Hongaarse troepen
uit Tsjecho-Slowakije te organiseren'
Een van de rijbanen van de autoweg
Neurenberg-Berlijn is sinds donderdag
ochtend voor een groot deel gesloten
yoor het burgerverkeer. Volgens automo
bilisten die in West-Berlijn aankwamen
heeft het Oostduitse leger de versper
ringen opgericht. Het deel van de weg
dat 20 kilometer ten noorden van de con
trolepost tussen Beieren en de DDR be
gint is over 150 km. in de richting van
Berlijn afgesloten. De automobilisten
hebben geen militaire convooien gezien.
Even voor het begin van de invasie in
Tsjecho-Slowakije van augustus is de weg
ook afgesloten.
ADVERTENTIE
39, HAARLEM TEL. 16340
DUBLIN (AP) De Ierse bevolking
heeft de regeringsvoorstellen tot wijzi
ging van de grondwet verworpen met
656.398 tegen 423.496 stemmen. De re
gering wilde het Engelse kiesstelsel in
voeren.
(Van een speciale medewerker)
PARIJS Vijf maanden zijn verlopen sinds het begin van wat ieder
een indertijd als de politieke gebeurtenis van 1968 beschouwde: de ope
ning van de Amerikaans-Noord Vietnamese onderhandelingen in Parijs
op 13 mei. De zesentwintigste bijeenkomst vond plaats op woensdag
16 oktober. In de tussentijd hebben grote gebeurtenissen de aandacht
van Vietnam afgeleid: de dood van Robert Kennedy, die tot resultaat
had dat het Amerikaanse volk voor de keus gesteld werd tussen mannen
als Nixon en Humphrey, de invasie in Tsjecho-Slowakije, die de ver
nietiging van een volk inleidde en de kwestie van een ontspannings-
politiek op de helling zette en tenslotte de studentenrellen in tal van
landen.
De conferenties tussen Amerikanen
en Noordvietnamezen in het vroegere
hotel Majestic gingen echter normaal
door. En de 26ste bijeenkomst week
niet af van de traditie. De delegaties
zaten aan weerszijden van de grote
tafel. Minister Xuan Thuy vertegen
woordigde de Democratische Repu
bliek Vietnam, bijgestaan door kolo
nel Ha Van Lau, die de rang van am
bassadeur heeft en als een veteraan
in het onderhandelen beschouwd wordt
daar hij ook deelnam aan de bespre
kingen in Genève in '54.
Aan de andere kant van de tafel
zaten Harriman en Cyrus Vance. Het
gerucht ging dat de laatste in Wash
ington aan president Johnson toestem
ming was gaan vragen voor een soe
peler houding van de VS. Wat hier ook
van waar mag zijn Vance ontkende
deze geruchten en bevestigde hij dat
de houding van de regering ongewij
zigd is gebleven.
Op de 25ste bijeenkomst heeft men
bijna precies hetzelfde gezegd als bij
de eerste bijeenkomst op 13 mei. zij
het dat de positie van beide partijen
wat gewijzigd ie. Tussentijds gingen
de discussies nu en dan over andere
onderwerpen. Er is bijvoorbeeld ge-
Averell Harriman (rechts) en zijn plaatsvervanger Cyrus Vance (links) voeren
een gesprek met de Zuidvietnamese waarnemer in Parijs, Pham Dang Lam,
in de Amerikaanse ambassade in Parijs.
sproken over de vraag wat beide
partijen bedoelen als zij verklaren dat
men moet teruggaan naar de akkoor
den van Genève.
Voor de Amerikanen en voor de
Noordvietnamezen heeft dat niet hele
maal dezelfde betekenis. De laatsten
leggen de nadruk op het politieke en
definitieve aspect van de akkoorden,
die de eenheid van Vietnam procla
meerde, waarover onvermijdelijk Ho
Tsji-Minh zou regeren.
De scheiding van Zuid- en Noord-
Vietnam op de 17de breedtegraad was
voorzien voor een overgangsperiode
tot aan de verkiezingen die de her
eniging van Vietnam moesten inleiden.
De 17de breedtegraad werd dus ab
soluut niet als een grens beschouwd en
het tijdelijk bestuur had geen rege
ringsstatuut. Toch trachtten de Ame
rikanen het voorlopige bestuur van
Zuid-Vietnam als de wettige en repre
sentatieve regering van het Zuidviet
namese volk voor te stellen, een rege
ring die dus de macht had om Ame
rika aan haar kant te hulp te roepen.
De Amerikanen leggen de nadruk op
het tijdelijke karakter van de akkoor
den. Voor hen is de 17de breedtegraad
de scheidslijn geworden tussen de
communistische wereld en de piet-
communistische, een soort barrière,
een soort muur, die stilzwijgend door
de beide machtsblokken wordt aan
vaard als een bevestiging van de
vreedzame coëxistentie tussen de Ver
enigde Staten en de Sovjet-Unie, waar
van de schending gelijk staat aan een
daad van agressie.
De Noordvietnamezen daarentegen,
beschouwen het, op grond van hun
theorie over de eenheid van Vietnam,
als hun recht in welk deel van hun
land dan ook te vechten om onafhan
kelijkheid en vrijheid te verdedigen.
Zij zijn van oordeel dat daardoor de
Geneefse akkoorden niet worden ge
schonden, al geven zij (ondanks po
gingen van Harriman die deze kwestie
herhaaldelijk aan de orde heeft ge
steld) de aanwezigheid van hun troe
pen niet openlijk toe, om geen argu
menten te leveren voor de stelling van
een agressie van het noorden tegen
het zuiden, toch rechtvaardigen zij
deze aanwezigheid in principe.
De 22ste. 23ste en 24 ste zittingen
voerden tot de kern van de zaak: de
Amerikaanse journalisten zeiden
zelfs dat nu de echte onderhandelin
gen pas begonnen. Het ging over het
CANBERRA (AFP). Australië is be
reid openlijk elke oplossing te steunen
die kan leiden tot een rechtvaardige vre
de in Vietnam.
Dit heeft de Australische premier, John
Gorton, tegenover journalisten gezegd.
Australië steunt elke Amerikaanse maat
regel, die gericht is op stopzetting van
de bombardementen. De Australische pre
mier heeft toegegeven, dat de veronder
stellingen over een mogelijke doorbreking
van de impasse inzake Vietnam op se
rieuze gronden berusten.
Harriman
probleem van de wettigheid van de
Noordvietnamese regering of van de
Zuidvietnamese regering-Thieu-Ky.
Harriman onderstreepte dat het be
stuur in Saigon volkomen legaal en
representatief is. Zij is door verkie
zingen tot stand gekomen.
De Noordvietnamezen willen geen
officieel gebaar maken, want, zeggen
zij, „men schippert niet over een prin
cipe". Zij hebben evenwel officieus,
enkele gebaren gemaakt. Zij zijn ta
melijk bereid geweest al voor de tota
le stopzetting van de bombardementen
hun plaats aan de onderhandeltafel
in te nemen.
Dat betekende voor Noord-Vietnam
al een belangrijke concessie. Voorts
hebben zij hun troepen teruggetrok
ken van het omsingelde Khe San. In
de derde plaats zetten zij de raketaan-
vallen tegen Saigon stop en vertraag
den zij in juli de operaties in het
zuiden, hetgeen Harriman gevraagd
had als bewijs van goede wil bij de
onderhandelingen.
De Amerikanen zouden hieruit toe
nadering kunnen destilleren, hoewel
de Noordvietnamezen het niet van de
daken schreeuwen. Zij houden vol dat
die daden niet als zodanig bedoeld
zijn.
De recente ontwikkelingen geruch
ten dat de bombardementspolitiek van
de Amerikanen zou worden gewijzigd
zouden er wellicht op kunnen
wijzen dat de besprekingen in Parijs
in-imn-iri- «■ww.mmmmwwwwwwmiwmmmwmmwmii
Ongewenst. De Engelse regering heeft
vandaag alle buitenlandse demonstran
ten de toegang tot Groot-Brittannië ver
boden voor een anti-Vietnam demonstra
tie die op 27 oktober moet plaatsvinden.
Brand. Een brand in een krottenwijk van
de Braziliaanse stad Recife heeft van
vier mensen het leven geëist. Bijna
2.000 mensen zijn dakloos geworden.
Wetsvoorstel. De Italiaanse minister van
gezondheid Ennio Zelioli heeft de ge
zondheidscommissie van het parlement
meegedeeld dat de regering zich niet
zal verzetten tegen een wetsvoorstel
waarbij de verkoop van de pil en re
clame ervoor worden toegestaan.
Waardering. Aan verscheidene techni
sche hogescholen in België zijn deze
week stakingen uitgebroken. De stu
denten, soms gesteund door de leer
krachten, eisen structuurhervormingen
en een betere waardering van hun stu
dies.
Aanvaardbaar. Vice-president Hubert
Horatio Humphrey van de VS heeft zijn
standpunt inzake een stopzetting van de
Amerikaanse bombardementen op
Noord-Vietnam nader aangepast. Hum
phrey zei dat zijn standpunt nu is dat
hij de stopzetting van de bombarde
menten een aanvaardbare maatregel
vindt.
Agressie. De Amerikaanse generaal Ly
man Lemnitzer, NAVO-bevelhebber in
Europa, heeft „de zelfvoldaanheid"
van de Atlantische bondgenoten be
treurd. Hij zei, dat deze houding om
agressie van Oost-Europa zou kunnen
vragen.
Guerrilla's. Een Israëlische patrouille in
het dal van de Jordaan heeft een groep
guerrilla's onderschept. Zes mensen
werden gedood en zes gevangen geno
men. Eén Israëlische soldaat werd ge
wond.
Salazar. In de toestand van oud-premier
Antonio Salazar is lichte verbetering
gekomen.
Zijn algemene toestand blijft echter cri-
tiek.
