Zaterdag wereldrecord zondag deceptie
Estafette
eenheid
spatte als
zeepbel
uiteen
Keino
triomf
ontnam Verenigde Staten (Ryun)
op de middenafstand
Grandioos wereldrecord voor
Oostduitse Margitta Gummel
m
S
Soigneur Collard naar Nederland gestuurd
MAAR PAS NADAT MARIA GOMMERS HAD GELOPEN
m
13
MAANDAG 21 OKTOBER 196^
(Van onze speciale verslaggever)
ÊF
mnnnnnnr—----- ^^...^..««««HJijmajmiwuumAAAAAAAAAAJMWAAiwwwAiiAA/wvwvwvui/wMwwwwwwwwwuiww1
(Van onze speciale verslaggever)
MEXICO Buiten de poort van
het wild-rumoerende stadion was
er de spanning en tenslotte de on
behaaglijke ontlading. De razende
rush van Corrie Bakker, in een
wanhopige poging om een niet
helemaal geslaagde wissel tussen
Mieke Sterk en Truus Hennipman
nog in brons te doen eindigen, was
mislukt. Vergeten, op slag, was
daardoor de prestatie van de vorige
dag: een wereldrecord, te delen
met de Amerikaanse meisjes. Een
wereldrecord, dat hoop had ge
geven op brons, zilver misschien.
Een wereldrecord, dat slechts
schijn was gebleken. Want nu
enkele minuten geleden was die
wereldtijd verpletterd door dat
zelfde Amerikaanse team: 42.8,
WIWVVWWWMWVWWIVWIVWWWniVWWWHIWWnHWIlWWV
meer dan een halve seconde snel
ler.
De Nederlandse 4 x 100 meter esta
fetteploeg was blijven staan op een
tijd, die opeens zo heel erg „oud"
leek: 43.4 en, wellicht, was dat niet
eens goed genoeg voor brons. Is het
een wonder, dat toen een vlam door
bet estafettekwartet sloeg, is het een
wonder, dat Corrie Bakker woedend
met haar trainingsblouse op de grond
sloeg en huilend wegliep, is het een
wonder, dat Wilma van den Berg, ook
in tranen, tegen een hek stond ge
leund met trainer Jacob Dikken, haar
trainer ais trooster terzijde? Is het
een wonder ook, dat Mieke Sterk uit
viel tegen Truus Hennipman met een
woedende klacht over de slechte
of minder goede wissel tussen die
twee meisjes? Alle hoop was, bijna
zeker, de bodem ingeslagen, ofschoon
daar buiten nog altijd niet bekend was,
Na de teleurstellende race: links
Truus Hennipman, rechts Corrie
Bakker.
naar welke kant de balans was door
geslagen, naar brons of niets. De vier
wisten elk voor zich, dat de medaille-
jacht toch was mislukt.
Ruzie en tranen
Terwijl buitenstaanders zich afvroe
gen, hoe het mogelijk kon zijn, dat
binnen het stadion het brons al lang
aan Rusland was toebedeeld en men
buiten nog in onzekerheid verkeerde
(was er dan niemand van de leiding,
die het even kon komen vertellen?),
spatte het estafettekwartet, de „zekere
eenheid" van Wil Westphal, als een
zeepbel uiteen: ruzie, tranen.
W. Westphal, later: „Ik kan 't me voor
stellen. Op dat moment heeft zich al
die opgekropte spanning ontladen. Ik
bedoel: de spanning van weken gele
den. Die hele affaire, dat komt nu pas
los." De man, die in ruim een jaar tijd
zulk een ogenschijnlijk hechte een
heid smeedde, beschouwt dan de race
die de grote teleurstelling bracht, nog
eens na: „Mieke en Truus hadden een
slechte wissel. Truus was te vroeg
weg, dus moest ze inhouden. Mieke
liep overigens matig." „Nee, ik had
niet aan goud gedacht, dat niet. Mis
schien bronsAan Corrie heeft het
niet gelegen. Ik heb haar een wissel
zien maken, zoals ze nog nooit heeft
gemaakt. Ze liep grandioos. Ze kwam
nog schitterend terug."
Wil Westphal twee dagen lang op
de tribune met een scherp oog op
„zijn" kwartet had echter ook an
dere tekortkomingen bespeurd. „Gis
teren, na die wereldtijd, heb ik ze
twee uur op de tribune zien zitten. Dat
is toch veel te lang. Dan ontlaadt toch
de spanning, die ze nodig hebben, veel
te veel. Hebben ze wel goed uitgelo
pen? Ik geloof het nooit."
Daarmee is men dan, ruim drie we
ken na dato, weer terug bij die „af
faire", terwijl alweer zoveel andere
zaken en verwikkelingen in het Ne
derlandse kamp de gemoederen heb-
IHHUWfWVWIWIVWWWWWWWWWWWWWWWyWWVWWWWVW'
ben beziggehouden en dat nog doen.
Men legt dan, na zo'n teleurstelling
(want hadden de prestaties niet aan
leiding gegeven tot hoop op meer dan
die eenvoudige „finaleplaats"), zo
links en rechts in het Olympisch dorp,
het oor weer eens te luisteren. Men
verneemt van mensen die de parallel
kunnen trekken, hoe heel anders het
estafetteploegje nu acteerde, vergele
ken bij toen, in Sankt Moritz, toen
Westphal er wel bij was. Kleine din
gen maar toch tekenend. Een coach
zegt: „Ze aten lang niet altijd samen.
Wel, dat zou mij in mijn sport niet
moeten overkomen, dat een ploeg niet
eens samen at." Een ander: „Er werd
getraind, jawel, maar strak. Ach ik
weet het niet.
Men herinnert zich, hoe Westphal
van een groepje sprintsters, dat indi
vidueel op de wereldmarkt niet aan
de prijzen komt, een kwartet heeft ge
smeed, dat op waarlijke eendracht
steunde. Want, zijn niet de meisjes
van Amerika, Cuba en Australië stuk
voor stuk veel sneller? Men kaart nog
eens na, hoe jammer het is, dat die
eenheid nu niet naar een medaille kon
reiken. Men herinnert zich weer die
uitbarsting, opeens na afloop van de
race.
De uitbarsting, die de omstanders
tot pijnlijk zwijgen bracht. Dan vraagt
men zich, opnieuw, af: handelde Wil
Westphal toch niet onjuist toen hij zo
nodig moeilijkheden voorzien moest en
principes de voorrang gaf? Met ande
re woorden: heeft Wil Westphal niet
van de tribune in het Olympisch Sta
dion gezien, hoe momenten van wroe
ging geboren worden?
MEXICO Amerika heeft zijn
goldrush besloten met drie gouden
medailles. De achtste en slotdag van
de Olympische atletiekwedstrijden is
de meest enerverende van de gehele
reeks geweest. In het met tachtigdui
zend toeschouwers nu eindelijk uit
verkochte stadion sneuvelden zondag
liefst vier wereldrecords. Daarvan
namen de Amerikanen er drie voor
hun rekening. De Amerikanen heb
ben de estafettes, het traditionele
hoofdbestanddeel van de laatste dag
volledig beheerst.
Het meest indrukwekkende wereldre
cord, dat zondag werd gevestigd, was
echter dat bij het kogelstoten dames. De
Oostduitse Margitta Gummel, zelf houd
ster van het wereldrecord met 18,87 me
ter, kwam tweemaal boven de negentien
meter. De eerste maal was het 19,07 me
ter, de tweede keer zelfs 19,61 meter.
Met de 8,90 meter, die Bob Beamon af
gelopen week het goud bij het versprin
gen opleverde, is deze prestatie de in
drukwekkendste van acht dagen topatle-
tiek. Bij het kogelstoten behaalde Oost-
Duitsland een dubbel succes, want ach
ter Margitta Gummel veroverde Maritta
Lange, die haar beste prestatie met bij
na een meter verbeterde, met 18,78 me
ter de zilveren medaille.
Dat Els van Noorduyn in dit geweld
geen rol van betekenis zou spelen, was
bekend. De Amsterdamse, aan wie Mar
gitta Gummel's trainer Karl-Heinz Bau-
ersfeld een grote toekomst heeft voor
speld, haalde een achtste plaats en dat
was gezien de positie op de wereldrang
lijst van dit jaar, haar absolute top. De
Nederlandse begon niet sterk (15,89,
15,71 en 14.97 m) maar toen zij zich ze
ker wist van een plaats bij de laatste
acht ging het ineens beter. Na 15.54 in
de vierde poging volgden twee worpen
over de zestien meter: 16,23 m en 16,10 m.
Toch was zondag de vreugde in het
Amerikaanse kamp niet compleet. Jim
my Ryun, de onaantastbaar geachte,
ging in de 1500 meter finale kansloos ten
onder tegen Kipchoge Keino. Ryun had
die nederlaag volkomen aan zichzelf te
wijten. De Amerikaan maakte de tacti
sche fout veel te lang achter in het veld
te blijven lopen.
Op zevenhonderd meter voor de streep
vloog Keino weg. Met elke pas groeide
zijn voorsprong, die bij het ingaan van
de laatste ronde zeker twintig meter be
droeg. De Duitsers Tümmler en Norpoth
probeerden vergeefs het gat te dichten,
ook toen zij steun kregen van Ryun. De
Amerikaan raakte op het voorlaatste
stuk toen hij zijn lange spurt inzette, de
Duitsers gemakkelijk kwijt maar Keino
was niet meer terug te halen. Reeds ver
voor de streep hief de Afrikaan juichend
zijn handen omhoog. En terwijl achter
hem het gebroken veld nog binnenkwam,
liep Keino juichend langs de tribunes om
de ovaties in ontvangst te nemen. De
Keniaan bewees met zijn tijd (3.34.9) te
vens dat ook op grote hoogte tijden van
wereldformaat kunnen worden gelopen
op de middenafstand. De 28-jarige Keino
miste het wereldrecord van Ryun slechts
met 1.8 seconde.
Na Keino's one man show, het eerste
loopnummer van de laatste middag, ging
de Amerikaanse recordmachine op volle
toeren draaien. Het eerst was de beurt
aan Charlie Greene, Mel Pender, Ronnie
Ray Smith en Olympisch kampioen
Jim Hines. Het Amerikaanse kwartet
raasde in de 4x100 meter estafette als
een niet te stoppen trein over het tartan.
Op de 4 x 400 meter hebben de Ameri
kanen hun tegenstanders gedegradeerd
tot figuranten. Het kwartet Vince Mat
thews, Ron Freeman, Larry James en
Lee Evans was na de eerste wissel al ze
ker van het goud. De enige vraag die
toen bleef was: hoe scherp het wereld
record en wat de achterstand van de zil
veren-medaille-winnaars zou worden.
Het wereldrecord werd van 2.59.6 op
2.56.1 gebracht en Kenia dat als tweede
eindigde had precies drieëneenhalve se
conde achterstand.
Rusland dat in de atletiek slechts een
ondergeschikte rol heeft gespeeld, moest
ook bij het hoogspringen zijn meerdere
Forsbury
tijdens zijn
flip".
„Forsbury-
II
in de Amerikanen erkennen. Een troost
hebben de Russen echter, het wereldre
cord van Valeri Brumel (2,28 rri), die
door een ernstig motorongeluk voor de
sport verloren is, bleef overeind. Dick
Fosbury met zijn karakteristieke „Fos-
bury flip", een sprong waarbij hij rugge
lings de lat passeert, heeft nadat hij met
2,24 meter reeds zeker was van het goud,
nog wel een aanval gedaan op de presta
tie van Brumel. Maar hij faalde op 2,29
meter driemaal. Ook het zilver ging naar
Amerika door Ed Carruthers, die 2,22 me
ter haalde. Het brons was voor Valentin
Gavrilov (2,20 meter).
Keino finisht met ruime voorsprong
op Ryun en Tümmler.
MEXICO. Mamo Wolde gebruikte
zijn verstand en het heeft hem goud op
de marathon opgeleverd. Abebe Bikila
had het voor de spelen gezegd: „Wan
neer Wolde verstandig loopt kan ik mijn
illusies op een derde gouden medaille wel
opgeven". De marathonwinnaar van
Rome en Tokio zal echter nooit hebben
kunnen vermoeden, dat hij in Mexico niet
eens de finish zou halen. Na ruim tien
kilometer door de dichtbezette straten van
Mexico, waar de chaos op een gegeven
moment zo groot werd, dat de bussen met
volgers vastraakten in het enthousiaste
publiek dat de afzettingen had verbro
ken, vielen de illusies van Bikila aan stuk
ken. De Ethiopiër, die het afgelopen jaar
voortdurend ziek is geweest kort voor
het vertrek naar Mexico was hij pas her
steld stapte na nauwelijks een kwart
van de 42 kilometer en 195 meter uit de
strijd, die hem opnieuw een Olympische
triomf had moeten brengen.
Mamo Wolde, evenals Bikila lijfwacht
van keizer Haile Selassie, is zich pas na
twintig kilometer met de strijd aan de kop
gaan bemoeien. Met Nafatali Temu, de
Keniaan, die op de eerste atletiekdag de
slopende tien kilometer won, werkte de
Ethiopiër zich naar de kop en hij heeft
daarna de strijd volledig beheerst. Nadat
Temu was afgevallen heeft Wolde 'n triomf
tocht gemaakt door de brede lanen naar
het Olympisch stadion waar hij na 2 uur
20 minuten en 26.4 seconden finishte. Ruim
drie minuten na de Ethiopiër eindigde de
Japanner Kimihara al$ tweede en de
Nieuwzeelander Mike Ryan als derde.
Aad Steylen de Nederlandse vertegen
woordiger op het langste atletieknummer,
die zich als enig doel gesteld had in ieder
MEXICO Sportmasseur Sjeng Collard (36 jaar) uit Stein in Limburg
is vandaag teruggekeerd uit Mexico. Voor hem zijn de Olympische Spelen
voortijdig ten einde. De chef de mission van de vaderlandse delegatie
heeft hem weggezonden, nadat was gebleken dat de soigneur een aantal
atleten, waaronder vijf wielrenners, vitamine-injecties had toegediend.
Dat was, zegt een officieel communiqué, in strijd met de afspraken, die in
Nederland vóór het vertrek naar de Spelen zijn gemaakt over de
medische behandeling van de deelnemers. Sjeng Collard, zaterdagnacht,
bezig in zijn massagekamer de omvangrijke bagage in te pakken: „Ik weet,
dat ik fout was, maar ik heb de consequenties aanvaard. Ik ben blij, dat
ik hier weg ga. En ik ben net zo blij, dat ik ervoor heb kunnen zorgen,
dat onze jongens goud hebben kunnen halen en dat Maria Gommers een
bronzen plak heeft. Dat maakt me erg, heel erg gelukkig".
De beslissing om Collard weg te zenden werd zaterdagavond genomen. Enkele
dagen daarvoor al was de masseur ter verantwoording geroepen door de leiding
van de Nederlandse delegatie. Artsen hadden ontdekt, dat de soigneur tegen de
afspraken in injecties had toegediend. Toen Collard afwezig was, hebben leden
van de medische staf zijn kamer doorzocht en daarbij zijn in een prullemand de
resten van ampullen gevonden. De afspraak gold, dat injecties slechts door medici
mochten worden toegediend, uitsluitend op medische indicaties. Het medisch team,
dat de Nederlandse ploeg op de Olympische Spelen begeleidt is een groot tegen
stander van het toedienen van injecties, ook al zijn het zoals in dit geval
vitaminepreparaten zonder welke schadelijke bijwerking dan ook. De ampullen
die Collard gebruikt een geconcentreerd vitamine-B-preparaat waren hem
bovendien verstrekt door de Rotterdamse arts Visser van de Koninklijke Neder
landse Wielren Unie. Elke verdenking omtrent doping moet dan ook worden uit
geschakeld. Niet alleen omdat genoemde bondsarts deze middelen heeft verstrekt,
maar bovendien, omdat KNWU-voorzitter dr. P. van Dijk, na overleg met NOC-
leden (die na het bekend worden van de affaire zelfs al spraken over „teruggeven
van de medailles" van het wielerkwartet) de ampullen, die Collard had gebruikt,
heeft meegenomen naar de medische commissie van het IOC. Daar verklaarde men
ronduit te doen te hebben met een volmaakt onschadelijk preparaat, dat in de ver
ste verte niets met doping heeft te maken. Ook het resultaat van het urine-
onderzoek, dat het „gouden" wielerkwartet na zijn winnende race heeft moeten
ondergaan, is negatief.
Sjeng Collard: „Daar viel niets aan af
te dingen. Ik ben een groot tegenstander
van doping. Maar di t was een
ander geval. Ik heb hier mijn werk ge
daan zoals dat behoort. Ik heb niets an
ders dan de consequenties kunnen nemen
toen ontdekt werd, dat ik injecties heb
toegediend. Ik kijk de heren frank en
vrij in de ogen. Het moest. Ik heb de
wielerploeg er bovenop kunnen helpen,
daar ben ik blij, heel erg blij om".
Rond de Nederlandse wielerploeg op de
weg en in het bijzonder het kwartet
voor de tijdrit ontstonden spoedig na
aankomst in Mexico moeilijkheden. De
renners konden moeilijk acclimatiseren
en vonden op hun klachten bij de bege
leidende artsen niet de weerklank, die
een coureur is gewend. In het bijzonder
was al spoedig duidelijk, dat de door de
medici verstrekte tabletten niet voldoen
de waren om een wending ten gunste te
bewerkstelligen.
Chef d'équipe Zwartepoorte en bonds
coach Middelink hebben toen herhaalde
malen bij de medici aangedrongen op een
andere behandeling: in de wielerprak-
tijk is meer dan eens bewezen, dqt voor
al de i njecties met vitaminepreparaten
een bijzonder gunstige uitwerking hebben
De artsen weigerden echter- Zij wilden op
ethische gronden geen injecties toedienen
en dat zeker niet laten doen door een man
die in hun ogen onbevoegd was dat te
doen.
Collard: „De jongens smeekten om die
injecties en ik wist dat het zou helpen. En
wat doe je dan? Ga eens na: Krekels
was ziek, en Zoetemelk, en Pijnen en
Harry Jansen. Ze hadden allemaal klach
ten. Ze werden niet beter. Sterker nog: ze
verloren binnen enkele dagen veel aan
gewicht. Dat is de duidelijkste aanwij
zing, dat er iets met een sportman aan
de hand is. Neem Fedor den Hertog: hij
raakte vijf kilo kwijt. Dat is onmogelijk
voor 'n sportman in conditie, dat kan niet
dan kan er geen prestatie meer worden
geleverd. Toen heb ik die injecties toch
gegeven. En ik heb er nog steeds geen
spijt van. Ik zal dat nooit hebben".
Niet alleen de wielrenners klaagden,
maar ook van andere zijden uit het Ne
derlands team kwamen aanmerkingen op
de begeleidende fysio-thearpeuten, die niet
in staat zouden zijn de juiste massage
toe te passen. Collard genoot o.a. bij de
atletes een vrij grote populariteit, omdat
hij de man is, die Maria Gommers naar
grote hoogte stuwde, onder meer door
zijn massages.
Een journalist heeft aan dokter Mosterd
vragen gesteld over het toedienen van in
jecties. Volgens Zwartepoorte en Collard
zijn de artsen daardoor op het spoor ge
komen en is toen besloten de bagage van
Collard te doorzoeken. Dat gebeurde en
kele dagen geleden.
Niettemin verscheen pas zaterdagavond
na de „bronzen race" van Maria 'Gom
mers een vaag communiqué waarin over
de wegzending van Collard werd gerept.
Assistent-chef de mission Paul Lut daar
over: „Er moest lang over worden ge
praat. We hebben er 24 uur over gedaan.
Het betrof een fijne man en een harde
werker ook".
Sjeng Collard: „Als het eerder zou zijn
gebeurd, was Maria in staat geweest met
mij mee af te reizen. Nu heb ik haar
vanavond toen ze eindelijk terugkwam uit
't stadion, ogewacht en we hebben even
alleen gesproken. Ik heb gezegd: Maria,
doe me een groot plezier, maak geen
scene, huil niet of wat dan oök. Maar
ik moet weg. Ze heeft het prachtig op
gevangen. Ze zei: Ik zal vanavond voor
de televisie zeggen, dat alles in orde is,
dat er niets bijzonders aan de hand is.
Dan is je vrouw ook gerustgesteld".
