BOB BEAMON OPENDE
NIEUW TIJDPERK BIJ
HET VERSPRINGEN
KNAU-leiding heeft
ongelooflijk gefaald
Zorg dat je de finale haalt
maar span je niet te veel in
De Noorlander
veertiende na
vijf nummers
Superieur
HANS KEIZER OVER DE
VERNIETIGENDE AFLOOP
VAN ILJA'S 800 M
PAROOL VOOR AMERIKAANSE ZWEMPLOEG
OOK GRIEP IN
KANOPLOEG
Spielerei
Gommers
12
4
ZATERDAG 19 OKTOBER 1968
MEXICO De elektronische ogen
van het scorebord lichtten langzaam
op. Eerst verscheen een acht, daarna
een negen en toen een nul. Er brak
een stormachtig gejuich los in het
stadion. Het publiek, dat na de mach
tige sprong van Bob Beamon dood
stil op de uitslag had zitten wachten,
wist dat het getuige was geweest van
een historisch moment. Bob Beamon
xelf wist ook dat hij een nieuw tijd
perk b\j het vèrspringen had geopend,
maar dat hy als eerste mens de grens
van negen meter zo dicht zou bena
deren had de 22-jarige atleet ook
nooit kunnen vermoeden. Minuten
lang danste Beamon wild van vreug
de op het tartan. In zyn opwinding
over het nieuwe, fantastisch aandoen
de wereldrecord, zal Beamon zich niet
direct gerealiseerd hebben dat de
gouden medaille, hem nooit meer kon
ontgaan.
Beamon, die als vierde aan de beurt
was gekomen ontnam zijn tegenstanders
onder wie zijn gerenommeerde landge
noot Ralph Boston, de Rus Igor ter Ova-
nesian en de op grote momenten altijd
zeer gevaarlijke Brit Lynn Davies in
zijn eerste sprong met die 8.90 m. direct
alle illusies. De concurrentie wist dat het
goud onbereikbaar was geworden en ter
wijl Beamon na zijn derde poging de
strijd staakte, ging in de stromende re
gen het gevecht om het zilver en brons
door. Van de twee onttroonde wereldre
cordhouders Boston en Ter Ovanesian,
was er alleen voor de eerste een troost
prijs. De slanke Amerikaan kreeg brons
voor zijn 8.16 meter, die hij in zijn eerste
poging had laten opmeten. De Oostduit-
ser Klaus Beer, die in zijn eerste sprong
precies een meter minder ver was geko
men dan Beamon, sloeg Boston met zijn
tweede poging (8.19 m) het zilver uit han
den. Igor ter Ovanesian, die zijn carrière
had willen besluiten met een olympische
MEXICO Edward de Noorlander kan
terugzien op een geslaagde eerste dag
van de tienkamp. Na vijf onderdelen
bezet de Rotterdammer de veertiende
plaats in het klassement met een totaal
van 3898 punten. In vergelijking met Ka-
merbeeks nationale record (7632 punten
In 1962j na de eerste dag (3815) heeft De
Noorlander een voorsprong van 83 pun
ten, Die winst op Kamerbeek had hij
voornamelijk te danken aan zijn zeer
goede hoogspringen (1.95 m.) en de 400
meter, die hij aflegde in 50.5 seconden.
Bill Toomey, de 29-jarige leraar uit
Sint Barbara ,gaat regelrecht op het goud
en een nieuw wereldrecord af. De Ameri
kaan heeft na de eerste dag een totaal
van 4499 punten, waarmee hij 200 punten
voorstaat op de Duitser Hans Joachim
Walde, die met 4290 punten de tweede
plaats bezet. Toomey maakte op de eerste
dag vooral indruk door zijn 100 en 400
meter. Op de 100 meter kwam Toomey
tot 10.4 seconden en op de 400 meter liet
hij 45.6 seconden afdrukken, een tijd
waarmee hij in de finale van de 400 me
ter, die ook vrijdag gelopen werd, niet
eens laatste zou zijn geworden.
Onder de acht atleten, die vrijdag de
«trijd moesten staken, bevond zich ook
Rein Aun, die op de wereldranglijst van
dit Jaar mat 8026 punen de derde plaats
bezet. De Rus blesseerde zich bij het hoog
springen en trad niet meer aan voor de
400 meter. De tienkampers hadden vrij
dagmiddag veel last van de zware slag
regens, die het stadion teisterden. De
prestaties van De Noorlander op de eerste
dag waren: 100 m.: 11.1 sec.; verspr. 6.90
m.; kogelstoten 13.89 m.; hoogspringen
1.B5 m. en 400 meter 50.5 seconden.
medaille, eindigde op de vierde plaats.
Lynn Davies, die in Tokio in de stromende
regen het goud had veroverd door Bos
ton en Ter Ovanesian in zijn laatste sprong
voorbij te gaan kwam dit keer met 7-94
meter niet verder dan de negende plaats.
Het verspringen was de opening van
een grandioze reeks topprestaties. Het
gejuich voor Beamon was nauwelijks ver
stomd of enkele meters van de verspring
bak knielden acht loopsters voor de eind
strijd van de 200 meter dames. Het num
mer dat een grote triomf had moeten
worden voor de drie Amerikaanse dames,
eindigde voor hen in een bittere teleur
stelling.'
Irena Kirszenstein, die op de honderd
meter genoegen had moeten nemen met
brons, bracht het Amerikaanse pres
tige op de sprint een vernietigende
slag toe. De Poolse gazelle overklaste haar
tegenstanders in de finale volkomen. Bij
het uitkomen van de bocht leken alle loop
sters stil te staan, zo snel trok Irena van
haar concurrenten weg. De Australische
meisjes Raelene Boyle en Jennifer Lamy
waren de enigen die nog wat tegenstand
tegen dit geweld konden opbrengen. Ire
na Kirszenstein finishte in de nieuwe we
reldrecordtijd van 22.5 seconden. De zes
tienjarige Raelene Boyle, voor wie een
zeer grote toekomst lijkt te zijn wegge
legd, veroverde het zilver en Jennifer La
my het brons. Daarna kwam Margaret
Bailes als eerste Amerikaanse als vierde
over de eindstreep.
Het verdriet in het Amerikaanse kamp,
dat de laatste dagen met grote moeilijk
heden heeft te kampen vanwege de zich
steeds duidelijker manifesterende black
power beweging, was echter snel verge
ten. Het merkwaardige was echter dat
leden van die organisatie voor de vreug
de zorgden. Lee Evans, Larry James en
Ron Freeman hebben de eindstrijd van
de 400 meter volkomen beheerst. Het drie
tal dat kort voor de wedstrijd nog door
een lid van het Amerikaanse Olympische
Comité dringend was verzocht bij de ce
remonie protocollaire niet provocerend op
te treden zoals hun landgenoten Tommie
Smith en John Carlos bij de prijsuitrei
king van de 200 meter hadden gedaan,
knielde naast elkaar in de banen.
„Wij hadden afgesproken die eerste hon
derd meter zo snel mogelijk te gaan. Op
het rechte stuk zouden wij wat vertragen
om onze tegenstanders het idee te geven
dat zij nog een kans hadden. Op de laat
ste honderd meter zouden wij dan uitma
ken wie van ons op de hoogste trede zou
komen. Dat wij alle medailles zouden
winnen stond voor ons allang van de tevo
ren vast", vertelde winnaar Lee Evans
even later in de afgeladen interviewka
mer. „Ik wilde eigenlijk helemaal niet
Lee Evans tijdens zijn finish.
starten omdat Tommie en John Carlos
uit de ploeg waren gezet. John Carlos
had mij echter min of meer opgedragen
toch te lopen omdat wij neger-atleten hier
zoveel mogelijk medailles moeten win
nen".
De opzet van het drietal is volkomen ge
lukt. Bij het ingaan van het laatste stuk
was de achterstand van hun tegenstan
ders al zo groot, dat een verrassing uit
gesloten was.
Lee Evans, gevreesd om zijn sterke fi
nish bleek met 43.8 seconden, een nieuw
wereldrecord, de sterkste. Larry James
werd tweede en Ron Freeman derde.
Getooid met zwarte baretten kwamen
Evans, James en Freeman, alle drie goe
de vrienden van de uitgestoten Smith en
Carlos bij de ceromonie protocollaire de
arena binnen. Toen aan de drie vlagge-
masten de stars en stripes omhoog ging,
luisterde het drietal met de baret in de
nand roerloos naar het Amerikaanse volks
lied, dat de laatste dagen al herhaalde
lijk door het schitterende stadion heeft
geklonken. Na afloop wilde Lee Evans
wel een verklaring geven voor de zwarte
baretten: „Het is toch normaal dat men
het hoofd bedekt, wanneer het regent.
De zesendertigjarige Lia Manoliu heeft
een grandioze olympische carrière met
goud afgesloten. De Roemeense, die in
1952 in Helsinki al deelnam en daarna geen
van de volgende Olympische spelen mis
te, werd kampioene bij het discuswerpen.
Met haar 58.32 meter, een nieuw Olym
pisch record, al in de eerste worp bereikt,
was Lia Manoliu onbereikbaar voor de
favorieten, van wie alleen de Westduitse
Liesl Westermann niet faalde. De West
duitse veroverde met een halve meter
achterstand het zilver. De Oostduitse
werpsters Christine Spielberg en Karin
Illgen, die met Westermann als favoriete
waren gestart, brachten het niet verder
dan de zevende en negende plaats.
De geweldige sprong van Bob Bea
mon (8.90). Links Beamon tijdens
zijn sprong. Midden de landing van
de Amerikaan. Rechts strijdt de
nieuwe Olympische kampioen en
wereldrecordhouder om in balans
te komen.
(Van onze speciale verslaggever!
MEXICO In de stromende regen,
die een decor oprichtte dat niet tries
ter kon zijn, sneuvelden de illusies
van Ilja Keizer. De atlete die daags
tevoren met moeite en daarna be
schuldigd van tactisch onbegrip
de halve finale op de 800 meter haal
de, finishte in de race, die haar in de
finale had moeten brengen, als laat
ste. Uitgeput, triest, vernietigend. De
nationale kampioene, die gezien voor
al haar eindsprint, bij de snelste acht
meisjes op de langste dames-afstand
niet kansloos voor een medaille werd
geacht, was aan de start verschenen
met een moreel, dat op zijn minst
wankel moest worden geacht. De oor
zaak Haar man en trainer, Hans
Keizer, wees die zeer beslist aan
de leiding. „Ze hebben op een onge
looflijke manier gefaald".
Toen Hans Keizer (28, gymnastiekon-
derwijzer) ruim een week geleden in
Mexico arriveerde, vond hij zijn Ilja in
blakende conditie. „Maar toen", zegt de
man, die zijn vrouw uit de vergetelheid
MEXICO De Amerikaanse recordma
chine heeft op de tweede dag van het
olympisch zwemprogramma niet op volle
toeren gedraaid. Er was geen reden toe.
Het programma werd gevuld met series
en halve finales van de honderd me
ter vrije slag en de 100 meter schoolslag
dames en heren. „Zorg dat je de finale
haalt, maar span je niet teveel in", was
het parool dat coach Georges Haines zijn
pupillen had meegegeven. En dat deden
ze. Sue Pedersen, Jan Henne en Linda
Gustavson plaatsten zich met 1.00.2,
1.00.5 en 1.00.6 als eerste, tweede en vier
de voor de finale van de vrije slag. De
Britse Alex Jackson liet zich door de
vijftienjarige Sue Pedersen op sleeptouw
nemen en wrong zich in het klassement
naast Linda Gustavson. Van de drie Ne
derlandse meisjes, die op dit nummer
startten, kon alleen Nel Bos met enige
tevredenheid terugzien op de zeer harde
trainingsarbeid, die eraan vooraf was ge
gaan. Mirjam van Hemert en Toos Beu-
mer waren niet in staat ook maar in de
geringste mate bun Olympische keuze
waar te maken. Ze tikten beiden aan in
1 minuut 6,1 seconden, een tijd, die zelfs
acht jaar geleden niet voldoende zou zijn
geweest voor een finale-plaats. Nel Bos
werkte zich met een tijd van 1 minuut
3,0 seconden door de series. In de derde
serie van de halve finales was zij, dank
zij een betere baanverdeling zelfs iets
sneller: 1.02.8, maar dat was toch nog
altijd 0.6 seconden te hoog voor een plaats
bjj de laatste acht. Vier jaar geleden, bjj
de spelen van Tokio, kwalificeerde de
Zweedse Hagberg zich met 1.02.8 nog
juist voor de finale. Bij zwemmen lijkt
vier jaar geleden alweer grijze oudheid.
Behalve dan de prestaties, die Dawn Fra-
ser toendertijd leverde. Zowel het wereld
als het Olympisch record van de Austra
lische (resp. 58.9 en 59.5 seconden) ble
ven onaangetast.
Ook bij de heren doorliepen drie Ame
rikanen met goed gevolg series en halve
finales. Ken Walsh, met 52.6 seconden
houder van het wereldrecord, nam het
zeer laconiek op. Hij liet anderen de eer
als eerste aan te tikken en kwalificeerde
zich met 53.9 als zevende voor de finale.
De meer atletische Zac Zorn en de buiten
gewoon gespierde Mark Spitz kwamen
uit op 53,4 en 53.8. De achttienjarige
Australiër Michael Wenden ontpopte zich
als een gevaarlijke concurrent. „De klei
ne vliegende vis", zoals hij door zijn trai
ner Vic Arneil wordt genoemd, verbeter
de met 52.9 seconden het uit 1964 date
rende Olympische record van Don Sehol-
lander. Ook Bobby McGregor, de num
mer twee van Tokio en de Europese kam
pioen van 1966, kwalificeerde zich, even
als de Russen Ilichev en Kulikov en de
oud-wereldrecordhouder op de vlinder
slag, de Argentijn Wicolao.
Op de schoolslag, van oudsher een min
der sterk punt bij de Amerikanen, kon
den enkele zwemsters en zwemmers niet
aan de opdracht van Haines voldoen. Sue
Jones ging eruit in de halve finales van
de dames. De grote Ken Merten slaagde
er bij de heren niet in zich te kwalifice
ren, terwijl David Perkowski tezamen
met de Australische olympisch kampioen
1964 Ian O'Brien met 1.09.0 op de gedeel
de achtste plaats eindigde. Maar de an
dere drie handhaafden zich. Wereldre
cordhoudster Catie Ball schoof ongemerkt
op naar de finale achter Ana Maria Nor
bis uit Uruguay, die in de series met
1.17.4 het Olympisch record scherper stel
de en in de tweede halve finale een tien
de van een seconde onder de tijd bleef
van Sharon Wichman (VS), die in de
eerste race het Olympisch record inmid
dels op 1.16.8 had gebracht. Don McKen-
zie was tegenover het geweld dat de Rus
sische heren op de schoolslag ontwikkel
den verplicht voluit te gaan. Hij stelde
in de eerste halve finale het van 1964
daterende Olympisch record scherper:
1.08.1. Deze tijd werd even later geëve
naard door wereldrecordhouder Nocolai
Pankin (Rusl.) en overtroffen door diens
landgenoot Kossinski (1.07.9).
MEXICO. Het is zeer de vraag of de
kanovaarsters Mieke Jaapies en Thea
Bergers-Duif, die voor Nederland uitko
men in de KI- en de K2-klasse, dinsdag
kunnen starten in de series van de kano
regatta. Beide meisjes liggen met hoge
koorts in bed. Twee dagen geleden werd
Mieke Jaapies ziek. De temperatuur liep
op tot 39 graden. Donderdag kreeg ook
Thea Bergers-Duif koorts. Volgens de
artsen hebben beide meisjes griep.
„Mieke ging vreselijk snel", zei een
sombere Karkel Muys vrijdag, „en dan te
bedenken dat de meisjes onze grootste
kanshebsters zijn. We hopen dat ze op tijd
weer fit zullen zijn. Achterop raak je na
tuurlijk altijd door zulke ziektegevallen".
Ilja Keizer-Laman is vrijdagmiddag
uitgeschakeld voor de eindstrijd van
de 800 meter. In de eerste halve finale
werd zij zevende. De overwinning was
voor de Amerikaanse Madeleine Man
ning. De grote sensatie was, dat de
favoriete Joegoslavische Vera Nikolic
na 300 meter uit de baan stapte.
te voorschijn haalde en haar binnen een
jaar weer aan de top bracht, „toen kon
hij ook nog niet uitwerken, wat in de da
gen voor de wedstrijd funest bleek te
zijn: Ilja had al vele, vele nachten daar
voor niet kunnen slapen. Het wonen op
een kamer met andere, rumoeriger
meisjes in een flat, die op zich ook vrij
luidruchtig was, kan Ilja niet hebben. Zo
is ze nou eenmaal. Ze heeft, om topsport
te bedrijven, en dat doet ze, minstens ne
gen uur slaap per etmaal nodig. Dat is
er nooit van gekomen. Ze heeft gewoon
drie weken achter elkaar nauwelijks kun
nen slapen".
Heeft Ilja Keizer daar dan niet over
geklaagd? Haar man: „geklaagd? Niet
een keer, maar tientallen keren. Weet je
wat ze zeiden? Ach. dat loopt zo'n vaart
niet. Die andere meisjes kunnen toch ook
slapen? Dat is allemaal een beetje over
dreven, van Ilja. Pas woensdagavond heeft
men maatregelen genomen, toen Ilja voor
de zoveelse keer had gevraagd of ze
niet in een rustiger omgeving terecht kon.
Toen heeft men haar overgeplaatst naar
een speciale kamer in die flat, waar meer
meisjes met dezelfde klachten en dezelf
de moeilijkheden sliepen, een Amerikaan
se, en een Chinese bijvoorbeeld. Maar toen
was het te laat. Toen was Ilja over haar
toeren en dodelijk vermoeid. En toen was
die super-conditie, die ze had, dat zweer
ik je, al bijna verdwenen. Toen ik hier
kwam ging het nog. Toen had ze tijden
gelopen, waarvan we zeiden: zie je, zo
moet het, we hoeven voor niemand bang
te zijn".
Hans Keizer gaat verder: „dit is voor
ons geen topsport meer, dat kan ik je wel
zeggen. Dit lijkt op niets. De omstandig
heden waaronder een atlete, die nou een
maal bijzondere eigenschappen heeft,
moest werken waren abominabel. Nog-
Maria Gommers finisht voor de
Amerikaanse Brown.
maals: is het bijzonder, dat juist lij*
haar slaap nodig heeft? Zo is ze nu een
maal. Maar de leiding heeft daar vólke
rnen aan voorbij gezien. Ze zijn veel ta
slap geweest".
Toen Ilja Keizer gisteren in haar serie
maar nauwelijks een vierde plaats kon
bereiken, verweet atletiekleider Jo Moer
man de Nieuw-Vennepse een aantal takti-
sche fouten. Of beter: hij verweet Hans
Keizer een verkeerd inzicht in de race:
„die man liet haar zo lopen omdat hij
vond, dat een serie een beetje „spielerei"
was. Hans Keizer: „Moerman weet er
niet, maar dan ook niets van. Weet
je wat er gisteren in die serie gebeur
de? Ilja had 's morgens teveel gegeten.
Ja, wel tijdig, maar teveel. Ze at uiter
aard zonder toezichtdat eten lag als
een blok op haar maag en wat gebeurt er
dan? Iedereen ervaart, als hij direct na
een maaltijd gaat hardlopen zoiets: het
tempo van de ademhaling gaat enorm
omhoog. Dat gebeurde ook met Ilja. Niks
gebrek aan tactisch inzicht. Ze had het
gewoon te kwaad met de lucht. En stel
je dat dan voor, hier in Mexico".
Een door het matige resultaat in haar
serie nog dieper in de morele put gedruk
te Ilja faalde dan ook in de race van gis
teren. Ze trok overigens nog lang mee met
een kopgroepje, dat zich vrij spoedig los
maakte, maar in de eindsprint was ze
kansloos. Juist in die eindsprint. Hans
Keizer: „ze was gewoon mentaal kapot.
Ze had niets over om terug te vechten.
En heus, daaraan was geen gebrek ge
weest. Hoe denk je, dat we anders zo
hadden kunnen terugkomen in dit jaar?
Was dat dan geen vechten? Het interes
seerde ons een paar weken geleden niet,
dat iemand 1.56.- kon lopen. We wisten
gewoon, dat ook die mensen te kloppen
waren. We zaten barstensvol vertrou
wen".
Wat uit de handelingen van Hans Kei
zer bleek Hij lleende geld („tweeduizend
gulden, ik moet ze nog terugverdienen")
om een trip naar Mexico te kunnen be
kostigen. Om toch vooral bij Ilja, die
zeer op hem steunt, te kunnen zijn. Hij
zocht naarstig en moeizaam naar men
sen, die hem op de 28 lesuren per week
die hij als gymnastiekleraar heeft, kon
den vervangen. En hij vond ook mensen,
die in wilden vallen op de talloze trai
ningsuren, die hij bij diverse sportver
enigingen vult. Hans Keizer kwam naar
Mexico, nadat hij overigens al kritiek
had laten horen: „het werken naar twee
toppen, waarvan de laatste in oktober,
is ons bijna onmogelijk gemaakt omdat
de KNAU tussen de nationale kampioen
schappen en Mexico zo nodig nog een in
terland en een wereldrecordpoging moest
inlassen".
Maria Gommers, de winnares van
de andere halve finale, liep in een
hoog tempo naar een fraaie zege.
Maar Maria Gommers heeft dan ook in
het Olympisch dorp de beschikking over
haar „eigen" masseur en begeleider
Sjeng Collard, dezelfde, die ook zo'n
groot aandeel had in de zege van het
„gouden" wielerkwartet en dat Maria
Gommers het zonder haar trainer Ben
Kusmic moest doen, terwijl Ilja Keizer
dan toch wel haar trainer in haar om
geving had, hier in Mexico, is ook niet
helemaal waar. Want bijna dagelijks
werd Kusmic in het verre Nederland ge
raadpleegd. Hij kon zijn aanwijzingen
doorseinen via de ANP-telex.
