D
neem een tweede vakantie
Bregenzer Waldgemoedelijkheid
Noordoost-Zwitserland ontdekt
Zuid Tirool met Dolomiti
ZATERDAG 19 OKTOBER 1968
^Ar Erbij +r
1
BEGIN SEPTEMBER kwam reeds het bericht: „de St.
Gotthard Pas is dichtgesneeuwd, andere bergovergangen in
Zwitserland zijn eveneens voor alle verkeer gesloten". Een
vroege inzet van de winter, betekent in de Alpen, langdurig
in de sneeuw zitten, maar ook in de zon, die daar zo uit
bundig schijnt. Wij in Nederland moeten het meestal zonder
deze winterse geneugten steller, maar krijgen er regen, mist
en storm voor in de plaats. Zes maanden lang duren de
sombere seizoenen, zes maanden huiveren bij de kachel.
Brrr.we moeten er liever niet aan denken.
SPECIALE
TREINEN
Wedel-cursus
Ski- en zwemweken
Jeugd-skiweken
Susan Plas
E WINTERSLEUR doorbreken is de
enige methode, om elders wat zon te
vangen en zuivere lucht te happen.
Waar kan dat beter dan in de bergen van
Zwitserland en Oostenrijk, van Italië en
Frankrijk, van Schotland, Noorwegen, Zwe
den, Spanje, of waar dan ook. „Mij te duur
horen we menigmaal verzuchten. Tóch zijn
er nog tal van streken, waar het houden van
een wintervakantie heslist niet duur is en in
sommige gevallen, de pensionprijs zelfs he
neden die van het zomerseizoen blijft. Om een
winterreis niet te kostbaar te maken, moet
men de „stille" maand januari kiezen; naar
een land gaan, dat niet te ver van huis ligt,
goede wintersportfaciliteiten heeft, maar nog
niet door het toerisme is platgetrapt. We
laten enkele mogelijkheden de revue pas
seren.
nivuy\nnni<nnnwinnivwvwvvinnnnfïifinfirirmvinv"'''',*"*""''""',,",l'""MM""""""lt"wllltl><>l>lllw<t<MW><w<lw^^
DOORBREEK DE WINTERSLEUR,
DOOR GEHEEL Oostenrijk bie
den 147 wintersportplaatsen voor
het seizoen 1968-1969 voordelige
arrangementen. Ze omvatten ge
reduceerde pensionprijzen, meestal
skilessen en het gebruik van liften.
Naar gelang plaats voorts toegang
tot overdekte zwembaden, ijsbanen
en andere wintersportgeneugten.
In de grote steden als Wenen en
Salzburg krijgt men een toegangs
kaart voor het bijwonen van een
opera- of schouwburgvoorstelling,
terwijl vanuit andere plaatsen ex
cursies worden gemaakt.
Alle deelnemende hotels staan in
de brochure „Urlaub in Österreich.
WIE WARS is van après-ski in
mondaine vorm, zal zich thuisvoeien
in het Bregenzer Wald, waar de
wintersportplaatsjes op sportieve
gasten zijn afgestemd. Overal wordt
men goed verzorgd tegen aantrekke
lijke prijzen, overal heerst nog rust
in deze toegangspoort van Oosten
rijk. Het is een wandeldorado en
een heerlijk skigebied, waar de be
ginners gemakkelijke oefenterreinen
vinden en de gevorderde skiërs in
staat moeten zijn, eens een helling
„lopend" te nemen. Weliswaar zijn
er skiliftjes en een enkele kabel
baan, maar de outillage is hier niet
zo uitgebreid als in de meer be
kende wintersportgebieden. Het is
er „gemütlich" in de pensions en
kleine hotels, waar 's avonds de
blokken in de open haard knisperen
en volksdansgroepen de gasten
aangenaam komen bezighouden.
Direct achter Bregenz, de hoofd
stad van Vorarlberg, die haar naam
aan het mooie Bregenzer Wald mee
geeft, ontvouwt zich een lieflijk
berglandschap, dat naarmate men
zuidelijker komt, indrukwekkender
wordt en op de grens met Tirol,
haar bekroning vindt in het hoge
Arlbergketen.
Alberschwende en Schwarzenberg
zijn aardige skiplaatsjes in het
noorden van het Bregenzer Wald.
Het eerste ligt op 721 meter hoogte,
niet ver van Bregenz, terwijl
Schwarzenberg profiteert van haar
gunstige situering aan de oosthel
ling van de Bödele, een ideaal ski
gebied dat door zes skiliften werd
ontsloten.
Zuidelijker nodigen Bezau, Au en
Schoppernau en in een zijdal, het
hooggelegen Damüls, waarheen veel
Nederlanders reeds de weg hebben
gevonden.
Bezau is met 1500 inwoners een
van de grootste oorden en tevens
hoofdplaats van het Bregenzer
Wald. Met zijn zweefbaan op
Baumgarten heeft het een streepje
voor op Au en Schoppernau, maar
daar kwam enkele jaren geleden de
stoeltjeslift op de Didamskopf ge
reed. In Bezau stijgen de kleine ca
bines vanaf het brede en daarom
voor wandelaars geschikte dal naar
Sonderdach met een boomvrij ski
gebied, waar de zon vrij spel heeft
en vandaar naar het bergstation
Baumgarten op 1631 meter. Ervaren
skiërs kunnen van hier tochten in
het hooggebergte maken, of langs
snelle pisten omlaagsuizen, in een
wolk van „Pulversohnee".
VANAF AU, een kleiner plaatsje
met een skilift en een aardige ijs
baan, klimt een smalle bergweg
omhoog naar Damüls op bijna
1500 meter. De skischool is er vrij
groot, de sneeuw van uitstekende
kwaliteit. De stoeltjeslift „Damüls-
Uga" haalt een top van 1810 meter,
terwijl een skilift, de 1750 meter
hoge Oberdamülsalp ontsluit.
Damüls is een uitstekende stand
plaats voor skiërs, maar minder ge
schikt voor wandelaars.
Profiteert Au mee van de stoel
tjeslift op de Didamskopf, Schopper
nau, zes kilometer verder op 852 me
ter hoogte, heeft hem naast de deur.
De „sessels" zweven naar een
zonneterras op 2000 meter, ook „be
mand" met niet-skiërs, die „boven"
snel bruin kunnen worden en van
het prachtige panorama genieten.
Na Schoppernau stijgt de weg
aanzienlijk via de Hochtannberg-
strasse, met als hoogste punt Hoch-
krumbach op 1730 meter.
Aan de voet van de pas hurkt
Schröcken, een skiplaatsje met een
paradijselijke ligging temidden van
uitgestrekte skivelden.
Alle nadere inlichtingen over een
vakantie in het Bregenzer Wald of
elders in sneeuwrijk Oostenrijk, kan
men inwinnen bij het Oostenrijks
Toeristenverkeersbureau, Heren
gracht 437, Amsterdam.
ZWITSERLAND is 's winters één
groot skiterrein en vrijwel overal
is de wintersport uitstekend ont
wikkeld. In het zonnige hoogge
legen Engadin, waar voor Kerstmis
al gunstige all-in-arrangementen
verkrijgbaar zijn; in Centraal-
Zwitserland, waar Engelberg het
wintercentrum is met velerlei mo
gelijkheden en in Berner Oberland,
waar de Jungfrau een oogje houdt
op de bekende skiplaatsen Mürren,
Wengen en Grindelwald. En dan
niet te vergeten het noordelijke deel
van Graubunden met Davos en
Klosters, het zuidwesten van Zwit
serland met Leysin op een uitge
strekt zonneterras en ten zuiden
van het Rliönedal, het Wallis met
Saasfee en Zermatt, om de twee
bekendste oorden te noemen.
MAAR HOE is het in de noord
oosthoek van Zwitserland, die zich
tussen de Bodensee en de Alpen
uitstrekt?
Daar is het wintertoerisme in op
komst, al liggen er centra die hun
sporen reeds lang hebben verdiend.
Bekend zijn vooral St. Johann,
Unterwasser en Wildhaus, waar
koningin Wilhelmina graag vakantie
hield. Alle liggen in Ober Toggen-
burg en hebben goede hotel- en
wintersportaccommodatie.
Wildhaus dat de hoogstgelegen
plaats is (1090 meter) vangt daar
door veel zon, terwijl het voor de
koude noordenwind beschutting
vindt in de Santis, de reus van het
prachtige Alpsteingebied. Van de
top, met 2502 meter een ware uit
schieter, skiën ervaren skiërs naar
omlaag tot aan de Seealpsee of naar
de Ebenalp, die van Wasserauen
met een kabelbaan te bereiken Is.
Tot ver in het voorjaar kan men
hier de latten onderbinden en heer
lijke tochten maken. Wasserauen
ligt aan het einde van het Appen-
zellerbaantje, dat door het vriende
lijke land van prachtige heuvels
tuft.
Meer en meer dorpjes in het
Appenzeller Land, waarvan de be
volking bekend staat om zijn humo
ristische inslag en grote gastvrij
heid, leggen zich toe op het winter
toerisme.
Gais en Gonten hebben goede
oefenhellingen met sleepliften, ter
wijl Weissbad, dichtbij Wasserauen,
kan meeprofiteren van de baan op
de Ebenalp.
Brullisau aan de voet van de Ko-
her Kasten, die zich als een muur
boven het laaggelegen Rijndal ver
heft is ook zo'n miniatuur winier-
sportplaats, maar eveneens met een
kabelverbinding tot aan bijna
1800 meter. En dan is er nog Ja-
kobsbad met gondels naar de Kron-
berg en Urnasch, aan de voet van
de Santis.
NAAST grote hotels vindt men»
in dit Appenzell vriendelijke pen
sions met kraakheldere kamers,
warm en koud stromend water en
centraal verwarmd. Hier kan de
wintergast met de smalle beurs een
prima onderdak vinden en zich te
goed doen aan voor deze streek ty
perende gerechten als „rösti" en
kalfsworst-aan-de-meter.
Foldermateriaal en nadere inlich
tingen over het Appenzeller Land
en Obertoggenburg zijn verkrijg
baar bij het Nationaal Zwitsers
Verkeersbureau, Koningsplein 11,
Amsterdam.
ff
DE GRILLIG gevormde berg
pieken van de Alpi Dolomiti vor
men een indrukwekkend decor voor
de provincie Zuid-Tirol, die, sinds
ze bij Italië is gekomen, Bolzano
heet en ook wel Alto Adige wordt
genoemd naar de rivier de Adige,
die even ten zuiden van de Bren
ner ontspringt.
Hoewel de loodrechte rotswan
den er ongenaakbaar uitzien, be
staan de Dolomieten uit kalksteen
dat vrij zacht is en gemakkelijk af
brokkelt. 's Winters vormen de
roodgekleurde rotsen een prachtig
geheel met de spierwitte sneeuw en
het helblauw van de hemel.
Zuid-Tirol is dan één dikbe-
sneeuwd plateau, dat doorsneden
wordt door diepe dalen. Tussen aie
dalen liggen glooiende terrassen,
waarop alle takken van wintersport
kunnen worden beoefend. De voor
naamste wintersportcentra zijn die
rond de Alpe di Siusi. ook nog
Seiseralm genoemd. Dit komvor
mige plateau, dat vijftig vierkante
kilometer beslaat, is bijzonder zon
nig en sneeuwrijk door haar lig
ging tussen 1700 en 2200 meter. Van
vroeg in het seizoen tot aan april
kan men er de lange latten onder
binden, hetzij om te oefenen op de
bergweiden, of met een van de ski
liften omhoog te gaan en vandaar
prachtige afdalingen te maken. Be
kende centra zijn hier Ortisei, St.
Cristina, Selva en Wolkenstein.
OOK HET lieflijke Pustertal met
onder andere Brunico, San Candido
en Villabassa, is uitermate geschikt
voor een wintervakantie, of men
nu van wandelen of van skiën
houdt.
Men vindt er bovendien veel be
zienswaardigheden in de vorm van
oude kerkjes en kapellen, waarvan
de geschiedenis eeuwen teruggaat.
Brunico, de hoofdplaats, ligt in het
brede gedeelte van het dal. Het ont
leent haar naam aan Bruno, de bis
schop van Bressanone, die er op
een mooi uitzichtspunt een vesting
bouwde. Nog troont dit dertiende-
eeuwse bouwwerk er boven het
schilderachtige stadje, waar door
heen de Rienza wildstromend zijn
weg zoekt.
De huisberg van Brunico is de
Plan de Corones, met een kabelbaan
tot aan 2200 meter.
DIT JAAR doen nog meer plaat
sen mee aan de actie „Attentie voor
de wintersport", die in de provincie
Bolzano wordt georganiseerd. In
januari en in enkele gevallen ook
in voor- en hoogseizoen, is daar
volledig pension te krijgen voor
f 11 per dag. Totaal zijn er 2500
goedkope beelden beschikbaar in
hotels en pensions, verspreid over
kleine en grote toeristenoorden in
de gehele provincie. Een sensatio
nele prijs in deze dure tijd, temeer
daar alles is inbegrepen, service,
warmtetoeslag en vaak reducties
op skilessen, liften etc. De deel
nemende hotels zijn alle van cen
trale verwarming voorzien en heb
ben warm en koud stromend water.
Het kan niet op in Zuid-Tirol,
want iedere gast die voor een week
reserveert (de minimum verblijfs
duur), heeft kans op een van de
honderd mooie prijzen waar
onder kunst nijverheidsproduKten
uit de landstreek die gratis wor
den verloot.
De folder van deze actie, alsmede
alle andere inlichtingen over een
wintersportvakantie in Italië zijn
verkrijgbaar bij het: Nationaal Ita
liaans Verkeersbureau, Rokin 52,
Amsterdam.
BERGLAND EXPRES Iedere
wintersporter, die via een erkend reis
bureau (waaronder Lissone Lindeman,
Hotelplan en NRV) zijn vakantie be
spreekt, kan gebruikmaken van de
Bergland Expres, de toeristentrein
waarvoor speciale tarieven gelden. De
trein rijdt van Nederland, zonder
onderweg passagiers op te nemen,
rechtstreeks naar bestemmingen in
Oostenrijk, Duitsland, Zwitserland en
Italië. Met Kerstmis worden er zeven
tot acht treinen richting sneeuw in
gezet. Vrijdag 20 december en zondag
22 december vertrekken in de namid
dag en avond treinen richting Oosten
rijk en Italië. Zaterdag 21 decemher
en maandag 23 december kan men
naar Zwitserland reizen. De terugreis
is op 2, 3. 4 en 5( januari 1969 en in de
nacht van 4 op 5 januari 1969.
Na de kerstdrukte is vervoer per
Bergland alleen op vrijdag mogelijk
van 3 januari tot 7 maart 1969. In
totaal rekent men voor het seizoen
1968-1969 op zo'n 16.000 reizigers.
F.T.S.-TREIN Wat de Bergland
Expres voor de wintersporters met be
stemming Oostenrijk en Zwitserland
is, dat is de trein van de Franse Toe
risten Service (F.T.S.) voor skiërs en
wandelaars die Frankrijk-minded zijn.
Ook bier betreft het aantrekkelijke
wintersportarrangementen, die ge
reserveerd kunnen worden bij de reis
bureaus en bij de F.T.S., Rokin 128,
Amsterdam.
Er is keuze uit 10- en 17-daagse rei
zen naar bekende centra in Haute Sa-
voie, D.a. naar Courchevel, Val d'Isère,
Les Deux Alpes, Morzin, Mégève en
andere. Prijzen vanaf f 350.
Door de F.T.S. is één kerstreis ge
pland met vertrekdatum vrijdag 20 de
cember. Voorts kan in het seizoen
1968-1969 iedere vrijdag een 10- of 17-
daagse reis worden gemaakt.
BAD GASTElN, het luxe-paardje
van de provincie Salzburg, lanceert
„Snow-Pack-arrangementen". Het is
een compleet verzorgde week-vakantie
tegen een gunstig tarief, die verkrijg
baar is van 1-24 december; van 8 ja-
nuari-4 februari en na 24 maart.
Bad Gastein rekent op een vroege
winter, want voor Kerstmis zullen er
reeds zeventien hotels geopend zijn.
Met een zogenaamde „ski-pas" kan
men onbeperkt gebruikmaken van
alle skiliften en kabelbanen in het dal
van Gastein. Skiërs die slechts kort
blijven, kunnen een week-ski-pas
kopen, welke echter uitsluitend geldig
is op de liftinstallaties van één dorp
in het dal. Het zijn Bad Gastein, Bad
Hofgastein en Dorfgastein.
Lech en St. Anton am Arlberg
(Vorarlberg-Oostenrijk) zijn vroeg
„sneeuwzeker". Nog voor de kerst
drukte aanbreekt, kan men hier wedel-
skicursussen van een week volgen. In
Lech van 7 tot 14 en van 14 tot 21 de
cember. Prijzen van sh 850 tot sh
2250, naar gelang men een kamer-met-
ontbijt, half- of volledig pension wenst.
Inlichtingen en aanmelden bij het
Verkehrsambt, A-6764 Lech am Arl
berg.
St. Anton op de grens met Vorarl
berg en Tirol start reeds op 2 decem
ber a.s. met zesdaagse wedelcursussen.
De tweede week vangt aan op decem
ber en de derde op 16 december. Ook
hier verschillende prijsklassen, alle
met inbegrip van skilessen en het ge
bruik van het Galzig- en Schindler-
spoor. Aanmelden bij Skischule Arl
berg, A. 6580 St. Anton am Arlberg,
Oostenrijk.
VALBELLA ligt vlakbij Lenzerheide
aan de pasweg naar het Engadin. In
voor- en naseizoen, te weten van 30 no
vember tot 7 december; van 7 tot 14
en van 14 tot 21 december, alsmede
van 12 tot 19 april 1969, worden er
ski-zwemweken gehouden. Van de
sneeuw in het bad of omgekeerd
wordt in meer en meer wintersport
centra mogelijk, ook in Valbella, waar
het Posthotel een verwarmd bassin
rijk is.
Het weekarrangement bevat behalve
ski- en zwemlessen (of vrij zwem
men), een fondue-avond, een mode
show, folkloristische avond en andere
attracties. Aantrekkelijke prijzen in
diverse hotelklassen. Inlichtingen:
Zwitsers Verkeersbureau.
DE NOG jonge „Jugendreiseniub
Wien doet van zich spreken. Ze komt
met gunstige winterarrangementen
voor skiërs van 18 tot 28 jaar. Ver
blijfplaats is een typisch Alpenhotel
letje in Neukirchen aan de Grossvene-
diger. provincie Salzburg. Voor een
rond bedrag sh 900 kunnen belang
stellenden uit binnen- en buitenland
deelnemen. Inbegrepen zijn: half pen
sion, skilessen, gebruik van de oefen-
lift, een nachtelijke sledetocht en
folkloristische avonden. Wie interesse
heeft kan boeken bij: Jugendreiseklub
Wien, A-1010, WienT, Wollzeiler 29/3.
